Nowości prawne 2020, Spółki kapitałowe

Od 13 października 2022 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych, która w dużej mierze dotyczy rozszerzenia kompetencji rady nadzorczej w spółkach kapitałowych. Na czym polegają te zmiany?

Jak członkowie zarządu spółek kapitałowych odpowiadają za zobowiązania podatkowe spółki? Jakie przepisy regulują tą odpowiedzialność? Co to jest odpowiedzialność solidarna i subsydiarna? Wyjaśnia ekspert z Mariański Group.

Compliance a odpowiedzialność członków zarządu. Funkcja członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wiąże się nie tylko z szerokimi kompetencjami w zakresie prowadzenia spraw spółki oraz jej reprezentowania, ale również z różnoraką odpowiedzialnością.

Zmiany w Kodeksie spółek handlowych. 17 sierpnia 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra aktywów państwowych. Do polskiego ustawodawstwa wprowadzone zostanie prawo grup spółek, zwane również prawem holdingowym lub prawem koncernowym. Dzięki zaproponowanym rozwiązaniom, zwiększy się także efektywność rad nadzorczych spółek kapitałowych. Chodzi m.in. o wyposażenie ich w możliwość samodzielnego (tzn. bez udziału zarządu) wyboru i zatrudnienia zewnętrznego doradcy, czy wprowadzenie zasady biznesowej oceny sytuacji (Business Judgement Rule).

Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zwaną dalej spółką z o.o., podlegają dziedziczeniu. Uprawnienie to nie oznacza jednak, że spadkobierca zmarłego wspólnika zawsze staje się udziałowcem takiej spółki. O tym, czy znajdzie się on w gronie wspólników mogą zadecydować udziałowcy, którzy niekoniecznie muszą akceptować przystąpienie do spółki określonych osób. Decyzja ta powinna przyjąć formę odpowiedniej treści postanowienia w umowie spółki z o.o. zgodnie z regulacją zawartą w przepisie art. 183 kodeksu spółek handlowych (zwanego dalej: ksh). Już na etapie rozpoczęcia współpracy ze wspólnikami, ważne, aby poświęcić chwilę na refleksję - co się stanie, gdy mnie zabraknie?

Prosta spółka akcyjna. Od 1 lipca 2021 roku w polskim systemie prawnym pojawi się nowa (trzecia) spółka kapitałowa – prosta spółka akcyjna (dalej: PSA). Pierwotnie ustawa z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw jej wprowadzenie przewidywała na dzień 1 marca 2021 roku. Termin ten został jednak przesunięty z uwagi na przedłużające się prace nad nową platformą eKRS, przez którą będzie można rejestrować nowy rodzaj spółki.

Nowelizacja przepisów prawa budowlanego z września 2020 r. wprowadziła zmiany, które mogą wywrzeć wpływ na rozliczenia podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości. Nie jest to pierwszy przypadek, gdy istniejące powiązanie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz prawa budowlanego powoduje, że nawet drobne modyfikacje w zakresie tego ostatniego powodują niezamierzone wątpliwości podatkowe.

Pełzający lockdown upośledzi możliwość prowadzenia działalności gospodarczej i odbije się na kondycji polskiej gospodarki w najbliższych miesiącach - ocenia Związek Przedsiębiorców i Pracodawców; apeluje o moratorium na regulacje nakładające na biznes nowe obowiązki, opłaty i zwiększające podatki.

Aport przedsiębiorstwa spółki kapitałowej do innej spółki kapitałowej, co do zasady, jest neutralny podatkowo (na gruncie VAT, PCC, CIT). Czy zawsze tak będzie? Na co trzeba uważać, dokonując takiej transakcji?

Sprzedaż udziałów posiadanych w polskiej spółce kapitałowej co do zasady podlega opodatkowaniu właśnie na terytorium Polski. Zdarzają się jednak przypadki gdy udziały sprzedaje osoba, która nie posiadania polskiej rezydencji podatkowej. Czy sprzedaż udziałów przez nierezydenta zawsze będzie opodatkowana w Polsce?

Polskie przepisy podatkowe i rachunkowe uchodzą za jedne z najsurowszych w Europie. Już samo kompletowanie dokumentów może trwać wiele tygodni. Niestety, działając na własną rękę, bardzo łatwo pogubić się w wymagającej procedurze. Dlatego warto zadanie założenia spółki powierzyć specjalistom z tego obszaru lub skorzystać z kupna gotowej spółki. Kancelaria Konieczny Wierzbicki założyła i sprzedała już 150 spółek typu shelf companies.

Minister Rozwoju udzielił 14 sierpnia 2020 r. wyjaśnień odnośnie sposobu obliczana wartości referencyjnej zatrudnienia dla ustalenia statusu mikro, małego i średniego przedsiębiorcy dla potrzeb przyznania subwencji finansowej z programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm.

Komisja ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego przy Ministerstwie Aktywów Państwowych opracowała projekt zmian w Kodeksie spółek handlowych oraz niektórych innych ustawach. 5 sierpnia 2020 r. rozpoczęły się konsultacje społeczne proponowanych przepisów, które zakończą się 19 września 2020 r. Ta nowelizacja ma wejść w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, za wyjątkiem kilku zmian, które mają obowiązywać od 1 marca 2021 r. (a jedna zmiana od 1 kwietnia 2022 r.).

