VAT - podstawa opodatkowania, VAT 2015

Od 28 lat praktykowane jest doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej, stanowiącej wynagrodzenie za usługi notariuszy. Tymczasem uzasadnione są wątpliwości, czy jest to zgodne z prawem i nie narusza praw obywateli – podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich. Według resortu finansów VAT nie powinien być doliczany do wynagrodzenia notariuszy, a zmiana tej praktyki zależy od resortu sprawiedliwości. Dlatego Marcin Wiącek prosi o stanowisko ministra Zbigniewa Ziobrę. Pyta, czy do MS wpływały skargi w tej sprawie, a także czy resort dostrzega konieczność działań legislacyjnych.

Refakturowanie podatku od nieruchomości. Podatek od nieruchomości nie może być przedmiotem sprzedaży lub innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w efekcie nie podlega odrębnemu „refakturowaniu”. Jednak jeżeli strony umowy dzierżawy lub najmu postanowią, że wynajmujący „przerzuca” koszt podatku od nieruchomości na dzierżawcę (najemcę), wówczas koszt ten stanowi element ceny usługi dzierżawy (najmu). Innymi słowy wartość podatku od nieruchomości stanowi część zapłaty (czynszu) za usługę dzierżawy lub najmu. Dlatego też w takiej sytuacji wydzierżawiający (lub najemce) powinien wystawić fakturę, w której podstawa opodatkowania, to łączna cena (wartość) usługi dzierżawy obejmująca m.in. wartość podatku od nieruchomości, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Koszty podatku od nieruchomości nie mogą bowiem stanowić samodzielnego świadczenia, lecz są elementem podstawowej czynności, jaką jest dzierżawa nieruchomości, zatem co do zasady nie powinny być wykazywane na fakturze w odrębnej pozycji.

Fiskus ustalił, że podatnik odliczył VAT z faktur, które nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Odmówił jej tym samym możliwości obniżenia podstawy opodatkowania w VAT, zobowiązując podatnika do uregulowania podatku w oparciu o puste faktury.

Z uwagi na globalizację ułatwiającą nawiązywanie stosunków gospodarczych istotnie wzrasta znaczenie importu towarów. Prawidłowe rozliczenie VAT takich transakcji jest skomplikowane i wymaga dołożenia licznych starań, aby uniknąć negatywnych konsekwencji oraz umożliwić przeprowadzenie transakcji bez zbędnych problemów i opóźnień na granicy.

W odpowiedzi na pytanie portalu infor.pl Ministerstwo Finansów potwierdziło, że podatek od towarów i usług nie powinien być doliczany do wynagrodzenia ustalonego przez notariusza ze stronami czynności, lecz stanowić jego część składową. Bowiem w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej nie została wskazana możliwość podwyższania przez notariuszy maksymalnych stawek taksy notarialnej o podatek od towarów i usług.

Przy sprzedaży nieruchomości, której wartość jest trudna do ustalenia lub wymaga oszacowania z uwagi na stosowne przepisy prawa, konieczna jest wycena przez rzeczoznawcę majątkowego. Z uwagi na obostrzenia prawne, jedynie osoby posługujące się tym tytułem mogą dokonywać wycen. Ich usługi są oczywiście odpłatne i nierzadko wynoszą sporą sumę pieniędzy. Stąd, sprzedający dążą do przeniesienia takiego kosztu na kupujących. Rodzi się zatem pytanie, czy taki koszt należy opodatkować oddzielnie, czy też stanowi on element ceny nieruchomości, a zatem podlega opodatkowaniu jak nieruchomość.

Podstawa opodatkowania VAT podlegającego zapłacie w związku z wpłatą zaliczki na usługi turystyczne jest obliczana poprzez pomnożenie kwoty tej zaliczki przez procent, jaki stanowi określona w ten sposób przewidywalna marża zysku w całkowitej cenie podróży. Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości UE, można rozsądnie oczekiwać od dochowującego zwykłej staranności biura podróży, że dokona ono dość szczegółowego oszacowania łącznych kosztów konkretnej podróży celem określenia całkowitej ceny podróży.

