Odliczanie i zwroty podatku

Od rozliczenia za lipiec lub III kwartał 2018 r. zmieniły się zasady występowania o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Możemy wystąpić o zwrot na rachunek VAT albo na rachunek rozliczeniowy.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w przypadku projektów wodno-kanalizacyjnych realizowanych przez gminę można odliczyć VAT inaczej niż prewspółczynnikiem. Podkreślając, że specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT.

Przedsiębiorcy, którym wstrzymano zwrot VAT niejednokrotnie nie zdają sobie sprawy z tego, jakie mogą być konsekwencje stwierdzenia braku zasadności dokonania takiego zwrotu. Mogą się pojawić m.in. trudności w funkcjonowaniu firmy, utrata środków finansowych i kontrahentów. Najpoważniejsze konsekwencje wynikają jednak z przepisów kodeksu karnego skarbowego.

Przedsiębiorcy starają się optymalnie zarządzać swoim budżetem. Planując odpowiednie zakupy i inwestycje starają się jednak zmniejszać swoje obciążenia - w przypadku użytkowania w działalności pojazdów mechanicznych jednym ze sposobów jest odliczanie VAT. Większość przedsiębiorców wie, że jest taka możliwość, jednak jak to faktycznie działa? Kiedy można odliczyć VAT i w jakiej wysokości? I jakie czekają nas zmiany w najbliższym czasie?

Zasadniczo podatek od towarów i usług powinien obciążać konsumentów oraz być neutralnym dla przedsiębiorców. Faktura powinna zatem uprawniać ich do odliczenia podatku naliczonego. Ustawodawca wprowadza jednak kilka wyjątków.

Zgodnie z orzeczeniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z marca tego roku, data określająca nowy termin zwrotu podatku VAT nie może być późniejsza niż data zakończenia prowadzonych postępowań, w tym także kontroli podatkowej. Jakie znaczenie ma ten wyrok dla polskich przedsiębiorców? Czy dzięki temu skrócą się terminy zwrotu nadwyżki podatku VAT?

Jeżeli organ skarbowy odmawia przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT, to musi mu udowodnić, że budżet państwa został uszczuplony przez konkretne działania. To efekt przełomowego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2017 r., które w znaczący sposób zmienia praktykę organów. Czy to oznacza koniec nadużyć fiskusa wobec podatników?

Z terminem należytej staranności w VAT wiążą się opracowane przez resort finansów standardy, dzięki którym podatnicy mogą zabezpieczyć się przed podjęciem współpracy z nieuczciwym podatnikiem VAT. Mimo że wytyczne zostały opracowane z myślą o urzędnikach, to przedsiębiorcy też mogą z nich skorzystać. Dlatego zanim nawiąże się relacje biznesowe, warto sprawdzić, z kim ma się do czynienia. Podpowiadamy jak to zrobić.

Z przepisów podatkowych wynika, że zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Okazuje się jednak, jak zauważa ekspert Grant Thornton, że organy podatkowe kwestionują podatek VAT z przeniesienia w wysokości zadeklarowanej w deklaracji za kolejny okres rozliczeniowy, mimo iż zobowiązanie uległo przedawnieniu.

Czy podatnik, który po wykupieniu samochodu z leasingu przekazał go na cele prywatne, może użyczyć tego samochodu do swojej działalności i odliczać VAT?

Wydana przez organ podatkowy indywidualna interpretacja prawa podatkowego chroni podatnika, który ściśle się do niej zastosował. Niestety zakres tej ochrony niejednokrotnie bywa przedmiotem sporów z fiskusem. W jednym z ostatnich orzeczeń wojewódzki sąd administracyjny uznał, że należy ją pojmować w sposób szeroki.

Spotkania biznesowe na jachcie w leasingu, wynajem jachtu na rzecz przedsiębiorców w celach promocyjnych oraz na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, a także prywatne wykorzystywanie łodzi przez zarząd i udziałowców spółki, zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nie pozbawiają podatnika prawa do odliczenia w pełnej wysokości podatku VAT.

Jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, świadcząc odpłatne usługi, stają się podatnikami VAT. Jednak część usług wykonują nieodpłatnie, w ramach realizacji zadań publicznoprawnych. Rozdzieleniu dla potrzeb podatku VAT działalności w ramach tych dwóch sfer służy tzw. prewspółczynnik. Mimo że sama ustawa o VAT daje podatnikom możliwość dostosowania sposobu określenia proporcji, fiskus wymusza stosowanie metod określonych w akcie niższej rangi, jakim jest rozporządzenie.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 22 maja 2018 r., znak: ITPP2/4512-289/15-2/PS, po oddaleniu skargi kasacyjnej przez NSA (wyrok I FSK 490/16 z 18.01.2018 r.), musiał przyznać, że nie w każdym przypadku parkowanie samochodu poza siedzibą firmy oznacza, że samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej.

Zgodnie z obowiązującym prawem organy podatkowe wydają indywidualne interpretacje podatkowe, według których podatnicy przeprowadzają transakcje. Po ich dokonaniu wnoszą o przysługujący im zwrot VAT – wówczas fiskus odmawia, odwracając się od wydanej wcześniej interpretacji. W efekcie nie tylko wstrzymuje zwrot VAT, ale i żąda zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Sądy nazywają to szkodzeniem podatnikowi i wciąganiem go w pułapkę.

Możliwość skorzystania ze skróconego terminu zwrotu podatku VAT obwarowana jest sporą ilością ograniczeń. Przy czym konieczne jest, jak podkreśla ekspert Grant Thornton, spełnienie jednocześnie wszystkich wymienionych przez ustawodawcę warunków.

Do skutecznego przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT dochodzi wyłącznie w przypadku, gdy postanowienie organu podatkowego zostanie doręczone stronie przed upływem ustawowego terminu zwrotu podatku.

Prawo do odliczenia VAT jest jednym z najistotniejszych uprawnień podatnika VAT, stanowiących wyraz fundamentalnej zasady neutralności tego podatku. Przysługuje ono tylko w przypadku, gdy nabywane towary i usługi mają związek z czynnościami opodatkowanymi - kwestia ta często jest przedmiotem sporów między podatnikami a organami podatkowymi.

Jesteśmy firmą motoryzacyjną zajmującą się sprzedażą samochodów. Podczas zorganizowanych targów branżowych zleciliśmy firmie zewnętrznej przygotowanie i dostawę poczęstunku (przekąsek). Z tego tytułu otrzymaliśmy fakturę za „usługi kateringowe”. Czy przysługuje nam prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktury zakupu tych usług?

Jak wynika z orzeczeń sądów, w przypadku spraw dotyczących wyłudzeń w VAT organ podatkowy ma obowiązek dokładnego ustalenia stanu faktycznego oraz udowodnienia podatnikowi wzięcia udziału w oszustwie podatkowym. Brak obiektywnych przesłanek skutkuje niemożliwością ukarania podatnika.

Trybunał Sprawiedliwości UE odpowie na pytanie prejudycjalne NSA, czy obecny zakaz odliczania VAT od usług gastronomicznych i noclegowych nie narusza regulacji unijnych. Jeśli uzna, że zakaz jest dopuszczalny, to sytuacja przedsiębiorców z branży hotelarskiej i gastronomicznej nie tylko się nie poprawi, ale wręcz pogorszy. Opłacalne przestanie być wydawanie bonów na noclegi bądź wyżywienie – alarmuje jedna z organizacji branżowych w petycji do Ministerstwa Finansów. Apeluje, aby resort finansów nie czekał na werdykt unijnego trybunału i już dzisiaj przemyślał zmiany przepisów.

Podczas Konferencji „Dwa lata uszczelniania podatku od towarów i usług – doświadczenia i refleksje”, która odbyła się 17 maja 2018 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego dr Andrzej Dmowski dokonał analizy dotyczącej rozszerzenia grona podmiotów odpowiedzialnych za zobowiązania podatkowe w przypadku podatku VAT.

Zdaniem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podatnik zachowuje prawo do odliczenia VAT, gdy prawo to powstało, nawet jeśli ów podatnik z przyczyn niezależnych od jego woli nie mógł wykorzystać towarów lub usług stanowiących podstawę odliczenia. W związku z tym do odmowy odliczenia nie wystarczy, aby nieruchomość pozostała niezajęta po rozwiązaniu umowy najmu, której była przedmiotem, z powodu okoliczności niezależnych od woli jej właściciela.

