Odliczanie i zwroty podatku

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W odniesieniu do podatku VAT instytucja przedawnienia ma zastosowanie do każdego z osobna rozliczenia, niezależnie od jego wyniku, tj. zarówno do rozliczeń, w których obowiązek podatkowy przekształcił się w zobowiązanie podatkowe, jak i w przypadku prawa do odliczenia.

W związku ze stale pogłębiającą się wiedzą w zakresie tzw. agresywnej optymalizacji podatku od towarów i usług, warto bliżej omówić sposób na wyłudzenie zwrotu tego podatku poprzez wnoszenie aportu. Pod tym pojęciem rozumiemy wkład niepieniężny wniesiony do spółki handlowej przez udziałowca lub wspólnika. W momencie wniesienia aportu wszelkie prawa własności zostają przeniesione na spółkę.

Celem systemu monitorowania przewozu towarów jest walka z nadużyciami podatkowymi w zakresie podatku VAT i akcyzy. Podmiotami zobowiązanymi do dokonywania zgłoszeń w systemie są co do zasady wszystkie podmioty uczestniczące w transakcji, tj. dostawca, nabywca oraz przewoźnik. Ustawodawca wprowadził również dotkliwe kary dla podmiotów, które nie wypełniają nałożonych na nie obowiązków.

Tylko ten podmiot uczestniczący w łańcuchu dostaw karuzeli VAT, który dołożył należytej staranności kupieckiej i nie miał, oraz nie mógł mieć świadomości uczestnictwa w tej karuzeli, może mieć prawo do odliczania VAT z faktur dotyczących tych transakcji. Dołożenie takiej należytej staranności dotyczy w szczególności podmiotu pośredniczącego w obrocie towarem, a więc nie dysponującego towarem handlowym w sposób materialny.

Ustawodawca nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją do celów VAT. Warunkiem jest by zakupione towary i usługi były wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej. W celu realizacji tego prawa konieczne jest również dopełnienie obowiązku rejestracji jako podatnika VAT.

Prawo do odliczenia VAT stanowi podstawową zasadę systemu VAT Unii Europejskiej. Może ono być ograniczone jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Podstawą takiego ograniczenia nie może być nawet sytuacja gdy planowana transakcja, w związku z którą podatnik nabył usługi opodatkowane, w ogóle nie doszła do skutku. Istotny jest bowiem zamiar rozpoczęcia działalności będącej źródłem transakcji podlegających opodatkowaniu.

Od kilku już lat obowiązują przepisy ustawy VAT, które przewidują 50% oraz 100% odliczenie podatku VAT od samochodów osobowych. Większość podatników wybiera możliwość częściowego pomniejszenia podatku należnego, gdyż zwalnia ich to z wykonywania szeregu uciążliwych obowiązków ustawowych. Niektóre podmioty gotowe są jednak realizować dodatkowe wymogi dokumentacyjne wymagane ustawą, aby korzystać z pełnego odliczenia VAT dla kosztów związanych z nabyciem i eksploatacją pojazdu.

Termin zwrotu podatku VAT może skutecznie przedłużyć jedynie postanowienie o przedłużeniu, które zostało doręczone podatnikowi przed upływem terminu zwrotu. Tym samym, jeżeli podatnikowi nie doręczono postanowienia o przedłużeniu przed upływem terminu zwrotu, ma on uprawnione przekonanie, że zwrot nastąpi w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia.

Podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych obowiązani są wykazyważ, że dochowali należytej staranności w VAT przy weryfikacji kontrahenta. Brak dokonania takiej weryfikacji może skutkować utratą prawa do odliczenia VAT. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że obowiązek ten dotyczy także transakcji importowych.

Sądy administracyjne stoją obecnie na stanowisku, że błędne lub nieprecyzyjne określenie terminu zwrotu podatku VAT w postanowieniu o przedłużeniu terminu zwrotu, bądź niedoręczenie podatnikowi takiego postanowienia, choćby z wyznaczoną datą zwrotu, jednakże przed upływem terminu dokonania zwrotu powoduje wadliwość konstrukcji tego przedłużenia.

Podatnikowi VAT nie można odmówić prawa do odliczenia VAT tylko dlatego, że faktura zawierała błąd w oznaczeniu towaru – jeżeli jest w stanie przedstawić organom podatkowym wyjaśnienia i dokumenty niezbędne do ustalenia prawdziwego przedmiotu transakcji i potwierdzające, że transakcja została rzeczywiście dokonana. Podatnik w takiej sytuacji ma prawo do odliczenia VAT nawet gdy nie wystawił noty korygującej do błędnych faktur, ani nie zażądał faktur korygujących od swojego kontrahenta.

