Tematy - Dłużnik, Wierzytelności - INFOR.PL

W dobie zaostrzonej walki z przestępstwami skarbowymi, uczestnikiem karuzeli podatkowej może zostać nawet podatnik uczestniczący w łańcuchu dostaw, np. właściciel magazynu, który wynajął pomieszczenie. Z tego względu bardzo istotne jest dokładne zweryfikowanie kontrahenta, w celu zabezpieczenia przedsiębiorstwa przed ryzykiem wynikającym z tego tytułu, w tym odpowiedzialnością karno skarbową.

Od 1 stycznia 2019 r. wejdą w życie nowe regulacje dotyczące zasad korzystania z tzw. ulgi na złe długi. Podatnicy będą mogli szybciej skorzystać z ulgi na złe długi w przypadku braku uregulowania płatności przez kontrahenta.

Prowadzone postępowanie upadłościowe nie jest przeszkodą do nadania klauzuli wykonalności. Oznacz to, że w przypadku przejęcia zarządu masy upadłości przez syndyka nadanie klauzuli wykonalności wobec takiego dłużnika będzie zgodne z przepisami i skuteczne.

Upadłość przedsiębiorcy może się wiązać nie tylko z daleko idącymi skutkami majątkowymi, ale także osobistymi. W najgorszym wypadku może zostać orzeczony wobec niego zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli jednak nowy projekt rządowy zostanie wprowadzony, taki zakaz może okazać się jeszcze bardziej uciążliwy dla dłużników. Przyglądamy się najważniejszym zmianom w tej kwestii.

Zaspokojenie wierzyciela przy poleceniu przelewu bankowego powinno nastąpić w momencie uznania jego rachunku bankowego, gdyż dopiero od tego momentu może swobodnie dysponować przelaną kwotą. Z drugiej jednak strony czemu nie możemy uznać, że dłużnik wypełnił swoje zobowiązanie, gdy w terminie zlecił przelew, albo gdy jego rachunek bankowy został obciążony.

Nie wszystkie wierzytelności, mimo posiadanego tytułu do ich ścigania, są łatwe czy choćby prawdopodobne do ściągnięcia. Często podatnicy rezygnują z mozolnego, czasochłonnego „ścigania” dłużników, decydując się na sprzedaż wierzytelności. W jaki sposób należy prawidłowo rozliczyć sprzedaną wierzytelność?

Od 2019 roku, zgodnie z propozycjami zawartymi w projekcie zmian w ustawach podatkowych, będą obowiązywały nowe przepisy dotyczące rozliczania nabywania przez przedsiębiorców wierzytelności. Koszty nabycia wierzytelności bądź pakiety wierzytelności będą rozpoznawane „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku.

Nowe prawo restrukturyzacyjne, które funkcjonuje już o 2015 roku, wprowadziło szereg istotnych zmian w polskim systemie prawnym, szczególnie w sferze zawierania i wykonywania układu. Wprowadzone cztery postępowania restrukturyzacyjne pozwalają dłużnikowi na przeprowadzenie w drodze zawarcia układu z wierzycielami restrukturyzacji, której celem jest uniknięcie upadłości.

Wniosek o ogłoszenie upadłości należy złożyć nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa jest bardzo istotne, ponieważ niezłożenie go w odpowiednim terminie powoduje oddalanie wniosku o upadłość konsumencką.

Jednym z rozwiązań prawnych pozwalających na uratowanie zadłużonego przedsiębiorstwa jest m.in. zbycie go na rzecz z góry wskazanego we wniosku nabywcy w procedurze tzw. przygotowanej likwidacji (pre-pack), bez konieczności przeprowadzania kosztownego i długiego postępowania upadłościowego. Jak przebiega procedura pre-pack?

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa polega na wypracowaniu swoistego kompromisu pomiędzy zadłużonym przedsiębiorcą a jego wierzycielami w celu uniknięcia upadłości. Wierzyciele przed podjęciem decyzji o podaniu ręki dłużnikowi zwykle zainteresowani są poznaniem konkretnych propozycji ze strony dłużnika co do możliwości i sposobu zapłaty długów. Służą temu propozycje układowe, za pomocą których dłużnik informuje wierzycieli o planowanym trybie restrukturyzacji zobowiązań.

