Tematy - Wyłudzanie podatków, Przestępstwa fakturowe - INFOR.PL

Aby naprawić VAT, trzeba przede wszystkim zmniejszyć ilość deklaracji ze zwrotem podatku: to bardzo proste – wystarczy zlikwidować krajowe odwrotne obciążenie – pisze profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

System STIR ma być kluczowym elementem uszczelnienia systemu podatkowego poza rejestrem faktur i mechanizmem podzielonej płatności. Ustawa ma też być jedną z kluczowych dla osiągnięcia zakładanych wpływów budżetowych w 2018 roku.

Obecne działania resortu finansów, których celem jest walka z nieuczciwymi praktykami podatkowymi, przynoszą konkretne efekty. Na przykład w sierpniu br. wykryto karuzelę podatkową, w której udział brało około 30 polskich i zagranicznych firm. Jednak działania zmierzające do wykrywania VAT-owskich wyłudzeń często wymierzone są również przeciwko uczciwym przedsiębiorcom.

System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) ma być narzędziem wymiany informacji między systemem bankowym, a administracją skarbową. Pozwolić ma na szybkie, identyfikowanie i blokowanie przepływów finansowych charakterystycznych dla wyłudzeń (w tym zwłaszcza wyłudzeń VAT) i innych przestępstw podatkowych i skarbowych. 21 listopada 2017 r. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych zaakceptowała sprawozdanie podkomisji dotyczące projektu STIR.

Od marca 2017 roku najistotniejszym ryzykiem jest „użycie” sfałszowanej faktury „w okolicznościach faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia należności publicznej” – tak brzmią nowe przepisy regulujące fałsz materialny (art.270 a) i intelektualny (art. 271 a) Kodeksu karnego. Jak rozumieć to zdanie?

Nie istnieje jakakolwiek zewnętrzna różnica między fakturą wystawioną zgodnie z prawem i prawdą a dokumentem sfałszowanym, czyli podrobionym albo poświadczającym nieprawdę w rozumieniu przepisów prawa karnego. W obrocie krążą miliony dokumentów, których nierzetelność wynika z popełnianych błędów albo niestety, będących skutkiem świadomego fałszerstwa.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 19 października 2017 r. wyrok, w którym uznał, że sprzeczne z dyrektywą w sprawie VAT są przepisy, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia VAT tylko z tej przyczyny, że wystawca faktury został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Podatnik (nabywca) powinien mieć prawo przedstawić dowody świadczące o jego należytej staranności i dobrej wierze, a zwłaszcza świadczące o tym, że dostawca mimo wykreślenia z rejestru czynnych podatników VAT zapłacił podatek należny.

Wraz z projektem budżetu pod obrady Sejmu z końcem września trafił również projekt zmian w VAT - projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Główny cel projektu ustawy to walka z wyłudzaniem podatku VAT. Przewiduje on m.in. wprowadzenie mechanizmu blokady rachunku na żądanie szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Wystarczy samo podejrzenie, że przedsiębiorca może wykorzystać bank lub SKOK do wyłudzenia podatku, by zablokować konto firmy. Posłowie zajmują się projektem ustawy, który poszerza zakres kompetencji Krajowej Administracji Skarbowej i powołuje do życia nowy system – STIR.

Grupa posłów we wrześniu tego roku złożyła w Sejmie projekt uchwały w sprawie powołania komisji śledczej do spraw wyłudzeń VAT. Pojawiły się także nowe narzędzia prawne do walki z wyłudzeniami oraz wytyczne dla prokuratorów w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa związane z procederem wyłudzania VAT oraz innych oszukańczych uszczupleń w tym podatku.

12 października 2017 r. 20 państw członkowskich UE (bez Polski) zgodziło się na forum Rady UE na powołanie Prokuratury Europejskiej. Ta nowa instytucja ma ścigać nadużycia i przestępstwa, które narażają na straty budżet Unii Europejskiej, w tym zwłaszcza transgraniczne oszustwa związane z VAT. Co roku państwa w całej Europie tracą co najmniej 50 mld euro dochodów z podatku VAT w wyniku transgranicznych oszustw. Prokuratura Europejska ma zacząć działać dopiero na początku 2020 roku.

Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) przyjęła dyrektywę dotyczącą zasad rozstrzygania sporów podatkowych między państwami członkowskimi. Pojawiły się także propozycje legislacyjne, które mają ułatwić walkę z wyłudzaniem podatku VAT w Unii Europejskiej.

W 2018 roku prawdopodobnie może zostać zlikwidowana luka w VAT, natomiast w tym roku dochody z VAT mogą być wyższe nawet o 27 mld zł - zapowiedział podczas pierwszego czytania projektu budżetu na przyszły rok wicepremier, minister finansów Mateusz Morawiecki.