Organy skarbowe coraz częściej wskazują na konieczność należytej weryfikacji kontrahenta pod kątem VAT. Zaniechanie lub niedokonanie odpowiednich czynności sprawdzających może skutkować sporem z fiskusem i poważnymi stratami finansowymi.

Od 1 stycznia 2019 r. wejdą w życie nowe regulacje dotyczące zasad korzystania z tzw. ulgi na złe długi. Podatnicy będą mogli szybciej skorzystać z ulgi na złe długi w przypadku braku uregulowania płatności przez kontrahenta.

Duplikat faktury uprawnia do odliczenia VAT. Ale w jakim terminie jest to możliwe?

Resort finansów informuje, że kwoty wstrzymanych, czyli objętych weryfikacją zwrotów VAT, idą w setki milionów złotych. Przedsiębiorcy, objęci procedurą weryfikacji zasadności zwrotu nadwyżki VAT, narażeni są na długie lata oczekiwania oraz związane z tym ryzyko utraty płynności finansowej. Spory w tym zakresie niejednokrotnie kończą się przed sądami administracyjnymi.

Przewidziana przez ustawodawcę instytucja przedłużania terminu zwrotu VAT stanowi jedynie wyjątek od zasady natychmiastowości zwrotu. To zwrot VAT podatnikowi jest regułą, a nie przedłużanie jego terminu.

Problemy instytucji kulturalnych trwają od kilku lat, od chwili gdy w życie weszła nowelizacja ustawy o VAT wprowadzająca prewspółczynnik. Wcześniej nie było wątpliwości, że teatr, muzeum czy opera mogą odliczyć cały podatek naliczony z faktur dokumentujących organizację bezpłatnej nocy muzeów lub innych imprez promocyjnych.

Prawo do odliczenia VAT przysługuje przedsiębiorcy również w przypadku, gdy dana inwestycja nie została zrealizowana i nie przyniosła przychodów. Jeżeli przedsiębiorca nie wykazał żadnego podatku należnego, od którego mógłby odliczyć naliczony, ma prawo wystąpić o zwrot VAT.

Przedsiębiorcy, którzy są podatnikami VAT miewają wątpliwości odnośnie zasad odliczania VAT w przypadku nabywanych mediów (jak gaz, woda, energia elektryczna). Wątpliwości te dotyczą m.in. kwestii stosowanych przez dostawców mediów tzw. prognoz, które często różnią się od faktycznego zużycia, opóźnionego wystawienia faktury przez dostawcę. Kwestie te wyjaśnił (z upoważnienia Ministra Finansów) Filip Świtała, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi (z 24 października 2018 r.) na interpelację poselską.

Organ podatkowy nie możne odmówić prawa do odliczenia VAT podatnikowi w okresie unieważnienia jego rejestracji do celów VAT (z powodu braku złożenia deklaracji podatkowych), w przypadku gdy zostały spełnione wymogi materialne. Zasada neutralności VAT wymaga bowiem, aby odliczenie VAT było przyznawane, jeżeli zostały spełnione wymogi materialne, nawet jeśli nie zostały spełnione przez podatnika niektóre wymogi formalne.

Organy podatkowe w celu wstrzymania zwrotu VAT podejmują niejednokrotnie działania sztuczne. Nie mogąc udowodnić nieprawidłowości i braku prawa do zwrotu VAT, przedłużają jego termin bez wskazywania bezzasadności zwrotu.

Główną cechą podatku od towarów i usług (dalej podatek „VAT”) jest jego neutralność. Zakłada ona, iż, co do zasady, podatek VAT nie powinien stanowić obciążenia dla przedsiębiorcy, który nie jest ostatecznym konsumentem towaru lub usługi. Oznacza to, że ekonomiczny ciężar podatku zostaje przesunięty na podmiot, który „zużywa” dany towar lub „konsumuje” daną usługę. Wyrazem neutralności tego podatku dla przedsiębiorcy jest prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, które powstaje wraz z pojawieniem się nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym.

Każda promocja w placówkach handlowych znajduje swoje podsumowanie także w rozliczeniach podatkowych. Zarówno na etapie planowania jak i realizacji akcji promocyjnej warto zadbać w szczególności o prawidłowość dokumentacji, tak by potem nie mieć problemów ze zgodnym z prawemrozliczeniem VAT, czy podatku dochodowego.

