świadczenia pracownicze, Prawa pracownika

Odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS za swoich pracowników jest obowiązkiem pracodawcy, podobnie jak zgłoszenie zatrudnionych do tych ubezpieczeń. Jak sprawdzić, czy te obowiązki pracodawca wykonuje? Można to zrobić na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub po złożeniu wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Większość Polaków przestrzega świątecznych tradycji i twierdzi, że nie wpływają one na ich pracę. Jeśli chodzi o obcokrajowców, to mamy już inne zdanie – nie potrafimy określić, jakiej są dokładnie wiary, jednak uważamy, że ich obrzędy religijne kolidują z pracą. Liczba stereotypów rośnie wraz z malejącym poziomem wiedzy o wyznaniu innych narodowości przyjeżdżających do Polski. Sami zainteresowani przyznają jednak, że jest wręcz odwrotnie. Co potwierdza najnowsze badanie wielkanocne Grupy Progres – jedynie 8 proc. cudzoziemców aktywnych zawodowo deklaruje, że na święta weźmie wolne. Obcokrajowcy pracujący w Polsce nie chcą korzystać powszechnie z prawa do urlopu na święta religijne, które obchodzą. Mimo że – zgodnie z przepisami – mają do tego prawo. 

Okazjonalna praca zdalna, to praca na wniosek pracownika składany teoretycznie w każdej możliwej sytuacji, nie więcej niż 24 razy w roku. Czy pracodawca może nie wyrazić zgody? Wyjaśniamy jak legalnie może się zachować pracodawca. Ostatnio bowiem, zaroiło się wręcz od publikacji, propagujących tezę o możliwości odmowy przez pracodawcę. Tezę dodajmy, bardzo niebezpieczną dla pracodawców.

Przepisy nowelizacji kodeksu pracy z 1 grudnia 2022 r., które wejdą w życie 7 kwietnia 2023 r. wprowadzają m.in. tzw. okazjonalną pracę zdalną. Na czym polega ten rodzaj pracy zdalnej? Co z limitem dni pracy zdalnej okazjonalnej w przypadku zmiany pracodawcy? Czy informacja o wykorzystanych dniach tego rodzaju pracy zdalnej powinna się znaleźć w świadectwie pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy (dalej „Kp”) wprowadzająca m.in. długo oczekiwane przepisy o pracy zdalnej, czeka na podpis Prezydenta RP i publikację w Dzienniku Ustaw. Biorąc pod uwagę, na szczęście, dość długie vacatio legis (2 miesiące), pracodawcy mają czas co najmniej do drugiej połowy marca 2023 r. (a być może nieco dłużej) na przygotowanie się do ich wdrożenia. Jak na standardy obecnej legislacji długo, jak na potrzeby zakładu pracy, niekoniecznie. Jednym z zagadnień trudniejszych w implementacji są obowiązkowe rozliczenia pomiędzy pracodawcą a pracownikami.

Wciąż pojawiają się informacje o możliwych kłopotach energetycznych w kraju w związku z perturbacjami z dostawą gazu i węgla do odbiorców prywatnych i przedsiębiorstw świadczących usługi energetyczne. Taki stan rzeczy jest wynikiem wojny w Ukrainie oraz wciąż rosnącej inflacji, co spowodowało częściowe załamanie się łańcuchów dostaw. Uzasadnione wobec tego są obawy pracodawców o to, w jaki sposób zabezpieczą ciągłość pracy i pracowników w nadchodzących zimowych miesiącach.

Niekiedy przedsiębiorcy decydują się na przekazanie swoim pracownikom lub kontrahentom bonów towarowych, voucherów podarunkowych czy kart do wykorzystania w różnych punktach usługowych. Takie przekazanie może rodzić potrzebę opodatkowania na gruncie podatku od towarów i usług.

– Nowelizacja Kodeksu pracy będzie oznaczać dla pracodawców małą rewolucję. Firmy będą musiały się zastanowić nad nową organizacją pracy, ponieważ pracownikom zostaną wydłużone urlopy rodzicielskie i nadane nowe uprawnienia (np. dwa nowe rodzaje urlopów: urlop opiekuńczy i urlop z tytułu siły wyższej). Problem może się pojawić w dużych zakładach pracy, które muszą organizować pracę na wiele miesięcy z góry – mówi dr Katarzyna Kalata, wykładowczyni Wyższej Szkoły Bankowej w Łodzi. Jak ocenia, planowane zmiany, które muszą zostać wdrożone najpóźniej na początku sierpnia 2022 r., są jednak korzystne dla wszystkich pracowników, zwłaszcza tych, którzy mają dzieci.

Każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Wybierając się na wypoczynek, warto poznać swoje uprawnienia w tym zakresie. Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi? Jakie wynagrodzenie otrzyma pracownik za czas urlopu? Jakie dofinansowanie do urlopu wypoczynkowego można dostać? Czym jest świadczenie urlopowe? Ile wynosi świadczenie urlopowe w 2022 roku?