Minister Finansów w oparciu o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE uznaje, że brak zarejestrowania dostawcy towaru (lub usługodawcy) jako podatnika VAT czynnego w związku z realizacją procesu rejestracji, jako taki nie pozbawia nabywcy automatycznie towaru (lub usługi) prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto zdaniem MF sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje wówczas, gdy podatek naliczony w niej zawarty związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z przepisami prawo do zwrotu VAT przy transakcji nabycia towarów i usług jest fundamentalnym uprawnieniem podatnika, wynikającym z zasady neutralności tego podatku. Na zwrot urząd skarbowy ma z reguły 60 dni, liczonych od dnia złożenia deklaracji przez podatnika, może jednak ten termin przedłużać w nieskończoność. W praktyce niejednokrotnie z 60 dni robi się kilka lat.

Transakcje gospodarcze w obrocie krajowym pomiędzy przedsiębiorcami są najczęściej dokumentowane fakturami. Faktury mogą być wystawiane w walucie krajowej lub w walucie obcej. Niekiedy podatnicy mogą mieć problem z przewalutowaniem faktur po właściwym kursie. W razie zastosowania niewłaściwego kursu waluty przez sprzedawcę, nabywcy mają wątpliwości odnośnie możliwości skorzystania z prawa od odliczenia podatku naliczonego z faktury obarczonej tego rodzaju błędem.

Zdaniem sądów nie można na siłę doszukiwać się zamiaru oszustwa po stronie podatnika, tj. nie można stosować sankcji automatycznie i zbiorczo wobec wszystkich podmiotów łańcucha transakcji tylko dlatego, że na którymś etapie doszło do nadużycia w podatku VAT. Warunkiem jest jednak to, że przedsiębiorca nie wiedział lub nie mógł wiedzieć o nieprawidłowości po stronie innego podmiotu.

Kończymy tworzenie narzędzi uszczelniających VAT. W ostatnim kroku odejdziemy od trzech rejestrów podatników na rzecz jednego. Będą w nim zintegrowane informacje dotyczące rachunku bankowego, zarejestrowania, wyrejestrowania i statusu podatnika - mówi Wojciech Śliż, dyrektor departamentu podatku od towarów i usług w Ministerstwie Finansów.

Coraz częściej sądy orzekają, że fiskus powinien szukać prawdziwych oszustów, a nie ściągać należności z majątku oszukanych. Korzystne dla podatników wyroki zapadły ostatnio w WSA w Warszawie, a wcześniej w WSA we Wrocławiu oraz w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 5 stycznia 2018 r. (0115-KDIT1-2.4012.800.2017.1.AJ) potwierdził, że w związku z nabyciem usług cateringowych Spółce przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Minister Finansów chciał odmówić jednej z gmin prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT. Na szczęście sądy po raz kolejny powstrzymują zapędy fiskusa, przypominając o zasadzie neutralności w podatku VAT.

Jeżeli samochody, które spółka zamierza nabyć wykorzystywane będą zarówno do celów służbowych jak i do celów prywatnych pracowników, spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego w fakturach dotyczących kosztów paliwa, kosztów napraw, wymiany opon i materiałów eksploatacyjnych, a także przeglądów gwarancyjnych i pogwarancyjnych samochodu służbowego udostępnionego pracownikowi.

W październiku ubiegłego roku resort finansów we współpracy z organizacjami zrzeszającymi przedsiębiorców rozpoczął prace nad opracowaniem jednolitych zasad należytej staranności, których przestrzeganie ma uchronić przed ryzykiem odmowy uzyskania zwrotu VAT. Co o pojęciu należytej staranności mówią sądy? A także, jakie propozycje w tym zakresie mają sami przedsiębiorcy?

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi okularów korekcyjnych, jeżeli takie są zalecenia okulisty. Dotyczy to w szczególności osób wykonujących prace przed komputerem. Zatem czy pracodawcy przysługuje odliczenie podatku naliczonego od zakupu okularów korekcyjnych dla pracownika?

Moment, w którym ujmuje się w deklaracji transakcje objęte odwrotnym obciążeniem, nie powinien rozstrzygać o tym, kiedy można odliczyć VAT. A zatem nawet w przypadku zadeklarowania transakcji po upływie trzech miesięcy od jej dokonania można odliczyć VAT w okresie, w którym jest on należny. Tak wynika z przepisów unijnych i orzecznictwa TSUE. Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