Polscy przedsiębiorcy niejednokrotnie walczą o zablokowany zwrot VAT, czy też o prawo do odliczenia podatku z faktur wystawionych przez kontrahentów, których rozliczenia budzą wątpliwości fiskusa. Czy taka niezasadna odmowa zwrotu VAT może stanowić naruszenie praw człowieka?

Podatnicy, zwłaszcza wystawiający wiele faktur coraz częściej wystawiają i przechowują faktury wyłącznie w formie elektronicznej. To znacznie wygodniejsze i tańsze rozwiązanie niż drukowanie i przechowywanie faktur papierowych. Czy taka praktyka ma wpływ na odliczenie VAT?

Podatnik, który nadpłaci miesięcznie nie więcej niż 100 tys. zł VAT lub akcyzy, będzie mógł odzyskać zawyżony podatek, nawet gdyby jego ciężar przerzucił już na klientów (czyli gdyby doszło do bezpodstawnego wzbogacenia podatnika). Tak wynika z najnowszej wersji projektu nowelizacji ustawy o VAT i innych ustaw (m.in. ordynacji podatkowej). Zmiany mają wejść w życie już od początku 2019 r.

Od rozliczenia za lipiec lub III kwartał 2018 r. zmieniły się zasady występowania o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Możemy wystąpić o zwrot na rachunek VAT albo na rachunek rozliczeniowy.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w przypadku projektów wodno-kanalizacyjnych realizowanych przez gminę można odliczyć VAT inaczej niż prewspółczynnikiem. Podkreślając, że specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT.

Przedsiębiorcy, którym wstrzymano zwrot VAT niejednokrotnie nie zdają sobie sprawy z tego, jakie mogą być konsekwencje stwierdzenia braku zasadności dokonania takiego zwrotu. Mogą się pojawić m.in. trudności w funkcjonowaniu firmy, utrata środków finansowych i kontrahentów. Najpoważniejsze konsekwencje wynikają jednak z przepisów kodeksu karnego skarbowego.

Przedsiębiorcy starają się optymalnie zarządzać swoim budżetem. Planując odpowiednie zakupy i inwestycje starają się jednak zmniejszać swoje obciążenia - w przypadku użytkowania w działalności pojazdów mechanicznych jednym ze sposobów jest odliczanie VAT. Większość przedsiębiorców wie, że jest taka możliwość, jednak jak to faktycznie działa? Kiedy można odliczyć VAT i w jakiej wysokości? I jakie czekają nas zmiany w najbliższym czasie?

Zasadniczo podatek od towarów i usług powinien obciążać konsumentów oraz być neutralnym dla przedsiębiorców. Faktura powinna zatem uprawniać ich do odliczenia podatku naliczonego. Ustawodawca wprowadza jednak kilka wyjątków.

Zgodnie z orzeczeniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z marca tego roku, data określająca nowy termin zwrotu podatku VAT nie może być późniejsza niż data zakończenia prowadzonych postępowań, w tym także kontroli podatkowej. Jakie znaczenie ma ten wyrok dla polskich przedsiębiorców? Czy dzięki temu skrócą się terminy zwrotu nadwyżki podatku VAT?

Jeżeli organ skarbowy odmawia przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT, to musi mu udowodnić, że budżet państwa został uszczuplony przez konkretne działania. To efekt przełomowego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2017 r., które w znaczący sposób zmienia praktykę organów. Czy to oznacza koniec nadużyć fiskusa wobec podatników?

Z terminem należytej staranności w VAT wiążą się opracowane przez resort finansów standardy, dzięki którym podatnicy mogą zabezpieczyć się przed podjęciem współpracy z nieuczciwym podatnikiem VAT. Mimo że wytyczne zostały opracowane z myślą o urzędnikach, to przedsiębiorcy też mogą z nich skorzystać. Dlatego zanim nawiąże się relacje biznesowe, warto sprawdzić, z kim ma się do czynienia. Podpowiadamy jak to zrobić.

Z przepisów podatkowych wynika, że zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Okazuje się jednak, jak zauważa ekspert Grant Thornton, że organy podatkowe kwestionują podatek VAT z przeniesienia w wysokości zadeklarowanej w deklaracji za kolejny okres rozliczeniowy, mimo iż zobowiązanie uległo przedawnieniu.

Czy podatnik, który po wykupieniu samochodu z leasingu przekazał go na cele prywatne, może użyczyć tego samochodu do swojej działalności i odliczać VAT?

