Tematy - Akcyza, Samochód w firmie - INFOR.PL

Ministerstwo Finansów ma pomysł, jak zwalczyć proceder zaniżania wartości sprowadzanych z Zachodu aut osobowych dla celów akcyzy. Proponuje, by w potwierdzeniu zapłaty daniny nabywca podawał datę produkcji pojazdu, jego stan techniczny oraz kwotę uiszczonego podatku. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

Jak wynika z wystąpienia pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli z 30 kwietnia 2019 r. (nr KBF.410.001.08.2019), zaległości podatników wobec skarbówki na koniec 2018 r. wyniosły ponad 100 mld zł. NIK zauważył także, że ubiegłoroczne dochody z podatków przerosły oczekiwania. Dobre wyniki budżetu to przede wszystkim skutek wzrostu wpływów z podatku VAT.

Podatki, zarówno te bezpośrednie (np. podatki dochodowe, czy podatek od nieruchomości), jak i pośrednie (jak akcyza czy VAT), to dla państwa nie tylko sposób na pozyskanie środków do budżetu, ale też narzędzie do stymulowania rozwoju poszczególnych branż i kształtowania pozytywnych zachowań konsumenckich. Z drugiej strony.błędne decyzje w sprawie stawek podatków mogą powodować problemy danego sektora, prowadzić do upadłości działających w nim firm, ale też zniechęcać konsumentów do konkretnych produktów. To dlatego niektóre propozycje zmian w VAT budziły takie wątpliwości.

Zamiast kupować samochody firmowe, często łatwiej i taniej jest je wypożyczyć. Ekonomia współdzielenia (sharing economy) sprawdza się w Polsce, ale brakuje jasności w przepisach. W związku z tym pojawiają się problemy dotyczące m.in. ustalania wysokości firmowych kosztów.

Klient jest czynnym podatnikiem VAT. Nie zarejestrował się do VAT UE. Prowadzi jednoosobową firmę. Świadczy usługi kurierskie. 2 stycznia 2019 r. kupił w Niemczech samochód (bus). Sprzedawca wystawił fakturę tego samego dnia z 19% VAT. Potraktował sprzedaż jak sprzedaż dla osoby prywatnej. Na fakturze są tylko dane mojego klienta - imię, nazwisko i adres. Klient zarejestrował samochód w urzędzie jak osoba prywatna. Czy w takim przypadku należy rozpoznać WNT i złożyć czynny żal? Samochód jest wart 7000 zł. Klient nie będzie się starał o zwrot VAT z Niemiec.

Impel Business Solutions zaprasza na cykl spotkań dla przedsiębiorców "O podatkach przy kawie". W ramach tego cyklu omówione zostaną kwestie dotyczące zasad raportowania schematów podatkowych i nowych przepisów dot. podatkowego rozliczania samochodów osobowych. Odbędą się cztery spotkania (we Wrocławiu i Opolu) - dwa w maju i dwa w czerwcu 2019 r. Infor.pl jest patronem tego cyklu.

Rząd zamierza przedłużyć do końca 2021 roku stosowanie obniżonych stawek podatku akcyzowego na paliwa silnikowe. Jednocześnie utrzymane mają zostać wyższe stawki opłaty paliwowej. Przewiduje to projekt ustawy o zmianie ustawy o ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz ustawy o Funduszu Kolejowym, który pojawił się w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Przewidziana jest indeksacja stawki podatku akcyzowego na napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy oraz wyroby nowatorskie. Jak informuje resort finansów w Aktualizacji Programu Konwergencji (APK), zmiany w akcyzie na alkohol da w 2020 r. budżetowi 353 mln zł, na wyroby tytoniowe, susz tytoniowy i tzw. wyroby nowatorskie - 579 mln zł.

Bardzo często jesteśmy przekonywani, że wprowadzane w ostatnich latach nowe przepisy podatkowe mają na celu „uszczelnienie” systemu podatkowego. Dotyczy to przede wszystkim podatku od towarów i usług, podatku dochodowego oraz – co nas najbardziej interesuje – akcyzy.

