Tematy - VAT 2018, Luka podatkowa w VAT

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Ministerstwo Finansów poinformowało 9 grudnia 2022 r., że według krajowych szacunków luka VAT spadła w 2021 roku do 4,3 proc. z 10,4 proc. w 2020 roku. A według wyliczeń Komisji Europejskiej w 2020 r. luka VAT osiągnęła poziom 11,3 proc.

Komisja Europejska (KE) zgodziła się na przedłużenie stosowania w Polsce obowiązkowego modelu split payment (MPP - mechanizm podzielonej płatności) do 28 lutego 2025 r. Split payment to skuteczne narzędzie uszczelniania VAT, które zapewnia też bezpieczeństwo dla podatnika i transakcji. Od 1 marca 2022 r. nie zmieniają się krajowe przepisy dotyczące obligatoryjnego MPP i firmy dalej będą miały obowiązek stosowania tego mechanizmu na dotychczasowych zasadach.

Luka w VAT. W perspektywie 2-3 lat chcemy obniżyć lukę VAT do poziomu, jaki jest we Francji, czyli ok. 5 proc. - powiedział 5 października 2021 r. wiceminister finansów Jan Sarnowski. Dodał, że dziś wynosi ona ok. 8,5 proc.

JPK a luka VAT. Rozwiązaniem, które było kluczowe dla ograniczenia fraudów vatowskich było wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego - uważa Cezary Kaźmierczak, prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

Luka VAT. Podmioty wyłudzające VAT są na uprzywilejowanej pozycji finansowej. Unikając płacenia podatku mają możliwości dumpingu cenowego, a co za tym idzie zwiększają swoją siłę przetargową. Tym samym uczciwi przedsiębiorcy i firmy są wypychane z rynku przez podmioty nieuczciwe.

Zwalczanie luki VAT przyczynia się do tego, że rząd może o 80 mld zł zwiększyć prognozę dochodów na rok 2021 – powiedział wiceminister finansów Piotr Patkowski podczas konferencji „Uczciwy VAT, zysk dla wszystkich”.

Skuteczne działania legislacyjne państw członkowskich mające na celu wyeliminowanie oszustw podatkowych okazują się być (w świetle orzecznictwa TSUE) sprzeczne z prawem wspólnotowym – pisze profesor Witold Modzelewski. Najlepszym tego przykładem jest wyrok z 9 września 2021 r., który na podstawie jakiś mętnych wywodów uzasadnia pogląd, że wprowadzenie w Polsce w 2016 roku granicznej płatności podatnika z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w celu eliminacji oszustw na rynku paliwowym, jest sprzeczny z prawem unijnym.

Polski Ład - gospodarka. Propozycje zaprezentowane przez koalicję rządzącą w ramach tzw. Polskiego Ładu w krótkim horyzoncie będą miały pozytywny wpływ na gospodarkę, ale nie rozwiążą wielu strukturalnych problemów – ocenia wiceprezes, dyrektor naukowy ds. polityki fiskalnej CASE, Grzegorz Poniatowski. Jego zdaniem, jeżeli wszystkie proponowane zmiany zostaną wdrożone, konsolidacja fiskalna od 2023 r. jest mało prawdopodobna.

Rozliczenia PIT. W ciągu ostatnich pięciu lat liczba elektronicznie złożonych PIT-ów wzrosła z 5 mln do 20 mln. W tym roku tylko 1 mln 200 tys. deklaracji zostało złożonych na papierze - poinformował wiceminister finansów Jan Sarnowski.

Zwalczanie luki VAT. Dane pokazują, że luka VAT w Polsce sukcesywnie się zmniejsza, ale w walce o uszczelnianie systemu nierzadko rykoszetem dostaje też uczciwy biznes. Jedną z głośnych medialnie spraw jest przypadek gliwickiej spółki Marketing, której urząd skarbowy od dwóch lat wstrzymuje zwrot podatku VAT na kwotę blisko 17 mln zł, choć kolejne postępowania nie wykazały żadnych nieprawidłowości. W efekcie firma zaczęła mieć problemy z płynnością finansową i musiała wstrzymać działalność, a w tej chwili jest już na skraju bankructwa. Podobne sprawy dość często trafiają do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Luka w VAT. Prognozy Komisji Europejskiej i Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych pokazują, że mimo pandemii w zeszłym roku w Polsce nastąpił spadek luki VAT - powiedział w środę 14 kwietnia 2021 r. w Sejmie wiceminister finansów Sebastian Skuza.

Luka VAT. Wszystko wskazuje na to, że tzw. luka vatowska nie wzrosła w ubiegłym roku, mimo pandemicznego kryzysu. Mogła nawet nieznacznie spaść - pisze "Dziennik Gazeta Prawna".