Prawo do odliczenia VAT z otrzymanej faktury zostało uzależnione od rzeczywistego wykorzystywania towarów lub usług do wykonywania czynności opodatkowanych. Niestety, organy podatkowe niejednokrotnie kwestionują podstawowe prawa podatników i odmawiają możliwości odliczenia z faktury wystawionej przez podmiot nieposiadający statusu czynnego podatnika VAT. Jednakże orzecznictwo TSUE przesądza, że brak takiego statusu nie powinien pozbawiać nabywcy prawa do odliczenia VAT.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zanim skarbówka uznała działania firmy za nierzeczywiste i stanowiące nadużycie w zakresie VAT, powinna była określić, jaki jest charakter nadużycia i jakie dokładnie negatywne skutki miało ono dla Skarbu Państwa. Dopiero potem mogła przedsiębiorców karać czy też odbierać przysługujące im z mocy prawa uprawnienie do odliczenia VAT. Jest to przełomowe rozstrzygnięcie NSA, które może skutkować lawiną wniosków o wznowienie postępowania stwierdzenia nieważności decyzji.

Zawarliśmy umowę o dostawę towarów. Umowa zawiera zapis, że nasz kontrahent przez 6 miesięcy będzie dostarczał nam określoną partię towarów za konkretną cenę. Kwota została podana jednostkowo za każdą sztukę towaru, ale wcześniej została wynegocjowana podczas spotkania. Ostatecznie w umowie została uwzględniona cena wynegocjowana, która była niższa o 15% od ceny pierwotnie wskazanej przez kontrahenta. Otrzymaliśmy pierwszą dostawę towaru i pierwszą fakturę. Na fakturze do zapłaty została uwzględniona cena pierwotnie podana przez kontrahenta, a nie ta, którą mamy w umowie. Czy możemy odliczyć z niej VAT? Czy urząd nie uzna, że został odliczony VAT z faktury zawierającej zawyżoną cenę?

Według najnowszego pomysłu urzędników resortu finansów zapłata na rachunek VAT (split payment) dostawcy (usługodawcy) ma być dowodem, że nabywca (usługobiorca) dołożył należytej staranności przy sprawdzaniu kontrahenta. Ten pogląd przytoczyły dwie codzienne gazety, w dodatku cytując z imienia i nazwiska autorów tych rewelacji, a więc jest się na czym pochylić się, mimo że sam pogląd brzmi wręcz absurdalnie - pisze profesor Witold Modzelewski.

Już jutro, 13 stycznia 2018 r. zacznie obowiązywać ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, czyli tzw. ustawa o STIR. Zmieni ona kilkanaście aktów prawnych. Dla podatników szczególnie ważne powinny być zmiany wprowadzone do Ordynacji podatkowej oraz do ustawy o VAT.

Nieodpłatne wydanie kontrahentom artykułów reklamowych lub promocyjnych, co do których przysługiwało prawo do odliczenia VAT, jest nieopodatkowane VAT. Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tych wydań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru.

Prawo do korekty deklaracji podatkowej jest proceduralnym odzwierciedleniem prawa podmiotowego do uzyskania zwrotu podatku VAT. Jednocześnie okoliczności pozbawienia podatnika prawa do korekty nie może usprawiedliwiać wydanie przez organ podatkowy postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu podatku po upływie tego terminu.

Umowy o świadczenie usług, jak również umowy zlecenia, bez faktycznego zamiaru przejęcia pracowników czy też ich zatrudnienia w ramach outsourcingu pracowniczego są czynnościami nieważnymi z mocy prawa. Przedsiębiorca nie ma więc prawa do odliczania podatku VAT z faktur (dokumentujących fikcyjny outsourcing pracowniczy) wystawianych przez agencję.

Obecnie organy podatkowe odmawiają zwrotu podatku VAT polskim podatnikom, którzy dokonali transakcji z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT. Na szczęście jednak podejście Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest inne, dzięki czemu prawdopodobnie polskie organy podatkowe będą musiały zmienić utrwaloną praktykę.

Krajowa Administracja Skarbowa będzie miała prawo zablokowania podejrzewanego rachunku bankowego, jeśli wystąpi podejrzenie, iż służy on wyłudzeniu VAT. Takie rozwiązanie przewiduje tzw. ustawa o STIR, która wejdzie w życie 13 stycznia 2018 r.

Wydany niedawno przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrok potwierdza prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury otrzymanej od podmiotu niezarejestrowanego. Czy oznacza to, że mimo rozszerzonej możliwości wykreślania podatników z rejestru VAT skończą się problemy z odmową prawa do odliczenia VAT?

Gmina może dokonać odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki inwestycyjne związane z budową lub przebudową (modernizacją) targowiska.