Zastosowanie instytucji skargi pauliańskiej zapewnia wierzycielowi możliwość dochodzenia spłaty, nawet wtedy gdy dłużnik wskutek czynności prawnej przeniósł swój majątek na inne osoby niezwiązane w żaden sposób z transakcją zawartą między wierzycielem a dłużnikiem. Co warto wiedzieć o skardze pauliańskiej i jak należy ją złożyć, by odzyskać dług?

Instrument prawny jakim jest zabezpieczenie wekslowe należy z pewnością do jednego z najbardziej popularnych sposobów zabezpieczenia roszczeń umownych. Jedną z najczęściej stosowanych obecnie form w obrocie gospodarczym jest weksel in blanco.

Wierzyciel licytowanej nieruchomości ma możliwość przejęcia jej na własność. Przejęcie nieruchomości dłużnika przez wierzyciela może nastąpić po drugiej bezskutecznej licytacji nieruchomości. Wierzyciel powinien złożyć w tym celu wniosek do sądu w terminie tygodnia po licytacji.

Umowa poręczenia została uregulowana w przepisach kodeksu cywilnego. W ramach tej umowy poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Dzięki zawarciu umowy poręczenia wierzyciel zyskuje dodatkową osobę, która zapewnia, że wypełni zobowiązanie za dłużnika.

Sporządzenie testamentu nie zawsze zapewni ochronę zgromadzonego majątku czy skuteczną sukcesję przedsiębiorstwa. Jednym z takich przypadków, gdy pomimo sporządzenia testamentu zainteresowani tracą kontrolę nad tym, do kogo trafi spadek jest sytuacja, gdy względem spadkobiercy ogłaszana jest upadłość.

Prawo przewiduje możliwość kontynuacji postępowania upadłościowego wszczętego przed śmiercią dłużnika, jak również wszczęcie takiego postępowania po jego śmierci. Wobec czego wierzyciele powinni mieć świadomość, że ich uprawnienia do dochodzenia swoich należności w postępowaniu upadłościowym nie odchodzą bezpowrotnie wraz ze śmiercią dłużnika.

W dniu 13 listopada 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej i wymianie danych gospodarczych (zmiana ta jest zawarta w ustawie z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności). Istotną nowością będzie możliwość wezwania dłużnika do zapłaty e-mailem, a nie, jak dotychczas, tylko listem poleconym lub osobiście. Biura informacji gospodarczej poszerzą też zakres udostępnianych informacji o firmach i konsumentach oraz będą mogły tworzyć scoringi, czyli portrety wiarygodności finansowej klientów.

W praktyce niejednokrotnie pojawia się problem sposobu zarachowania świadczenia dłużnika na poczet określonego długu. Problem ten pojawia w przypadku istnienia kilku długów dłużnika tego samego rodzaju wobec tego samego wierzyciela, przy równoczesnym braku pełnego ich zaspokajania.

Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło oficjalny projekt (z dnia 31 maja 2017 roku) ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o prawach konsumenta. Dostępna na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji nowelizacja nie przewiduje wszystkich zmian, które wcześniej zapowiadano. Z chwilą jej wejścia w życie rynek zarządzania wierzytelnościami czeka rewolucja. Co się zmieni?

Faktoring, czyli inaczej zbycie wierzytelności polegające na odroczeniu terminu płatności, to coraz bardziej popularna umowa, zawierana przez różnego rodzaju przedsiębiorców. Dzięki niej, możliwe jest m.in. uniknięcie konieczności zaciągania kredytu, pozyskanie środków na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, czy odzyskanie długów od klientów. Według jednej z popularnych definicji „faktoring, określany również mianem accounts receivable financing, to sprzedawanie należności przedsiębiorstwa z dyskontem faktorowi, który przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika oraz któremu spłacana jest wierzytelność (...)". Trzeba jednak wiedzieć, że rozliczanie tego typu umowy na gruncie prawa podatkowego, niejednokrotnie okazuje się być skomplikowane.

Zaległa wierzytelność - jest to termin, który spędza sen z powiek tak wierzycielom, jak i samym dłużnikom. I chociaż teoretycznie jego przekroczenie powinno być problemem przede wszystkim dla strony zalegającej ze spłatą, to w warunkach polskich stanowi także istotny problem dla wierzyciela. Szczególnie w przypadku gdy jest nim przedsiębiorca.