Z powodu recesji wywołanej koronawirusem SARS-CoV-2, wywołującym chorobę COVID-19, tegoroczna luka VAT w Polsce może wzrosnąć o około 4,9 pp. w stosunku do 2019 r., czyli do 14,5 proc. wartości teoretycznych zobowiązań - uważa Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE). Jest za wcześnie, by mówić o wielkości luki VAT za ten rok, chociaż po lockdownie obserwujemy dynamiczną odbudowę dochodów z tego podatku - tak minister finansów Tadeusz Kościński skomentował szacunki CASE.

Jesteśmy w fazie zmiany biegów, która pozwoli jeszcze bardziej poprawić ściągalność VAT w dziedzinach takich jak np. nielegalna sprzedaż w internecie - powiedział w rozmowie z PAP wiceminister finansów Leszek Skiba. Zdaniem wiceministra e-faktura - to instrument, który z jednej strony ułatwi przedsiębiorcom działanie, bo faktury będą gromadzone w chmurze. Z drugiej - szybciej dotrą do nich urzędnicy skarbowi. "Pliki JPK są wysyłane 25 dnia każdego miesiąca, a w nowym e-systemie faktury byłyby dostępne on-line" - przekonywał.

Zdaniem ministra finansów Tadeusza Kościńskiego powinna powstać lista firm, międzynarodowych koncernów, które uciekają do rajów podatkowych. Konsekwencją tego mogłoby być wyłączanie ich z przetargów publicznych.

Całkowita wartość szarej strefy w Polsce wyniosła 10,8% PKB, czyli 229 mld PLN, w 2018 r. Gotówkowa szara strefa stanowiła 9,9% PKB, a resztę (0,9% PKB) stanowiła niemonetarna szara strefa (związana przede wszystkim z produkcją gospodarstw domowych na własny użytek). Straty dla finansów publicznych z tytułu gotówkowej szarej strefy szacowane, w postaci utraconych dochodów z VAT oraz z podatków dochodowych od działalności gospodarczej, szacowane są na 38,4 - 48,8 mld PLN (1,82% - 2,31% PKB w 2018 r.). Tak wynika z badań przeprowadzonych przez EY Polska.

Można jeszcze zmniejszyć lukę w VAT - mówi w wywiadzie dla PAP minister finansów Tadeusz Kościński. W jego ocenie ustalenie daty brexitu to pozytywna wiadomość dla biznesu, skończy się bowiem okres niepewności.

Z danych opublikowanych przez Komisję Europejską wynika, że w 2017 roku Malta, Polska i Cypr radziły sobie najlepiej w Unii Europejskiej w walce z luką VAT. W całej UE państwa członkowskie straciły łącznie 137 mld euro dochodów z tytułu tego podatku.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej Piotr Walczak powiedział, że aspiracją Krajowej Administracji Skarbowej jest zmniejszenie luki VAT-owskiej o kilka kolejnych punktów procentowych, aby była mniej więcej taka, jak w krajach skandynawskich.

Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że system VAT można jeszcze uszczelnić na kilka miliardów złotych, bowiem zawsze jest jakiś margines patologii. Według niego w tym roku dochody z VAT mogą być wyższe niż 180 mld zł.

Zdaniem prof. Dominika Gajewskiego, dyrektora Centrum Analiz i Studiów Podatkowych z SGH, technologię blockchain można wykorzystać do większego uszczelnienia luki w VAT. Profesor Gajewski zauważył też, że od 1 stycznia 2019 r. roku uregulowano kompleksowo opodatkowanie (na gruncie podatków dochodowych i PCC) obrotu kryptowalutami.

W ciągu 15 lat obowiązywania unijnego VAT-u w Polsce miało miejsce 35 nowelizacji dyrektyw VAT-owskich i 60 nowelizacji polskiej ustawy o podatku od towarów i usług (ptu). W tym czasie Minister Finansów wydał ponad 160 tys. indywidualnych interpretacji przepisów ptu, zapadło ponad 20 tys. wyroków NSA i ponad 41 tys. WSA dot. VAT - wynika z podsumowania firmy Crido.

Luka VAT, czyli podatki których państwo nie otrzymało w efekcie oszustw, będzie się w Polce dalej zmniejszać, choć już nie tak spektakularnie, jak w ostatnich latach. Taką opinię przedstawił dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego Piotr Arak, który w Brukseli zaprezentuje raport dotyczący efektów walki z luką VAT w Polsce.