Aktualnie obowiązujące przepisy odnośnie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących firmowych samochodów osobowych zawierają – według doradców podatkowych – lukę. Nie taki był cel Ministerstwa Finansów. Resort chciał ujednolicić maksymalną kwotę odliczeń (150 tys.), niezależnie od tego, na jakiej podstawie przedsiębiorca korzysta z auta osobowego – czy je kupił, czy wziął w leasing. Sejm nie zakazał jednak zaliczania do kosztów podatkowych nieodliczonego VAT, płaconego w ratach za leasing auta. Dzięki temu w sumie można odliczyć więcej niż 150 tys. zł.

Ministerstwo Finansów poinformowało 2 kwietnia 2019 r. na Twitterze, że z konta VAT stosowanego w mechanizmie podzielonej płatności (split payment), będzie można opłacić: VAT od importu, akcyzę, cło, podatek dochodowy, ZUS.

Umowa leasingu może być sklasyfikowana przez Ministerstwo Finansów jako schemat podatkowy, podlegający obowiązkowi zgłoszenia. Takie ryzyko istnieje w przypadku gdy zawierający umowę leasingu przedsiębiorca kieruje się względami podatkowymi i osiągnięciem korzyści podatkowej.

Od początku tego roku funkcjonują nowe zasady rozliczania kosztów firmowych samochodów osobowych. Nowe reguły najboleśniej dotknęły przedsiębiorców, którzy rozliczają koszty eksploatacji samochodu na firmę, wykorzystując go jednocześnie w celach prywatnych.

Z przeprowadzonych badań wynik, że zdecydowana większość mikroprzedsiębiorców, bo aż 94%, deklarowała, że wprowadzone w ubiegłym roku zmiany prawne nie wywarły wpływu na prowadzenie przez nich działalności. A czy nowe rozwiązania dostępne od 2019 r., takie jak ZUS od przychodu lub rozliczanie wynagrodzenia współmałżonka w kosztach działalności, ułatwią życie przedsiębiorcom?

By sprostać planowanym nakładom na zapowiedziane programy socjalne, musi dojść do zwiększenia przychodów budżetowych w wysokości ok. 17 mld zł netto, czyli ok. 21 mld zł brutto w stosunku do wyniku osiągniętego w roku 2018. I te pieniądze należy znaleźć jeszcze w tym roku. Źródłem dodatkowych przychodów są tylko VAT i akcyza - mówi prof. Witold Modzelewski.

Anglia nie zawarła umowy kształtującej relacje z Unią Europejską. Oznacza to tzw. twardy Brexit z dniem 30 marca 2019 r. Wielka Brytania przestanie być członkiem Wspólnoty i uzyska status państwa trzeciego. Jakie skutki podatkowe pociąga za sobą taki rozwój wydarzeń?

Podejście fiskusa do możliwości objęcia pomocą publiczną wydatków poniesionych na zakup środków transportu zmieniło się na korzyść podatnika. Obecnie, jak zauważa eksperta Grant Thornton, przeważa stanowisko potwierdzające możliwość obejmowania pomocą wydatków związanych z nabyciem samochodów wykorzystywanych do działalności wskazanej w zezwoleniu strefowym, a od niedawna w decyzji o wsparciu.

Celem systemu monitorowania przewozu towarów jest walka z nadużyciami podatkowymi w zakresie podatku VAT i akcyzy. Podmiotami zobowiązanymi do dokonywania zgłoszeń w systemie są co do zasady wszystkie podmioty uczestniczące w transakcji, tj. dostawca, nabywca oraz przewoźnik. Ustawodawca wprowadził również dotkliwe kary dla podmiotów, które nie wypełniają nałożonych na nie obowiązków.

Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że zwolnienie z akcyzy kosmetyków zawierających skażony alkohol etylowy obowiązuje mimo zjawiska spożywania tych kosmetyków przez niektóre osoby jako napoje alkoholowe w celu odurzenia się (upojenia). Zdaniem TSUE nie można kwestionować zwolnienia z akcyzy prawidłowo (tj. zgodnie z przeznaczeniem) oznaczonego produktu tylko z tej przyczyny, że produkt bywa wykorzystywany do celów niezgodnych z jego przeznaczeniem.

