Tematy - Bilans, Zarząd - INFOR.PL

Koniec roku obrotowego to czas wyboru biegłych rewidentów oraz badania sprawozdania finansowego. Warto zatem zastanowić się w jaki sposób i w których momentach przeprowadzanego badania sprawozdania, biegli rewidenci mogą dostarczyć spółce swoją dobrze wykonaną pracą wartość dodaną i pozwalają tym samym na ograniczenie ryzyka biznesowego prowadzonej działalności. Ważne jest, aby właściciele, rady nadzorcze oraz zarządy spółek miały świadomość tych momentów i we własnym dobrze pojętym interesie oraz interesie kierowanego przez siebie podmiotu, umiały zręcznie z nich skorzystać.

Spółka sprzedała w grudniu wyroby gotowe dostawcy z Francji. Do końca roku nie otrzyma jednak zapłaty, bo termin przypada dopiero w styczniu 2016 r. Również w grudniu zakupiła towary od kontrahenta z Niemiec. Zapłata za towary nastąpi w styczniu. W jaki sposób spółka ma wycenić rozrachunki z zagranicznym kontrahentem na dzień bilansowy?

Wchodząca w życie na początku 2016 r. nowelizacja ustawy o PIT, która zakłada wprowadzenie 70 proc. podatku od wysokich odpraw i odszkodowań nie będzie dotyczyła wszystkich pracowników tylko zarządzających spółkami Skarbu Państwa.

W księgach rachunkowych na dzień bilansowy, tj. 31 grudnia, należy ująć zwiększenie lub zmniejszenie kosztów operacyjnych z tytułu ustalenia wysokości odpisu na ZFŚS.

Spółka z o.o. zajmuje się usługami informatycznymi. Na koniec 2015 r. jest w trakcie realizacji prac, których zakończenie i sprzedaż nastąpi dopiero w kwietniu 2016 r. W bieżącym roku zostały poniesione znaczne koszty dotyczące przychodów, które spółka osiągnie dopiero w roku kolejnym. Jak poprawnie wykazać tę transakcję w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym jednostki?

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który nie złoży w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości dopiero po 20 latach będzie mógł uznać, że roszczenia z tego tytułu uległy przedawnieniu. Od 1 stycznia 2016 roku termin do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości będzie dłuższy (do końca 2015 r. wynosi 2 tygodnie) i wyniesie 30 dni od dnia, w którym spółka stała się niewypłacalna.

Nowe zasady wydawania przez biegłych rewidentów opinii do sprawozdań finansowych, wprowadzone nowelizacją ustawy o rachunkowości z 23 lipca 2015 r., będą miały zastosowanie dopiero do raportów za 2016 rok. Tak wynika z pisma Ministerstwa Finansów do Krajowej Rady Biegłych Rewidentów.

Przepisy znowelizowanej ustawy o rachunkowości, w zakresie uproszczeń sprawozdań finansowych, będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2016 r. lub po tej dacie, z możliwością wcześniejszego zastosowania do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy kończący się po dniu wejścia w życie ustawy, czyli za rok 2015.

Od 1 grudnia 2015 r. zmienił się sposób prezentowania danych w sprawozdaniu finansowym domów maklerskich. Nie będą już oddzielnie wykazywane zyski i straty nadzwyczajne. Zaś do aktywów bilansu trafiły informacje o akcjach własnych i należnych wpłatach na kapitał.

Jesteśmy spółką z o.o., której rok obrotowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym (trwa od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku). Czy po ostatniej zmianie ustawy o rachunkowości wprowadzającej nowy układ sporządzania sprawozdania finansowego musimy już na dzień 31 marca 2016 r. sporządzać sprawozdanie finansowe według nowych zasad?

Zabezpieczenie pieniężne dla najmu w postaci kaucji gwarancyjnej może być wykazywane u kontrahentów jako „Pozostałe rozrachunki”. Jeśli zaś dotyczy robót budowlanych, to ujmuje się je jako „Rozrachunki z tytułu dostaw towarów i usług”.

Zarząd spółki jest organem, który prowadzi sprawy spółki we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie do kompetencji innych organów spółki oraz reprezentuje spółkę. W związku z powyższym, konieczne jest ponoszenie przez spółkę określonych wydatków na funkcjonowanie zarządu. Wydatki te są co do zasady zaliczane do kosztów uzyskania przychodów na ogólnych zasadach. Jednakże, co to oznacza w praktyce dla możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę na noclegi członków zarządu, niebędących jednocześnie udziałowcami spółki?