24 maja 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rodziny i polityki społecznej. Rząd chce na stałe wprowadzić do Kodeksu pracy możliwość wykonywania pracy zdalnej. Będzie to bardziej elastyczna forma wykonywania pracy od obecnie funkcjonującej telepracy. Rozwiązanie to powinno poprawić możliwości zatrudnienia osób znajdujących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w tym rodziców małych dzieci oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci. Ponadto, pracodawcy będą mogli wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników lub kontrolę na obecność środków działających podobnie do alkoholu, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

Specyfika pracy pracowników mobilnych realizujących swoje zadania na danym obszarze, obejmującym czasami teren nawet kilku województw powoduje, że z ekonomicznego punktu widzenia, bardziej opłacalne jest wykupienie przez takiego pracownika noclegu w hotelu, niż każdorazowy powrót do miejsca zamieszkania. Czy sfinansowanie takiego noclegu przez pracodawcę zwiększy przychód pracownika mobilnego ze stosunku pracy?

W polskim systemie prawnym wciąż brakuje jednoznacznej podstawy prawnej umożliwiającej pracodawcy swobodne tzn. bez narażenia się na ryzyko jakiejkolwiek odpowiedzialności) pytanie pracowników czy kandydatów do pracy o to, czy są zaszczepieni (w zasadzie nie tylko w kierunku COVID-19, ale w ogóle). Oznacza to, że zadawanie pytania o szczepienie jest na ten moment obarczone ryzykiem, którego nie da się wyeliminować. Obszary ryzyka są przy tym dwa: kwestia ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa pracy – tłumaczy Anna Wiluś-Antoniuk, radca prawny w agencji zatrudnienia LeasingTeam Group – w obu przypadkach sytuacja prawna jest niejasna. Na szczęście zmiany przepisów wydają się możliwe w niedługiej przyszłości – nie brakuje bowiem zwolenników takich zmian.

Rozwiązanie umowy o pracę a termin wypłaty wynagrodzenia. Pracodawcy mają wątpliwości kiedy powinni wypłacić pracownikowi wynagrodzenie za pracę w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Czy w zwykłym terminie wypłaty wynagrodzenia u danego pracodawcy? A może z dniem rozwiązania umowy o pracę? Wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy.

Szczepienie na COVID-19 a zatrudnienie pracowników. Czy pracodawcy mają prawo przyjmowania do pracy wyłącznie osoby zaszczepione na COVID-19? Czy można pytać o szczepienie na rozmowie kwalifikacyjnej?

Nadgodziny kierowców - jak obliczyć? Państwowa Inspekcja Pracy wyjątkowo polubiła się z branżą transportową i tematem nadgodzin. Dlaczego? Dlatego, że praca „za kółkiem” i nadgodziny są tak samo nierozłączne jak bajkowy Bolek i Lolek czy też filmowy Flip i Flap. Dlatego nie ma się co dziwić inspektorom, którzy pierwsze co biorą pod lupę, w przypadku firmy transportowej, to rozliczenia godzinowe.

Szczepienie na COVID-19 a wypowiedzenie umowy o pracę. Wprowadzenie obowiązkowych szczepień w zakładzie pracy daje pracownikom prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy lub dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu ewentualnych odczynów poszczepiennych. – Nie ma także regulacji, która umożliwiałaby uzyskanie od pracownika informacji, czy jest zaszczepiony. Pracodawca może jednak motywować pracowników do szczepień i stosować system zachęt dla tych, którzy się na to zdecydują – wyjaśnia Kajetan Bartosiak, partner w kancelarii Baran Książek Bigaj.

Zasady i koszty zwolnienia pracownika. Prawo pracy na całym świecie zmienia się dynamicznie i charakteryzuje się coraz większym poziomem złożoności. W raporcie „International Employment Law Guide” eksperci firmy doradczej Deloitte przeanalizowali prawo dotyczące zatrudnienia i zwolnień w ponad 60 państwach, w tym również w Polsce. Aż 37 z nich gwarantuje pracownikom zarówno okres wypowiedzenia, jak i odszkodowanie w przypadku zwolnienia z pracy. Osobne normy prawne stworzono w większości krajów na potrzeby zwolnień grupowych. Redukcja zatrudnienia w czasie pandemii może wiązać się z dodatkowymi formalnościami, w szczególności, jeżeli pracodawca skorzystał z dofinansowania na ochronę miejsc pracy w ramach tzw. tarcz antykryzysowych. W większości przypadków wyłączona jest możliwość wypowiadania umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników, co najmniej w okresie otrzymywania takiego wsparcia.

Pracodawca wprowadził świadczenie premiowe, którego wysokość uzależniona jest od przychodów wynikających ze sprzedaży generowanej przez pracownika. Jednym z warunków premiowych jest pozostawanie pracownika w zatrudnieniu przez okres 5 lat. Pracownik, który rozwiązał umowę po upływie 4 lat i wniósł o wypłatę premii za ten okres. Pracodawca odmówił, podkreślając, że pracownik nie zrealizował niezbędnego warunku premiowego tj. pozostawania w zatrudnieniu przez okres 5 lat, stąd premia jest nienależna w całości.

