Tematy - Podatnik VAT, Czynny podatnik VAT - INFOR.PL

Gdy nawet udałoby się wydać jakieś „ogólne objaśnienia”, które zastosowałyby naiwnie jakiś podatnik VAT, to wpadłby w pułapkę, którą zapamiętałby na całe życie – pisze profesor Witold Modzelewski.

W październiku ubiegłego roku resort finansów we współpracy z organizacjami zrzeszającymi przedsiębiorców rozpoczął prace nad opracowaniem jednolitych zasad należytej staranności, których przestrzeganie ma uchronić przed ryzykiem odmowy uzyskania zwrotu VAT. Co o pojęciu należytej staranności mówią sądy? A także, jakie propozycje w tym zakresie mają sami przedsiębiorcy?

Przepisy w tym zakresie obowiązują od stycznia 2017 r. i od samego początku budzą kontrowersje. W szczególności krytykowana jest możliwość wykreślenia podatnika z rejestru czynnych podatników VAT bez żadnego powiadomienia o tym fakcie. Organy wykreślają podatników, a firmy funkcjonują (często bez wiedzy, że one lub ich kontrahenci mogli zostać wykreśleni z rejestru VAT). Przepisy nie przewidują bowiem odpowiedniej formy rozstrzygnięcia o usunięciu podatnika z rejestru VAT, a organy nie są nawet zobowiązane do zawiadomienia zainteresowanego podatnika o jego usunięciu z ww. rejestru.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje, że nie ma odpowiedzialności zbiorowej podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej. Polskie sądy, jak zauważa ekspert Grant Thornton, przychylają się do tego stanowiska. Jeżeli więc transakcje przeprowadzone przez podatnika same w sobie nie stanowią naruszenia przepisów w zakresie podatku VAT, to nie można twierdzić, że noszą znamiona oszustwa podatkowego.

Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że jeżeli podatnik VAT zawiesił działalność gospodarczą i nie prowadzi zapisów w ewidencji VAT, to nie ma obowiązku przesyłania JPK_VAT za okresy zawieszenia tej działalności. Ale jednocześnie MF zwraca uwagę, że w niektórych sytuacjach (np. gdy podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów), pomimo zawieszenia działalności, uzupełnia się ewidencję VAT, składa deklarację VAT i przesyła JPK_VAT.

Organy podatkowe przeprowadzają obecnie liczne kontrole przedsiębiorców będących podatnikami VAT. Natomiast postępowania kontrolne trwają długo i są bardzo wnikliwe. Zdarza się więc, że przedsiębiorca zostaje oskarżony o wyłudzenie podatku VAT.

Na stronie Ministerstwa Finansów pojawiły się nowe wykazy, które pomogą dowieść uczciwym podmiotom, że dochowały należytej staranności w VAT. Obok już wcześniej istniejącego wykazu czynnych podatników VAT teraz można już sprawdzić wykazy podmiotów, którym odmówiono rejestracji jako podatnika VAT, skreślonych i przywróconych do rejestru podatników VAT.

Ministerstwo Finansów udostępniło na swojej stronie internetowej wyszukiwarkę podatników VAT a także podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych i przywróconych do rejestru jako podatników VAT. Jest to element tzw. ustawy STIR, która ma pomóc w zwalczaniu wyłudzeń VAT i oszustw podatkowych.

13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491). Przepisy tej ustawy zmieniają m.in. ustawę o VAT. Wprowadzają nową przesłankę niedokonania rejestracji lub wykreślenia z urzędu podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu.

Nieodpłatne wydanie kontrahentom artykułów reklamowych lub promocyjnych, co do których przysługiwało prawo do odliczenia VAT, jest nieopodatkowane VAT. Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tych wydań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru.

Obecnie organy podatkowe odmawiają zwrotu podatku VAT polskim podatnikom, którzy dokonali transakcji z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT. Na szczęście jednak podejście Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest inne, dzięki czemu prawdopodobnie polskie organy podatkowe będą musiały zmienić utrwaloną praktykę.

Krajowa Administracja Skarbowa będzie miała prawo zablokowania podejrzewanego rachunku bankowego, jeśli wystąpi podejrzenie, iż służy on wyłudzeniu VAT. Takie rozwiązanie przewiduje tzw. ustawa o STIR, która wejdzie w życie 13 stycznia 2018 r.

