ZUS i kadry

Kiedy i komu pracodawca ma obowiązek udzielić dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego? W jakich sytuacjach i terminach pracownik nabywa prawo do zwiększonego wymiaru tego urlopu? Co wynika z przepisów?

Jak wypadają w 2025 roku święta, długie weekendy, czy majówka? Ile mamy dni wolnych przypadających w soboty, za które pracodawcy muszą wyznaczyć pracownikom dodatkowy dzień wolny? Kiedy najlepiej wziąć urlop, by połączyć go ze świętami i długimi weekendami? A kiedy w 2025 roku wypadają niedziele handlowe?

Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego i od czego zależy? Jak powinien być udzielany urlop wypoczynkowy? Co to jest urlop proporcjonalny? Jakie są prawa i obowiązki pracodawcy a jakie pracownika? Wyjaśnia specjalistka ds. kadr i płac. 

Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

Czym są nadgodziny, jakie są ich rodzaje i zasady rozliczania? Jakie rekompensaty przysługują za godziny nadliczbowe? Wyjaśnia Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA.

To pytania zadają sobie wszyscy przedsiębiorcy tym bardziej, że partie polityczne w swoich programach zapowiadały korzystne dla nich zmiany w zasadach uiszczania składek wprowadzonych Polskim Ładem. Według doniesień medialnych wciąż porozumienia koalicjantów w tym zakresie brak, nadal trwają prace nad wypracowaniem jednego zgodnego projektu. W porządku obrad 18 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, które ma się odbyć w dniach 25, 26 i 27 września 2024 r. na ten moment jest 10 punktów, ale nie ma w nim uwzględnionego projektu ustawy poświęconemu temu zagadnieniu. Kolejne planowane Posiedzenie Sejmu RP ma się odbyć dopiero w dniach 9, 10 i 11 października 2024 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który ma na celu objęcie składkami ZUS obowiązkowo wszystkich umów zlecenia, umów o dzieło i innych umów cywilnoprawnych. Wyjątkami będą umowy wykonywane przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów, do ukończenia 26 lat. Nie ma jeszcze oficjalnych informacji od kiedy miałyby nastąpić te zmiany. Ile stracą zleceniobiorcy i zleceniodawcy?

Mały ZUS plus przysługuje przedsiębiorcom w okresach pięcioletnich, czyli 3 lata preferencyjnego oskładkowania i 2 lata przerwy na duży ZUS a nie 3 lata przerwy jak twierdził dotąd Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tak 27 czerwca 2024 r. orzekł Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje zwiększyć uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy. Ma ona zyskać prawo przekształcania umów cywilnoprawnych (w tym tzw. B2B) w umowy o pracę, decyzją administracyjną, a nie wyłącznie przez sąd, jak to jest możliwe w aktualnym stanie prawnym. Resort pracy potwierdza prace nad takim rozwiązaniem, ale eksperci mocno krytykują taki pomysł, bo byłoby to naruszenie zasady swobody umów z kodeksu cywilnego. 

Urlop wypoczynkowy jest jednym z fundamentalnych praw pracowniczych, które ma na celu zapewnienie pracownikom odpowiedniego odpoczynku oraz regeneracji sił. W Polsce prawo do urlopu jest uregulowane w Kodeksie pracy, a pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi przysługującego mu urlopu w ustalonym terminie. W praktyce jednak, nie zawsze udaje się wykorzystać wszystkie dni urlopowe w danym roku kalendarzowym. Z tego powodu warto zwrócić uwagę na przepisy dotyczące terminu wykorzystania zaległych dni urlopowych, a także na konsekwencje niewykorzystania urlopu.

W 2024 roku mamy dwukrotną podwyżkę minimalnego wynagrodzenia za pracę (zwanego też najniższą krajową lub płacą minimalną) - od 1 stycznia do kwoty 4242 zł i od 1 lipca do kwoty 4300 zł. Także dwukrotnie rośnie minimalna stawka godzinowa. Ile wynosi płaca minimalna netto i brutto? Ile można potrącić z wynagrodzenia?

Po wdrożeniu dyrektywy dotyczącej sygnalistów, kraje członkowskie Unii Europejskiej muszą rozpocząć przygotowania do implementacji przepisów dotyczących jawności i równości wynagrodzeń. Przepisy dyrektywy maja obowiązywać nie tylko jednostki sektora publicznego ale również prywatnego. Będzie wiązało się to nie tylko z zapewnieniem przejrzystości płac w danej organizacji ale również szeregiem obowiązków formalnych i raportowych. Firmy zatrudniające powyżej 150 pracowników, już teraz powinny rozpocząć przygotowania do implementacji nowych przepisów w tym zakresie, gdyż to te właśnie podmioty będą do tego zobligowane.