Polski Związek Faktorów ocenia, że w pierwszym półroczu 2017 roku prawie 4 mln faktur wystawionych przez przedsiębiorców zostało zapłaconych przez inne podmioty niż wyszczególnieni na fakturze nabywcy. Powody są dwa: długie terminy na zapłatę faktur powszechnie stosowane w polskiej gospodarce i opóźnienia w płatnościach nabywców. Zapłata dokonywana przez firmy trzecie (nabywców wierzytelności - faktorów) poprawia płynność finansową i sprzyja rozwojowi firm.

Ministerstwo Finansów ostrzega przed skutkami nieterminowego regulowania należności lub niepłacenia należności w zakresie odliczonego VAT. MF przypomina o korygowaniu podatku naliczonego w takich sytuacjach.

Gdy stopień ryzyka związany z niewykonaniem zobowiązania przez kontrahentów jest wysoki, a panująca obecnie dynamika stosunków gospodarczych związana jest ze wzmożonym wzrostem wymiany towarów i usług, wierzyciel powinien wykorzystywać wszelkie możliwe sposoby prawnego zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązania przez swoich dłużników. Z kolei dłużnik, w przypadku braku możliwości terminowego wykonania świadczenia, w celu uniknięcia powstania długu, którego nie będzie w stanie spłacić przy wykorzystaniu swoich aktywów, powinien podjąć wszelkie działania, które pozwolą mu na poprawę jego sytuacji.

Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych zmian w polskich przepisach prawnych, które miały miejsce w czerwcu 2017 r. Zmiany dotyczą regulacji z zakresu prawa i postępowania cywilnego, administracyjnego, jak również zmiany dotyczące pracy tymczasowej oraz Krajowego Rejestru Sądowego.

W przypadku dokonania konwersji wierzytelności na kapitał w formie niepieniężnej, wygaśnięcie zobowiązań dłużnika wobec wierzyciela następowałoby wskutek skumulowania w rękach jednego podmiotu praw przysługujących wierzycielowi i obowiązków dłużnika (czyli konfuzji). Do wygaśnięcia zobowiązań dochodziłoby z mocy samego prawa, a nie z mocy umowy między stronami.

Od stycznia ubiegłego roku funkcjonują nowe przepisy ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, które znacząco zmieniły dotychczasowe uregulowania, zwiększając tym samym szansę na skuteczną restrukturyzację zadłużonych firm.

Umorzenie części należności, np. za sprzedane towary i usługi, w niektórych przypadkach może być racjonalną alternatywą dla domagania się całego roszczenia, np. gdy dochodzenie całości zapłaty wiązałoby się ze zbyt wysokimi kosztami. Warto mieć na uwadze skutki takiego działania w podatku od towarów i usług (VAT).

Każdy będzie mógł sprawdzić wysokość podatków, ceł, składek ZUS i mandatów skarbowych, których nie zapłacił jego kontrahent. Takie informacje trafią do Rejestru Należności Publicznoprawnych i będą udostępniane przez Portal Podatkowy Ministerstwa Finansów.

29 marca 2017 roku Senat zgłosił niewielkie poprawki do ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Ustawa ta, uchwalona przez Sejm 9 marca br., stanowi część pakietu "100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców", autorstwa Ministerstwa Rozwoju. Celem tego tzw. Pakietu wierzycielskiego jest poprawa płynności finansowej firm i jednocześnie zapobieganie zatorom płatniczym. Większość przepisów tej ustawy wejdzie w życie 1 czerwca 2017 r.

Zasadniczym celem wszystkich czterech postępowań naprawczo-oddłużeniowych jest restrukturyzacja zadłużenia przedsiębiorstwa. Mimo że w świetle ustawy Prawo restrukturyzacyjne w każdej procedurze występują podobne uwarunkowania dotyczące zawarcia układu, to jednak restrukturyzacji w różnym stopniu podlegać będzie majątek podmiotu, a także odmienne będą procedury związane ze sposobem zarządzania i kontroli nad dłużnikiem. Jak więc przeprowadzić efektywną restrukturyzację przedsiębiorstwa na gruncie postępowania układowego i sanacyjnego?

Instytucja zastawu rejestrowego jest bardzo istotnym narzędziem prewencyjnym, pozwalającym na skuteczne zabezpieczenie wierzytelności pieniężnych. Zasadniczym celem wprowadzenia tej instytucji do obrotu gospodarczego było przeciwdziałanie długotrwałemu i kosztownemu procesowi poszukiwania majątku dłużnika przez wierzyciela. Jakie korzyści wynikają z ustanowienia zastawu rejestrowego oraz w jaki sposób można skutecznie wykorzystać zalety tej instytucji?

