Kontrola ZUS, Składki zus 2014

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował właśnie wyniki kontroli zwolnień lekarskich prowadzonych od stycznia do września 2023 roku. Kwota obniżonych i cofniętych świadczeń po kontroli zwolnień wyniosła w całym kraju 129 mln 377 tys. zł. Przy tej okazji ZUS wskazał różne sposoby nadużywania zwolnień lekarskich na jakie natknął się w czasie kontroli.

W ciągu trzech lat ma powstać wirtualne biuro rachunkowe Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS tym samym chce wziąć na siebie większość rozliczeń i przygotowywać dokumenty, które przedsiębiorca będzie musiał tylko ostatecznie zatwierdzić. W założeniu takie działanie ma zredukować liczbę błędów i zmniejszyć liczbę kontroli. Trzeba jednak pamiętać, że to i tak przedsiębiorca będzie ponosił ostateczną odpowiedzialność za ewentualne błędy w deklaracjach, nawet popełnione przez ZUS.

Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe dotyczące praktycznego stosowania przepisów umożliwiających korzystne rozliczenie należności fiskalnych w związku z korona wirusowym kryzysem gospodarczym. Podatnicy, którzy zastosowali się do objaśnień w stanach faktycznych zbieżnych z opisanymi w dokumencie uzyskają urzędową ochronę na wypadek kontroli fiskusa. Weryfikacji należy spodziewać się nie tylko w zakresie należności podatkowych, ale również prawa do otrzymania i prawidłowości rozliczenia finansowego wsparcia otrzymanego w związku z ekonomicznym spowolnieniem.

Każdy przedsiębiorca, który zatrudnia przynajmniej jedną osobę (w tym również samego siebie) może spodziewać się zapowiedzianej kontroli z ZUS. Jej celem jest sprawdzenie m.in. uiszczanych składek, rozliczanych świadczeń oraz poprawności dokumentacji związanej ze zwolnieniami lekarskimi.

Podważenie podlegania ubezpieczeniom przez ZUS ma na celu wykazanie pozorności zawartej umowy, w celu skorzystania z zasiłku. Postępowanie tego rodzaju występuje najczęściej w przypadku umów o pracę, gdzie istnieją podejrzenia, że umowa została zawarta właśnie na potrzeby skorzystania z zasiłku. Przeprowadzane przez ZUS kontrole nie skupiają się jedynie na stwierdzeniu pozorności zawartej umowy, bo np. przy umowie o dzieło mogą dotyczyć przedmiotu zawartej umowy. Zakres kontroli obejmuje także osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Zasadniczo kontrola przedsiębiorstwa przez ZUS nadal jest wszczynana po uprzednim, obligatoryjnym zawiadomieniu o zamiarze jej przeprowadzenia (poza wyjątkami wymienionymi w przepisach). Prawdą jest jednak, że od 1 stycznia 2017 r. na organy kontroli, w tym ZUS, został nałożony obowiązek tzw. wstępnej analizy ryzyka.

Do konsultacji społecznych trafił projekt wprowadzający ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej. To element pakietu 100 ułatwień, zapowiadanych przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego. Jednym z komponentów pakietu są zmiany dotyczące kontroli.

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej ma pewne ograniczenia i podlega kontrolom jej zgodności z obowiązującymi przepisami. W tym względzie zostały nałożone określone obowiązki nie tylko na organ kontroli, ale także na przedsiębiorców. W przypadku wszczęcia kontroli, przedsiębiorca jest zobowiązany do przedstawienia organowi kontrolującemu prowadzonej przez siebie książki kontroli. Przez kogo i jak powinna być prowadzona książka kontroli?

Kontrole ZUS u przedsiębiorców kwestionują nierzadko rozliczenia składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, którzy w dacie kontroli nie pracują już w danej firmie. W wyniku zaleceń pokontrolnych powstaje czasem konieczność skorygowania listy płac i naliczenia składek od zwiększonych podstaw z tytułu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Powstają wątpliwości gdzie wykazać (w PIT-11, czy w PIT-8C) takie dopłaty, jeżeli pracodawca zapłacił zaległe składki ze swoich środków.

ZUS ostrzega przed fałszywymi mailami dotyczącymi zaległości składkowych na ubezpieczenia społeczne. Zawierają one zawirusowane oprogramowanie.

Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe, czyli ZUS IWA należy złożyć w terminie do końca stycznia. Z uwagi jednak na to, że w tym roku ostatni dzień stycznia przypada w sobotę, płatnicy mają czas na złożenie informacji do 2 lutego 2015 r.

Spółka nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia otrzymywanego przez członka zarządu z tytułu pełnienia funkcji na podstawie powołania uchwałą wspólników spółki z o.o., przyznanego uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników.

W dniu 1 grudnia 2014 wchodzą w życie nowe przepisy (ustawa z 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw), które pozwolą m.in. na automatyczne zakładanie konta płatnikom składek, którzy rozpoczynają działalność i podlegają obowiązkowi wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Jeżeli w wyniku przeprowadzonej przez ZUS kontroli bądź postępowania wyjaśniającego okaże się, że płatnik zawarł umowy o dzieło w celu obejścia prawa (aby uniknąć płacenia składek), ZUS ma prawo takie umowy zakwestionować. Umowy takie są kwalifikowane jako umowy zlecenia lub o świadczenie usług (do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) i należy od nich odprowadzić składki do ZUS.

Z przygotowanego pod koniec sierpnia 2014 r. raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że kwota rzeczywistych, nieściągniętych i wymagalnych należności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przekroczyła w 2013 roku 55 mld zł. Mimo że ZUS wykorzystał całe spektrum narzędzi egzekucyjnych – od administracyjnych po karne - odzyskane dzięki nim należności w stosunku do ogólnej kwoty zaległości stanowiły w latach 2010-2012 zaledwie: 4,7 proc., 6,5 proc. i 6,2 proc.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zróżnicowanie statusu ubezpieczeniowego wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnika „typowej” spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zgodne z zasadami konstytucyjnymi.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że od września 2014 r. dokumenty przygotowane w wersji 8.01.001 i 8.01.001A programu Płatnik nie będą przyjmowane do ZUS.

Rozpoczyna się kolejny rok szkolny, w związku z tym niektórzy rodzice będą szukać opiekunki do dzieci. W przypadku zatrudnienia niani na podstawie umowy uaktywniającej, jej składki ubezpieczeniowe w całości może sfinansować ZUS, również rozliczenia podatkowe nie obciążą rodziców, bo co do zasady odpowiada za nie sama niania.

Organów uprawnionych do kontroli prowadzonej przez firmę działalności gospodarczej jest wiele, najczęściej kontrolującymi organami są Urząd Skarbowy, PIP, ZUS i Inspekcja Sanitarna. Warto wiec znać swoje prawa i powinności w przypadku zaistniałej kontroli.

W sytuacji gdy przedsiębiorca przy prowadzeniu działalności jest wspierany przez np. jego matkę, żonę, czy dziecko, z którymi pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, będą one podlegały pod inne niż zwykły pracownik ubezpieczenia społeczne. W świetle przepisów ubezpieczeniowych są tzw. współpracownikami.

Od 15 lipca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnił kolejny pakiet aktualizacyjny Programu PŁATNIK.

W przypadku gdy płatnik planuje np. dłuższe wakacje lub ma problemy finansowe, może zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorca może zawiesić działalność, pod warunkiem że nie zatrudnia pracowników. Przerwa w prowadzeniu działalności nie może być krótsza niż 1 miesiąc i dłuższa niż 24 miesiące.

Umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem do 26. roku życia nie powoduje obowiązku opłacania składek ZUS. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze zleceniobiorcy będący jednocześnie uczniami bądź studentami są wyłączeni z ubezpieczeń ZUS.

Pracodawca zapłaci składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia zawartej przez jego pracownika z innym podmiotem, jeśli praca jest świadczona na rzecz tego pracodawcy, tzn. pracodawca uzyskuje efekty tej pracy.

Zawarcie umowy uaktywniającej z nianią powoduje m.in. konieczność zgłoszenia takiej osoby do ubezpieczeń i rozliczenia za nią składek ZUS. W przypadku zawarcia umowy z nianią na kwotę minimalnego wynagrodzenia koszty składek ZUS pokrywa budżet państwa. Jeżeli wynagrodzenie będzie wyższe niż ustawowe minimum, to do opłacenia składek ZUS od nadwyżki będą zobowiązani rodzice dziecka i niania.