Wynagrodzenie pracownika a zamknięcie firmy. Czy w przypadku zamknięcia firmy na mocy przepisów ograniczających prowadzenie działalności gospodarczej w okresie epidemii COVID-19, wskutek czego nie było możliwe powierzenie pracy cudzoziemcowi w wymiarze czasu pracy lub liczbie godzin określonej w oświadczeniu, zezwoleniu na pracę lub zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę, należy wypłacić cudzoziemcowi wynagrodzenie tylko za faktycznie przepracowane godziny, czy również za czas nieprzepracowany z powodu zamknięcia firmy? Prezentujemy wyjaśnienia Państwowej Inspekcji Pracy w tym zakresie dotyczące pracowników i zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych (np. zleceniobiorców).

Pakiety medyczne a koszty podatkowe. Wydatki ponoszone przez pracodawcę (spółkę z o.o.) na zakup pakietów medycznych zarówno dla pracowników, jak i członków ich rodzin oraz partnerów, spełniają przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Jednocześnie te wydatki nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Dlatego też te wydatki na zakup ww. pakietów medycznych mogą być przez Spółkę zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 10 lutego 2021 r.

Mierzenie temperatury pracownikom. Państwowa Inspekcja Pracy udzieliła wyjaśnień odnośnie prawnych aspektów mierzenia temperatury ciała pracowników przez pracodawców. Czy pracodawca może mierzyć temperaturę ciała pracownika w związku z epidemią COVID-19? Na jakiej podstawie Państwowa Inspekcja Sanitarna może zobowiązać pracodawcę do pomiaru temperatury ciała pracownikom? Czy pracownik może odmówić pracodawcy pomiaru temperatury ciała? Jaka temperatura ciała pracownika jest wskazaniem, że mogło dojść do zarażenia wirusem SARS-Cov-2? Czy pomiar temperatury ciała pracownika narusza przepisy w zakresie ochrony danych osobowych (RODO)?

Sprzęt medyczny dla pracownika a PIT. Udostępnianie możliwości korzystania przez pracownika lub członków jego rodziny z zakupionych przez pracodawcę sprzętów medycznych, tj. koncentratorów tlenu oraz pulsoksymetrów, nie stanowi nieodpłatnego świadczenia opodatkowanego PIT. Takie świadczenia dla pracowników nie tylko ograniczają rozprzestrzenianie się wirusa, ale i leczą jednostki chorobowe przez niego wywołane, czym niweluje absencję personelu pracodawcy, co z kolei jest istotne dla terminowego wywiązywania się przez pracodawcę z zawartych kontraktów. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 29 stycznia 2021 r.

Sprzęt dla pracownika pracującego w domu a PIT. Przy wykonywaniu pracy zdalnej w związku z epidemią COVID-19 obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi narzędzi i materiałów potrzebnych do pracy zdalnej. Sfinansowanie przez pracodawcę pracownikowi sprzętu do pracy zdalnej (w tym np. krzesła biurowego) nie spowoduje po stronie pracownika powstania z tego tytułu przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym (PIT). Natomiast w przypadku telepracowników i pracowników incydentalnie pracujących zdalnie (bez związku z epidemią) możliwe jest skorzystanie w takim przypadku ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o PIT.

Testy na COVID-19 pracowników sfinansowane przez pracodawcę to dość częste świadczenie pracownicze w dobie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. Brak szybkiego rozpoznania zakażenia koronawirusem u chociażby jednego z pracowników może na wiele dni zdezorganizować funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Rozprzestrzenienie się choroby COVID-19 u pracowników może bowiem doprowadzić do sytuacji, w której część z nich wymagała będzie hospitalizacji, inni natomiast zostaną skierowani na przymusową kwarantannę, skutkiem czego będą braki kadrowe. Nic więc dziwnego, że pracodawcy decydują się często na sfinansowanie pracownikom testów w kierunku COVID-19. Czym są przychody pracownicze w PIT? Czy wartość testu na COVID-19 sfinansowanego przez pracodawcę zwiększy przychód pracownika opodatkowany PIT?

W związku z gwałtownym wzrostem liczby osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2 w Polsce, wprowadzono nowe zasady odbywania kwarantanny oraz izolacji. W niniejszym artykule wskażę jakie są aktualne, tj. obowiązujące na dzień 9 listopada 2020 r., zasady odbywania kwarantanny i izolacji (czym się one różnią) oraz w jaki sposób trzeba informować pracodawcę o tych okolicznościach. Wyjaśniam także jakie świadczenia i na jakiej podstawie przysługują z tego tytułu pracownikom i czy można pracować zdalnie w okresie kwarantanny.