Wydany niedawno przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrok potwierdza prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury otrzymanej od podmiotu niezarejestrowanego. Czy oznacza to, że mimo rozszerzonej możliwości wykreślania podatników z rejestru VAT skończą się problemy z odmową prawa do odliczenia VAT?

Jeśli polskie tłumaczenie wspólnotowych przepisów o podatku VAT jest niedokładne, można sięgnąć po inną wersję językową – wynika z niedawnego wyroku NSA. Ważniejsza jest bowiem wykładnia celowościowa, a nie gramatyczna.

Zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy zapłata zostanie dokonana na zarejestrowany przez fiskusa rachunek bankowy. Takie rozwiązanie zakłada projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który prawdopodobnie wejdzie w życie w 2018 r.

Jeżeli błędne rozliczenie podatnika VAT wynikać będzie z popełnienia oszustwa podatkowego sankcja może wynieść nawet 100% naliczonego podatku. Podatnicy, którzy nieświadomie biorą udział w niezgodnych z prawem transakcjach dochowując należytej staranności i działając w dobrej wierze nie zostaną jednak obciążeni tak wysoką sankcją.

Utworzenie wykazu podatników VAT czynnych, dzięki któremu podatnik będzie mógł sprawdzić kontrahentów – to rozwiązanie przewidziane w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

W sprawie opodatkowania odstępnego wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który orzekł, że należności wypłacone na rzecz skarżącej (odstępne) przez sprzedającego z tytułu odstąpienia od umowy przedwstępnej zobowiązującej do zawarcia umowy sprzedaży towarów używanych należy uznać za niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 19 października 2017 r. wydał wyrok dotyczący bardzo aktualnej obecnie sprawy – odmowy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktury otrzymanej przez podatnika VAT od podmiotu dla potrzeb VAT nie zarejestrowanego.

Wyrok TSUE w sprawie Paper Consult (C 101/16) z 19 października 2017 r., dotyczący prawa do odliczenia VAT od podatników „nieaktywnych”, tak jak się można było spodziewać uwzględnia opinię Rzecznika Generalnego. Rzecznik wypowiadając się czerwcu br. w sprawie pytań prejudycjalnych, wniesionych przez rumuński sąd wskazał bowiem, że dyrektywa 2006/112 stoi na przeszkodzie przepisom państw UE, które przewidują odmowę odliczenia z tego tylko powodu, że podatnik, od którego nabyto towary lub usługi, został uznany za „nieaktywnego". Powyższe potwierdził również TSUE w orzeczeniu z 19 października 2017 r.

Sejmowa komisja finansów publicznych nie wyraziła zgody na to, żeby – po wprowadzeniu podzielonej płatności w VAT (tzw. split payment) - umożliwić bankom pobieranie opłat za prowadzenie rachunków VAT, co postulował sektor bankowy. Przypomnijmy, że nowe przepisy nakładają na banki i SKOK-i obowiązek założenia wszystkim podatnikom rachunków VAT. Możliwości dysponowania środkami z rachunku VAT będą ograniczone do zapłaty zobowiązania VAT do urzędu skarbowego lub zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie VAT z faktury otrzymanej od swojego kontrahenta.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 19 października 2017 r. wyrok, w którym uznał, że sprzeczne z dyrektywą w sprawie VAT są przepisy, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia VAT tylko z tej przyczyny, że wystawca faktury został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Podatnik (nabywca) powinien mieć prawo przedstawić dowody świadczące o jego należytej staranności i dobrej wierze, a zwłaszcza świadczące o tym, że dostawca mimo wykreślenia z rejestru czynnych podatników VAT zapłacił podatek należny.

Określenie zasad opodatkowania świadczeń realizowanych na podstawie kontraktów menedżerskich z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT wymaga rozstrzygnięcia, czy czynności menedżera mogą być uznane za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. Konieczne jest więc ustalenie, czy treść zawartego kontraktu menedżerskiego tworzy stosunek prawny właściwy dla umów o pracę, a w konsekwencji pozostaje poza zakresem VAT, czy też wykracza ona poza obowiązki wynikające z takiej umowy, a świadczenia menedżera powinny być traktowane jak samodzielnie wykonywana działalność gospodarcza. Jednym z podstawowych kryteriów rozstrzygnięcia tej kwestii jest odpowiedzialność zleceniodawcy wobec osób trzecich z tytułu czynności wykonywanych przez menedżera.