Wyłudzanie VAT z budżetu państwa na masową skalę stało się niemal niemożliwe - mówił 15 marca 2019 r. w Sejmie wiceminister finansów Filip Świtała. Poinformował, że zgodnie z szacunkami MF 2018 rok zamknął się luką w VAT w wysokości - 1,1 proc. PKB.

Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE) szacuje, że luka w VAT w Polsce spadła z 14,7% w 2017 r. do 7,2% w 2018 r. Oznacza to, że w ciągu dwóch lat luka zmniejszyła się z 36,9 miliardów złotych w 2016 r. do 13,8 miliardów złotych w 2018 r. (spadek aż o 13.6 punktu procentowego). CASE od 2012 roku liczy lukę w VAT na zlecenie Komisji Europejskiej.

Dyrektor ds. podatków pośrednich i administracji podatkowej w Komisji Europejskiej Maria Teresa Fabregas powiedziała 19 lutego 2019 r., że KE widzi i docenia starania Polski w zakresie redukcji tzw. luki w VAT. Jej zdaniem polskie doświadczenia mogą pomóc innym krajom UE w podjęciu właściwych działań w walce z oszustwami podatkowymi.

Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF) w latach 2010-2016 całkowita luka VAT (w tym luka wynikająca z zastosowanej polityki i luka wynikająca z nieprzestrzegania przepisów podatkowych) wynosiła niewiele ponad 10 procent PKB, a w 2013 roku osiągnęła szczytowy poziom. Luka wynikająca z nieprzestrzegania przepisów podatkowych wynosiła w tym okresie średnio około 20 procent potencjalnych wpływów z VAT. Szacunki wielkości luki wynikającej z nieprzestrzegania przepisów VAT opracowane dla Komisji Europejskiej i przez Ministerstwo Finansów są zasadniczo zgodne z szacunkami IMF.

Kontrahent wpłacił kwotę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności za kilka faktur w jednym przelewie. Czy podatnik powinien zwrócić wpłaconą kwotę? Czy takie postępowanie kontrahenta obciąża podatnika i w jaki sposób?

Usługi zimowego utrzymania dróg krajowych (w tym odśnieżania i usuwania oblodzeń), które są wykonywane na podstawie jednej umowy regulującej kompleksowe świadczenie mieszczą się w grupowaniu 81.29.12.0 „Usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu” PKWiU 2008. Dlatego też usługi takie podlegają opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 8%.

23 listopada 2018 r. Prokuratura Krajowa poinformowała, że został zatrzymany Andrzej S. pełniący funkcję Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa – Śródmieście. Prokurator przedstawił mu zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, udziału w oszustwach podatkowych oraz ujawnienia tajemnicy służbowej. Podejrzanemu grozi kara pozbawiania wolności na czas nie krótszy niż 5 lat. Andrzej S. swoimi działaniami wspólnie i w porozumieniu z członkami zorganizowanej grupy przestępczej doprowadził do wyłudzenia podatku Vat na kwotę prawie 5 milionów złotych.

Po prawie pięciu miesiącach obowiązywania podzielonej płatności w podatku od towarów i usług większość podatników zrozumiała o co tu idzie. Pod przykrywką „uszczelnienia” tego podatku zastawiono na nich groźną pułapkę, którą należy omijać szerokim łukiem.

Przedsiębiorcy, którzy są podatnikami VAT miewają wątpliwości odnośnie zasad odliczania VAT w przypadku nabywanych mediów (jak gaz, woda, energia elektryczna). Wątpliwości te dotyczą m.in. kwestii stosowanych przez dostawców mediów tzw. prognoz, które często różnią się od faktycznego zużycia, opóźnionego wystawienia faktury przez dostawcę. Kwestie te wyjaśnił (z upoważnienia Ministra Finansów) Filip Świtała, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi (z 24 października 2018 r.) na interpelację poselską.

Obowiązujący od trzech miesięcy tzw. mechanizm podzielonej płatności został faktycznie odrzucony przez zdecydowaną większość podatników. Gdyby nie ciche polecenie dla sektora publicznego (wszyscy o tym mówią, ale ciekawe kto je wydał?), skala zastosowania tego rozwiązania byłaby poniżej błędu statystycznego – pisze profesor Witold Modzelewski.

12 października 2018 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną w sprawie traktowania na gruncie ustawy o VAT opłat uiszczanych na podstawie art. 20 ust. 1 i art. 201 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania oraz skutków wyroku TSUE w sprawie C-37/16 w zakresie uprzedniego rozliczenia podatku. Prezentujemy w całości tę interpretację.

