Tematy - Nowości prawne 2018, Prawa pracownika - INFOR.PL

Dotychczas można było zawierać z pracownikiem kolejne umowy na czas określony, kiedy przerwa pomiędzy zakończeniem jednej a rozpoczęciem drugiej, wynosiła dłużej niż miesiąc. Drugim sposobem wykorzystania luki prawnej było zawieranie umowy na czas określony trwający np. 7 lat. Wynikało to z faktu, iż ustawodawca nie wskazał limitu trwania umowy na czas określony.

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. W przypadku zakończenia współpracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem należy uregulować formalności związane z urlopem.

Kilka miesięcy temu ZUS wydał ostrzeżenie związane z możliwymi konsekwencjami wykorzystania outsourcingu pracowniczego w działalności gospodarczej. Powstające w ostatnim czasie, dość licznie, na polskim rynku firmy, proponują innym uczestnikom rynku przejęcie ich pracowników w ramach tzw. umowy outsourcingowej, oferując w zamian wiele korzyści, z realnymi oszczędnościami finansowymi na czele. Tyle oferta. A jak jest w rzeczywistości?

Nowe przepisy prawa pracy, które wejdą w życie 22 lutego 2016 r. będą dotyczyć m.in. umów o pracę zawieranych na czas określony. Nowe regulacje w znacznym stopniu zmienią dotychczasową praktykę zatrudniania pracowników na podstawie tych umów.

Miesiąc grudzień to czas zakupów świątecznych, a jednocześnie miesiąc podsumowań i rozliczeń w przedsiębiorstwach. W związku z tym w wielu firmach pracownicy często pracują w godzinach nadliczbowych, aby uwinąć się ze zwiększoną ilością pracy. Niektórzy pracownicy mogą jednak odmówić pracy w nadgodzinach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że od początku 2016 roku lekarze będą mogli wystawiać elektroniczne zwolnienia lekarskie, nazywane e-ZLA. Jednak dotychczasowe papierowe zwolnienia lekarskie będzie można stosować do końca 2017 roku. Czyli w latach 2016-2017 pacjent może otrzymać od lekarza zwolnienie wystawione według dotychczasowych zasad - na papierowym formularzu (ZUS ZLA) albo w formie elektronicznej (e-ZLA). Od 1 stycznia 2018 r. będą wystawiane wyłącznie zwolnienia elektroniczne.

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni. Obecnie zwolnienie od pracy udzielane jest na pełne dni. W 2016 roku możliwe stanie się wykorzystywanie tego zwolnienia także w wymiarze godzinowym. W takim przypadku pracownik będzie mógł skorzystać z 16 godzin takiego zwolnienia.

Obowiązujące aktualnie przepisy nie przewidują możliwości zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Mimo to część pracodawców decyduje się na stosowanie takiego rozwiązania. Nowe regulacje Kodeksu pracy wprowadzą od 22 lutego 2016 r. możliwość jednostronnego zwalniania pracowników z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, niezależnie od tego, jakiego rodzaju umowa jest wypowiadana.

Na umowach cywilnoprawnych, czyli zatrudnionych na umowy-zlecenia i umowy o dzieło, pracuje obecnie 2 mln osób. Szacuje się, że 15 proc. z tych osób powinno mieć etat.

Minimalne wynagrodzenie pracownika, zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, od 1 stycznia 2016 r. nie może być niższe niż 1850 zł brutto - poinformowało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Oznacza to wzrost płacy minimalnej o 100 zł wobec 2015 r.

Objęcie szerszą ochroną prawną osób zatrudnionych - nie tylko pracowników, ale również wykonujących prace zarobkowe (np. na podstawie umowy zlecenia) nie jest konieczne. Obecne rozwiązania są wystarczające i pozwalają właściwym organom kontroli i nadzoru stosować wiele sankcji w przypadku nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy - uważa Konfederacja Lewiatan oceniając poselski projekt zmian w kodeksach: karnym i pracy.

Obecnie urlop wychowawczy może trwać nawet 36 miesięcy. Taki urlop przysługuje rodzicom dziecka do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Jeden z rodziców może maksymalnie wykorzystać 35 miesięcy urlopu wychowawczego, ponieważ jeden miesiąc jest zagwarantowany dla drugiego rodzica.

