Ubezpieczenie zdrowotne, Składki ZUS

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

W ślad za wzrostem minimalnego wynagrodzenia oraz prognozowanym przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem, w 2025 roku zwiększyły się także składki na ubezpieczenia społeczne. ZUS podał kwoty tych składek i podstaw ich wymiaru.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Od 1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności „na nowych zasadach”. Ile wynoszą składki zdrowotne i podstawy wymiaru poszczególnych przedsiębiorców w zależności od ich formy opodatkowania?

Przedsiębiorcy, którzy mają przejściowe turbulencje płynności finansowej mogą starać się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych o odroczenie (przesunięcie w czasie) terminu płatności składek. Taka decyzja ZUS pozwala zmniejszyć na pewien czas bieżące obciążenia i utrzymać płynność finansową. Od przesuniętych płatności nie płaci się odsetek ale opłatę prolongacyjną.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, prowadzącym działalność gospodarczą na małą skalę, że do końca stycznia 2025 r. mogą zgłosić się do „małego ZUS plus”, aby opłacać w nowym roku niższe składki liczone od dochodu. Nowego zgłoszenia nie muszą składać przedsiębiorcy, którzy korzystali z ulgi w grudniu 2024 r. i chcą ją kontynuować.

Zgodnie z najnowszym, oficjalnym ogłoszeniem opublikowanym w Monitorze Polskim, przeciętne prognozowane wynagrodzenie na 2025 rok wynosi 8 673 zł.  Oznacza to, że wzrosło o około 850 zł względem 2024 roku. Podwyżka ta znacząco wpłynie na koszty zatrudnienia kierowców w transporcie międzynarodowym. Wzrost tej kwoty, która najczęściej stanowi podstawę do wyliczenia składek ZUS, przełoży się na wyższe obciążenia dla przedsiębiorców. Co to dokładnie oznacza dla firm transportowych?

Rekordowe zainteresowanie możliwością "wakacji składkowych" w grudniu nie jest zaskoczeniem, ale warto zauważyć fakt, że wielu przedsiębiorców skorzysta z tej możliwości również w styczniu. Przedsiębiorcy chcą więc jak najszybciej wykorzystać możliwość "oddechu" od opłacania składek ZUS.  - Styczeń to miesiąc spowolnienia w wielu branżach, więc nie jest to zaskoczenie, że dla wielu branż to trudniejszy miesiąc. Sytuacja ta podpowiada jednak rządzącym, że obciążenia przedsiębiorców są dla nich bardzo dotkliwe i możliwość zawieszenia płacenia składek chociaż na miesiąc jest wręcz na wagę złota - mówią eksperci.  

Coraz więcej przedsiębiorców poszukuje elastycznych rozwiązań, które pozwolą im na optymalizację kosztów prowadzenia działalności. Jednym z takich narzędzi są tzw. wakacje składkowe – możliwość zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS w jednym wybranym miesiącu w roku. W 2024 roku wnioski można składać w listopadzie, by móc skorzystać z tego zwolnienia w grudniu br. To przede wszystkim pierwsza tego typu pomoc dla mikroprzedsiębiorców, których finansowo dotknęły skutki reformy zwanej „Polskim Ładem”. Katarzyna Siwiec, radca prawny i doradca podatkowy komentuje zalety i wady związane z tym rozwiązaniem.

Chęć skorzystania przez małżonków ze wspólnego rozliczenia PIT nie pozbawia małżonka zaliczonego do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności z możliwości skorzystania z ulgi w składce zdrowotnej uregulowanej w art. 82 ust. 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jakie są warunki skorzystania z tej ulgi i jak ją liczyć, wyjaśnił 18 października 2024 r. Minister Zdrowia w odpowiedzi na interpelację poselską .