Poziom wynagrodzeń najwyższej kadry zarządzającej jest odzwierciedleniem sytuacji gospodarczej i wyników spółek, które kolejny rok utrzymują się na stabilnym poziomie. Łączne wynagrodzenie krótkoterminowe osób zarządzających spółkami wzrosło przeciętnie o ok. 3% w stosunku do 2013 roku. Wynagrodzenie członków rad nadzorczych również utrzymuje się na stabilnym poziomie, choć w porównaniu z wynagrodzeniami zarządów jest to poziom dość niski, wynika z najnowszego raportu PwC „Wynagrodzenia zarządów i rad nadzorczych największych spółek giełdowych w 2014 roku”.

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT opodatkowaniu podlega dochód przedsiębiorcy, który wylicza się poprzez odjecie od przychodów ponoszonych przez firmę kosztów. Do przychodów zaś zalicza się wszelkie świadczenia, w tym również te nieodpłatne. Ale – jak się okazuje – nie każde nieodpłatne świadczenie stanowi przychód. Przychodem w określonej sytuacji nie jest bezpłatna praca prezesa spółki.

Przedsiębiorstwa, które planują zmianę biegłego rewidenta lub szukają go po raz pierwszy, powinny właśnie w tym momencie rozpocząć analizę oferty rynkowej. Na podjęcie decyzji zostało bowiem już niewiele czasu. Firmy, które zamierzają rozpocząć inwentaryzację zapasów 1 października 2015 r. (gdy dzień bilansowy przypada na 31 grudnia 2015 r.), powinny umowę na badanie podpisać do 30 września 2015 r.

Spółka z o.o., która od tego roku podlega obowiązkowi badania sprawozdania finansowego, kupiła w czerwcu 2015 r. obligacje Skarbu Państwa pięcioletnie i traktuje je jako lokatę krótkoterminową. Jak powinna wyceniać obligacje? Jak wybór wyceny będzie wpływał na wynik finansowy spółki? Jaka będzie wycena na dzień bilansowy 2015 r., jeżeli nie zostaną sprzedane do końca roku?

Firmy tworzą rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, ponieważ występują rozbieżności między przepisami podatkowymi a ustawą o rachunkowości. Powodują one, że inna jest wartość podatkowa i bilansowa aktywów oraz pasywów. Najczęściej problemy związane z rozliczaniem odroczonego podatku dochodowego powstają w leasingu.

Jeżeli podatnik nie wykonuje swojej działalności w swoim imieniu i na własny rachunek, ale w imieniu zarządzanej spółki, to czynności świadczone przez niego na podstawie kontraktu menedżerskiego nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Brak podpisania sprawozdania finansowego przez wszystkich członków zarządu jest sygnałem dla organu zatwierdzającego to sprawozdanie, że nie powinno ono zostać zatwierdzone do chwili usunięcia tego braku. Jeśli jednak uchwała o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego zostanie podjęta, to może zostać ona skutecznie zaskarżona.

Kodeks spółek handlowych posługuje się dwoma pojęciami: „kadencja” oraz „mandat”. Oba pojęcia - co nie powinno nikogo dziwić - są przedmiotem licznych sporów i rozbieżności w doktrynie prawniczej. Zdumiewające jest to, jak różne są w tym zakresie poglądy, z drugiej strony zastanawia to, dlaczego ciągle doktryna nie wypracowała w tym zakresie jednolitego stanowiska. Zgadzam się w tym zakresie z postulatem, że z uwagi na praktyczny wymiar tego problemu oraz bezpieczeństwo obrotu należałoby uzgodnić wspólne stanowisko i doprecyzować w tym zakresie przepisy.

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o rachunkowości małe firmy będą mogły sporządzać skrócone sprawozdania finansowe, składające się jedynie z uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz z tzw. informacji dodatkowej z ograniczoną ilością danych. Zwolnione zostaną też ze sporządzania sprawozdania z działalności, pod warunkiem, że niektóre informacje, objęte dotychczas jego zakresem informacyjnym, zostaną przez jednostki małe ujawnione w informacji dodatkowej. Małe firmy mają też zostać zwolnione z obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Jak sprawić, aby przepływ informacji między Księgowym a Klientem spełniał oczekiwania obu stron? Kiedy Klient uzna, że dostał wystarczającą porcję informacji o swojej firmie? A kiedy Księgowy będzie w stanie je dostarczyć? Stworzenie warunków do sprawnej komunikacji stanowi drugi krok do optymalizacji pracy w księgowości.

