Wyłudzanie VAT

Zachodniopomorska Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) zatrzymała prezesów spółek, podejrzani wykorzystali fałszywe faktury o wartości ponad 190 mln zł brutto oraz brali udział w procederze prania pieniędzy. Dwóch podejrzanych aresztowano na okres 3 miesięcy.

Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów, w pierwszych dziewięciu miesiącach br. w toku kontroli podatkowych i celno-skarbowych wykryto 127,5 tys. fikcyjnych faktur, czyli o ok. 9% mniej niż w analogicznym okresie ub.r. Z kolei ich wartość netto wyniosła 5,6 mld zł. To spadek rdr. o 49,5% rdr. W ocenie resortu, wprowadzone w ostatnich latach zmiany w prawie podatkowym i skuteczne działania KAS, w tym prowadzące do zlikwidowania wielu tzw. fabryk faktur, zniechęcają do popełnienia przestępstw VAT-owskich. Do tego wg szacunków resortu, dzięki lepszemu przestrzeganiu przez podatników obowiązujących regulacji, poprawa dochodów z VAT wyniosła w ub.r. 14,3 mld zł. Opinie ekspertów komentujących ww. dane są jednak podzielone. Niektórzy uważają, że nowe narzędzia fiskusa i ostrzejsze przepisy karne faktycznie spełniły rolę prewencyjną. Ale nie brak też komentarzy, że tzw. fabryki faktur to często uczciwi przedsiębiorcy, którzy są karani za to, że np. nie ze swojej winny wplątali się w podejrzane transakcje.

Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2021 roku liczba wykrytych fikcyjnych faktur wzrosła o przeszło 31% w porównaniu z 2020 rokiem. Z kolei wynikająca z nich kwota brutto była o ponad 7% mniejsza rdr. Eksperci przekonują, że dane przedstawione przez Ministerstwo Finansów mogą być zawyżone. Ale też zwracają uwagę na zorganizowaną działalność oszukańczą. Jednocześnie mówi się o większym ryzyku wykrycia procederu, m.in. ze względu na zmiany legislacyjne, a także wdrażanie nowych rozwiązań i systemów informatycznych. Resort nie prowadzi szczegółowej sprawozdawczości, aby wskazać branże i towary najczęściej wykrywane przy okazji fikcyjnych faktur. Natomiast wśród komentujących to znawców tematu nie brakuje opinii, że problem będzie nadal narastał.

Pytanie zadane w tytule niniejszego artykułu zostało wielokrotnie zadawane w czasie debat naukowych także przez praktyków a (prywatnie) również przez niektórych sędziów. Plagą wspólnotowej wersji podatku od towarów i usług są – obrazowo mówiąc - przebierańcy, zwani również (dla ocieplenia wizerunku) „podmiotami optymalizacyjnymi”, które udają podatników tego podatku. Po co? Aby uzyskać (dla siebie lub dla innych) szeroką paletę korzyści podatkowych, w tym zwłaszcza otrzymać nienależne zwroty tego podatku.

Handel „kosztami” w internecie. W 2020 roku liczba wykrytych fikcyjnych faktur spadła o przeszło 33% w porównaniu z rokiem wcześniejszym. W ub.r. łączna kwota brutto wynikająca z ww. dokumentów była o ponad 40% mniejsza niż w 2019 roku. Analizy na plikach JPK_VAT wpłynęły na zidentyfikowanie faktur wystawionych przez podmioty niezarejestrowane do VAT. Natomiast z danych firmy SentiOne, monitorującej opinie w Internecie, wiemy, w których miesiącach pojawiło się najwięcej wzmianek nt. kupna i sprzedaży kosztów.

Odmowa zwrotu VAT. Organ podatkowy powinien jednoznacznie wyrazić, czy podstawą do odmowy prawa do odliczenia VAT i jego zwrotu było operowanie przez nią pustymi fakturami, czy też jej uczestnictwo w karuzeli VAT - tak uznał WSA w Łodzi.

Odmowa zwrotu VAT. Przedsiębiorca prowadzi swoją działalność, dokonuje dostaw, w ramach których w przypadku wystąpienia nadpłaty w podatku od towarów i usług, zgodnie z prawem, standardowo, występuje o jego zwrot w 60-dniowym terminie. Ale gdy organy skarbowe powezmą podejrzenie, iż jego dostawy mogły mieć jakiś związek z szerszą karuzelą VAT, automatycznie, bez udowodnienia winy, wstrzymują, a następnie odmawiają mu prawa do zwrotu VAT. To nagminna praktyka fiskusa, której ostatnio sprzeciwił się głos orzecznictwa. Jak bowiem podkreślił sąd w Białymstoku, zarzucając firmie oszustwo, „Organ powinien rozważyć, czy jest w stanie wskazać dowody na świadomy udział skarżącej w nielegalnym procederze” (wyrok z 7 października 2020 r., sygn. I SA/Bk 399/20).