Wydana przez organ podatkowy indywidualna interpretacja prawa podatkowego chroni podatnika, który ściśle się do niej zastosował. Niestety zakres tej ochrony niejednokrotnie bywa przedmiotem sporów z fiskusem. W jednym z ostatnich orzeczeń wojewódzki sąd administracyjny uznał, że należy ją pojmować w sposób szeroki.

Spotkania biznesowe na jachcie w leasingu, wynajem jachtu na rzecz przedsiębiorców w celach promocyjnych oraz na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, a także prywatne wykorzystywanie łodzi przez zarząd i udziałowców spółki, zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nie pozbawiają podatnika prawa do odliczenia w pełnej wysokości podatku VAT.

Jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, świadcząc odpłatne usługi, stają się podatnikami VAT. Jednak część usług wykonują nieodpłatnie, w ramach realizacji zadań publicznoprawnych. Rozdzieleniu dla potrzeb podatku VAT działalności w ramach tych dwóch sfer służy tzw. prewspółczynnik. Mimo że sama ustawa o VAT daje podatnikom możliwość dostosowania sposobu określenia proporcji, fiskus wymusza stosowanie metod określonych w akcie niższej rangi, jakim jest rozporządzenie.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 22 maja 2018 r., znak: ITPP2/4512-289/15-2/PS, po oddaleniu skargi kasacyjnej przez NSA (wyrok I FSK 490/16 z 18.01.2018 r.), musiał przyznać, że nie w każdym przypadku parkowanie samochodu poza siedzibą firmy oznacza, że samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej.

Zgodnie z obowiązującym prawem organy podatkowe wydają indywidualne interpretacje podatkowe, według których podatnicy przeprowadzają transakcje. Po ich dokonaniu wnoszą o przysługujący im zwrot VAT – wówczas fiskus odmawia, odwracając się od wydanej wcześniej interpretacji. W efekcie nie tylko wstrzymuje zwrot VAT, ale i żąda zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Sądy nazywają to szkodzeniem podatnikowi i wciąganiem go w pułapkę.

Możliwość skorzystania ze skróconego terminu zwrotu podatku VAT obwarowana jest sporą ilością ograniczeń. Przy czym konieczne jest, jak podkreśla ekspert Grant Thornton, spełnienie jednocześnie wszystkich wymienionych przez ustawodawcę warunków.

Do skutecznego przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT dochodzi wyłącznie w przypadku, gdy postanowienie organu podatkowego zostanie doręczone stronie przed upływem ustawowego terminu zwrotu podatku.

Prawo do odliczenia VAT jest jednym z najistotniejszych uprawnień podatnika VAT, stanowiących wyraz fundamentalnej zasady neutralności tego podatku. Przysługuje ono tylko w przypadku, gdy nabywane towary i usługi mają związek z czynnościami opodatkowanymi - kwestia ta często jest przedmiotem sporów między podatnikami a organami podatkowymi.

Jesteśmy firmą motoryzacyjną zajmującą się sprzedażą samochodów. Podczas zorganizowanych targów branżowych zleciliśmy firmie zewnętrznej przygotowanie i dostawę poczęstunku (przekąsek). Z tego tytułu otrzymaliśmy fakturę za „usługi kateringowe”. Czy przysługuje nam prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktury zakupu tych usług?

Jak wynika z orzeczeń sądów, w przypadku spraw dotyczących wyłudzeń w VAT organ podatkowy ma obowiązek dokładnego ustalenia stanu faktycznego oraz udowodnienia podatnikowi wzięcia udziału w oszustwie podatkowym. Brak obiektywnych przesłanek skutkuje niemożliwością ukarania podatnika.

Trybunał Sprawiedliwości UE odpowie na pytanie prejudycjalne NSA, czy obecny zakaz odliczania VAT od usług gastronomicznych i noclegowych nie narusza regulacji unijnych. Jeśli uzna, że zakaz jest dopuszczalny, to sytuacja przedsiębiorców z branży hotelarskiej i gastronomicznej nie tylko się nie poprawi, ale wręcz pogorszy. Opłacalne przestanie być wydawanie bonów na noclegi bądź wyżywienie – alarmuje jedna z organizacji branżowych w petycji do Ministerstwa Finansów. Apeluje, aby resort finansów nie czekał na werdykt unijnego trybunału i już dzisiaj przemyślał zmiany przepisów.

Podczas Konferencji „Dwa lata uszczelniania podatku od towarów i usług – doświadczenia i refleksje”, która odbyła się 17 maja 2018 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego dr Andrzej Dmowski dokonał analizy dotyczącej rozszerzenia grona podmiotów odpowiedzialnych za zobowiązania podatkowe w przypadku podatku VAT.