Finał prac nad przygotowaną przez Ministerstwo Aktywów Państwowych nowelizacją Kodeksu spółek handlowych zaplanowano na czwarty kwartał 2020 r. - poinformowała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

5 lipca 2020 r. upłynął termin implementacji przepisów dyrektyw wchodzących w skład tzw. Pakietu GOZ (czyli Circular Economy Package), który wprowadza obowiązek odzyskania 50 proc. tworzyw sztucznych zawartych w odpadach opakowaniowych do 2025 roku. Tymczasem wciąż brakuje rozwiązań, które pozwoliłyby polskim przedsiębiorcom dostosować swoje biznesy do nadchodzących regulacji.

Jakkolwiek prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki, zarówno osobowej, jak i kapitałowej, służy ograniczeniu i podziałowi ryzyka personalnej odpowiedzialności całym majątkiem, osoby fizyczne mogą w praktyce osobiście odpowiadać za zobowiązania firmy i skutki nieumiejętnego nią zarządzania. Odpowiedzialność za długi spółki handlowej, w zależności od jej typu, grozi wspólnikom lub członkom zarządu. Mając na uwadze ryzyko pozwu cywilnego o naprawienie wyrządzonej spółce szkody, jak również sankcji karnoskarbowych, warto wiedzieć jak poradzić sobie w kryzysowej sytuacji.

W świetle art. 293 § 2 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności. Oznacza to, że można rozsądnie oczekiwać (i w świetle prawa wymagać), że członek zarządu będzie znał bieżącą sytuację finansową spółki, zwłaszcza wówczas, gdy grozi jej niewypłacalność.

W przypadku decyzji o zmianie formy prawnej działalności, przedsiębiorca ma do wyboru kilka możliwych rozwiązań. Niektórzy podatnicy decydują się na jej przekształcenie (restrukturyzację), inni wybierają przeniesienie własności składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do nowo utworzonego podmiotu. Wybór określonego modelu zależy m.in. od skutków podatkowych planowanej operacji, które będą odmienne w zależności od przyjętego scenariusza.

Podatnicy na karcie podatkowej nie będą musieli zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego o rozpoczęciu i zakończeniu przerwy w prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, spowodowanej czasowym zakazem prowadzenia tej działalności wprowadzonym przez władze publiczne z powodu epidemii COVID-19. Taki ma być skutek nowego art. 57g ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który zostanie wprowadzony przez tzw. Tarczę antykryzysową 4.0.

20 maja 2020 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez minister rozwoju. Projekt ten przewiduje m.in. czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza UE, wsparcie budżetów samorządów, ułatwienia dot. przetargów, dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm, wakacje kredytowe dla tych, którzy po 13 marca stracili główne źródło dochodu, wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań spowodowanych przez COVID-19, ułatwienia podatkowe, w tym prawo do odliczania darowizn na rzecz m.in. domów samotnej matki, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej.

Urząd Zamówień Publicznych udzielił wyjaśnień odnośnie stosowania przesłanek zatrzymania wadium, o których mowa w art. 46 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych w kontekście okoliczności wywołanych panującą epidemią COVID-19. Prezentujemy te wyjaśnienia w całości.

Rozporządzeniem z 9 kwietnia 2020 r. Minister Finansów zmienił rozporządzenie w sprawie określenia wzorów deklaracji, zeznania, oświadczenia oraz informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Zostały zmienione wzory: CIT-8, CIT-8AB, CIT-8/O, CIT/BR, CIT/8S, CIT/8SP, CIT/PGK, CIT/IP, CIT/WW oraz dodane dwa nowe: CIT/WZ i CIT/WZG. Te nowe wzory stosuje się do osiągniętych dochodów (poniesionych strat) w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2019 r.

Uchwalona 31 marca 2020 r. ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 568, tzw. tarcza antykryzysowa). Dość powszechne jest wśród przedsiębiorców niezadowolenie ze skali udzielanej pomocy, choć przyznać trzeba, że pewne rozwiązania pomocowe są w niej zawarte. Niestety zawiera ona również pewne pułapki na przedsiębiorców, z których nie zawsze zdajemy sobie od razu sprawę.

Zwolnienie przez 3 miesiące ze składek ZUS-owskich dla firm zatrudniających do 49 pracowników, możliwość renegocjacji umowy kredytowych przez wszystkich przedsiębiorców oraz wsparcie dla rolników dotkniętych przez Covid-19 - takie m.in propozycje znalazły się w projekcie ustawy, do której dotarł PAP Biznes. Nowe regulacje mają być uzupełnieniem tzw. tarczy antykryzysowej.

W sobotę nad ranem Sejm uchwalił ustawę wspierającą firmy w związku z epidemią koronawirusa. Ustawa jest najważniejszą częścią tzw. tarczy antykryzysowej. Nowe regulacje m.in. zwalniają mikrofirmy i samozatrudnionych z płacenia ZUS przez 3 miesiące, przewidują także wypłacanie świadczenia postojowego.