Ministerstwo Finansów będzie prowadziło na bieżąco aktualizowany wykaz podatników VAT czynnych, zawierający informacje o podatnikach zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni. Narzędzie to pozwoli podatnikom na weryfikację informacji o aktualnym statusie rejestracji kontrahentów dla celów VAT, co ma ograniczyć ryzyko wplątania uczciwych podatników w proceder wyłudzenia VAT.

Nowe przepisy w zakresie VAT, które obowiązują od początku tego roku, pozwalają urzędnikom stosunkowo łatwo wykreślić podatnika z rejestru VAT, nawet go o tym nie informując. Takie konsekwencje wywołać może przyjęcie faktury VAT od kontrahenta, który nigdy nie był czynnym podatnikiem lub przestał nim być. Aby ustrzec się przed nimi, należy odpowiednio wcześnie weryfikować kontrahentów w bazach VIES i NIP.

Ustawa o podatku od towarów i usług precyzuje kwestię obowiązku podatkowego spoczywającego na podmiotach określanych jako „mali podatnicy VAT”. Kto należy do owej grupy podmiotów? Jakie powinności muszą oni spełniać?

Nieruchomości uważane są za jeden z najpewniejszych sposobów lokaty kapitału. Przedsiębiorcy często dokonują ich zakupu w celu realizacji zamiarów finansowych i inwestycyjnych, nie zaś w celu zaspokojenia własnych potrzeb finansowych. W jaki sposób uregulowana jest w tym przypadku kwestia podatku VAT?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zwolnieniu z podatku VAT podlega sprzedaż, jeśli wartość jej przedmiotu nie przekracza określonej kwoty. Kto i w jakich warunkach może skorzystać z tego zwolnienia?

Regulacje dotyczące zakresu odpowiedzialności solidarnej pełnomocnika podatnika przewidują sytuacje, gdy zostaje ona wyłączona. Pełnomocnik nie będzie pociągnięty do odpowiedzialności solidarnej wraz z podatnikiem w przypadku gdy powstanie zaległości nie było powiązane z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

W projekcie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, przygotowanym przez Ministra Rozwoju i Finansów, przewidziane są nowe regulacje (także w zakresie ustawy o VAT) dotyczące przedsiębiorstwa w spadku jako podatnika VAT. Zmiany te porządkują regulacje związane z rejestracją podmiotu w sytuacji powstania przedsiębiorstwa w spadku i gwarantują – przy spełnieniu obowiązków informacyjnych – zachowanie prawa do kontynuacji prowadzenia działalności gospodarczej spadkodawcy i jego podmiotowości prawnopodatkowej. Wejście w życie tych zmian planowane jest na 1 stycznia 2018 r.

Osoba fizyczna, która decyduje się na zaciągnięcie pożyczki, zobowiązana jest do uiszczenia od jej wysokości 2% podatku. Określa to ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ten sam dokument przewiduje również wyłączenia od tej zasady. Jednym z nich jest sytuacja, w której jedna ze stron tej czynności podlega podatkowi VAT, w związku z czym pożyczka jest zwolniona z PCC. Należy więc pamiętać, że dla ustalenia zasadności płacenia PCC, kluczowym aspektem jest to, czy choćby jedna ze stron transakcji podlega VAT, czy nie.

Ministerstwo Finansów wskazuje na przesłanki, które mogą uchronić podatnika przed skutkami uczestnictwa w oszustwach VAT. Dzieli przesłanki dochowania należytej staranności na podstawowe i dodatkowe. Jedne i drugie mają uchronić uczciwego przedsiębiorcę przed tym, aby nie stał się uczestnikiem oszukańczego procederu w VAT.

Przedsiębiorca posługujący się podrobionymi (fałszywymi) fakturami, dostanie sądowy zakaz prowadzenia działalności. Taka sama kara spotka paserów trzymających nielegalne banderole.

Polskie przepisy podatkowe dają możliwość rejestracji na potrzeby podatku od towarów i usług w Polsce także w przypadku podmiotów zagranicznych. Jakie dokumenty są niezbędne w celu dokonania takiej rejestracji?

Niekiedy podatnik VAT ma obowiązek ustanowić przedstawiciela podatkowego, a w jeszcze innych przypadkach ma taką możliwość. Kiedy ustawa o VAT nakłada obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego, a kiedy pozostawia podatnikowi wybór?

Zaistnienie przesłanki do wykreślenia podatnika z rejestru VAT może pojawić się już na etapie kontroli lub postępowania, które niejednokrotnie kończą się dla podatnika negatywnymi protokołami lub decyzjami. Organy podatkowe opierają się w szczególności na zarzucie braku należytej staranności w dobieraniu kontrahentów lub świadomości brania udziału w nielegalnym procederze mającym na celu wyłudzenie VAT. Jak tego uniknąć?

