Zobowiązania podatkowe

Wniosek o zaliczenie nadpłaty na przyszłe podatki. Podatnikowi przysługuje możliwość złożenia wniosku o zaliczenie w całości lub w części nadpłaty podatku na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Ma do tego prawo, gdy spełnione są przesłanki zawarte w przepisach Ordynacji podatkowej.

Jakie są rodzaje i sfery odpowiedzialności księgowego? Za co księgowy ponosi odpowiedzialność? A kto to w ogóle jest księgowy?

Rygor natychmiastowej wykonalności w celu zabezpieczenia zobowiązania podatkowego. Wydane przeciw spółce postanowienie o rygorze natychmiastowej wykonalności upadło, bo wydał je niewłaściwy organ.

Zabezpieczenie zobowiązania podatkowego to specjalna instytucja, umożliwiająca odciążenie majątku podatnika (a w określonych przypadkach również jego małżonka). Co kluczowe dla podatnika, może ona mieć miejsce nie tylko w toku egzekucji, ale również jeszcze przed wydaniem decyzji o wysokości zobowiązania i przed terminem wymagalności takiego. To narzędzie, w sposób zdecydowany, chroni interesy wierzyciela podatkowego, zwiększając jego możliwości uzyskania zobowiązania podatkowego. Można jednak zrozumieć obawy podatników przy funkcjonowaniu takiego odformalizowanego narzędzia - takie zabezpieczenie (nazywane „przedwymiarowym”) może być przecież ograniczeniem praw podatnika.

Zobowiązania podatkowe spółki. Organ podatkowy dochodził od członka zarządu spółki spłaty zobowiązań podatkowych, które już nie istniały.

Nadpłata VAT a przedawnienie zobowiązania podatkowego. Jeżeli zobowiązania w podatku VAT wygasły wskutek upływu terminu przedawnienia, nie było możliwe dokonanie zaliczenia nadpłaty, organy nie mogą bowiem dokonywać zaliczenia na poczet zaległości, których już nie ma - tak uznał WSA w Warszawie.

Zawieszanie biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Podatnicy skarżą się, że skarbówka wszczyna postępowania karne skarbowe tylko po to, aby zawieszać bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych. Skutkiem jest niepewność podatników, czy ich zobowiązanie podatkowe wygasło. Konstytucyjności tych przepisów Ordynacji podatkowej wciąż nie rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny, choć RPO złożył wniosek w tej sprawie już w 2014 r. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministra finansów o działania w celu ich usunięcia.

Zasady przechowywania dokumentacji podatkowej. Wszelkie dokumenty konieczne do rozliczenia podatku należy przetrzymywać przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jego płatności. Po tym okresie dokumentację można zniszczyć. Pierwszego stycznia 2021 upływa termin konieczności archiwizacji części dokumentów, co pozwala na ich zniszczenie. Istnieje jednak szereg przypadków, w których termin konieczności przechowywania dokumentacji podatkowej wydłuża się. Warto się z nimi zapoznać, zanim dokona się rewizji archiwum swojego przedsiębiorstwa.

Sztuczne utrzymywanie stanu wymagalności zobowiązania podatkowego było przedmiotem rozstrzygnięcia sądu administracyjnego. Sąd uznał, że w przypadku gdy od dnia wszczęcia postępowania karno-skarbowego do dnia wydania zaskarżonej decyzji nie były podejmowane w postępowaniu karno-skarbowym żadne czynności procesowe, należy uznać, że postępowanie to zostało wszczęte w celu sztucznego utrzymania stanu wymagalności zobowiązania podatkowego.

Komisja Europejska zatwierdziła ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych do 800 tys. euro. Chodzi o ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych udzielane w ramach pomocy covidowej przez naczelników urzędów skarbowych, czyli rozłożenia należności na raty i odroczenia płatności.

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wyjaśnił, że organy podatkowe nie mają uprawnienia do swobodnego, niczym nieograniczonego wszczynania postępowań karnych, jedynie w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Powszechnie panuje błędne przekonanie, że w przypadku założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie trzeba przejmować się jej ewentualnymi długami czy problemami podatkowymi. Wyrażenie „ograniczonej odpowiedzialności” nawiązuje do ograniczenia odpowiedzialności wspólników takiej spółki, nie oznacza jednak w żadnym wypadku, że nikt za zobowiązania podmiotu odpowiedzialności nie poniesie. Ustawodawca zdecydował, że w przypadku bezskuteczności egzekucji odpowiedzialność taką mogą ponieść członkowie zarządu – jednak pod pewnymi warunkami i z określonymi przez prawo wyjątkami.