Konieczne są szczegółowe przepisy dotyczące "dobrej wiary" i "należytej staranności" jako przesłanek prawa do odliczenia VAT, tak by podatnicy wiedzieli, co zrobić, by nie dotknęły ich problemy. Kwestie te nie są określone w przepisach. Zdaniem niektórych ekspertów instrukcja Ministerstwa Finansów w tej sprawie nie wystarczy.

Karuzele VAT-owskie to nie jest polski wynalazek; pierwsze „karuzele” zaczęły rozkręcać się w Europie Zachodniej, a następnie przesuwały się w naszą stronę; czasem żartuję, że u nas pojawiły się już nawet "lunaparki VAT-owskie" - mówi PAP prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic. Zdaniem Pani Profesor Polska nie była przygotowana na tego typu przestępczy proceder "ani od strony obowiązujących przepisów, ani od strony procedur stosowanych przez pracowników służb skarbowych".

Jest już wysoce prawdopodobne, że zostanie powołana sejmowa komisja śledcza w sprawie gigantycznych strat w dochodach w podatkach, zwłaszcza od towarów i usług, powstałych po naszym „wuniowstąpieniu”, w szczególności w latach 2007-2017. W poprzedniej wersji tego podatku, obowiązującej w latach 1993-2004, nie było żadnej „luki podatkowej”; wręcz odwrotnie - wpływy rosły (w 1993 roku aż o 73%), zwroty nie przekraczały średnio 20% wpływów (obecnie to ponad 40%), a wyłudzenia stanowiły margines, nie przekraczający kilku procent dochodów, czyli poziomu charakterystycznego dla systemu podatkowego jako całości.

W tym artykule – drugim w serii o nierzetelnych fakturach – autor przybliża ogólne informacje o odpowiedzialności karnej oraz o przestępstwie fałszu materialnego (art. 270a Kodeksu karnego). Kwestia odpowiedzialności za wystawienie nierzetelnych faktur lub posługiwanie się nimi została od 1 marca 2017 r. znacznie zaostrzona przez ustawodawcę poprzez dodanie nowych rodzajów przestępstw do Kodeksu karnego.

Od 1 marca 2017 r. istnieje nie tylko Krajowa Administracja Skarbowa, ale także nowy system sankcji karnych i karno-skarbowych. Podatnikom, którzy dopuszczą się najcięższych rodzajowo przestępstw przy wykorzystaniu nierzetelnych faktur, może grozić nawet kara 25 lat pozbawienia wolności. O czym podatnik-przedsiębiorca powinien wiedzieć w obliczu tych zmian?

Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie mógł zablokować konta firm w przypadku podejrzenia, że mogą one wykorzystywać system bankowy lub SKOK do oszustw podatkowych - takie rozwiązanie zakłada projekt nowelizacji niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Projekt zakłada również uruchomienie Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR).

Kryterium „należytej staranności" rodzi niebezpieczeństwo „szarej strefy rządzenia”, w tym korupcji; to władza wręcz absolutna i zależy od widzimisię: najpierw kontrolującego, potem organu podatkowego, a na koniec sądu - uważa prof. Witold Modzelewski.

Ministerstwo Finansów szuka sposobu, jak zwalczyć proceder wystawiania tzw. pustych faktur. To na ich podstawie nieuczciwi przedsiębiorcy odliczają sobie VAT albo zawyżają koszty, by płacić mniejszy CIT. Resort chce, by kontrolerzy Krajowej Administracji Skarbowej mogli kupować takie faktury, by namierzać podatkowych oszustów. Eksperci uważają, że pomysł MF na zwalczanie handlu kosztami jest dobry, ale trzeba pomyśleć o bezpiecznikach, żeby fiskus nie stosował quasi-prowokacji w każdej błahej sprawie.

Szef KAS będzie mógł zablokować konto firmy w razie podejrzenia, że może ona wykorzystać system bankowy lub SKOK do oszustwa podatkowego - zakłada najnowsza wersja projektu dot. uruchomienia Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR).

Ministerstwo Finansów informuje, że funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej rozpoznają i zwalczają nielegalny proceder obrotu „pustymi" fakturami. Prowadzone działania mają na celu uderzenie w zorganizowane grupy przestępcze wystawiające i rozprowadzające „puste" faktury. Również osoby, które wykorzystują „puste" faktury w swojej działalności gospodarczej muszą liczyć się z negatywnymi konsekwencjami.

Prokurator Generalny przygotował wytyczne dotyczące zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa związane z procederem wyłudzania nienależnego zwrotu podatku VAT oraz innych oszukańczych uszczupleń w tym podatku. Wskazuje się m.in., że prokuratorzy każdorazowo powinni rozważać potrzebę zastosowania nowych instytucji, jak konfiskata rozszerzona i przepadek przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorca posługujący się podrobionymi (fałszywymi) fakturami, dostanie sądowy zakaz prowadzenia działalności. Taka sama kara spotka paserów trzymających nielegalne banderole.