W ubiegłym roku została przygotowana nowelizacja zmieniająca ustawę o podatku akcyzowym. Większość z nowych przepisów zaczęła obowiązywać od początku 2019 r. Dodatkowo w drugiej połowie ubiegłego roku pojawiły się dwie inne ustawy, które zmieniły zasady wprowadzone przez samą nowelę. Wskazujemy, jakie ostatecznie zmiany wynikną z tego legislacyjnego bałaganu w 2019 r.

Z początkiem tego roku zostały wprowadzone istotne zmiany dotyczące rozliczania samochodów osobowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Dotyczą one zarówno pojazdów prywatnych, jak i wykorzystywanych na zasadach umowy leasingu czy majątku trwałego. Obecnie wydatki związane z eksploatacją samochodów podatnicy rozliczają w kosztach z wieloma ograniczeniami.

Firmy mają problem z rozliczaniem leasingu operacyjnego i kosztów eksploatacji samochodów według nowych zasad, obowiązujących od 1 stycznia 2019 r. Ministerstwo Finansów ma dopiero wydać objaśnienia, jak stosować nowe regulacje. Nie ułatwia to ani prowadzenia działalności przedsiębiorcom, ani pracy księgowym.

Sejm przyjął ustawę o zwrocie akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Nowe regulacje uzupełniają listę rodzajów paliwa, od którego można odliczyć akcyzę.

Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień dotyczących zasad rozliczania podatku akcyzowego od energii elektrycznej. Dotyczą one nowy regulacji, które wprowadziły obniżoną stawkę akcyzy.

Większość towarów będących wyrobami akcyzowymi w rozumieniu ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym jest definiowana w tym podatku poprzez ich przeznaczenie (użycie). Przepisy prawa podatkowego nie definiują tego, co należy rozumieć pod pojęciem „przeznaczenia” lub „użycia”, co powoduje, że musimy rozumieć je w znaczeniu potocznym: jeśli ktoś faktycznie przeznacza lub używa te wyroby zgodnie ze wskazanym w ustawie celem, to nadaje im cechę wyrobu akcyzowego.

Ryczałtowo określona wartość świadczenia wskazanego w art. 12 ust. 2a ustawy o PIT obejmuje wyłącznie koszty pracodawcy wynikające z udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych, a w związku z tym również koszty eksploatacyjne, takie jak koszty ubezpieczenia, bieżące naprawy, przeglądy, wymianę części eksploatacyjnych np. wymiana opon, do których poniesienia podatnik jest zobowiązany niezależnie od tego, czy pracownik będzie wykorzystywał samochód służbowy do celów prywatnych, czy też nie. Używanie tak udostępnionego samochodu wiąże się jednak z koniecznością ponoszenia przez pracownika dodatkowych kosztów (podobnie jak ma to miejsce w sytuacji, gdy samochód jest np. wypożyczany), których to wydatków nie sposób zakwalifikować do wartości nieodpłatnych świadczeń ustalonych w omawianym przepisie.

W celu uzyskania zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej każdy rolnik musi złożyć stosowny wniosek, z dołączonymi do niego fakturami VAT, dokumentującymi poniesione wydatki. W roku 2019 obowiązują dwa terminy, w których można to zrobić, tj. w terminie od 1 lutego do 28 lutego oraz w terminie od 1 sierpnia do 2 września.

Podatnik obciąża pracownika kosztami paliwa za jazdy prywatne. Czy powinien posiadać kasę fiskalną oraz ewidencjonować taką sprzedaż? Podatnik odlicza od wydatków samochodowych 50% VAT.

Wziąć samochód w leasing, czy wynająć? To pytanie zadaje sobie wielu przedsiębiorców, którzy zamierzają pozyskać auto do swojej firmy. Jeśli naszym celem jest zminimalizowanie miesięcznych kosztów, lepiej wybrać abonament. Jeśli zależy nam natomiast na wykupie auta, lepszym rozwiązaniem będzie leasing– podpowiadają eksperci firmowego Auto Concierge z platformy carsmile.pl.

Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej ma nastąpić 29 marca 2019 r. Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień odnośnie opodatkowania akcyzą wyrobów akcyzowych i samochodów osobowych w przypadku braku umowy wyjścia (regulującej zasady Brexitu) między Wielką Brytanią a UE (tzw. twardy Brexit).

Komisja Europejska wezwała do zmiany przepisów dotyczących podatku VAT. Chodzi o regulacje, które zobowiązują wykonawców usług odprawy celnej towarów akcyzowych (np. paliwa) do płacenia VAT nie tylko od świadczonych przez siebie usług, ale także od kwoty akcyzy i opłaty paliwowej nałożonej na paliwo.

Podatek akcyzowy jest bezspornie jednym z najtrudniejszych i najbardziej skomplikowanych danin publicznych. Podatnicy nie bardzo wiedzą, czego się trzymać (kilkanaście tysięcy przepisów, interpretacji, wyroków krajowych i europejskich). Czym jest w tym przypadku prawo podatkowe, którego należy przestrzegać?

Od kilku już lat obowiązują przepisy ustawy VAT, które przewidują 50% oraz 100% odliczenie podatku VAT od samochodów osobowych. Większość podatników wybiera możliwość częściowego pomniejszenia podatku należnego, gdyż zwalnia ich to z wykonywania szeregu uciążliwych obowiązków ustawowych. Niektóre podmioty gotowe są jednak realizować dodatkowe wymogi dokumentacyjne wymagane ustawą, aby korzystać z pełnego odliczenia VAT dla kosztów związanych z nabyciem i eksploatacją pojazdu.

Ministerstwo Finansów poinformowało, że pracuje nad wypracowaniem szczegółowych rozwiązań dotyczących uszczelnienia obowiązującego systemu opodatkowania akcyzą samochodów osobowych, w tym z dużymi silnikami. Zmiany mają zapobiec nieprawidłowościom polegającym na unikaniu płacenia podatku akcyzowego od samochodów.

Zmiany przepisów podatku akcyzowego, które obowiązują od 2019 roku skutkują zwiększeniem obowiązków dokumentacyjnych (formalności) związanych z zakupem nawet niewielkich ilości węgla przez indywidualnych odbiorców. Tak twierdzą sprzedawcy węgla, apelując jednocześnie o uproszczenie dokuczliwych dla klientów przepisów.

Zwolnienie od podatku akcyzowego stosuje się do pojazdów elektrycznych, hybrydowych typu plug-in lub napędzanych wodorem, dla których obowiązek podatkowy powstał po 18 grudnia 2018 r. Zwolnienie to nie stanowi pomocy publicznej.

Ministerstwo Sprawiedliwości wraz z Ministerstwem Finansów i Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii przygotowało projekt ustawy, która ma za zadanie przeciwdziałać zorganizowanej przestępczości. Nowe regulacje wymierzone są przede wszystkim w przestępców oszukujących na podatkach, cłach czy akcyzie.

Zdaniem pracodawców zmiany w ustawie o podatku akcyzowym dotyczące energii elektrycznej są sprzeczne z obowiązującymi regulacjami europejskimi i polskim prawem. Przyczynią się także do ograniczenia konkurencji na rynku sprzedaży energii elektrycznej.

Ministerstwo Finansów informuje, że Komisja Europejska potwierdziła 18 grudnia 2018 r. możliwość stosowania w Polsce zwolnienia od podatku akcyzowego pojazdów elektrycznych, hybrydowych i z napędem wodorowym wprowadzonego 22 lutego 2018 r. do ustawy o podatku akcyzowym przepisami ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych.

Prezydent podpisał ustawę obniżającą akcyzę na energię elektryczną, opłatę przejściową oraz ustalającą ceny energii na poziomie z 30 czerwca 2018 r. Nowelizacja wprowadza rozwiązania nadzwyczajne, które mają na celu ochronę odbiorców energii elektrycznej przed skokowym wzrostem kosztów zaopatrzenia w energię elektryczną.

Od 2019 r. zmienią się zasady rozpoznawania kosztów z tytułu wydatków poniesionych na nabycie i użytkowanie samochodów osobowych w firmie. Wprowadzone zmiany obejmą przede wszystkim tych przedsiębiorców, którzy wykorzystują firmowe auta do celów prywatnych i służbowych, jak również korzystają z formy finansowania w postaci leasingu.

W związku z uchwaleniem przez Sejm zmian w Ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o podatku dochodowym od osób prawnych od 1 stycznia 2019 r. nastąpią duże zmiany w zakresie rozliczenia kosztów nabycia i użytkowania samochodów osobowych.

Sejm pracuje nad zmianami w ustawie o podatku akcyzowym i Prawie celnym. Nowelizacja ma wprowadzić regulację przejściową, która umożliwi do końca 2019 roku stosowanie papierowego dokumentu dostawy do przemieszczeń na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego (albo opodatkowanych zerową stawką akcyzy) ze względu na ich przeznaczenie.

6 grudnia 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że użycie przez pracownika samochodu służbowego do celów prywatnych powinno być zaewidencjonowane przez pracodawcę kasą refjestrującą, łącznie z wystawieniem paragonu fiskalnego. Ministerstwo Finansów jest jednak innego zdania.

Od 1 stycznia 2019 r. przedsiębiorcy, którzy do tej pory rozliczali koszty używanych w działalności gospodarczej samochodów na zasadzie kilometrówki, nie będą już mogli korzystać z tego rozwiązania. W zamian za to ustawodawca przewidział możliwość rozliczenia kosztów takich samochodów w zaledwie 20%.

Od 2019 roku korzystniejsze podatkowo będzie użytkowanie w firmie samochodu użyczonego niż stanowiącego prywatną własność przedsiębiorcy. W przypadku kosztów eksploatacyjnych (np. paliwo, olej, części, przeglądy) od 2019 roku będzie można uwzględnić ryczałtowe koszty podatkowe w wysokości 20 proc. wydatków (gdy samochód jest własnością przedsiębiorcy, ale nie został wpisany do ewidencji środków trwałych) albo w wysokości 75 proc. w pozostałych przypadkach.

Wiceminister finansów Filip Świtała zapowiedział, że w połowie 2019 r. resort finansów wyda objaśnienia do wszystkich nowych przepisów podatkowych wchodzących w życie po 1 stycznia 2019 r.

Ministerstwo Finansów szykuje zmiany w opodatkowaniu akcyzą samochodów osobowych. Nowe przepisy mają dotyczyć przede wszystkim aut z dużymi silnikami. Resort finansów zapewnia jednocześnie, że nie przewiduje się zwiększenia stawek akcyzy na samochody.

Wielu przedsiębiorców słyszało zapewne o dużych zmianach dotyczących leasingu samochodów osobowych w przyszłym, 2019 roku. Salony i sprzedawcy samochodów prześcigają się w proponowaniu ofert leasingowych, namawiając do skorzystania jeszcze w tym roku. Co tak na prawdę zmieni się więc w zakresie leasingu i rozliczania kosztów samochodów firmowych w 2019 roku?

28 listopada 2018 r. Minister Finansów zawiadomił o rozpoczęciu publicznych konsultacji podatkowych w sprawie planowanych objaśnień dotyczących zmienianych od 2019 roku przepisów w zakresie rozliczania kosztów podatkowych samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej. Podatnicy i inne zainteresowane tematem podmioty mogą przesyłać opinie, wnioski i uwagi w tym zakresie (mailem lub zwykłą pocztą) do Ministerstwa Finansów do 21 grudnia 2019 r. Minister chce także zorganizować jedno spotkanie konsultacyjne przedstawicieli MF z podatnikami w tej sprawie.