Zdaniem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podatnik zachowuje prawo do odliczenia VAT, gdy prawo to powstało, nawet jeśli ów podatnik z przyczyn niezależnych od jego woli nie mógł wykorzystać towarów lub usług stanowiących podstawę odliczenia. W związku z tym do odmowy odliczenia nie wystarczy, aby nieruchomość pozostała niezajęta po rozwiązaniu umowy najmu, której była przedmiotem, z powodu okoliczności niezależnych od woli jej właściciela.

Minister Finansów w oparciu o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE uznaje, że brak zarejestrowania dostawcy towaru (lub usługodawcy) jako podatnika VAT czynnego w związku z realizacją procesu rejestracji, jako taki nie pozbawia nabywcy automatycznie towaru (lub usługi) prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto zdaniem MF sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje wówczas, gdy podatek naliczony w niej zawarty związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedawnienie prawa do odliczenia VAT

„Bezpieczny” sposób na wyłudzenie VAT: tym razem przy pomocy aportu nieruchomości

System monitorowania przewozu towarów a nadużycia w VAT

Nieświadome uczestnictwo w karuzeli VAT - możliwość odliczenia przy zachowaniu należytej staranności

Odliczenie VAT od zakupów dokonanych przed rejestracją

Odliczenie VAT w przypadku gdy transakcja nie doszła do skutku

Reklama na samochodzie a prawo do odliczenia VAT

Warunki skutecznego przedłużenia terminu zwrotu VAT

Należyta staranność w VAT przy transakcjach importowych

Przedłużanie terminu zwrotu VAT – korzystne wyroki

Błędne oznaczenie towarów na fakturze nie pozbawia prawa do odliczenia VAT

Należyta staranność w VAT przy weryfikacji kontrahenta

Ulga na złe długi – zmiany od 1 stycznia 2019 r.

Odliczenie VAT z duplikatu faktury – termin

Wstrzymany zwrot VAT zagrożeniem dla płynności finansowej

Zwrot VAT jest regułą, a nie przedłużanie jego terminu

Jak stosować prewspółczynnik VAT w instytucjach kultury

Inwestycja rozpoczęta, ale niezakończona - prawo do odliczenia VAT

Odliczanie VAT z faktur za media (np. gaz, wodę, energię elektryczną)

Odliczenie VAT w okresie zawieszenia rejestracji

Przedłużenie terminu zwrotu VAT bez uzasadnienia

Termin do zwrotu VAT nie zawsze interesuje organ podatkowy

Akcje promocyjne w sklepach - odliczenie VAT i inne problemy podatkowe

Czy nieuzasadniona odmowa zwrotu VAT narusza prawa człowieka

Odliczanie VAT z faktur przechowywanych wyłącznie w formie elektronicznej

Nadpłata VAT lub akcyzy - fiskus zwróci najwyżej 100 tys. zł

Zwrot VAT po zmianach od 1 lipca 2018 r.

Odliczenie VAT w przypadku inwestycji wodno-kanalizacyjnych

Konsekwencje stwierdzenia braku zasadności zwrotu VAT

Samochód w firmie, a podatek VAT

Nie z każdej faktury można odliczyć VAT

Organ podatkowy musi określić termin zwrotu VAT

Odmowa prawa do odliczenia VAT musi być udowodniona

Należyta staranność w VAT - jak sprawdzić kontrahenta?

Organy podatkowe kwestionują VAT z przeniesienia

Samochód wykupiony z leasingu do majątku prywatnego - użyczenie dla firmy i odliczanie VAT

Interpretacja podatkowa chroni prawo do zwrotu VAT

Jacht w działalności gospodarczej - odliczenie VAT

Odliczanie VAT według proporcji kwestionowane przez fiskusa

Parkowanie samochodu przed domem nie pozbawia podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT

Ochrona prawa do zwrotu VAT w interpretacji podatkowej

Jak skorzystać z przyspieszonego zwrotu VAT

Zawiadomienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT

Prawo do odliczenia VAT – wymóg bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi

Odliczanie VAT z faktury za usługi kateringowe

Organ podatkowy musi udowodnić wyłudzenie VAT

Odliczanie VAT od zakupu usług noclegowych i gastronomicznych

Odpowiedzialność za zobowiązania w VAT

Odliczenie VAT przysługuje nawet gdy nie udało się wynająć nieruchomości

Odliczenie VAT naliczonego – faktura od dostawcy niezarejestrowanego jako podatnik VAT