W związku ze sprzedażą wierzytelności odsetkowych spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość nominalną wierzytelności z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek w kwocie nieprzekraczającej przychodu osiągniętego w związku ze sprzedażą tych wierzytelności odsetkowych.

Często stosowaną przez przedsiębiorców formą zapłaty jest kompensata wzajemnych należności i zobowiązań. Może ona być dokonana na podstawie przepisów odnoszących się do potrąceń zawartych w Kodeksie cywilnym, o ile kontrahenci nie zawarli umowy kompensaty wzajemnych rozrachunków (tzw. kompensaty umownej, potrącenia umownego).

Pakiet zmian mający na celu ułatwienie dochodzenia wierzytelności jest obecnie procedowany w Sejmie. Konfederacja Lewiatan ma nadzieję, że w trakcie prac posłowie zwrócą uwagę na konieczność doprecyzowania niektórych przepisów.

W poprzedniej części omawialiśmy wyrok NSA z 16 lutego 2016 r. (sygn. II FSK 421/14). Zgodnie z tezą w nim zawartą, nieściągalne wierzytelności mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów (KUP) w kwocie brutto. Wydawało się, że linia orzecznicza NSA uległa zmianie na korzyść podatników. Dotychczasowe orzeczenia mówiły bowiem o tym, że nieściągalne wierzytelności mogą być zarachowane w KUP jedynie w kwocie netto, a zatem bez podatku VAT.

Z początkiem stycznia 1998 roku, ustawą z dnia 6 grudnia 1996 roku o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów do systemu zabezpieczeń wierzytelności wprowadzono niezwykle istotną instytucję zastawu rejestrowego. Instytucja ta okazała się bardzo przydatna w prawie polskim, które dotychczas znało jedynie zastaw posesoryjny jako formę zabezpieczeń na rzeczach ruchomych (oraz wąską regulację zastawu na prawach). Nie sposób też pominąć roli, jaką odegrał zastaw rejestrowy w zwiększeniu zdolności kredytowej przedsiębiorców.

18 stycznia 2017 roku to data rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 z dnia 15 maja 2014 roku ustanawiającego procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych. W niniejszym artykule omówione zostały najważniejsze postanowienia tego rozporządzenia.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego została podpisana 10 stycznia 2017 r. przez Prezydenta. Zasadniczą nowością tej nowelizacji jest umożliwienie wierzycielom zabezpieczania wierzytelności na kontach bankowych dłużników na tych samych warunkach we wszystkich państwach Unii Europejskiej. Zmiany wchodzą w życie 18 stycznia 2017 roku.

Kompensata wzajemnych wierzytelności nie wyklucza ubiegania się przez podatnika o zwrot podatku w terminie 25 dni. Tym samym, warunek otrzymania przyspieszonego zwrotu nadwyżki podatku, należy uznać za spełniony także wtedy, gdy w miejsce zapłaty należności z faktury, podatnik i wystawca faktury dokonają wzajemnego potrącenia przysługujących im wierzytelności, gdyż kompensata należności jest dopuszczalną prawnie formą rozliczeń.

Zastaw jest najskuteczniejszym i najpowszechniejszym sposobem zabezpieczenia rzeczowego postanowień umowy w obrocie gospodarczym. Skutecznie zapobiega długotrwałemu dochodzeniu majątku od dłużnika. W ustawie o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów uregulowany został tzw. zastaw rejestrowy. Czym różni się zastaw rejestrowy od zastawu zwykłego, a także jak skutecznie przeprowadzić procedurę ustanowienia zastawu rejestrowego?

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Zaproponowane rozwiązania usprawnią i ułatwią dochodzenie należności. Poprawi to płynność finansową przedsiębiorstw, a tym samym będzie przeciwdziałać zatorom płatniczym, uznawanym za jedną z podstawowych barier rozwoju gospodarczego.

Konsolidacja rejestrów niepłacących firm i utworzenie bazy dłużników fiskusa – to recepty Ministerstwa Rozwoju na walkę z nierzetelnymi kontrahentami.

Zgodnie przepisami zawartymi w ustawie o rachunkowości jednostka dokona odpisów aktualizujących należności, które są przeterminowane powyżej sześciu miesięcy. W jaki sposób prawidłowo ująć odpis w ewidencji księgowej?