Akcyza, Samochód w firmie

Akcyza od samochodów osobowych z zagranicy - MF szykuje zmiany od 2020 roku

Zaległości podatników wobec skarbówki to ponad 100 mld zł

Wpływ podatków na branże gospodarki i konsumentów

Samochód na minuty w firmie - kłopot z rozliczaniem kosztów

Zakup samochodu firmowego w innym kraju UE - rozliczenie VAT

O podatkach przy kawie w maju i czerwcu 2019 r.

Niższe stawki akcyzy na paliwa silnikowe do końca 2021 roku

Zmiany w akcyzie na alkohol, wyroby tytoniowe i wyroby nowatorskie od 2020 r.

Rzeczywisty efekt fiskalny przepisów uszczelniających podatek akcyzowy

Koszty podatkowe samochodów osobowych - leasing opłaca się bardziej niż kupno

Z konta VAT zapłacisz ZUS, podatek dochodowy, akcyzę i cło

Umowy leasingu – czy każdy leasing stanowi schemat podatkowy?

Samochód osobowy w firmie – zasady rozliczania

Zmiany w prawie dla przedsiębiorców w 2019 r. - korzyści i problemy

Rezerwy w VAT i akcyzie na nowe programy socjalne

Jakie będą skutki podatkowe twardego Brexitu?

Polska Strefa Inwestycji - samochody w kosztach kwalifikowanych

System monitorowania przewozu towarów a nadużycia w VAT

Zwolnienie z akcyzy kosmetyków zawierających skażony alkohol etylowy

Ustawa o podatku akcyzowym – zmiany w 2019 r.

Zasady rozliczania samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej

Jak rozliczać koszty firmowych samochodów osobowych?

Zwrot akcyzy od paliwa rolniczego - dodatkowe rodzaje paliw

Sposób rozliczania podatku akcyzowego od energii elektrycznej

Kiedy towar definiowany poprzez jego przeznaczenie (użycie) staje się „wyrobem akcyzowym”?

Samochód służbowy wykorzystywany przez pracowników do celów prywatnych - obowiązki płatnika PIT

Wniosek o zwrot akcyzy od paliwa rolniczego w 2019 r.

Wykorzystywanie przez pracownika paliwa pracodawcy do jazd prywatnych a ewidencja kasą fiskalną

Leasing a najem samochodu – co wybrać, co się opłaca?

Akcyza w transakcjach z Wielką Brytanią w przypadku "twardego" Brexitu

Podatek VAT od wyrobów akcyzowych do zmiany

Subiektywna teoria prawa podatkowego, czyli krótka refleksja na temat rozliczania podatku akcyzowego

Reklama na samochodzie a prawo do odliczenia VAT

Zmiany w opodatkowaniu akcyzą samochodów osobowych, w tym z dużymi silnikami

Akcyza 2019 - dokumentacja sprzedaży węgla odbiorcom indywidualnym

Zwolnienie z akcyzy pojazdów ekologicznych nie stanowi pomocy publicznej

Walka z przestępczością podatkową - nowe regulacje

Skutki obniżki akcyzy na energię elektryczną

Zwolnienie z akcyzy pojazdów elektrycznych, hybrydowych i z napędem wodorowym

Niższa akcyza na energię elektryczną

Koszty samochodu osobowego w firmie – zmiany od 2019 r.

Zmiany w rozliczeniach kosztów nabycia i użytkowania samochodów osobowych od 1 stycznia 2019 r. w zakresie PIT i CIT

Papierowy dokument dostawy dla towarów zwolnionych z akcyzy (i objętych stawką 0%) do końca 2019 roku

Wykorzystanie samochodu służbowego do celów prywatnych a ewidencja na kasie fiskalnej

Limit kosztów zamiast kilometrówki od 2019 r.

Koszty prywatnych samochodów osobowych w fimie 2019 - lepiej pożyczyć od rodziny

Ministerstwo Finansów wyda objaśnienia do nowych przepisów podatkowych

Uszczelnienie akcyzy od samochodów osobowych

Samochód osobowy w firmie – koszty podatkowe i leasing na nowych zasadach od 2019 roku

Rozliczanie kosztów firmowych samochodów osobowych w 2019 roku - MF wyda objaśnienia