Niejednokrotnie nie mamy możliwości pójścia na urlop wypoczynkowego wtedy, kiedy nam to odpowiada. Często także nawał obowiązków służbowych lub trudna sytuacja firmy nie pozwalają na wykorzystanie należnego urlop w terminie, jaki nakazuje Kodeks pracy. Warto mieć jednak świadomość, że niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie przepada, i że możemy, a nawet powinniśmy, wykorzystać go jak najszybciej.

Niestety, od jakiegoś czasu obserwujemy duże luki w wiedzy osób zajmujących się kadrami. Problemem okazuje się nie tylko rozwiązanie skomplikowanych zagadnień kadrowych i płacowych. Jeden z potocznie znanych tematów – urlop wypoczynkowy – staje się dla takich osób wyzwaniem. Zatem żeby rozwiać wszelkie wątpliwości – poniżej najważniejsze informacje o urlopach wypoczynkowych.

Zgodnie z polskim prawem pracodawca nie może nakładać na pracownika obowiązku bycia w stałym kontakcie z firmą w czasie urlopu. W związku z tym pracownik nie ma obowiązku zabierania na wakacyjny wyjazd telefonu służbowego ani odpowiadania na SMS-y czy e-maile od pracodawcy.

Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo sprawdzić przestrzeganie przepisów BHP oraz legalność zatrudnienia nie tylko u pracodawców. A to oznacza, że uważać musi też przedsiębiorca, który nie ma zarejestrowanych pracowników, a który posiłkuje się dodatkowymi rękoma do pracy na czarno. Inspekcja może zweryfikować stan zatrudnienia bez zapowiedzi.

Do Sejmu trafił projekt nowelizacji trzech ustaw - Kodeksu karnego, Kodeku pracy oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Warunkiem rozpoczęcia pracy przez pracownika będzie uprzednie podpisanie przez niego umowy o pracę. Nowe przepisy mają na celu wyeliminować zjawisko zatrudniania pracowników „na czarno”, które jest w Polsce nagminne.

Obowiązek meldunkowy zostanie zniesiony nie od 1 stycznia 2016 roku, a dopiero dwa lata później - zakłada uchwalona w czwartek 23 lipca 2015 r. przez Sejm nowelizacja ustawy o ewidencji ludności.

Polskie prawo pracy nakłada na pracodawcę obowiązek m.in. dostarczania podwładnym wody do picia w upalne dni. W odpowiednich warunkach powinni pracować zarówno pracownicy etatowi, jak i zatrudnieni na umowę zlecenie i dzieło.

W związku z nowelizacją Kodeksu pracy w zakresie zawierania umów terminowych pracodawców czekają obowiązki związane z dostosowaniem tych umów do nowych regulacji. Przede wszystkim umowy zawarte z pracownikami na czas określony, przekraczający 33 miesiące po wejściu w życie nowych przepisów, należy odpowiednio skrócić, gdyż w przeciwnym wypadku przekształcą się one z mocy prawa w umowy na czas nieokreślony.

Pracownik może przerwać pracę, jeśli zbyt wysoka temperatura powoduje jego złe samopoczucie. Nie może też być za to ukarany obniżeniem wynagrodzenia. Polskie prawo nakłada też na pracodawcę obowiązek dostarczania podwładnym wody do picia w upalne dni. W odpowiednich warunkach powinni pracować zarówno pracownicy etatowi, jak i zatrudnieni na umowę zlecenie i dzieło.

Urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem pracownika - pracodawca nie może pozbawić go prawa do wypoczynku, natomiast sam pracownik nie może się go zrzec. Warto zatem dowiedzieć się jak wygląda proces nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego i kiedy ono przysługuje.

Od 1 stycznia 2018 r. ma zniknąć w Polsce obowiązek meldunkowy. Obywatel sam zdecyduje, czy będzie chciał podać adres swego pobytu. Będzie mógł to zgłosić osobiście w urzędzie gminy lub elektronicznie. We wtorek rząd zaakceptował koncepcję prostej rejestracji adresu faktycznego pobytu.

W ostatnich latach pracodawcy coraz częściej zwalniają pracowników z przyczyn ekonomicznych. Co to oznacza?

