Sąd administracyjny, In dubio pro tributario - rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika

Wprowadzenie ułatwień w wykonywaniu działalności gospodarczej to główny cel projektu ustawy Prawo przedsiębiorców, który zastąpi obecnie obowiązującą ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Nowe regulacje mają zacząć obowiązywać w 2018 r.

Na początku 2018 roku zacznie obowiązywać nowy podatek, tj. minimalny podatek od biurowców i galerii handlowych. Będzie można jednak legalnie nie płacić nowej daniny. A na dodatek jeszcze zmniejszyć swoją bieżącą zaliczkę przelewaną do urzędu skarbowego. W efekcie podatnik zapłaci mniej PIT lub CIT, niż gdyby robił to dziś.

Odpowiednie określenie usługi ciągłej na gruncie ustawy o VAT sprawia problemy przedsiębiorcom, z uwagi na brak definicji tego rodzaju usługi. Problem pojawia się także przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego. Kiedy zatem, w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, przedsiębiorcy powinni uznać usługę za mającą charakter ciągłej i jakie są podatkowe obowiązki świadczenia takich usług?

Wprowadzona w ubiegłym roku klauzula „in dubio pro tributario” miała stanowić dodatkową wskazówkę interpretacyjną dotyczącą tego, w jaki sposób należy rozstrzygać wątpliwości powstające w procesie wykładni podatkowej normy prawnej. Klauzula ta w praktyce pozostaje jednak martwa z powodu niekompetencji urzędników.

Przepisy Ordynacji podatkowej mówiące o zasadzie rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika obowiązują już od roku. Instytucje podatkowe jednak bardzo niechętnie i rzadko decydowały się na uwzględnienie interesu podatnika poprzez zastosowanie tej nowej zasady.

Nie trzeba czekać pięć lat od śmierci małżonka, żeby zbyć bez PIT nieruchomość kupioną wspólnie przed laty – przesądził NSA w uchwale. Korzystna uchwała NSA nie oznacza, że wszyscy wdowcy, którzy zapłacili PIT przy sprzedaży, dostaną go z powrotem. Taką możliwość mają ci, którzy wciąż spierają się z fiskusem, czy to przed urzędem bądź izbą skarbową, czy to w sądzie administracyjnym.

Dnia 10 lutego 2017 r. zwykły skład Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznający sprawę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem NSA o sygn. akt I FSK 2165/13 postanowił (sygn. akt I FSK 1541/16) przedstawić do rozpoznania składowi siedmiu sędziów tego Sądu następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy podstawą wznowienia postępowania, o której mowa w art. 272 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, ze zm.) może być orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydane w trybie pytania prejudycjalnego, nawet jeżeli to orzeczenie nie zostało doręczone stronie wnoszącej skargę o wznowienie postępowania?" Niniejszy artykuł zawiera propozycję odpowiedzi na to pytanie, przy uwzględnieniu zarówno treści jak i celu wymienionego w nim przepisu powołanej ustawy (zwana dalej „PPSA”).

Jeżeli na tle sporu prawnego możliwe są różne wykładnie przepisów i nie można stosując zasad wykładni ostatecznie wypowiedzieć się co do tego, która z tych wykładni odpowiada systemowi prawa, a tak jest w przypadku wątpliwości co rozliczenia faktur korygujących zmniejszających oraz zwiększających faktury pierwotne z odwrotnym obciążeniem, wówczas organ jest zobowiązany do uwzględnienia stanowiska podatnika.

Przedsiębiorcy coraz częściej toczą spory z fiskusem o to, czy można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z tzw. Społeczną Odpowiedzialnością Biznesu. Zdaniem specjalistów, problem istnieje, bo sądy administracyjne i organy skarbowe źle interpretują przepisy.

„Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika” - tak brzmi art. 2a Ordynacji podatkowej obowiązujący od 1 stycznia 2016 r. Na 17 tys. indywidualnych interpretacji wydanych od tego momentu, wyrażoną w nim zasadę „in dubio pro tributario” zastosowano zaledwie kilkanaście razy. Według MF przyczyną jest brak przesłanek - sporadycznie zdarza się, że występują „niedające się usunąć wątpliwości” co do treści prawa podatkowego. Prawidłowość rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach może podlegać ocenie tylko w trybie kontroli instancyjnej i sądowoadministracyjnej.