Według raportu Instytutu Studiów Podatkowych w latach 2008-2015 administracja skarbowa ewidentnie przymykała oko na gigantyczny rabunek dochodów podatkowych, który łącznie możemy oszacować co najmniej 400 mld zł - mówił w poniedziałek wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Finansów Publicznych Janusz Szewczak. 400 mld zł straty na podatkach w latach 2008-15 to bardzo ostrożny szacunek (bez uwzględnienia CIT) - powiedział PAP prof. Witold Modzelewski, szef Instytutu Studiów Podatkowych.

Od rozliczenia za lipiec lub III kwartał 2018 r. zmieniły się zasady występowania o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Możemy wystąpić o zwrot na rachunek VAT albo na rachunek rozliczeniowy.

2 października 2018 r. ministrowie krajów członkowskich UE na spotkaniu w Luksemburgu przyjęli nowe unijne regulacje w sprawie VAT-u. Dotyczą m.in. walki z oszustwami podatkowymi i transakcji transgranicznych.

Po trzech miesiącach obowiązywania obecnej wersji spilt payment (ponoć jest ona pomysłem jednej z tzw. międzynarodowych firm doradczych, którą bardzo często cytują urzędnicy resortu finansów) możemy z satysfakcją stwierdzić, że podatnikom udało się obronić przed tym bezsensownym pomysłem. Jeśli prawdą jest twierdzenie resortu finansów, że owym mechanizmem udało się objąć obroty wartości 40 mld zł, to jest to większość śladowa, mieszcząca się w granicach błędu.

Dziś i jeszcze przez długie jutro najważniejszym problemem praktycznym zapewnienia wzrostu dochodów budżetowych z podatku od towarów i usług będzie – obok zmian legislacyjnych – eliminacja rzeczywistych organizatorów i beneficjentów oszustw podatkowych, przy jednoczesnym zaprzestaniu szukania pieniędzy w kieszeniach ofiar tych oszustw. Oczywiście jest to dużo łatwiejsze i skuteczniejsze fiskalnie, lecz obiektywnie jest to droga donikąd. Dlaczego? O tym za chwilę.

Spółka powinna określić podstawę opodatkowania w oparciu o kwotę równą sumie wartości nominalnej objętych udziałów, pomniejszonych o kwotę należnego podatku VAT (bez uwzględniania wartości wkładu przekazanej na kapitał zapasowy jako tzw. agio).

Państwa Unii Europejskiej wciąż borykają się z problemem luki w podatku VAT. Komisja Europejska wyliczyła, że kraje UE w 2016 r. straciły prawie 150 mld euro dochodów z tytułu podatku VAT. I choć sytuacja poprawia się, to kraje członkowskie nadal tracą ogromne sumy z tego tytułu.

Codziennie w biurowcach, kawiarniach i innych punktach sprzedaży sprzedaje się tysiące gotowych do spożycia, ładnie zapakowanych kanapek z kilkudniowym terminem przydatności do spożycia. Okazuje się, że mogą powstać wątpliwości jaką stawką VAT ta sprzedaż powinna być opodatkowana.

W latach 90. XX wieku nowa ustawa o podatku VAT uzdrowiła finanse państwa. Wpływy do budżetu stopniowo rosły. Ale po wejściu Polski do Unii Europejskiej zmiany regulacji spowodowały znaczny wzrost oszustw podatkowych. Istniejące instrumenty prawne zwalczania tych zjawisk są mało efektywne. Remedium mogłaby być zupełnie nowa ustawa o tym podatku. Prof. Witold Modzelewski, były wiceminister finansów tłumaczy dlaczego odwrócony VAT, Jednolity Plik Kontrolny oraz inne przepisy, jakie wprowadzono w ostatnich latach, nie zmniejszają skali nadużyć, bądź są wręcz szkodliwymi rozwiązaniami dla Skarbu Państwa.

Ministerstwo Finansów zaprasza przedsiębiorców do udziału w anonimowym badaniu ankietowym nt. mechanizmu podzielonej płatności (MPP) oraz należytej staranności w prowadzeniu biznesu. Ankietę on-line można wypełnić do 20 września 2018 r.

Priorytetem polityki podatkowej rządu powinno być uszczelnienie systemu - tak wynika z raportu Szkoły Głównej Handlowej poświęconego wyzwaniom ekonomicznym dla Europy Środkowo-Wschodniej. Wśród wyzwań dla polityki podatkowej wymieniono m.in. zrównoważoną politykę podatkową pomiędzy uszczelnieniem systemu a interesem przedsiębiorcy; wdrożenie aparatu skarbowego w wysokozaawansowaną inżynierię podatkową wykorzystywaną przez holdingi międzynarodowe; wdrożenie prawa UE i dostosowanie się do regulacji zapobiegających erozji podstawy opodatkowania i transferowi zysków (BEPS).