Wakacje od ZUS wystartują na jesieni. Od 1 listopada przedsiębiorcy będą mogli składać wnioski o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za wybrany miesiąc. Dotyczy to osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) lub zatrudniających do dziewięciu osób.

Wszyscy koalicjanci przedstawiają swoje propozycje zmian w składce zdrowotnej. Na obecnym etapie kompromisu jednak nie widać, a to już ostatni dzwonek na konkrety, jeżeli zmiany mają wejść w życie na początku 2025 roku. Zapowiedz jest taka, że wspólny projekt w sprawie składki zdrowotnej ma trafić na pierwsze powakacyjne posiedzenie Sejmu.

Najnowsze dane wskazują jasno: małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce borykają się niedoborem rąk do pracy. Według Eurobarometru, aż 82 proc. firm ma problem ze znalezieniem pracowników, zwłaszcza tych wykwalifikowanych. ,,Zamiast tracić czas na nieskuteczne rekrutacje, firmy powinny zlecać zadania na zewnątrz np. w centrach BPO’’ – mówi Maciej Paraszczak, prezes Meritoros SA.  

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że cały czas – także w 2024 roku - można skorzystać z rehabilitacji leczniczej w sanatorium na koszt ZUSu. Dotyczy to różnych schorzeń, także psychosomatycznych. 

Zdarza się czasem, że pracownik w trakcie urlopu wypoczynkowego zachoruje. Albo w trakcie urlopu ulegnie np. wypadkowi i niezbędne będzie jego leczenie. Powstaje pytanie, czy w takim przypadku świadczenie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowiące dofinansowanie takiego urlopu powinno być wypłacone? A jeżeli już wcześniej było wypłacone, czy powinno być zwrócone?

W 2010 roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę w sprawie II UZP 1/10, z której wynikało, że ZUS nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Po kilkunastu latach (29 listopada 2023 r.) podobne zagadnienie trafiło do rozstrzygnięcia przez skład 7 sędziów Sądu Najwyższego. Tym razem nie tylko dostrzeżono warunki, w których taka weryfikacja jest jednak uzasadniona, ale nadano także uchwale w sprawie III UZP 3/23 moc zasady prawnej.

Wątpliwości dotyczące Małego ZUS Plus powinny być rozstrzygane na korzyść przedsiębiorców - wskazano w opublikowanej 1 lipca 2024 r. informacji Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, powołując się na czerwcowe orzeczenie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim.

ZUS informuje, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy nie tylko w trakcie zatrudnienia, lecz także podczas wypowiedzenia, a nawet po rozwiązaniu umowy o pracę. Ale w tym przypadku muszą być spełnione określone warunki. Jakie?

Zdaniem przedsiębiorców nowa pensja minimalna zabije sektor MŚP. "Stanowczo sprzeciwiamy się podniesieniu kwoty pensji minimalnej do ponad 4600 zł brutto od początku 2025 roku. Na negatywny wpływ znaczących wzrostów wysokości pensji minimalnej na działanie sektora MŚP zwracaliśmy uwagę już w 10 postulatach handlu dla nowego rządu" - piszą w komunikacie.

W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę (zwane też najniższą krajową lub płacą minimalną) ma wynieść 4626 zł brutto. Natomiast minimalna stawka godzinowa dla umów zlecenia i podobnych umów cywilnoprawnych od 1 stycznia 2025 r. wynosić ma 30,20 zł brutto. Takie są propozycje Rady Ministrów przedstawione 13 czerwca 2024 r.

Zdarza się, że wynagrodzenie pracownika jest obejmowane zajęciem komorniczym. Co w sytuacji, gdy takiemu pracownikowi należy się świadczenie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (np. dofinansowanie urlopu. Czy ze świadczenia z zfśs pracodawca może dokonać potrącenia? Okazuje się, że to bardzo kontrowersyjny problem.

Zasady obliczania składki zdrowotnej przedsiębiorcy mają się zmienić od 1 stycznia 2025 roku. Przedsiębiorca na skali podatkowej powróci do stałej składki zdrowotnej wynoszącej 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Będzie to minimum 310 zł. Przedsiębiorca na ryczałcie również zapłaci 310 zł, gdy jego przychody nie przekroczą 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

Od 2025 roku zmienią się zasady rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców. Zapowiedzieli to minister zdrowia Izabela Leszczyna i minister finansów Andrzej Domański na konferencji prasowej w dniu 21 marca 2024 r. Wtedy podano też najważniejsze założenia tych zmian. Co ma się zmienić od przyszłego roku?