Czy nielojalny pracownik działający na szkodę podatnika powinien być przyczyną powstania zaległości podatkowych? Wyjaśnia profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Przypadkowym uczestnikom karuzeli podatkowej trudno jest przekonać organy administracji skarbowej, że są ofiarami, a nie świadomymi beneficjentami przestępczego procederu. Zdarza się nawet, że wysoki poziom ostrożności podatnika jest uznawany za okoliczność uprawdopodobniającą jego udziału w oszustwie. Niektóre z ostatnich orzeczeń sądowych pokazują jednak, że można skutecznie obronić się przed zarzutami fiskusa.

Najnowszym pomysłem resortu finansów na uszczelnienie luki w VAT jest wprowadzenie w Polsce mechanizmu podzielonej płatności (split payment). Zaproponowane rozwiązanie, które najprawdopodobniej zacznie funkcjonować od początku 2018 r., ma być skutecznym narzędziem w walce z oszustami podatkowymi.

W związku z tym, że przestępstwa określane w nowym art. 270a i 271a Kodeksu karnego można popełnić tylko fakturami w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. większość podatników chce ograniczyć lub wręcz wyeliminować ich wystawianie. I słusznie: skoro bowiem Kodeks karny definiuje faktury poprzez odwołanie się do tego przepisu, wystawiając i księgując inne faktury nie można popełnić tych przestępstw.

Od początku marca tego roku za fałszowanie faktur VAT grozi kara pozbawienia wolności od 5 do 25 lat. Czy nowe regulacje zaostrzające kary będą skutecznym orężem do walki z wyłudzeniami podatku VAT?

Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego dla wyłudzeń skarbowych, który znajduje się na etapie konsultacji publicznych, zawiera nowe pomysły na uszczelnienie luki w podatku VAT. Proponowane w projekcie rozwiązania miałyby wejść w życie od styczeń 2018 r.

Od 27 kwietnia 2017 roku obowiązują zmienione przepisy Kodeksu karnego określające zasady stosowania tzw. konfiskaty rozszerzonej, w tym także przenoszące ciężar udowodnienia legalnego pochodzenia mienia na oskarżonego. Nowelizacja ta ma m.in. na celu łatwiejszą konfiskatę mienia pochodzącego z działalności przestępczej, a w szczególności przestępstw gospodarczych i skarbowych (podatkowych).

18 kwietnia 2017 r. wchodzą w życie przepisy ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, wprowadzające tzw. pakiet przewozowy. Nowe regulacje uszczelniają system podatkowy, a także określają zasady oraz odpowiedzialność za naruszenie obowiązków związanych z drogowym przewozem towarów. Pakiet ma dać budżetowi około 1,4 mld zł dodatkowych wpływów w latach 2017 i 2018.

11 kwietnia 2017 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającą m.in. tzw. konfiskatę rozszerzoną zakładającą w szczególności przeniesienie ciężaru udowodnienia legalnego pochodzenia mienia na oskarżonego. Ustawa ta wejdzie w życie po upływie 14 dni od daty publikacji w Dzienniku Ustaw.

Na początku marca tego roku weszły w życie zmiany w Kodeksie karnym oraz niektórych innych ustaw, które wprowadziły wyższe kary w przypadku wyłudzania podatku VAT z fikcyjnych faktur. Co grozi za fałszowanie faktur i wyłudzanie VAT?

Wiemy, że nowe pospolite przestępstwa dotyczą wyłącznie wystawiania i używania faktur w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy o VAT, więc pytanie zadane w tytule wydaje się absurdalne. Otóż nie.

Instytutu Studiów Podatkowych zaprasza na cykl konferencji i konsultacji ekspertów: „Działalność przedsiębiorców w obliczu odpowiedzialności za rozliczenia podatkowe w aspekcie zmian Kodeksu Karnego i Karnego Skarbowego ”. Portal infor.pl jest patronem medialnym tego cyklu.

Krajowa Administracja Skarbowa ma uzyskać możliwość analizy danych z sektora bankowego (nie zawierających tajemnicy bankowej) w celu analizy ryzyka i przeciwdziałania wykorzystania banków do oszustw podatkowych i wyłudzeń skarbowych. Taki jest główny cel przygotowywanego w Ministerstwie Finansów projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywania sektora finansowego dla wyłudzeń skarbowych. Ponadto ustawa ta ma wprowadzić obowiązek ujawniania listy podmiotów skreślonych z rejestru VAT w celu udostępnienia wszystkim przedsiębiorcom informacji o aktywnych podatnikach VAT, w celu umożliwienia im uniknięcia przyjęcia faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany jako podatnik VAT.