Przepisy ustawy VAT, które zaczęły obowiązywać na początku tego roku wyposażyły organy podatkowe w kolejne narzędzia umożliwiające wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru VAT, i to bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika. Niestety, na niekorzystne działania organu zostały narażone również firmy, wobec których ogłoszono stan upadłości.

Ministerstwo Finansów rozpoczęło prace nad utworzeniem listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych. W treści zawiadomienia z dnia 30 czerwca 2017 r., czytamy, że celem jest : „opracowanie możliwie kompletnej i precyzyjnej listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych, których spełnienie w momencie zawierania transakcji skutkowałoby brakiem podstaw do kwestionowania u podatników prawa do odliczenia podatku VAT w następstwie uznania, że podatnicy nie wiedzieli i nie mogli wiedzieć, że w ramach danej transakcji ich dostawca dopuścił się przestępstwa”.

Ministerstwo Finansów konsekwentnie uszczelnia „odpływ” podatku VAT z budżetu państwa i nakłada surowe kary na nieuczciwych przedsiębiorców, którzy dopuszczają się wykroczeń finansowych. Problem w tym, że każda firma może nieświadomie paść ofiarą nielegalnych praktyk swoich kontrahentów. Jak w takim razie zabezpieczyć się przed uczestnictwem w oszustwie podatkowym?

Ministerstwo Finansów przygotuje listę przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych. Celem opracowania takiej listy jest to, aby uczciwi podatnicy wiedzieli, jakie czynności powinni podjąć, aby nie być narażonym na ryzyko zakwestionowania prawa do odliczenia VAT. Konsultacje w tej sprawie będą trwać do 28 lipca br.

Z początkiem tego roku weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy o VAT, na mocy których organy podatkowe uzyskały większą swobodę w wykreślaniu podatników z rejestru VAT. Rozszerzenie katalogu przesłanek do wykreślenia zaowocowało usunięciem prawie 50 tys. podmiotów z ewidencji, co ma istotny wpływ na kształtowanie się stosunków gospodarczych pomiędzy jednostkami.

Od początku 2017 roku lawinowo rośnie liczba przedsiębiorców wykreślanych z rejestru podatników VAT. Co istotne wykreśleni podatnicy nie zawsze są zawiadamiani o tym, że zostali wykreśleni. Często dowiadują się o tym, gdy urząd zwraca na ich konto zapłacony podatek VAT lub wzywa ich do ponownego zarejestrowania, gdy złożą deklarację miesięczną lub kwartalną. Taka sytuacja rodzi również reperkusje dla kontrahentów wykreślonego podatnika.

Odebranie prawa do odliczenia podatku VAT tylko dlatego, że kontrahent, który wystawił fakturę, nie figuruje w rejestrze, jest niezgodne z dyrektywą VAT – stwierdził rzecznik unijnego trybunału.

Na początku tego roku zaczęła obowiązywać nowelizacja ustawy o VAT, która wprowadziła istotne zmiany dotyczące zasad rejestracji podatników VAT. Nowe regulacje określają m.in. przypadki, w jakich organ podatkowy będzie mógł odmówić rejestracji.

W sytuacji, gdy urząd skarbowy stwierdzi, że firma nie istnieje, i wykreśli ją z rejestru podatników VAT, zgromadzone przez nią pieniądze na koncie VAT zostaną przejęte przez Skarb Państwa.

Nie można pozbawić prawa odliczenia VAT naliczonego podatnika VAT, który mimo zachowania należytej staranności nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że w ramach danej transakcji dostawca dopuścił się przestępstwa lub że inna transakcja w łańcuchu dostaw, dokonana przed transakcją przeprowadzoną przez owego podatnika lub po niej, miała miejsce z naruszeniem przepisów o podatku VAT. Problem w tym, że przepisy nie określają standardów owej należytej staranności, a praktyka organów podatkowych jest różna. Ministerstwo Finansów przygotowuje listę działań świadczących o należytej staranności i dobrej wierze podatnika VAT.

Wykreśleniu z rejestru VAT podlega podatnik, który wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej. Jakie prawa przysługują podatnikowi, który nieświadomie został włączony w taki proceder i w konsekwencji wykreślony z rejestru VAT? Jak przywrócić status podatnika VAT?