Określenie daty nabycia nieruchomości jest istotne, jeśli spadkobiorca chce taką nieruchomość sprzedać przed upływem pięciu lat, liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku. Niejednolite orzecznictwo sądów administracyjnych stawia w niejasnej sytuacji tych spadkobierców, którzy nabyli spadek po zmarłym współmałżonku, z którym pozostawali w ustawowej wspólności majątkowej.

Przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego prof. Leonard Etel zapowiedział, że prace nad projektem nowej Ordynacji podatkowej trwają zgodnie z harmonogramem, projekt będzie gotowy w październiku 2017 r. Kierunkowe założenia do nowej Ordynacji podatkowej przyjął w październiku 2015 r. rząd Ewy Kopacz.

Prawie każdy zadaje dziś pytanie, dlaczego w naszym kraju czas jest wrogiem a nie sojusznikiem naprawy systemu podatkowego, który po latach „doskonalenia” przez ustawodawcę i sądy jest potworem coraz mniej zrozumiałym a często po prostu głupim.

Wpis stosunkowy lub stały pobiera się od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym sprawy typu zażalenie lub skarga (np. kasacyjna lub o wznowienie postępowania). W sprawach, gdzie przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne pobierany jest wpis stosunkowy - w innych sprawach pobierany jest przez sąd wpis stały.

Ministerstwo Finansów wskazało jak należy interpretować nowy przepis Ordynacji podatkowej (przepis art. 2a), zgodnie z którym niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika. Przepis obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.

Nowa Ordynacja podatkowa będzie ustawą na lata - powiedziała podczas konferencji w Szczecinie, po posiedzeniu Rady Ministrów premier Ewa Kopacz. Rząd przyjął założenia do nowej Ordynacji podatkowej.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi. Od 15 sierpnia 2015 r. obowiązują zmiany w ustawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja dotyczy usprawnienia, uproszczenia i zapewnienia szybkości postępowania przed sądami administracyjnymi.

Obowiązek rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika obowiązuje organy władzy publicznej od dawna - podkreśla konstytucjonalista Tomasz Zalasiński. Według niego, zamieszanie wokół tej kwestii pokazuje, jak zła sytuacja istnieje w polskim systemie podatkowym.

Na początku 2016 r. wejdzie w życie nowelizacja Ordynacji podatkowej, wprowadzająca zasadę in dubio pro tributario, co oznacza, że w przypadku wątpliwości dotyczących przepisów prawa podatkowego będą one rozstrzygane na korzyść podatnika.

Prezydent Bronisław Komorowski, ostatniego dnia urzędowania podpisał nowelizację Ordynacji podatkowej, która wprowadza do niej zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, czyli "in dubio pro tributario" - poinformowała Kancelaria Prezydenta. Zmiana ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r.

Nowe brzmienie zasady "in dubio pro tributario", która ma rozstrzygać wątpliwości na korzyść podatników - zakłada senacka poprawka do noweli Ordynacji podatkowej. Poprawka jest po myśli resortu finansów.

Zdaniem ekspertów nowa Ordynacja podatkowa powinna zawierać m.in. zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, katalog praw podatnika, zachęty do mediacji między podatnikami a fiskusem, silniejsze gwarancje przestrzegania terminów przez organy podatkowe.

Prezydencki projekt zmian w Ordynacji podatkowej, który przewiduje wprowadzeni zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika wraca do sejmowej komisji finansów - to efekt poprawki PSL zgłoszonej podczas drugiego czytania projektu w Sejmie.

Po nowelizacji prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która wchodzi w życie 15 sierpnia 2015 r., sąd będzie mógł nakazać wydanie decyzji o określonej treści. Najgorsze byłoby, gdyby organy traktowały to jako zdjęcie z siebie ciężaru odpowiedzialności za rozstrzygnięcia w sprawach wątpliwych i kontrowersyjnych – ostrzegali uczestnicy debaty zorganizowanej w redakcji DGP.

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowe Prawo restrukturyzacyjne. Głównym celem przedmiotowej ustawy jest wprowadzenie skutecznych instrumentów pozwalających na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji. Nowe regulacje będą obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.