Jedną z najważniejszych cech, jakimi musi wykazać się dobry szef jest umiejętność podejmowania trudnych decyzji. Autorytet i zdolności przywódcze buduje się nie w oparciu o poklask pracowników, a na bazie racjonalnego i skutecznego działania. Przyjaźń z podwładnymi, niestety, często może przynosić efekt odwrotny do zamierzonego.

Do 15 czerwca rząd musi zdecydować o wysokości przyszłorocznej płacy minimalnej. Stały Komitet Rady Ministrów zarekomendował tę kwotę w wysokości 1850 zł. Dodatkowo Ministerstwo Pracy planuje zmiany w sposobie wliczania do niej składników płacy.

Pracodawca chce dokonać zmian w warunkach zatrudnienia pracownika. Co na to prawo? Czy pracodawca może zmieniać warunki zatrudnienia bez zgody pracownika?

Ogólnopolskie Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) podkreśla, że na rynku wciąż brakuje 5 mln miejsc pracy. Zdaniem związkowców niezbędne są zmiany w prawie gospodarczym, podatkach i podniesienie jakości pracy. Postulują m.in. przywrócenie stawek podatku VAT 22 proc. i 7 proc., wprowadzenie niższej stawki podatku dla osób najmniej zarabiających oraz podwyższenie wysokość kwoty wolnej w podatku.

Projekt ustawy o Radzie Dialogu Społecznego został przekazany do konsultacji społecznych. Dokument przygotowali i uzgodnili przedstawiciele organizacji pracodawców, związków zawodowych oraz resort pracy.

Rząd wkrótce zajmie się zmianami w umowach terminowych - zapowiedział minister pracy Władysław Kosiniak-Kamysz. W marcu powinien zostać przyjęty projekt zmian w kodeksie pracy, który zakłada wprowadzenie nowych rozwiązań. Maksymalny czas trwania umów terminowych ma nie przekraczać 36 miesięcy.

Pracownik, który otrzymuje od pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę, nawet jeżeli się go spodziewał, zazwyczaj reaguje emocjonalnie. Nie zawsze w takiej sytuacji pamięta o dopilnowaniu wszystkich spraw, które należy w tym czasie sprawdzić. Oto krótki przewodnik postępowania w takiej sytuacji.

Generalną zasadą dotyczącą urlopów wypoczynkowych jest obowiązek wykorzystywania ich w naturze. Oznacza to, że pracownik powinien mieć szansę do rzeczywistego wypoczynku i nieświadczenia pracy. Prawo do urlopu obwarowane jest w Kodeksie pracy szeregiem przepisów gwarancyjnych, które mają sprawić, że pracownik wykorzysta urlop zgodnie z założeniem – na odpoczynek. Wyjątkiem od reguły wykorzystywania urlopu w naturze jest instytucja ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Jako wyjątek, powinna więc być stosowana jedynie w konkretnych przypadkach, wskazanych w Kodeksie pracy.

W okresie zimowym pracodawca musi zapewniać pracownikom bezpłatnie posiłki regeneracyjne i napoje częściej niż w innych porach roku. Posiłki regeneracyjne w zimie przysługują w przypadku przekroczenia efektywnego wydatku energetycznego organizmu w ciągu zmiany roboczej powyżej 1500 kcal (6280 kJ) dla mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) dla kobiet. Natomiast napoje przysługują pracownikom również po przekroczeniu takich wskaźników oraz dodatkowo w sytuacji, gdy temperatura przy pracach na otwartej przestrzeni nie przekracza 10 stopni Celsjusza.

Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze czasu aż do 64 tygodni, ojciec mógłby wykorzystać urlop ojcowski do ukończenia przez dziecko 24 miesięcy, jednolite zasady dla urlopów rodzicielskich i wychowawczych, jeśli chodzi o terminy składania wniosków o urlop, minimalną długość części urlopu i zasady powrotu do pracy - m.in. takie rozwiązania zakłada prezydencki projekt ustawy rodzinnej. Liczymy, że projekt w drugiej połowie lutego trafi do Sejmu - mówi PAP prezydencka minister Irena Wóycicka.