E-faktury i KSeF to dwa nowe, planowane przez resort finansów rozwiązania w podatku VAT. Ministerstwo Finansów poinformowało 17 grudnia 2020 r., że projekt ustawy dotyczący e-faktur i centralnej bazy e-faktur - tj. Krajowego Systemu e-faktur (KSeF) już niebawem trafi do konsultacji publicznych. E-faktury będą stanowić rodzaj faktur elektronicznych, wystawianych i otrzymywanych za pośrednictwem KSeF. Pod koniec 2021 r. e-faktury mają zostać wdrożone w formule dobrowolnej, a następnie od 2023 r. obowiązkowej - poinformował wiceminister finansów Jan Sarnowski.

Porozumienie pomiędzy Szefem Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) i Federalnym Ministerstwem Finansów Republiki Federalnej Niemiec, zawarte 24 lipca 2020 r., dotyczy bezpośredniej transgranicznej wymiany informacji w zakresie podatku VAT. Ma ono umożliwić szybszą wymianę informacji pomiędzy administracjami podatkowymi obu krajów i przyczynić się do zwiększenia skuteczności zwalczania oszustw w podatku VAT.

Podatek VAT ze względu na swoja konstrukcję jest szczególnie często wykorzystywany do oszustw oraz wyłudzeń. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych pod pojęciem karuzeli VAT, należy rozumieć „konstrukcję używaną przez jej organizatorów celem utrudnienia wykrycia, tzw. zorganizowanego oszustwa VAT".

Krajowa Administracja Skarbowa informuje, że tylko w I półroczu 2019 r. wykryła blisko 29 tys. podmiotów, które pomimo braku rejestracji do VAT wystawiły 62,9 tys. faktur na łączną kwotę podatku VAT 457 mln zł. Zabezpieczono na poczet zaległości podatkowych łącznie 300 mln zł. Wykorzystanie nowego narzędzia analitycznego – Silnika Analiz – tylko w ciągu 3 miesięcy pozwoliło na potwierdzenie nieprawidłowości w rozliczeniach VAT w kwocie 167,2 mln zł.

Rzecznik Prasowy Ministra Finansów Paweł Jurek ostrzega, że pocztą elektroniczną rozsyłane są fałszywe wiadomości, których autor podszywa się pod Krajową Administrację Skarbową (KAS), a podane w takiej korespondencji numery rachunków bankowych nie należą do urzędów skarbowych. Rzecznik informuje, że urzędy skarbowe nie wysyłają e-maili z wezwaniem do zapłaty zaległego podatku.

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wprowadza nowe rozwiązanie służące ochronie interesów uczciwie działających podmiotów - Program Ostrzegania Przedsiębiorców (POP). Celem programu jest zabezpieczenie przedsiębiorców przed nieświadomym uczestnictwem w oszustwie podatkowym tzw. karuzeli podatkowej.

Szef sejmowej komisji śledczej ds. VAT Marcin Horała zapowiedział, że raport z prac komisji ukaże się pod koniec lipca 2019 roku. Komisja ds. VAT została powołana na początku lipca ubiegłego roku.

Wyłudzanie VAT z budżetu państwa na masową skalę stało się niemal niemożliwe - mówił 15 marca 2019 r. w Sejmie wiceminister finansów Filip Świtała. Poinformował, że zgodnie z szacunkami MF 2018 rok zamknął się luką w VAT w wysokości - 1,1 proc. PKB.

23 listopada 2018 r. Prokuratura Krajowa poinformowała, że został zatrzymany Andrzej S. pełniący funkcję Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa – Śródmieście. Prokurator przedstawił mu zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, udziału w oszustwach podatkowych oraz ujawnienia tajemnicy służbowej. Podejrzanemu grozi kara pozbawiania wolności na czas nie krótszy niż 5 lat. Andrzej S. swoimi działaniami wspólnie i w porozumieniu z członkami zorganizowanej grupy przestępczej doprowadził do wyłudzenia podatku Vat na kwotę prawie 5 milionów złotych.

Dziś i jeszcze przez długie jutro najważniejszym problemem praktycznym zapewnienia wzrostu dochodów budżetowych z podatku od towarów i usług będzie – obok zmian legislacyjnych – eliminacja rzeczywistych organizatorów i beneficjentów oszustw podatkowych, przy jednoczesnym zaprzestaniu szukania pieniędzy w kieszeniach ofiar tych oszustw. Oczywiście jest to dużo łatwiejsze i skuteczniejsze fiskalnie, lecz obiektywnie jest to droga donikąd. Dlaczego? O tym za chwilę.

Komisja przychyliła się do moich wniosków i wezwała pierwszych pięciu świadków: Witolda Modzelewskiego, Jana Vincenta-Rostowskiego, Zbigniewa Ćwiąkalskiego, Andrzeja Czumę i Andrzeja Seremeta - poinformował szef komisji śledczej ds. VAT Marcin Horała po zakończenia czwartkowego posiedzenia.