Gdy polisa ubezpieczeniowa nie wskazuje imiennie osób objętych ubezpieczeniem (ubezpieczonych) a wskazuje jedynie poszczególne grupy osób objętych ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym, to w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. można bronić poglądu, że nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń u członków zarządu a w związku z tym po ich stronie nie powstanie przychód.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub wspólnicy spółek cywilnych sporządzający sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości (obowiązkowo lub dobrowolnie) powinni je złożyć w urzędzie skarbowym. Obowiązek ten należy wypełnić najpóźniej w terminie złożenia zeznania za rok ubiegły, czyli do 30 kwietnia. Roczne sprawozdanie finansowe stanowi bowiem załącznik do zeznania o wysokości dochodu składanego przez te osoby we właściwym urzędzie skarbowym.

W kontekście nowego wyroku NSA firmy nie należy zmuszać do zmian w przychodach i kosztach z poprzednich lat, jeśli zdarzenie miało miejsce w danym roku. Może zmieni się restrykcyjne podejście organów.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub wspólnicy spółek cywilnych sporządzający sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości (obowiązkowo lub dobrowolnie) powinni je złożyć w urzędzie skarbowym. Obowiązek ten należy wypełnić najpóźniej w terminie złożenia zeznania za rok ubiegły, czyli do 30 kwietnia. Roczne sprawozdanie finansowe stanowi bowiem załącznik do zeznania o wysokości dochodu składanego przez te osoby we właściwym urzędzie skarbowym.

W praktyce często stosowane rozwiązanie, w teorii równie często budzące wątpliwości i zastrzeżenia. Mowa o dopuszczalności ustanawiania prokury łącznej z członkiem zarządu spółki, a po uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2015 roku (sygn. akt III CZP 34/14) - właściwie o niedopuszczalności takiego rozwiązania.

Spółka w marcu tego roku otrzymała informację, że za 2014 r. należy się jej dywidenda w bardzo dużej wysokości od spółki, w której posiada udziały. Dywidendę kasowo spółka otrzyma dopiero w maju obecnego roku. Kiedy i jakich księgowań należy dokonać? Czy dywidendę trzeba ująć w przychodach 2014 r. i zmienić sprawozdanie finansowe?

Podmioty prowadzące księgi rachunkowe zobowiązane są do tworzenia biernych rozliczeń międzyokresowych na świadczenia pracownicze, które w bilansie wykazywane są jako rezerwy na zobowiązania. Jednostka powinna uwzględnić rezerwy na znane jej ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń, także wtedy, gdy ich ujawnienie nastąpi między końcem roku a zamknięciem ksiąg rachunkowych za dany rok.

Spółka co jakiś czas dokonuje przeceny towarów handlowych w związku z zakończeniem sezonu na ich sprzedaż. W jaki sposób powinna zaksięgować skutki takiej obniżki? Czy powinna dokonywać tej przeceny dopiero wtedy, gdy sprzeda towar, czy już gdy jest podjęta decyzja o obniżeniu ceny? Często nowa, obniżona cena sprzedaży jest niższa od ceny zakupu.

Prowadzimy różne rodzaje działalności gospodarczej. W każdej z nich są odrębne magazyny, gdzie obowiązuje zasada rozchodu towarów (według metody FIFO). Od 1 stycznia 2015 r. jesteśmy zmuszeni w jednym z rodzajów działalności wprowadzić nowy system informatyczny, w którym wycena rozchodu towarów jest tylko według cen średnich ważonych. Czy w firmie mogą obowiązywać różne metody wyceny zapasów, gdy uwzględni się ten fakt w polityce rachunkowości?

W obecnych czasach zmiana jest normą, dotyczy to także organizacji, które, żeby przetrwać na rynku, muszą stale przystosowywać się do zmian, zarówno tych w skali mikro, jak i marko. Jednak – reaktywność to za mało. Zarząd organizacji powinien wręcz antycypować zmiany i na bieżąco monitorować ich przebieg. Pozostawienie spraw „ich biegowi” to prosta droga do zapaści organizacyjnej. Jak zarządzać zmianą – przeczytaj porady ekspertów.

Przedsiębiorstwa są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W związku z tym przygotowują sprawozdanie finansowe, które składa się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej. Przyjęte przez jednostkę zasady ewidencji kosztów mają wpływ na wybór wariantu rachunku.

Powstałe w wyniku bilansowej wyceny aktywów i pasywów różnice kursowe są zaliczane bezpośrednio do przychodów (dodatnie różnice) lub kosztów (ujemne różnice) finansowych (art. 30 ust. 4 uor). Należy je ująć w księgach rachunkowych na kontach zespołu 7 przychodów finansowych „Dodatnie różnice kursowe” i kosztów finansowych „Ujemne różnice kursowe” w korespondencji z kontem zespołu 1 lub 2.