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest udzielanie pracownikom urlopów wypoczynkowych. Może w tym pomóc plan urlopów. Dobrze skonstruowany i przestrzegany daje pracodawcy wcześniejszą kontrolę nad wykorzystywaniem urlopów wypoczynkowych przez pracowników. Może też zapobiec powstawaniu zaległości w urlopach pracowników.

Zawarcie umowy o pracę w ustnej formie nie prowadzi do uznania, iż umowa takowa nie została zawarta. Umowa o pracę może być skutecznie zawarta ustnie lub nawet w sposób dorozumiany.

Mimo uwzględnienia powództwa pracownika w zakresie przywrócenia go do pracy powrót podwładnego na wcześniej zajmowane stanowisko nie musi być jednoznaczny. Pracownik zobowiązany jest bowiem dopełnić formalności, bez których wyrok nie będzie mógł zostać zrealizowany.

Święto 1 listopada przypada w 2014 roku w sobotę. Oznacza to, że pracodawca powinien wyznaczyć dodatkowy dzień wolny pracownikom, którzy mają wolne soboty z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Przy planowaniu pracy w listopadzie pracodawca powinien uwzględnić również święto 11 listopada.

Projekt zmian w kodeksie pracy autorstwa Platformy Obywatelskiej, który przewiduje wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym od pracy jest propracowniczy, likwiduje lukę w polskim prawie - przekonywali w poniedziałek politycy Platformy. Odpierali zarzuty, jakoby zmiany miały zmierzać do wydłużenia tygodnia pracy do sześciu dni. W najbliższym czasie rząd przedstawi swoje stanowisko odnośnie tego projektu.

Podczas kontroli PIP w firmach najwięcej problemów dotyczy umów o pracę - mówiła w Sejmie w piątek Główny Inspektor Pracy Iwona Hickiewicz. W jej ocenie należy tak zmienić prawo, by Inspekcja mogła skutecznie egzekwować zawarcie z pracownikiem umowy o pracę.

Święto 1 listopada przypada w 2014 roku w sobotę. Oznacza to, że pracodawca powinien wyznaczyć dodatkowy dzień wolny pracownikom, którzy mają wolne soboty z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Przy planowaniu pracy w listopadzie pracodawca powinien uwzględnić również święto 11 listopada.

Pracodawca naruszający zasady wypłaty wynagrodzenia naraża się na odpowiedzialność odszkodowawczą. Przepisy przewidują także inne sankcje w takiej sytuacji.

Płaca korzysta ze szczególnej ochrony prawnej. Odpowiednikiem praw pracownika w tym zakresie jest ciążący na pracodawcy obowiązek prawidłowej wypłaty wynagrodzenia. Obowiązek ten został dość szeroko unormowany. Obejmuje on przede wszystkim wypłatę wynagrodzenia w odpowiedniej wysokości i formie, we właściwym terminie i miejscu.

Prawo do wynagrodzenia jest nie tylko prawem majątkowym, ale przede wszystkim prawem podmiotowym pracownika. Na płaszczyźnie prawa cywilnego uprawniony na ogół nie musi swojego prawa realizować samodzielnie, w jego imieniu mogą działać umocowane do tego osoby, zaś prawa majątkowe są co do zasady zbywalne. Prawo pracy, w przeciwieństwie do prawa cywilnego, nie zakłada jednak równorzędności podmiotów, a ma za zdanie chronić pracownika. W jaki sposób prawo chroni informacje płacowe?

Od 10 lipca 2014 r. pracownicy niepełnosprawni w stopniu umiarkowanym i znacznym muszą pracować krócej, tj. zamiast dotychczasowych 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień tylko 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. W związku z tą zmianą przepisów pracodawcy muszą im przekazać informację o zmianie warunków zatrudnienia w zakresie norm czasu pracy, a także zmienić umowy o pracę, jeżeli były w niej ustalone dotychczasowe normy czasu pracy.

Urlop wypoczynkowy z poprzedniego roku powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do końca września. Roszczenia o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawniają się z upływem 3 lat, licząc od roku, w którym urlop był już zaległy.

Pracownikom, którym kończy się umowa o pracę lub którym wręczono wypowiedzenie przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Warto wiedzieć w jaki sposób oblicza się ten ekwiwalent.