W przypadku zobowiązań przepisy przewidują możliwość zmiany podmiotowej każdej ze stron, a więc osoby dłużnika oraz wierzyciela. Zmiana dłużnika lub wierzyciela wywołuje jednak różne skutki prawne. Inny reżim prawny występuje bowiem w przypadku zmiany wierzyciela, a inny w odniesieniu do dłużnika.

Pracodawcy otrzymujący zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia za pracę oraz inne podmioty zobowiązane do potrącania egzekwowanych należności pieniężnych (m.in. organy rentowe, banki) będą otrzymywać dokumenty o zajęciu według nowych wzorów.

Dłużnicy w stosunku do których prowadzona jest egzekucja komornicza nieraz spotykają się z sytuacją, w której egzekucja przeciwko nim prowadzona jest równolegle przez kilku komorników działających na rzecz różnych wierzycieli.

W celu skorygowania podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego podatnik (wierzyciel) może złożyć zawiadomienie VAT-ZD. W zawiadomieniu wierzyciel podaje m.in. dane dłużnika, od którego nie otrzymał zapłaty, oraz informacje o niezapłaconych fakturach.

Dłużnik, Wierzytelności

Jak zabezpieczyć firmę przed nierzetelnymi kontrahentami

Ulga na złe długi – zmiany od 1 stycznia 2019 r.

Postępowanie upadłościowe a nadanie klauzuli wykonalności

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w prawie upadłościowym

Termin uregulowania wierzytelności przy zapłacie przelewem

Jak podatkowo rozliczyć sprzedaż wierzytelności?

Koszty nabycia wierzytelności – zmiany w rozliczaniu od 2019 r.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa w celu uniknięcia upadłości

Wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa

Procedura przygotowanej likwidacji przedsiębiorstwa (pre-pack)

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa – propozycje układowe

Skarga pauliańska jako ochrona interesów wierzyciela

Weksel jako forma zabezpieczenia zobowiązań umownych

DEBTOR - dłużnik

Przejęcie przez wierzyciela licytowanej nieruchomości na własność

Umowa poręczenia jako sposób zabezpieczenia wierzytelności

Sukcesja a ogłoszenie upadłości

Postępowanie upadłościowe a śmierć dłużnika

Wezwanie do zapłaty będzie można wysłać e-mailem

Jak zarachować wpłaty dokonywane na poczet długu?

Nowe terminy i zasady przedawnienia roszczeń - analiza projektu ustawy

Usługa factoringu świadczona przez zagraniczną spółkę - rozliczenie VAT

Jak skutecznie dochodzić zaległych wierzytelności?

Faktor zapłaci fakturę za opieszałego nabywcę

Nie płacisz nalezności - koryguj podatek naliczony

Umowa kumulatywnego przystąpienia do długu - skuteczne zabezpieczenie interesów wierzyciela

Podsumowanie zmian w prawie w czerwcu 2017 r.

Konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy i zapasowy a przychód podatkowy

Restrukturyzacja zadłużonych firm – nowe prawo przynosi efekty

Umorzenie części należności – skutki w VAT

Firmy winne fiskusowi 5 tys. zł trafią do Rejestru Należności Publicznoprawnych

Przeciwdziałanie zatorom płatniczym - Pakiet wierzycielski w Senacie

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa na gruncie postępowania układowego i sanacyjnego

Jakie korzyści przynosi ustanowienie zastawu rejestrowego

Sprzedaż wierzytelności odsetkowych a koszty uzyskania przychodów

Kompensata wzajemnych należności i zobowiązań

Będą ułatwienia w ściąganiu długów

Jak ująć nieściągalne wierzytelności w kosztach? Część 2

Zastaw rejestrowy - zabezpieczenie wierzytelności przedsiębiorcy

Europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym od 2017 roku

Łatwiejsze zabezpieczanie wierzytelności na kontach dłużników

Zwrot VAT w terminie 25 dni a kompensata wzajemnych wierzytelności

Zastaw rejestrowy jako zabezpieczenie postanowień umowy w obrocie gospodarczym

Usprawnienie dochodzenia należności

Będzie baza dłużników fiskusa

Jak ująć odpis aktualizujący w ewidencji księgowej

Zmiana wierzyciela lub dłużnika w zobowiązaniu

Nowe wzory dokumentów stosowanych w egzekucji należności pieniężnych

Jeden dłużnik – jeden komornik?

Jak wypełnić zawiadomienie VAT-ZD