Faktura VAT, PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych

Profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych zwraca uwagę na wewnętrzną sprzeczność niedawno uchwalonych nowych przepisów ustawy o VAT dot. nowego rodzaju faktury elektronicznej, która będzie mogła skutecznie zastąpić obowiązkowo wystawianą fakturę ustrukturyzowaną.

Jedno jest pewne: od 1 lutego 2026 r. „otrzymanie” faktury VAT przy pomocy Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) nie będzie z istoty wywoływać skutków cywilnoprawnych. Dlatego strony umów muszą wymyślić inną formę uznania zobowiązania z tytułu zapłaty na rzecz dostawy towaru lub usługodawców – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Ministerstwo Finansów dość wolno prowadzi prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o VAT dotyczącą wdrożenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Od listopada zeszłego roku - kiedy to zakończyły się konsultacje projektu - nie widać żadnych postępów. Jeden z posłów zapytał ministra finansów o aktualny harmonogram prac legislacyjnych w tym zakresie a także czy minister ma zamiar przesunięcia terminów wejścia w życie obowiązkowego KSeF? W dniu 31 marca 2025 r. minister finansów odpowiedział na te pytania.

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Jakie koszty uzyskania przychodów (tzw. koszty podatkowe) mogą odliczać pracownicy od swojego przychodu w 2025 roku? Jakie są koszty zwykłe, a jakie podwyższone? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie daje prawa (co do zasady) pracownikom odliczać uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Do 30 kwietnia 2025 r. podatnicy PIT mają czas na rozliczenie z fiskusem czyli na złożenie PIT-a za 2024 rok. Ministerstwo Finansów wyjaśnia co musi zrobić emeryt albo rencista, który otrzymał z ZUS-u lub innego organu rentowego PIT-40A lub PIT-11A. Kiedy trzeba złożyć PIT-a a kiedy nie jest to konieczne? Kiedy emeryt nie musi zapłacić podatku dochodowego wynikającego z zeznania podatkowego? Kiedy można się rozliczyć wspólnie ze zmarłym małżonkiem i dlaczego jest to korzystne?

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

Ilość głupstw, które napisano na temat tzw. pustych faktur, zapewne należy do tzw. trwałego dorobku doktryny unijnego VAT-u – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I wyjaśnia kiedy można takie faktury anulować, skorygować, a kiedy z mocy prawa powstaje obowiązek zapłaty podatku w tych fakturach wykazanego.

W 2025 roku roku można (podobnie jak w dwóch poprzednich latach) przekazać (zadysponować w rocznym zeznaniu podatkowym) kwotę równą 1,5% swojego podatku PIT dla wybranej organizacji pożytku publicznego (OPP). Wcześniej było można przekazać tylko 1% podatku. Jednak aby urząd skarbowy mógł przekazać pieniądze dla OPP, podatnik musi zapłacić podatek należny wynikający z PIT za 2024 rok w pełnej wysokości do 30 czerwca 2025 roku. Aby otrzymać środki z 1,5% podatku OPP powinny zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Organizacje, które tego nie zrobiły, mają czas do 30 czerwca 2025 r.

Sfinansowane przez pracodawcę wpłaty dla uczestnika PPK, powiększają wielkość świadczeń, które uczestnik PPK otrzymuje od pracodawcy i powinny być wykazane w zeznaniu rocznym PIT. Zaś zyski kapitałowe w przypadku wycofania środków są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym (tzw. podatkiem Belki) i nie trzeba ich wykazywać w zeznaniu rocznym.

Ministerstwo Finansów informuje, że z usługi Twój e-PIT mogą w 2025 roku korzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Przedsiębiorcy znajdą na swoich kontach częściowo uzupełnione formularze PIT-36, PIT-36L, PIT-28. Z tej usługi mogą skorzystać także przedsiębiorcy z zawieszoną działalnością gospodarczą.

Wydatki na pobyt w zakładzie uzdrowiskowym (sanatorium) mogą być odliczone w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). W interpretacjach indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdza tę możliwość ale też zwraca uwagę na konieczność właściwego dokumentowania tych wydatków. Najlepiej fakturą wystawioną na podatnika (niepełnosprawnego, czy osobę na której utrzymaniu pozostaje niepełnosprawny), który poniósł wydatki i chce skorzystać z tego odliczenia.