Sprawowanie funkcji członka zarządu wyłącznie na mocy powołania dokonanego na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Płatnik składek powinien jednak każdorazowo rozstrzygać, czy w konkretnych okolicznościach powołanie danej osoby do zarządu nie doprowadziło do nawiązania więzi prawnej, skutkującej koniecznością naliczania od wypłacanych należności składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Członek zarządu spółdzielni powołany na podstawie Kodeksu pracy jest bowiem traktowany jak pracownik.

Jak kształtuj się wysokość wynagrodzenia na poszczególnych szczeblach zarządzania? Ile zarabiają dyrektorzy, a ile specjaliści?

Ostatnio zostałam poproszona o analizę umowy zawieranej przez dwóch przedsiębiorców – dwie spółki kapitałowe. Sprawa wydawać by się mogła oczywista. Pamiętajmy jednak, że każda umowa zawierana przez przedsiębiorcę, pozostawać powinna w zgodzie z interesem spółki. Kwestia ta, jak to w życiu zwykle bywa, jest ocenna. Ten brak zgodności skutkować może odpowiedzialnością członków zarządu. W tym poście zajmę się odpowiedzialnością cywilnoprawną członków zarządu.

Ze zjawiskiem trwałej utraty mamy do czynienia wówczas, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Jednostka powinna przynajmniej raz w roku przeprowadzić test na ustalenie, czy konieczne jest objęcie środka trwałego odpisem aktualizującym jego wartość.

Osoby odpowiedzialne za zarządzanie spółką ponoszą szeroką, gdyż osobistą (całym swoim majątkiem) odpowiedzialność za podjęte decyzje. Zabezpieczeniem przed błędnymi decyzjami może być wykupienie odpowiednio wcześniej ubezpieczenia dedykowanego członkom zarządu.

Grudzień to czas, w którym zwalniamy tempo codziennych spraw, to czas podsumowań, porządków - nie tylko domowych, ale również jest to czas przeprowadzania inwentaryzacji należności w przedsiębiorstwach. Potwierdzając salda możemy wykryć nieprawidłowości i nadużycia w gospodarce finansowej.

Każda jednostka zobligowana jest do wyceny nie rzadziej niż na dzień bilansowy posiadanych aktywów (majątku) oraz pasywów (źródeł finansowania majątku). Ponieważ zdecydowana większość podmiotów określa swój dzień bilansowy jako 31 grudnia, zostało już tylko kilka dni na przypomnienie sobie zasad wyceny składników bilansowych. Dziś podpowiadamy, jak należy wycenić aktywa obrotowe.

Jak prawidłowo wyceniać należności nieściągalne, przedawnione i umorzone w prawie bilansowym i podatkowym?

Zamknięcie ksiąg rachunkowych następuje na dzień kończący dany rok obrotowy. Przed ich zamknięciem jednostka powinna przeprowadzić określone czynności, aby rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz prawidłowo ustalić wynik finansowy.

W przypadku wyrobów gotowych, w zakresie ubytków alkoholu etylowego, możliwe jest przeprowadzanie inwentaryzacji z częstotliwością dwa razy do roku. Inwentaryzacja wyrobów gotowych w okresach pół rocznych jest zgodna z rozporządzeniem MF w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych.

W zasadach (polityce) rachunkowości mamy zapisane, że środki trwałe powyżej 1500 zł do 3500 zł są wprowadzane do ewidencji środków trwałych i amortyzowane jednorazowo w miesiącu oddania ich do używania. Czy całkowicie zamortyzowane niskocenne środki trwałe należy inwentaryzować drogą spisu z natury?

Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości istnieje obowiązek inwentaryzowania środków pieniężnych w kasach. Inwentaryzację należy przeprowadzić drogą spisu z natury na dzień bilansowy. W przypadku gdy zgodnie z decyzją kierownika będzie to dzień wolny, spis należy przeprowadzić na koniec ostatniego dnia roboczego lub na początku pierwszego w nowym roku.

Metoda inwentaryzacji za pomocą weryfikacji polega na porównaniu danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Stosuje się ją w przypadku składników aktywów i pasywów, których z różnych przyczyn nie można zinwentaryzować metodą spisu z natury lub metodą potwierdzenia salda.

Bilans jest jednym z elementów sprawozdania finansowego. Informacje w nim zawarte mają charakter statyczny, ponieważ dotyczą sytuacji na wybrany dzień (w przeciwieństwie np. do rachunku wyników, w którym o dynamiczności danych świadczy to, że zarówno przychody, jak i koszty są ponoszone w pewnym okresie). Często bilans przyrównuje się do fotografii (obrazu) firmy na dzień jego sporządzenia. Jakie są zasady dotyczące sporządzania bilansu uproszczonego?