30 lipca 2020 r. sąd zanegował dotychczasowe praktyki administracji skarbowej w kontekście wszczynania postępowań karnych skarbowych na krótko przed upływem terminu przedawnienia.

Nabywając przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, należy mieć na uwadze ewentualne zobowiązania wobec organów skarbowych, powstałe przed dniem transakcji. Niniejszy artykuł ma na celu wskazanie zakresu odpowiedzialności i możliwości ograniczenia ryzyka po stronie nabywcy.

Organ podatkowy, w drodze decyzji, ma prawo dokonać zabezpieczenia zobowiązania podatkowego na majątku podatnika lub majątku wspólnym przed terminem płatności, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane. Decyzja organu nie jest jednak ostateczna i podatnik może w niektórych sytuacjach się od niej odwołać.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy, które służą do wszczynania postępowań karnoskarbowych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego są niezgodne z Konstytucją. RPO przyłączył się do kolejnej skargi konstytucyjnej obywatela dotkniętego tymi przepisami Ordynacji podatkowej. Jeszcze w 2014 r. Rzecznik zaskarżył je do Trybunału Konstytucyjnego, wnosząc o stwierdzenie ich niekonstytucyjności, bp przepisy te powodują niepewność obywateli, którzy nie wiedzą, czy ich zobowiązania podatkowe wygasły.

Spółka kojarzy się z niezależnym bytem prawnym. Samodzielnym i odpowiadającym za swoje zobowiązania. Inaczej jednak kształtuje się sytuacja w przypadku spółki cywilnej. Ta swoistego rodzaju hybryda, łączy elementy spółki i odpowiedzialności osób fizycznych. Jak kształtują się przepisy oraz orzecznictwo w tym zakresie?

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zasada demokratycznego państwa prawnego (określona w art. 2 Konstytucji RP) wymaga, aby zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego miało swoje uzasadnienie w stanie faktycznym. Chodzi o to, aby odmiennie traktować podatników, którzy nie popełnili czynu zabronionego oraz tych, którzy takiego czynu się dopuścili. Niezgodne z Konstytucją (wg opinii RPO) są przepisy Ordynacji podatkowej, służące do wszczynania postępowań karnoskarbowych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Taki jest wniosek Rzecznika do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej obywatela dotkniętego tymi przepisami. Już w 2014 r. RPO zaskarżył te przepisy do TK, wnosząc o stwierdzenie ich niekonstytucyjności - dotąd TK nie wydał orzeczenia w tej sprawie. RPO uważa, że przepisy te skutkują niepewnością obywateli, którzy nie wiedzą, czy ich zobowiązania podatkowe wygasły.

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe dotyczy nie tylko podatnika i jego sytuacji majątkowej i finansowej, ale może być rozszerzona na członków jego rodziny, także byłych. Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują różne reżimy w zależności od sytuacji rodzinnej. Dlatego warto je wcześniej przeanalizować i być ich świadomym. Tylko w takiej sytuacji podatnik może podjąć działania mające na celu ograniczenie ryzyka dla rodziny i ją zabezpieczyć.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że pracownicy urzędów skarbowych nadużywają prawa i instrumentalnie traktują przepisy o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia wskutek wszczęcia postępowania karnego skarbowego.

Niedopuszczalne jest podwyższanie przez organ odwoławczy kwot zobowiązania określonych już wcześniej przez organ pierwszej instancji, bez powołania się na zaistnienie umożliwiających to przesłanek wynikających z Ordynacji podatkowej, a więc: wydania przez organ pierwszej instancji decyzji rażąco naruszającej prawo lub interes publiczny.

Organ podatkowy nie wyda zaświadczenia o upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, w przypadku gdy nie ma wiedzy, by przedawnienie nastąpiło.

To na organie podatkowym spoczywa obowiązek dochowania wszelkiej staranności w zawiadomieniu obywatela o toczącym się postępowaniu, zaś brak takiego działania nie może obciążać nikogo poza organem.

Przepisy dopuszczają możliwość uchylenia lub zmiany ostatecznej decyzji podatkowej, od której nie przysługuje żaden zwyczajny środek odwoławczy. W niektórych przypadkach zastosowanie takiego rozwiązania może okazać się jedynym skutecznym sposobem zmiany niekorzystnego dla podatnika rozstrzygnięcia.

Dowody, które zostały pozyskane z uchybieniem procedury (nielegalnie), nie tracą od razu waloru dowodu. Waga tych uchybień i ich znaczenie dla prawidłowości postępowania podatkowego powinny jednak zostać starannie rozważone przez organy skarbowe.