Należy rozważyć, czy wartość dofinansowania (dotacji) odnosi się do pojęcia wydatków kwalifikowalnych projektu, które można utożsamiać z wynagrodzeniem z tytułu świadczenia usługi szkoleniowej, czy też dotacja ma związek ze sprzedażą konkretnej usługi, stanowi zatem dopłatę do ceny, nie do projektu. Jeżeli otrzymana dotacja odnosi się bezpośrednio do projektu i przeznaczona jest na pokrycie kosztów kwalifikowalnych tego projektu, a nie na pokrycie ceny konkretnej usługi czy towaru, nie wchodzi do podstawy opodatkowania VAT.

Ministerstwo Finansów wystosowało do podatników kolejne ostrzeżenie przed nieprawidłowymi rozliczeniami podatkowymi. Tym razem chodzi o praktyki niewłaściwego ustalania podstawy opodatkowania VAT przy sprzedaży towarów (zwłaszcza promocyjnych) w formie zestawów.

Definicja importu towarów została wskazana w ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (ustawie o VAT). Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy, przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.

Planowego rozszerzenia podstawowej działalności gospodarczej o udzielanie pożyczek nie można kwalifikować jako czynności sporadycznych na gruncie ustawy o VAT.

Bez nowej ustawy dochody z VAT-u mogą być w 2016 roku jeszcze niższe niż w bieżącym 2015 roku twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski. Profesor Modzelewski wskazuje jednocześnie sześć metod „nowoczesnego zarządzania” VAT, które w dzisiejszym stanie prawnym są faktycznie bezkarne. Te i inne „patenty” powodują bezpowrotną utratę dochodów budżetowych w wysokości nawet 40 mld zł w 2015 roku.

Jeżeli podatnik mieszka za granicą (tam ma siedzibę), a prowadzi czynności podlegające opodatkowaniu w Polsce, to zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT nie stosuje się do niego zwolnienia z VAT. Musi więc od każdego obrotu płacić podatek. Siedzibą osoby fizycznej jest jej miejsce zamieszkania – orzekł 4 listopada 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Mamy zawartą umowę na czas nieokreślony z operatorem sieci telefonicznej na dostarczanie telefonów komórkowych. Telefony kupujemy w promocyjnej cenie, a operator na fakturze ujmuje cenę promocyjną i przed rabatem. Czy limit odwrotnego obciążenia jest liczony od ceny podstawowej czy po rabacie? Jak skonstruować umowę, aby nie narazić się na wieloletnie korekty? Czy operator może od pierwszej transakcji po 1 lipca 2015 r. założyć, że limit będzie przekroczony, i zastosować odwrotne obciążenie?

Rozsypuje się system fiskalny naszego kraju, a przede wszystkim dwa najważniejsze dla budżetu państwa podatki: od towarów i usług oraz akcyza. Płacą je z przyzwoitości spółki Skarbu Państwa oraz ta część podatników, która nie chce kombinować (przepraszam: optymalizować) w swoich obciążeniach podatkowych.

Gdy nowa ustawa o VAT będzie uchwalona do końca 2015 roku, dochody w 2016 roku będą wyższe o 19 mld zł twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Centralny rejestr powinien dotyczyć tylko faktur, z których ktoś żąda zwrotu; postulat, by przy pomocy centralnego rejestru wszystkich faktur oraz odwrotnego obciążenia zwalczać patologię w VAT wynika z nieznajomości rzeczy lub jest efektem lobbingu - mówi PAP prof. Witold Modzelewski.

Organy podatkowe nie powinny wydawać decyzji odmawiającej odliczenia VAT jedynie wykazując, że dostawca podatnika był podmiotem nieistniejącym. Konieczne jest wykazanie, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, iż dostawa wiązała się z przestępstwem w zakresie podatku. Organy podatkowe nie mogą jednakże w sposób generalny wymagać od podatnika sprawdzania, czy jego dostawca dysponuje towarami i jest w stanie je dostarczyć. Nie można również wymagać od podatnika weryfikowania, czy jego dostawca wywiązuje się z obowiązku składania deklaracji i zapłaty podatku VAT.