Mimo nieprzejrzystych przepisów prawo podatkowe w Polsce w większości przypadków jest przestrzegane – tak wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK) o przestrzeganiu praw podatników. Podatnicy coraz częściej odwołują się od decyzji podejmowanych przez organy podatkowe. Czas trwania postępowań odwoławczych prowadzonych przez izby skarbowe objęte kontrolą NIK w połowie przypadków przekracza ustawowy limit. A odsetek decyzji uchylanych w postępowaniu odwoławczym przez izby skarbowe nadal jest wysoki.

Letnia pora roku i związany z tym wzrost temperatury powoduje konieczność zapewnienia zimnych napojów pracownikom wykonującym pracę w wysokiej temperaturze związanej z czynnikami atmosferycznymi. Pracownikom przysługują takie napoje, jeżeli temperatura w pomieszczeniach pracy przekracza 28oC. Natomiast pracownicy pracujący na otwartej przestrzeni muszą otrzymywać napoje, gdy temperatura jest wyższa niż 25oC.

W okresie urlopów wakacyjnych pracodawcy muszą zapewnić normalne funkcjonowanie swoich zakładów. Mogą to zrobić poprzez przekazanie obowiązków pracowniczych innemu pracownikowi.

Nowości prawne 2018, Prawa pracownika

Zmiany w umowach zawartych na czas określony w 2016 r.

Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia

Outsourcing pracowniczy w działalności gospodarczej

Terminowe umowy o pracę od 22 lutego 2016 r.

Kiedy pracownik może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych

Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA) od 2016 roku - wyjaśnienia ZUS

IFK poleca: Zmiany w zwolnieniu z tytułu opieki nad dzieckiem od 2016 roku

IFK poleca: Od 2016 r. zwolnienie z obowiązku pracy na wypowiedzeniu

Blisko 2 mln osób pracuje na umowach cywilnoprawnych

Od 1 stycznia 2016 r. minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 1850 zł

IFK poleca: Wyższe kary dla pracodawców

Powrót z urlopu wychowawczego a zmiana czasu pracy

Zaległy urlop wypoczynkowy wykorzystaj do końca września

Szczegółowe zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Pracownik nie musi odbierać służbowych e-maili i telefonów podczas urlopu

PIP kontroluje BHP oraz legalność zatrudnienia

IFK poleca: Umowa będzie podpisywana przed podjęciem pracy

Obowiązek meldunkowy będzie zniesiony dopiero od 2018 roku

Dodatkowe obowiązki pracodawców podczas upałów

IFK poleca: Pracodawcy będą musieli dostosować umowy terminowe

Pracownik może odmówić wykonywania pracy w upale

Urlop wypoczynkowy – wszystko, co warto wiedzieć?

Rząd chce znieść obowiązek meldunkowy od 2018 roku

Zwolnienie pracownika z przyczyn ekonomicznych

Szef – przyjaciel czy przełożony

IFK poleca: Płaca minimalna w 2016 r.

Zmiana warunków zatrudnienia

Związkowcy chcą zmian w podatkach

Rada Dialogu Społecznego zamiast Komisji Trójstronnej [zmiana]

Rząd szykuje zmiany w umowach terminowych

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę – o czym powinien pamiętać pracownik

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

Dla kogo posiłki i napoje w zimie

Projekt ustawy rodzinnej w lutym 2015 r. w sejmie

Jak sporządzić plan urlopów na 2015 r.

Ustna umowa również zobowiązuje

Sądowe przywrócenie do pracy to nie wszystko

Dodatkowy dzień wolny dla pracowników za sobotę 1 listopada

Wynagrodzenie za pracę w soboty i święta - nowelizacja kodeksu pracy

Kontrole PIP - najwięcej problemów z umowami o pracę

Dodatkowy dzień wolny za 1 listopada

Nieprawidłowa wypłata wynagrodzenia - sankcje

Zasady wypłaty wynagrodzenia

Chronione informacje płacowe

Obowiązki pracodawców po zmianie przepisów o czasie pracy pracowników niepełnosprawnych

Urlop wypoczynkowy – wymiar, wykorzystanie, przedawnienie

Jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

NIK skontrolował przestrzeganie prawa podatkowego

Napoje dla pracowników w czasie upałów

Przekazanie obowiązków pracowniczych w czasie wakacyjnych urlopów