Dochody ze sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie będą uwzględniane w wyliczeniu wysokości składki zdrowotnej dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej, dla osób rozliczających się w formie podatku liniowego oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Takie zmiany przewiduje przygotowywany w Ministerstwie Zdrowia projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Od 25 czerwca 2024 r. w Sejmie RP jest procedowany poselski projekt mający na celu wprowadzenie od 2025 roku nowych zasad ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Projekt ten pierwotnie przewidywał wprowadzenie trzech ryczałtowych kwot w wysokości 300 zł, 525 zł i 700 zł miesięcznie, zależnie od przychodu, wynagrodzenia, uposażenia lub świadczeń w roku kalendarzowym. Natomiast we wniesionej 18 lipca 2024 r. autopoprawce do tego projektu zrezygnowano z kwotowych stawek. W zamian zaproponowano trzy stawki składki zdrowotnej: 4%, 7% i 9,4% w zależności od dochodów - obliczane od przeciętnego wynagrodzenia. Zmiany mają dotyczyć wszystkich osób płacących składkę zdrowotną także pracowników i przedsiębiorców. Projekt przygotowała grupa posłów Polska2050-Trzecia Droga.

Przedsiębiorcy z terenów objętych powodzią mogą opłacić składki — za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2024 r. - w terminie do 15 września 2025 r. Muszą tylko złożyć oświadczenie, że zostali poszkodowani przez powódź. Od odroczonych składek nie będą naliczane odsetki za zwłokę - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim

Składka zdrowotna pobierana jako danina publiczna jest dla zobowiązanego wydatkiem a nie jego „dochodem”, dlatego też nie powinna być podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym obciążającym te podmioty – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Wskazuje też kilka innych koniecznych zmian w tej składce.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował 5 sierpnia 2024 r., że od 1 listopada tego roku przedsiębiorcy będą mogli składać wnioski o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za wybrany miesiąc (tzw. wakacje składkowe). Taki wniosek mogą skutecznie złożyć tylko mikroprzedsiębiorcy. Zatem w 2024 r. przedsiębiorcy mogą skorzystać z wakacji składkowych tylko za grudzień. Ci, którzy będą chcieli to zrobić muszą wnioski o to zwolnienie złożyć w listopadzie.

Negatywne skutki „Polskiego Ładu” odczuwa wielu przedsiębiorców zwłaszcza z sektora MŚP. Tzw. „Polski Ład” przedsiębiorcom kojarzy się głównie z tego, że składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, i wynosi 9% podstawy wymiaru składki – uważa dr n. pr. Marek Woch – b. Zastępca Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. 

Wielu przedsiębiorców na to czekało. Wakacje od ZUS już niedługo staną się faktem. 9 maja 2024 roku uchwalono nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. wakacje składkowe. Nowe przepisy wchodzą w życie 1 listopada 2024 roku. Podpowiadamy, od kiedy można skorzystać z tego rozwiązania i jakie warunki należy spełnić.

Wielu studentów a także część uczniów szkół średnich pracuje w wakacje. Firmy chętnie zatrudniają osoby do ukończenia 26. roku życia na umowę zlecenia, bo nie muszą za nich płacić składek ZUS. Studenci powinni wiedzieć, jakie świadczenia im przysługują, gdy odprowadzane są za nich składki na ubezpieczenia społeczne. 

Wątpliwości dotyczące Małego ZUS Plus powinny być rozstrzygane na korzyść przedsiębiorców - wskazano w opublikowanej 1 lipca 2024 r. informacji Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, powołując się na czerwcowe orzeczenie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim.

W dniu 7 czerwca 2024 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. W dniu 12 czerwca 2024 r. ustawa ta została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ta nowelizacja wprowadzi od 1 listopada 2024 r. tzw. wakacje składkowe dla najmniejszych firm (mikroprzedsiębiorców), czyli zwolnienie z opłacania składek ZUS w jednym wybranym miesiącu w roku. Rząd ocenia, że z tej możliwości skorzysta jeszcze w bieżącym roku ok. 1,7 mln osób.

ZUS informuje, że 3 czerwca 2024 r. upływa termin, w którym można złożyć wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej za 2023 r. Jeśli przedsiębiorca nie złoży wniosku w określonym  czasie, ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika do końca tego roku.

Już po raz drugi od momentu wprowadzenia rewolucyjnych przepisów Polskiego Ładu przedsiębiorcy mają obowiązek złożenia rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dwudziesty dzień maja jest ostatnim dniem na dopełnienie tego obowiązku. Na szczęście tym razem Ustawodawca oszczędził płatnikom wstecznych zmian form opodatkowania oraz półrocznych okresów składkowych. 

O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.