Faktura VAT, VAT od samochodów

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

Ministerstwo Finansów dość wolno prowadzi prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o VAT dotyczącą wdrożenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Od listopada zeszłego roku - kiedy to zakończyły się konsultacje projektu - nie widać żadnych postępów. Jeden z posłów zapytał ministra finansów o aktualny harmonogram prac legislacyjnych w tym zakresie a także czy minister ma zamiar przesunięcia terminów wejścia w życie obowiązkowego KSeF? W dniu 31 marca 2025 r. minister finansów odpowiedział na te pytania.

Odpowiedzialność podatników VAT za „puste” lub nierzetelne faktury wywołuje od dłuższego czasu spore kontrowersje, szczególnie gdy wystawcą był pracownik. Po korzystnym wyroku TSUE pracodawca może uwolnić się od obowiązku zapłaty VAT wynikającego z faktur wystawionych przez nieuczciwych pracowników. Wymaga to jednak od niego dochowania należytej staranności przy kontrolowaniu poczynań pracowników. NSA w wyroku z 3 września 2024 r. (sygn. akt I FSK 1212/18) uznał, że pracodawca nie dochował staranności, skoro proceder trwał przez dłuższy okres (ponad 3 lata).

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, odpowiadając na pytanie podatnika, który prowadził działalność w domu i zakupił samochód w celu wynajmu go na różne okazje, uznał, że nie przysługuje mu prawo do pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z tym samochodem. Powodem takiej oceny było parkowanie samochodu w miejscu zamieszkania podatnika, gdyż zdaniem organu będzie ono stwarzało możliwości użycia pojazdu do celów prywatnych przez niego lub członków jego rodziny. Dla organu nie miało znaczenia, że podatnik posiadał prywatny samochód.

Przesunięcia terminu obowiązkowego przystąpienia do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok sprawiły, że wiele firm odłożyło przygotowania na później. Zdaniem Moniki Zaród, Head of Innovation & Software Products w NTT DATA Business Solutions, to ostatni moment, aby wrócić do prac, zanim presja czasu i kumulacja obowiązków zaczną utrudniać wdrożenie. Tym bardziej, że przedsiębiorcy mogą mierzyć się z kilkoma kluczowymi wyzwaniami, wśród których wymień można: rotację kadr, konieczność dostosowania się do innych zmian prawnych, uzyskanie zgody central w przypadku zagranicznych firm, konieczność ręcznego zbierania danych przed wdrożeniem automatyzacji oraz ryzyko awarii systemu. Oto 5 kroków, które ułatwią firmom skuteczne przygotowanie się do KSeF i uniknąć problemów.

Jak zgodnie z prawem dokonać zmiany danych nabywcy na fakturze? Kiedy można wystawić fakturę korygującą, a kiedy notę korygującą? Co z błędną fakturą w JPK_VAT?

W dniu 18 lipca 2024 r. w Ministerstwie Finansów przy ul. Świętokrzyskiej 12 odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne dotyczące Krajowego Systemu e-Faktur zorganizowane przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową. Przedstawiciele MF podsumowali dotychczasowe prekonsultacje zmian w zakresie obowiązkowego KSeF. Eksperci Ministerstwa Finansów zaprezentowali też propozycje rozwiązań biznesowych tj. wymianę środowiska KSeF na docelowe, wdrożenie załączników i aktualizację struktury e-faktury,  a także planowane rozwiązania i nowe funkcjonalności KSeF.

Jeżeli samochód był wykupiony z leasingu na cele prywatne i nie był już wykorzystywany do celów firmowych, jego sprzedaż nie podlega opodatkowaniu. Podatnik nie działa w tym przypadku jako podatnik VAT. Najnowsza interpretacja Dyrektora KIS z maja 2024 r. może sugerować, że Ministerstwo Finansów zmieniło zdanie.

Do najczęściej popełnianych błędów VAT należą nieprawidłowości w zakresie odliczenia podatku naliczonego od zakupów dotyczących pracowników. O prawie do odliczenia nie przesądza wykazanie podatnika jako nabywcy na fakturze. Kluczowe jest nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Czy z ulgi termomodernizacyjnej można skorzystać przy braku faktury VAT? Co mówią przepisy ustawy o PIT?