Konieczność wprowadzenia ustawy o zmianie ustawy o VAT, obowiązującej od 1 stycznia 2017 r., uzasadniona została potrzebą ograniczenia nadużyć w rozliczaniu VAT. Nowe regulacje powinny więc zwiększyć wpływy do budżetu państwa i wyeliminować nieuczciwe zachowania w obrocie gospodarczym. Ustawa zawiera jednak szereg nieścisłości, znacznie zwiększając ryzyko rozliczeń podatkowych dla uczciwych przedsiębiorców i obsługujących biznes księgowych.

Przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT mogą to prawo utracić. W jakich przypadkach dochodzi do utraty prawa do zwolnienia? Na co zwrócić uwagę, żeby nie dopuścić do okoliczności skutkujących utratą prawa do zwolnienia?

Podatnik VAT, Czynny podatnik VAT

Ważniejszy jest centralny rejestr podatników VAT niż jakieś urzędowe „kryteria należytej staranności”

Sądy i przedsiębiorcy o należytej staranności w VAT

Podatniku VAT, sprawdź, czy nie jesteś wykreślony z rejestru

Odpowiedzialność podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązek przesyłania JPK_VAT

Jak może się bronić przedsiębiorca oskarżony o wyłudzenie VAT?

Czarna lista podatników VAT

Rejestr podatników VAT 2018 - jak sprawdzić kontrahenta

Podatnik VAT może być wykreślony z rejestru bez zawiadomienia

Nieodpłatne przekazanie artykułów reklamowych lub promocyjnych - skutki w VAT

Zwrot VAT w przypadku transakcji z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT

Ustawa o STIR, ograniczająca wyłudzenia VAT

Prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany

Przepisy dotyczące VAT nie są spójne z unijną dyrektywą

„Przejście” na VAT w trakcie roku podatkowego

Od 2018 r. tylko wpłata na zarejestrowane konto jako koszt

Należyta staranność i dobra wiara jako ochrona przed sankcją VAT

Powstanie wykaz podatników VAT czynnych

Czy zapłata odstępnego od umowy podlega VAT?

Odmowa prawa do odliczenia VAT z faktury - wyrok TSUE

Podatnik ma prawo odliczenia VAT z tytułu zakupów od podatników uznanych za „nieaktywnych” – wyrok TSUE

Split payment - banki nie pobiorą opłat za prowadzenie rachunków VAT

Nabywca może mieć prawo odliczenia VAT mimo, że dostawca nie był czynnym podatnikiem VAT

Kontrakt menedżerski - rozliczenie VAT

Wykaz podatników VAT czynnych

Dlaczego należy weryfikować kontrahentów w bazach VIES i NIP?

Obowiązek podatkowy małych podatników VAT

Nieruchomość nabyta w celu lokaty kapitału a podatek VAT

Zwolnienie z podatku VAT ze względu na kwotę sprzedaży

Zwolnienie pełnomocnika podatnika z odpowiedzialności solidarnej

Przedsiębiorstwo w spadku jako podatnik VAT

Udzielenie pożyczki przez podatnika VAT a podatek od czynności cywilnoprawnych

Jak uchronić się przed skutkami uczestnictwa w oszustwach VAT

Zakaz prowadzenia działalności za fałszywą fakturę

Jakie są zasady rejestracji spółki zagranicznej na VAT

Przedstawiciel podatkowy na gruncie ustawy o VAT

Jakie są przesłanki do wykreślenia podatnika z rejestru VAT

Firmy w upadłości wykreślane z rejestru VAT

Jak wg Ministerstwa Finansów podatnicy VAT powinni sprawdzać swoich kontrahentów

Uniknij kary – lepiej sprawdź kontrahenta czy ma status czynnego podatnika VAT

Powstanie lista przesłanek należytej staranności w zakresie prawa do odliczenia VAT

Transakcje z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT a prawo do odliczenia

Jak reagować, gdy urząd wykreśla przedsiębiorcę z rejestru podatników VAT?

Odliczenie VAT w przypadku transakcji z podatnikiem wykreślonym z rejestru

Zasady rejestracji podatników VAT

Pieniądze z rachunku firmy wykreślonej z rejestru podatników VAT przejmie Skarb Państwa

Należyta staranność podatnika VAT a prawo do odliczenia podatku naliczonego

Przywrócenie do rejestru podatników VAT

Rozliczenia VAT – na co muszą uważać księgowi i przedsiębiorcy?

Utrata prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT