Wierzytelności, Windykacja

„Nie płacę, bo mam za daleko do banku, a boję się wchodzić na konto przez Internet”, „Nie płacę, bo nie pracuję”, „Nie płacę, bo inflacja…” – to tylko część z obszernego repertuaru wymówek dłużników, z którymi każdego dnia mierzą się negocjatorzy firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso. Działają na zlecenie wierzycieli – banków, firm pożyczkowych, operatorów telekomunikacyjnych, dostawców prądu, gazu i telewizji. Według danych Krajowego Rejestru Długów zaległości finansowe konsumentów wynoszą obecnie 45 mld zł.

Windykacja polubowna. Wystarczy dłuższa choroba, która uniemożliwi pracę, a brak regularnych dochodów przełoży się na zwlekanie z terminową zapłatą rachunków i już można zostać dłużnikiem. Wiele osób wpada w panikę, gdy otrzymuje list lub telefon z firmy windykacyjnej. Skąd te emocje? Powodem jest brak wiedzy. Kiedy kontaktuje się z nami windykator, to dobra wiadomość, bo oznacza, że zaległym długiem nie zainteresował się jeszcze sąd i mamy szansę na polubowne rozwiązanie problemu finansowego. 

Aktualnie windykacja należności, zwłaszcza ta w formie pozasądowej (polubownej), nie jest obwarowana kompleksową regulacją prawną. Odnosi się do zarówno do osoby windykatora, formy prowadzenia działalności, jak i zasad przeprowadzania windykacji pozasądowej. Bez odpowiednich regulacji może dochodzić do naruszeń ze strony firm windykacyjnych, których przedstawiciele popełniają czyny niezgodne z zasadami etyki (np. w wyniku nękania) lub niedozwolone w ramach windykacji. Właśnie dlatego ustawodawca zamierza wprowadzić nowe wymogi dla firm windykacyjnych. Wdrożenie tych zasad może wymusić znaczne przeobrażenia na podmiotach, które zajmują się odzyskiwaniem zaległych należności.

Zmiana formy prowadzenia działalności gospodarczej jest często połączona z rozwojem firmy. Na pewnym etapie przedsiębiorcy decydują się na przejście na strukturę ograniczającą ich odpowiedzialność osobistą oraz umożliwiającą dalszą ekspansję. Zmiany formy organizacyjno-prawnej są niejednokrotnie problematyczne od strony podatkowej, czego przykładem jest sprawa zawisła przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (sygn. II FSK 1543/19).

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 7 kwietnia. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 3,50% do 4,50% w skali roku), podwyższeniu uległa od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 7 kwietnia 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,0% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 12%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 7 kwietnia br). Od 7 kwietnia nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Przeciwdziałanie opóźnieniom w transakcjach handlowych. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Projekt ten ma udoskonalić w szczególności przepisy dotyczące obowiązku składania sprawozdań o praktykach płatniczych. Proponowane zmiany mają uprościć proces składania sprawozdań oraz wyeliminować wątpliwości interpretacyjne. Ponadto wprowadzone mają być zmiany zwiększające efektywność prowadzonych przez Prezesa UOKiK postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

Ulga na złe długi. Przepisy dotyczące ulgi na złe długi funkcjonują już od dawna w ustawie o VAT, jednak w dalszym ciągu budzą szereg wątpliwości i sporów pomiędzy podatnikami a fiskusem. Jedną z osi takich sporów była do niedawna kwestia możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w kontekście cesji wierzytelności.

Windykacja należności. Aż 73 proc. małych i średnich przedsiębiorstw wskazuje, że firmy korzystające z profesjonalnej windykacji są postrzegane jako wiarygodne i odpowiedzialnie traktują zapłatę za swoją pracę – wynika z badania Kaczmarski Inkasso. Mimo to wiele z nich decyduje się na samodzielne dochodzenie należności od kontrahentów. Uważają, że tak będzie taniej i prościej. Jak jest naprawdę?

Windykacja polubowna. Co to jest windykacja polubowna i dlaczego powinien to wiedzieć nie tylko każdy dłużnik?

Egzekucja wierzytelności publicznoprawnych. Resort finansów zamierza usprawnić proces egzekucji wierzytelności publicznoprawnych; chce m.in. uzyskiwać jak najwięcej informacji o majątku dłużników w sposób elektroniczny i zautomatyzowany - mówi dyrektor departamentu poboru podatków w Ministerstwie Finansów Arkadiusz Jedynak.

Wierzytelności nieściągalne. Jakie są warunki uznania wierzytelności za nieściągalne w zakresie podatków dochodowych (PIT, CIT) i podatku od towarów i usług (VAT)? Przedsiębiorcy, którzy nie otrzymali zapłaty za zrealizowaną transakcję, mogą zaliczyć ją do kosztów podatkowych oraz skorygować VAT należny. Konieczne jest tylko spełnienie określonych warunków, innych w przypadku ustaw o podatku dochodowym i ustawy o podatku od towarów i usług.

Czy windykator jest krwiożerczą bestią czyhającą na twoje pieniądze, a może aniołem w ludzkiej skórze? Czy jest to praca cięższa niż poławiacz krabów na Atlantyku podczas największych sztormów? Ania, Laura i Milena, specjalistki ds. windykacji z firmy windykacyjnej payhelp.pl, należącej do grupy kapitałowej BEST, znalazły się w ogniu nie do końca wygodnych pytań. Zastanawiasz się nad karierą windykatora, a może masz z nim do czynienia i jesteś po tej drugiej stronie?