System STIR ma być kluczowym elementem uszczelnienia systemu podatkowego poza rejestrem faktur i mechanizmem podzielonej płatności. Ustawa ma też być jedną z kluczowych dla osiągnięcia zakładanych wpływów budżetowych w 2018 roku.

Przedsiębiorca może odliczyć podatek VAT, nawet jeśli sprzedawca podał na fakturze adres korespondencyjny, a nie ten, pod którym prowadzi działalność gospodarczą – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w dwóch wyrokach.

Nie można uzależniać skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od podania na fakturze adresu miejsca, w którym wystawca faktury prowadzi działalność gospodarczą. Nie pozwalają na to art. 168 lit. a) i art. 178 lit. a) dyrektywy VAT w związku z art. 226 pkt 5 tej dyrektywy.

Zwrot VAT po zmianach od 1 lipca 2018 r.

Odliczenie VAT w przypadku inwestycji wodno-kanalizacyjnych

Konsekwencje stwierdzenia braku zasadności zwrotu VAT

Samochód w firmie, a podatek VAT

Nie z każdej faktury można odliczyć VAT

Organ podatkowy musi określić termin zwrotu VAT

Odmowa prawa do odliczenia VAT musi być udowodniona

Należyta staranność w VAT - jak sprawdzić kontrahenta?

Organy podatkowe kwestionują VAT z przeniesienia

Samochód wykupiony z leasingu do majątku prywatnego - użyczenie dla firmy i odliczanie VAT

Interpretacja podatkowa chroni prawo do zwrotu VAT

Jacht w działalności gospodarczej - odliczenie VAT

Odliczanie VAT według proporcji kwestionowane przez fiskusa

Parkowanie samochodu przed domem nie pozbawia podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT

Ochrona prawa do zwrotu VAT w interpretacji podatkowej

Jak skorzystać z przyspieszonego zwrotu VAT

Zawiadomienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT

Prawo do odliczenia VAT – wymóg bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi

Odliczanie VAT z faktury za usługi kateringowe

Organ podatkowy musi udowodnić wyłudzenie VAT

Odliczanie VAT od zakupu usług noclegowych i gastronomicznych

Odpowiedzialność za zobowiązania w VAT

Odliczenie VAT przysługuje nawet gdy nie udało się wynająć nieruchomości

Odliczenie VAT naliczonego – faktura od dostawcy niezarejestrowanego jako podatnik VAT

Urzędy skarbowe przedłużają zwrot VAT

Jak odliczyć VAT z faktury, w której zastosowano nieprawidłowy kurs waluty?

Odpowiedzialność za udział w karuzeli podatkowej - stanowiska sądów

Uszczelnienie VAT - likwidacja patologii z paragonami i elektroniką

Należyta staranność w VAT - korzystne dla podatników wyroki sądów

Usługi cateringowe z prawem do odliczenia VAT

Podstawową zasadą w VAT jest jego neutralność

Prawo do odliczenia 50% VAT naliczonego związanego z samochodem służbowym

Sądy i przedsiębiorcy o należytej staranności w VAT

Zakup okularów korekcyjnych dla pracownika - odliczenie VAT

Odliczenie VAT z faktury otrzymanej z opóźnieniem

Odliczenie VAT z faktury od niezarejestrowanego podatnika - fiskus nie respektuje wyroków TSUE

Odmowa prawa do odliczenia VAT na podstawie podejrzenia o nadużycie

Faktura zawiera cenę niezgodną z umową - czy można odliczyć VAT

Czy podatnik, który podejrzewa, że uczestniczy w oszustwie podatkowym, będzie mógł odliczyć VAT z fałszywej faktury?

Przeciwdziałanie wyłudzeniom. Czy podatnicy VAT powinni zacząć się bać?

Nieodpłatne przekazanie artykułów reklamowych lub promocyjnych - skutki w VAT

Postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT a prawo do korekty

Faktury dokumentujące fikcyjny outsourcing pracowniczy a prawo do odliczania VAT

Zwrot VAT w przypadku transakcji z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT

Ustawa o STIR, ograniczająca wyłudzenia VAT

Prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany

Odliczenie VAT od wydatków związanych z przebudową targowiska

Ustawa o STIR zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

Adres na fakturze a prawo do odliczenia VAT

Odliczenie VAT nie może być uzależnione od wskazania na fakturze adresu dostawcy