Obowiązkowe dokumentowanie czynności lub zdarzeń dla potrzeb rozliczania podatków należy do istotnych elementów fakultatywnych podatków, w tym zwłaszcza danin adresowanych do podmiotów prowadzących szeroko rozumianą działalność gospodarczą - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Obowiązki należy podzielić na trzy grupy: 

Czy jeśli zaczniemy dobrowolnie wystawiać faktury KSeF, to dalej trzeba będzie je dostarczać kontrahentom w inny sposób, poza systemem? 

Jesteśmy spółką z o.o. W maju 2023 r. sprzedaliśmy klientowi towar. Sprzedaż została udokumentowana fakturą. Na początku sierpnia klient zareklamował sprzedany mu towar i odesłał go do nas. Zamierzamy uznać reklamację i wysłać klientowi nowy towar. Czy w tej sytuacji powinniśmy wystawić fakturę korygującą "zerującą" oraz fakturę dokumentującą nową sprzedaż?

Leasing to jedna z wielu opcji korzystania z samochodu w przedsiębiorstwie, być może nawet najbardziej popularna. Przy spełnieniu określonych warunków prawnych, podatnik biorący w leasing samochód osobowy może odliczać podatek naliczony w wysokości 100% w zakresie wydatków związanych z takimi samochodami. Pojawia się wątpliwość, czy przy zmianie przeznaczenia samochodu konieczne jest skorygowanie odliczonego podatku naliczonego. 

Niektóre systemy księgowe używane przez podatników numerują nie tylko faktury, ale także inne dokumenty wystawione w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (np. noty księgowe). W takim przypadku może zdarzyć się sytuacja, w której dwie wystawione po sobie faktury, nie będą posiadały kolejnych numerów nadanych przez system księgowy. Czy taki sposób numeracji jest zgodny z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT)? Wyjaśnień w tym zakresie udzielił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, wydając indywidualną interpretację podatkową.

Zmiana przeznaczenia pojazdu samochodowego na wykorzystywany również do celów innych niż działalność gospodarcza wymaga korekty podatku naliczonego odliczonego przy jego nabyciu. Obniżenia kwoty podatku naliczonego dokonuje się wówczas w wartości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Podatnicy mają jednak wątpliwości, czy zasady te znajdują również odpowiednie zastosowanie do pojazdów użytkowanych na podstawie umów leasingu.

KSeF. Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur to kolejny etap cyfryzacji urzędów publicznych. W założeniu ma to być ułatwienie nie tylko dla przedsiębiorców, ale i urzędników. Wejście systemu w życie zaplanowane jest na 1 lipca 2024 roku.

29 września 2022 roku zapadł przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE zinterpretował przepisy Dyrektywy UE w sprawie VAT odnośnie warunków, jakie muszą być spełnione, aby można było uznać za fakturę - umowę zawartą na piśmie.

Faktura zgodnie z przepisami ustawy o VAT powinna zawierać m.in. „kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę”. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z 7 lutego 2023 r. odpowiedział na pytanie czy można wdrożyć system, który będzie kolejno numerował różne dokumenty księgowe wystawiane przez podatnika – w tym faktury VAT i inne dokumenty księgowe (np. noty wewnętrzne dokumentujące wydanie towaru).

Spółka zorientowała się, że w lipcu 2022 r. nieprawidłowo zastosowała stawkę 8% zamiast stawki 23% na sprzedany kontrahentowi towar. Cena wynosiła 462,96 zł netto + 37,04 zł VAT (500 zł brutto). Ponieważ cenę umowną traktuje się zasadniczo już jako cenę brutto, spółka porozumiała się z kontrahentem, że udzieli mu obniżki ceny netto produktu, bo zwiększyła się kwota podatku (406,50 zł netto + 93,50 zł VAT = 500 zł brutto). Tym samym zrodził się problem, czy jest to "obniżenie podstawy opodatkowania" (korekta "in minus") czy jednak korekta "in plus"? Kiedy należy rozliczyć fakturę korygującą?

Przedsiębiorcy stosują różne podejście do odliczania VAT od zakupu i innych wydatków związanych z samochodami osobowymi. Jedni potrafią sprostać rygorystycznym wymogom odliczania 100% VAT, inni zadowalają się odliczeniem połowy VAT. Bywa jednak i tak, że podatnicy rezygnują z pełnego odliczenia albo odwrotnie - zaprowadzają ewidencję, eliminują użytek prywatny itp. Wszystkie te zmiany powodują, że podatnik ma prawo albo obowiązek dokonać korekty rozliczenia.