Data 13 lipca 2018 r., czyli dzień wejścia w życie nowej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przeszedł dla większości podatników VAT w sposób niezauważony, mimo że jest to chyba najważniejsza data w najnowszej historii tego podatku.

W ciągu ostatnich lat Najwyższa Izba Kontroli odnotowała znaczący postęp w dochodach z podatku VAT, co wynikało w dużym stopniu z wdrożenia rozwiązań, już kilka lat temu zalecanych przez Izbę - mówił w Krynicy prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski.

Mamy dostateczną wiedzę o tym podatku, aby napisać nową ustawę, są projekty – wystarczy dobra wola – twierdzi profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Komisja przychyliła się do moich wniosków i wezwała pierwszych pięciu świadków: Witolda Modzelewskiego, Jana Vincenta-Rostowskiego, Zbigniewa Ćwiąkalskiego, Andrzeja Czumę i Andrzeja Seremeta - poinformował szef komisji śledczej ds. VAT Marcin Horała po zakończenia czwartkowego posiedzenia.

VAT 2018, Luka podatkowa w VAT

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Luka VAT w Polsce - ile wynosi

Obowiązkowy split payment w Polsce przedłużony do 2025 roku

Rząd chce zmniejszyć lukę w VAT do 5% za 2-3 lata

JPK ograniczyło nieuczciwą konkurencję

Luka VAT niszczyła całe branże

Efekty zwalczania luki VAT

Orzecznictwo TSUE chroni oszustwa podatkowe w VAT

Polski Ład - jak wpłynie na inflację, finanse publiczne, lukę w VAT?

Liczba elektronicznych PIT-ów wzrosła do 20 mln

Zwalczanie luki VAT a uczciwi podatnicy

Mniejsza luka w VAT w 2020 roku?

Luka VAT. Koronawirus nie rozszczelnił poboru VAT

Luka VAT w Polsce w 2020 roku

e-faktury mają poprawić ściągalność VAT

Rejestr firm uciekających do rajów podatkowych

Wartość szarej strefy w Polsce - straty w VAT i podatkach dochodowych

MF: Lukę podatkową w VAT można jeszcze zmniejszyć

Raport Komisji Europejskiej w sprawie luki w VAT

Luka w VAT jak w państwach skandynawskich

Lukę w VAT można zmniejszyć jeszcze o kilka miliardów

Blockchain może pomóc uszczelnić VAT. Opodatkowanie kryptowalut - zmiany od 2019 r.

15 lat unijnego VAT-u w Polsce - prawie 100 nowelizacji i ponad 160 tys. interpretacji

Luka VAT w Polsce będzie się nadal zmniejszać

Efekty zwalczania wyłudzeń VAT w Polsce

Luka w VAT w Polsce wyniosła w 2018 roku 7,2%

Komisja Europejska chwali Polskę za uszczelnianie VAT

Luka w VAT w Polsce - szacunki Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Podzielona płatności przy zbiorczym przelewie za kilka faktur

Jaka stawka VAT na usługi odśnieżania dróg

Naczelnik Trzeciego US Warszawa-Śródmieście z zarzutami udziału w wyłudzaniu VAT

Podzielona płatność może być pułapką dla naiwnych podatników VAT

Odliczanie VAT z faktur za media (np. gaz, wodę, energię elektryczną)

Split payment po trzech miesiącach obowiązywania - potwierdzenie błędnej koncepcji

Opłaty dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi a VAT - interpretacja ogólna MF

Straty podatkowe w latach 2008-2015 w Polsce - co najmniej 400 mld zł

Zwrot VAT po zmianach od 1 lipca 2018 r.

Zmiany w unijnym VAT

Podatników udało się obronić przed podzieloną płatnością

Zwalczajmy rzeczywistych oszustów w VAT a nie znęcajmy się nad ich ofiarami

Opodatkowanie VAT wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego

Luka w podatku VAT w krajach UE

Jaka stawka VAT na kanapki?

Prof. Modzelewski: Ustawa o VAT ułatwia działania oszustom - pilnie trzeba stworzyć nową

Podzielona płatność i należyta staranność w VAT - ankieta MF

Polityka podatkowa powinna dążyć do uszczelnienia systemu

„Dobra wiara” i „należyta staranność” w VAT w świetle nowej ustawy dotyczącej przeciwdziałania praniu pieniędzy

Ściągalność podatku VAT według NIK

Prof. Modzelewski: Powrót do idei nowej ustawy o VAT – brawo dla szefowej resortu finansów

Komisja śledcza ds. VAT wezwała pierwszych pięciu świadków