Podatnik, który chce odliczyć VAT nie musi badać, czy wystawca faktury za towary lub usługi, których odliczenie ma dotyczyć, dysponuje danymi towarami i jest w stanie je dostarczyć oraz czy wywiązuje się z obowiązku złożenia deklaracji i zapłaty podatku VAT. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał 22 października 2015 r. wyrok, zgodnie z którym nie można odmówić prawa do odliczenia VAT, jeśli była dostawa, a tylko nie da się ustalić, kto był sprzedawcą. Urzędnicy musieliby wykazać, że kupujący faktycznie nie dochował należytej staranności.

Z perspektywy interesów Skarbu Państwa, za najbardziej szkodliwy rodzaj oszustw podatkowych uznać należy wyłudzenia zwrotów podatku od towarów i usług. O ile bowiem np. zatajenie przed fiskusem osiągniętego w danym okresie rozliczeniowym dochodu wiąże się jedynie z uszczupleniem dochodów budżetowych państwa, podkreślić należy, iż wyłudzenie podatku VAT dodatkowo te dochody zmniejsza. Nie dość bowiem, że oszust podatkowy nie uiszcza należnej daniny, to jeszcze uzyskuje od Skarbu Państwa środki, które mu się faktycznie nie należą. Korzyści związane z tego typu działalnością przestępczą znajdują więc swoje źródła w budżecie państwa, a każda kwota wyłudzona przez oszustów wiąże się ze zmniejszeniem środków przekazywanych przez państwo na inne, społecznie istotne cele. Na oszustach vatowskich tracimy więc wszyscy.

Ostatni wyrok TSUE uznający nie wiadomo dlaczego, że gminne jednostki budżetowe jakoby nie są podatnikami podatku od towarów i usług, jest przysłowiowym gwoździem do trumny tego podatku. Dlaczego? Bo podstawowa teza tego wyroku, że tylko gminy i miasta (osoby prawne) są podatnikami VAT-u, a podległe im jednostki budżetowe już nie, wymyślił zagraniczny biznes doradczy, jakże hołubiony przez władze III RP.

Propozycje Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego przy Ministrze Finansów z 20 sierpnia 2015 r., dotyczące rozwiązań ograniczających możliwość popełniania oszustw VAT komentuje profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Minister Finansów wydał 9 czerwca 2015 r. interpretację ogólną, w której uznał wykonywane przez komorników sądowych czynności, w szczególności egzekucyjne, za podlegające opodatkowaniu VAT. Dotychczas komornicy nie byli przez MF uznawani za podatników tego podatku. Dlatego MF dał im czas na przygotowanie się do nowej roli. Termin przeznaczony na „przygotowania” upłynął z końcem września. Od 1 października 2015 r. komornicy powinni już występować i rozliczać się jak pozostali podatnicy VAT – będący przedsiębiorcami.

Rada Konsultacyjna Prawa Podatkowego przy Ministrze Finansów przyjęła propozycje swojego zespołu ds. podatków pośrednich, dotyczące rozwiązań ograniczających możliwość popełniania oszustw VAT. Zdaniem Rady zwalczanie oszustw powinno mieć charakter kompleksowy i obejmować oprócz rozwiązań legislacyjnych również m.in. aspekty związane z funkcjonowaniem administracji podatkowej (oraz jej współpracy z innymi organami państwa) a także odpowiednich narzędzi wspomagających działania administracji (np. odpowiednie systemy IT).

Importujemy towary z Chin, odprawiając je w Niemczech. Przywożąc te towary do Polski rozpozna­jemy obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia. Rozliczając WNT przeliczamy podstawę opodatkowania VAT wyrażoną w walucie obcej z zastosowaniem średniego kursu NBP ogło­szonego na ostatni dzień roboczy, poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Czy po­stępujemy prawidłowo?