Polacy chętnie spędzają czas w sieci, na co wpłynęła pandemia i związane z nią ograniczenia życia społecznego. Z Internetu korzysta już blisko 30 mln rodaków[1]. Z kolei dane GUS wskazują, że niemal połowa Polaków w wieku 16-74 lat zarządza swoimi finansami online[2]. Teraz przez Internet możemy także zawrzeć ugodę z firmą windykacyjną. Sprawdzamy, jak to zrobić i czy taka ugoda jest ważna.

Epidemia koronawirusa, rozprzestrzeniająca się aktualnie na całym świecie, zaczyna negatywnie odbijać się na płynności finansowej wielu firm. Niektórzy klienci płacą nieterminowo lub całkowicie zaprzestają regulowania faktur. Inni - proszą o odroczenie płatności lub rozłożenie jej na raty. Aby nie stracić płynności finansowej firmy mogą wspomóc działania windykacyjne rozwiązaniami oferowanymi przez systemy ERP, a nawet, przy ich pomocy, starać się zapobiegać powstawaniu zaległości.

Wydatki na zakup towarów lub usług objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności (split payment), w wysokości w jakiej do ich uregulowania doszło w drodze umownego potrącenia (kompensaty), nie są objęte dyspozycją art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

6 sierpnia Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, która dokonuje zmian m.in. w ustawach o podatku dochodowym od osób prawnych i podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiany w zakresie podatków dochodowych wchodzą w życie 1 stycznia 2020 roku.

Zajęcie wierzytelności dotyczy wszystkich rachunków przedsiębiorcy: firmowych, prywatnych i wspólnych. Bank może zrealizować zajęcie również z lokaty terminowej. Na rachunku firmowym zajęciu podlegają wszystkie środki. Co można zrobić w przypadku egzekucji z rachunku bankowego?

Od 2019 roku, zgodnie z propozycjami zawartymi w projekcie zmian w ustawach podatkowych, będą obowiązywały nowe przepisy dotyczące rozliczania nabywania przez przedsiębiorców wierzytelności. Koszty nabycia wierzytelności bądź pakiety wierzytelności będą rozpoznawane „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku.

Faktoring, czyli inaczej zbycie wierzytelności polegające na odroczeniu terminu płatności, to coraz bardziej popularna umowa, zawierana przez różnego rodzaju przedsiębiorców. Dzięki niej, możliwe jest m.in. uniknięcie konieczności zaciągania kredytu, pozyskanie środków na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, czy odzyskanie długów od klientów. Według jednej z popularnych definicji „faktoring, określany również mianem accounts receivable financing, to sprzedawanie należności przedsiębiorstwa z dyskontem faktorowi, który przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika oraz któremu spłacana jest wierzytelność (...)". Trzeba jednak wiedzieć, że rozliczanie tego typu umowy na gruncie prawa podatkowego, niejednokrotnie okazuje się być skomplikowane.

Gdy stopień ryzyka związany z niewykonaniem zobowiązania przez kontrahentów jest wysoki, a panująca obecnie dynamika stosunków gospodarczych związana jest ze wzmożonym wzrostem wymiany towarów i usług, wierzyciel powinien wykorzystywać wszelkie możliwe sposoby prawnego zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązania przez swoich dłużników. Z kolei dłużnik, w przypadku braku możliwości terminowego wykonania świadczenia, w celu uniknięcia powstania długu, którego nie będzie w stanie spłacić przy wykorzystaniu swoich aktywów, powinien podjąć wszelkie działania, które pozwolą mu na poprawę jego sytuacji.

W przypadku dokonania konwersji wierzytelności na kapitał w formie niepieniężnej, wygaśnięcie zobowiązań dłużnika wobec wierzyciela następowałoby wskutek skumulowania w rękach jednego podmiotu praw przysługujących wierzycielowi i obowiązków dłużnika (czyli konfuzji). Do wygaśnięcia zobowiązań dochodziłoby z mocy samego prawa, a nie z mocy umowy między stronami.

29 marca 2017 roku Senat zgłosił niewielkie poprawki do ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Ustawa ta, uchwalona przez Sejm 9 marca br., stanowi część pakietu "100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców", autorstwa Ministerstwa Rozwoju. Celem tego tzw. Pakietu wierzycielskiego jest poprawa płynności finansowej firm i jednocześnie zapobieganie zatorom płatniczym. Większość przepisów tej ustawy wejdzie w życie 1 czerwca 2017 r.

Często stosowaną przez przedsiębiorców formą zapłaty jest kompensata wzajemnych należności i zobowiązań. Może ona być dokonana na podstawie przepisów odnoszących się do potrąceń zawartych w Kodeksie cywilnym, o ile kontrahenci nie zawarli umowy kompensaty wzajemnych rozrachunków (tzw. kompensaty umownej, potrącenia umownego).

W poprzedniej części omawialiśmy wyrok NSA z 16 lutego 2016 r. (sygn. II FSK 421/14). Zgodnie z tezą w nim zawartą, nieściągalne wierzytelności mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów (KUP) w kwocie brutto. Wydawało się, że linia orzecznicza NSA uległa zmianie na korzyść podatników. Dotychczasowe orzeczenia mówiły bowiem o tym, że nieściągalne wierzytelności mogą być zarachowane w KUP jedynie w kwocie netto, a zatem bez podatku VAT.

18 stycznia 2017 roku to data rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 z dnia 15 maja 2014 roku ustanawiającego procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych. W niniejszym artykule omówione zostały najważniejsze postanowienia tego rozporządzenia.