Przesunięcia terminu obowiązkowego przystąpienia do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok sprawiły, że wiele firm odłożyło przygotowania na później. Zdaniem Moniki Zaród, Head of Innovation & Software Products w NTT DATA Business Solutions, to ostatni moment, aby wrócić do prac, zanim presja czasu i kumulacja obowiązków zaczną utrudniać wdrożenie. Tym bardziej, że przedsiębiorcy mogą mierzyć się z kilkoma kluczowymi wyzwaniami, wśród których wymień można: rotację kadr, konieczność dostosowania się do innych zmian prawnych, uzyskanie zgody central w przypadku zagranicznych firm, konieczność ręcznego zbierania danych przed wdrożeniem automatyzacji oraz ryzyko awarii systemu. Oto 5 kroków, które ułatwią firmom skuteczne przygotowanie się do KSeF i uniknąć problemów.

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają kiedy podatnikom do 26. roku życia przysługuje tzw. ulga dla młodych oraz jak powinni rozliczyć podatek gdy prowadzą własną działalność gospodarczą albo pracują za granicą.

W ramach tzw. ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć od dochodu (w podatku dochodowym od osób fizycznych - PIT) lub przychodu (w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych) do 53 000 zł. Do takiego odliczenia mają prawo podatnicy PIT i osoby płacące ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którzy są właścicielami domów jednorodzinnych. Co ciekawe małżonkowie, którzy są współwłaścicielami domu jednorodzinnego mogą w sumie odliczyć 106 000 zł, bowiem każdemu z nich przysługuje odliczenie w maksymalnej wysokości 53 000 zł. Odliczyć można wydatki poniesione na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w domu jednorodzinnym. Jakie konkretnie wydatki można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej? Jak rozliczyć ulgę termomodernizacyjną? Zasady ulgi termomodernizacyjnej obowiązujące w 2023 roku nie zmieniły się od początku 2024 roku. Ale uwaga! Od 2025 roku nie można odliczyć wydatków na zakup i montaż kotłów olejowych, kotłów gazowych, zbiorników na gaz lub olej oraz z tytułu poniesienia kosztów przyłącza do sieci gazowej. Natomiast od 2025 r. można odliczyć wydatki na zakup i montaż mikroinstalacji wiatrowej, magazynu energii oraz magazynu ciepła. Jest też kilka drobniejszych zmian.

Podatnicy, którzy co roku stają przed obowiązkami z zakresu cen transferowych w ostatnim czasie coraz częściej mogą usłyszeć ostrzeżenie przed recharakteryzacją. Co tak naprawdę oznacza to pojęcie i czy dotyczyć może każdego podatnika?

Od 1 stycznia 2025 r. część przedsiębiorców będzie mogła skorzystać z nowej metody rozliczania podatku dochodowego. Mowa o metodzie kasowej (tzw. kasowy PIT). Na czym polega ta metoda i jak będą się rozliczać podatnicy, którzy ją wybiorą?

W dniu 5 czerwca 2024 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę przesuwającą termin wdrożenia obowiązkowego KSeF na dzień 1 lutego 2026 r. Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw 10 czerwca br. i weszła w życie 1 lipca br. W drugim etapie procesu legislacyjnego Ministerstwo Finansów zaproponuje rozwiązania w zakresie uproszczenia stosowania obligatoryjnego KSeF i etapowego wdrażania tego systemu. Ministerstwo Finansów udostępniło wersję produkcyjną Aplikacji Mobilnej KSeF.

W środę 11 września 2024 r. na posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, która to ustawa ma wprowadzić tzw. kasowy PIT. Jest to metoda rozliczenia podatku dochodowego, która jest obecnie znana w odniesieniu na przykład do odsetek. Co bardzo istotne, będzie ona całkowicie dobrowolna, a nie obligatoryjna. Wśród posłów rozgorzała dyskusja nad rozwiązaniami dotyczącymi tej metody rozliczenia podatku dochodowego. Ministerstwo Finansów wskazuje, że z kasowego PIT będzie mogło skorzystać ponad 2 miliony podatników. 

W dniu 12 sierpnia 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. To szereg zmian w podatkach dochodowych (PIT i CIT), które - jak wskazuje resort finansów - mają na celu uporządkowanie przepisów podatkowych, wyeliminowanie wątpliwości i rozbieżności interpretacyjnych oraz uszczelnienie systemu podatkowego. 

W dniu 13 sierpnia 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o PIT oraz ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Celem tej zmiany jest wprowadzenie od 1 stycznia 2025 roku kasowej metody rozliczania podatku dochodowego, polegającej na tym, że przychód podatkowy będzie powstawał w dacie zapłaty za fakturę. Z metody kasowej będą mogli korzystać przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają działalność oraz ci, których przychody z działalności gospodarczej w roku poprzednim nie przekraczały 250 tys. euro. A więc będzie to opcja nie dla wszystkich przedsiębiorców, a tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w raczej niewielkich rozmiarach.