Hipoteka, Przedawnienie zobowiązań podatkowych

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale (podjętej w składzie 7 sędziów) 18 czerwca 2018 r. (sygn. akt I FPS 1/18) orzekł, że zawiadomienie podatnika na podstawie art. 70c Ordynacji podatkowej informujące, że z określonym co do daty dniem, „na skutek przesłanki z art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej” nastąpiło zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego podatnika za wskazany okres rozliczeniowy, jest wystarczające do stwierdzenia, że nastąpiło zawieszenie biegu terminu przedawnienia tego zobowiązania na podstawie art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

Uchylenie decyzji ostatecznej w zakresie określenia zobowiązania w podatku VAT i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania powoduje unicestwienie materialnoprawnego skutku zastosowania środka egzekucyjnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia - tak wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wydanie przez organ podatkowy decyzji określającej zobowiązanie w kwocie innej niż zadeklarowanej przez podatnika, powoduje automatyczne wszczęcie postępowania karnego skarbowego. Już samo wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa w sprawie karnej skarbowej, skutkuje zawieszeniem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W przypadku sprzedaży nieruchomości do kosztów nabycia zalicza się cena nieruchomości niezależnie od tego, z jakiego źródła była ona finansowana. Podobnie do kosztów nabycia zalicza się wydatki związane dopełnianiem formalności notarialnych. Czy do kosztów można zaliczyć także wydatki poniesione w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego?

Przepisy ordynacji podatkowej przewidują sytuacje, w których należny, a nieopłacony podatek ulega przedawnieniu. Podatnik nie ma wówczas obowiązku uiszczenia należności fiskusowi. Kiedy zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu? Które zobowiązania się nie przedawniają?

Zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu, co do zasady, z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Od tej zasady są jednak wyjątki, dzięki którym bieg terminu przedawnienia może być przerwany lub zawieszony. Okazuje się, że organy podatkowe wielokrotnie wręcz instrumentalnie korzystają z postępowań karnoskarbowych właśnie w celu zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP przepisu Ordynacji podatkowej, zgodnie, z którym nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym. Po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Przesłanki wymienione w art. 239b § 1 Ordynacji podatkowej stanowią odrębne punkty odniesienia do uprawdopodobnienia (przewidzianego w art. 239 § 2 tej ustawy), że zobowiązanie nie zostanie wykonane. Jeżeli organ podatkowy powołuje się na to, że w myśl art. 239b § 1 pkt 4 Op decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, ponieważ okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące, to chcąc wypełnić warunek wynikający z art. 239b § 2 Op powinien wskazać na takie okoliczności stwarzające ryzyko niewykonania zobowiązania podatkowego, które wiążą się z krótszym niż 3 miesięcznym okresem jego przedawnienia. Taką okolicznością może być między innymi czas niezbędny do uzyskania przez decyzję nieostateczną waloru ostateczności.

Wystarczy mniej niż trzy miesiące do upływu terminu przedawnienia, aby urząd mógł egzekwować swoją nieprawomocną jeszcze decyzję. Taką możliwość działania organów podatkowych I instancji potwierdza ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny. To diametralny zwrot w orzecznictwie. Jeszcze dwa lata temu sądy wymagały od organów dużo bardziej starannego działania.

W połowie sierpnia 2015 r. wejdzie w życie znowelizowane prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ale już dziś widać, że pozostanie luka w przepisach. Naczelny Sąd Administracyjny nadal będzie musiał orzekać w sprawach przedawnionych, jeśli podatnik nie podniesie w skardze kasacyjnej zarzutu przedawnienia. Inaczej jest tylko na etapie skargi do sądu I instancji.

Zbyt pośpiesznie wykreślono z ordynacji przepisy o odpowiedzialności odszkodowawczej za błąd organu podatkowego. Osoby, które nie są dobrze zorientowane w przepisach prawa, zwłaszcza cywilnego, mogą mieć duży problem z odzyskaniem pieniędzy - twierdzi Dorota Szubielska, radca prawny, partner w kancelarii Chadbourne & Parke.

Przepisy o odwróconym kredycie hipotecznym wejdą w życie 1 stycznia 2015 r. Nowe regulacje umożliwią seniorom korzystanie z kapitału „zamrożonego” w nieruchomościach. Czym jest hipoteka odwrócona? Na jaką gotówkę można liczyć? Czym różni się odwrócony kredyt hipoteczny od renty dożywotniej? Przygotowaliśmy kompendium wiedzy.

Organy państwowe działają w oparciu o zasadę legalizmu, a zatem wszystkie podejmowane przez nie czynności muszą znajdować oparcie w przepisach prawa. Jeżeli postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanego nie zostało wszczęte przez uprawniony do tego organ, to nie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia, tak orzekł WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 3 czerwca 2014 r.

Zgodnie z senackim projektem nowelizacji Ordynacji podatkowej przedawnienie zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym będzie od 2015 roku następowało na takich samych zasadach, jak w przypadku pozostałych zobowiązań podatkowych.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał ważny wyrok w zakresie wpływu przedawnienia zobowiązania podatkowego spółki na odpowiedzialność podatkową jej członka zarządu. Przedawnienie w tej sprawie nastąpiło już po prawidłowym doręczeniu decyzji członkowi zarządu.

Decyzja określająca wysokość straty może zostać wydana tak długo, jak długo możliwa jest weryfikacja deklaracji za rok podatkowy, w którym strata ta została odliczona. Prawo do wydania decyzji określającej wysokość straty nie ulega przedawnieniu w rozumieniu art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, gdyż nie dotyczy zobowiązania podatkowego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że niezgodny z konstytucją jest przepis Ordynacji podatkowej, który dotyczył zawieszenia biegu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku ze wszczęciem postępowania karno-skarbowego. W praktyce urzędy skarbowe często jednak nie stosują się do tego wyroku.

O wszczęciu postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe (a tym samym o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego) podatnik musi zostać poinformowany. Przepis art. 70 § 6 pkt 1 ordynacji podatkowej, który przewiduje skutek zawieszenia biegu przedawnienia mimo braku takiej informacji dla podatnika jest zdaniem Trybunału Konstytucyjnego niezgodny z Konstytucją RP.

Termin przedawnienia zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości liczony jest od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (14 dni od dokonania odpłatnego zbycia) i jest niezależny od złożenia oświadczenia o przeznaczeniu uzyskanego przychodu na cele warunkujące zwolnienie podatkowe.