Bilans przedsiębiorstwa jest jednym z elementów sprawozdania finansowego. Informacje w nim zawarte mają charakter statyczny, ponieważ dotyczą sytuacji na wybrany dzień (w przeciwieństwie np. do rachunku wyników, w którym o dynamiczności danych świadczy to, że zarówno przychody, jak i koszty są ponoszone w pewnym okresie). Często bilans przyrównuje się do fotografii (obrazu) firmy na dzień jego sporządzenia.

Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach społecznych, której celem jest "ozusowanie" części tzw. umów śmieciowych, została przyjęta przez Senat bez poprawek. Oznacza to, że od 1 stycznia 2016 r. powstanie obowiązek odprowadzania składek do ZUS od wszelkich umów zleceń do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, natomiast oskładkowanie dochodów członków rad nadzorczych będzie obowiązywało już od początku 2015 r.

Bilans, Zarząd

Rola biegłego rewidenta w poprawie jakości sprawozdania finansowego

Jak wycenić rozrachunki z zagranicznym kontrahentem na dzień bilansowy

Opodatkowanie odpraw dla zarządów spółek państwowych od 1 stycznia 2016 r.

Korekta odpisu na ZFŚS w księgach rachunkowych

Jak ująć w księgach rachunkowych usługi w toku na koniec roku obrotowego

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o.o. - termin przedawnienia roszczeń

Sprawozdania finansowe za 2015 rok biegli rewidenci ocenią na starych zasadach

Małe jednostki mogą sporządzać uproszczone sprawozdania finansowe już za rok 2015

Standardy rachunkowości domów maklerskich

Rok obrotowy inny niż kalendarzowy a sprawozdanie finansowe

Kaucję gwarancyjną w bilansie zalicza się do aktywów obrotowych

Wydatki spółki na noclegi członków zarządu niebędących jej udziałowcami - koszty w CIT

Ile zarabiają członkowie zarządów i rad nadzorczych

Nieodpłatne świadczenie pracy przez prezesa – skutki podatkowe

Jak wybrać biegłego rewidenta do badania sprawozdania finansowego

Wycena i księgowanie instrumentów finansowych spółki

Rozliczanie odroczonego podatku dochodowego w leasingu

Usługi menedżerskie nie podlegają opodatkowaniu VAT

IFK poleca: Niepodpisane sprawozdanie finansowe nie może zostać zatwierdzone

Kiedy wygasa mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Małe firmy będą mogły sporządzać skrócone sprawozdania finansowe

5 kroków do optymalizacji pracy w księgowości - Cz. II. Skuteczna komunikacja Księgowego z Klientem

Polisa OC członków zarządu a przychód z nieodpłatnych świadczeń

Jakie dokumenty złożyć do US do końca kwietnia

Korekta kosztów po sporządzeniu sprawozdania

IFK poleca: Jakie dokumenty złożyć do US do końca kwietnia

Zakaz prokury łącznej z członkiem zarządu spółki

Przychody z tytułu dywidendy w księgach rachunkowych

Ewidencja bilansowa rezerw na świadczenia pracownicze

Kiedy obniżki cen sprzedaży nie trzeba ujmować w księgach rachunkowych

Czy można stosować dwie różne metod wyceny zapasów

Jak skutecznie zarządzać zmianą w przedsiębiorstwie

Rodzaje kosztów w układzie rodzajowym

Ewidencja księgowa różnic kursowych

Kiedy członkowie zarządu podlegają ubezpieczeniom społecznym

Wynagrodzenia dyrektorów i specjalistów

Odpowiedzialność cywilnoprawna członków zarządu

Utrata wartości środków trwałych

Ubezpieczenie członków zarządu - zbędny luksus czy konieczność?

Inwentaryzacja należności elementem procesu zarządzania wierzytelnościami

Wycena bilansowa aktywów obrotowych

Należności nieściągalne, przedawnione i umorzone w bilansie

Zamknięcie roku 2014 r. – rozwiązanie najczęstszych problemów

Możliwość przeprowadzania inwentaryzacji dwa razy do roku

Jak inwentaryzować niskocenne środki trwałe

Inwentaryzacja gotówki w kasie na dzień bilansowy

Zasady przeprowadzania inwentaryzacji metodą weryfikacji

Czym jest bilans i o jakich zasadach należy pamiętać podczas jego sporządzania? Część 2. Bilans uproszczony

Czym jest bilans i o jakich zasadach należy pamiętać podczas jego sporządzania? Część 1.

Składki ZUS od umów zleceń od 1 stycznia 2016 r.