Po stronie przychodów budżetowych na ten rok zapisano dodatkowe 13 miliardów złotych wpływów wynikających z działań uszczelniających system podatkowy. Jako główne narzędzie do realizacji tych działań przewidziano wzmożone kontrole podatkowe.

Nasz, europejski i w pełni zharmonizowany VAT stworzył nowe zjawisko ekonomiczne zwane „transakcjami optymalizacyjnymi”. Polegają one na tym, że sprzedaje się lub kupuje towary (świadczy lub nabywa usługi) tylko po to, aby uzyskać korzyść podatkową. Są to głównie „transakcje transgraniczne” (pięknie brzmi, podobnie jak „kreatywna księgowość”), lecz nie tylko.

Stara rzymska paremia quisquis praesumitur bonus (domniemanie działania w dobrej wierze) przeżywa w prawie podatkowym „test przydatności”. Dlaczego? Bo pojawiła się nowa, nieznana w przeszłości kategoria podmiotów: pozorni podatnicy wykonujący „sumiennie” wszystkie formalne obowiązki podatników tylko po to, aby uzyskać nienależne korzyści wynikające z systemu podatkowego.

Oficjalne media (tzw. „opiniotwórcze”) od lat lansujące poglądy międzynarodowego biznesu podatkowego, musiały przyznać, że tzw. odwrotne obciążenie VAT-u nie zwiększa (jak twierdziły dotychczas), lecz zmniejsza dochody budżetowe. Wie to każde biuro rachunkowe, ale poglądy sprzeczne z oficjalną poprawnością (tu się nic nie zmieniło od lat) po prostu są ignorowane.

Fałszowanie faktur VAT o wartości ponad 10 mln zł będzie zagrożone karą 25. lat więzienia - takie rozwiązanie przewidują znowelizowane przepisy Kodeksu karnego. Nowe regulacje zaczną obowiązywać od 1 marca 2017 r.

Kara 25 lat więzienia za wyłudzenia VAT, na podstawie fikcyjnych faktur o wartości powyżej 10 mln zł - tak zakłada nowela Kodeksu karnego przyjęta przez Sejm. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 marca 2017 roku.

Projekt ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, który został przyjęty przez rząd 24 stycznia 2017 r., zakłada wprowadzenie tzw. pakietu przewozowego, który będzie kolejnym narzędzie do uszczelnienia systemu podatkowego.

Reforma administracji skarbowej zakładająca połączenie dotychczasowych organów skarbowych w jedną Krajową Administrację Podatkową będzie miała poważny wpływ a wiele obszarów działalności podatników i ich zobowiązania podatkowe. Czy jej powstanie będzie miało znaczenie dla kwestii rozliczeń cen transferowych?

12 stycznia 2017 roku komisje europarlamentu ds. kontroli budżetowej i ds. swobód obywatelskich poparły projekt Dyrektywy o ochronie interesów finansowych UE, uzgodniony wcześniej z rządami państw UE. Projekt przewiduje m.in. kary więzienia (co najmniej 4 lata) za poważne oszustwa na szkodę budżetu UE, także np. w zakresie VAT.

Proponowane obecnie zmiany dotyczące modernizacji systemu VAT w transgranicznym handlu elektronicznym to, zdaniem przedsiębiorców, krok w pozornie tylko dobrym kierunku. I choć przyświeca im słuszny cel, to spowodują one wzrost obciążeń i kosztów administracyjnych dla przedsiębiorców, a nie doprowadzą do poprawy skuteczności walki z wyłudzeniami VAT.

Od 3 do 15 lat pozbawienia wolności będzie groziło za wystawienie fałszywej faktury o wartości powyżej 5 mln zł, a od 5 do 15 lub 25 lat więzienia – jeżeli ta suma przekracza 10 mln zł. Wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik uspokaja jednak, że te wysokie kary za wystawienie fałszywych faktur nie dotkną drobnych firm.

Jest to dziś kluczowe pytanie, które powinny zadać nie tylko organy skarbowe, lecz również organy ścigania, prokuratura i sądy, w tym zwłaszcza administracyjne i karne – twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Wyłudzanie podatków, Przestępstwa fakturowe

Jak zwalczać wyłudzenia VAT? Trzeba radykalnie zmniejszyć ilość deklaracji ze zwrotem podatku

Ustawa o STIR zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

Wykrywanie karuzeli podatkowych a uczciwi podatnicy

System STIR - trwają prace w Sejmie

Skorzystanie ze split payment może być dowodem umyślnego popełnienia przestępstwa fakturowego

Błędna faktura VAT niczym nie różni się od sfałszowanej

Nabywca może mieć prawo odliczenia VAT mimo, że dostawca nie był czynnym podatnikiem VAT

Blokada rachunku na żądanie Krajowej Administracji Skarbowej

Szef KAS zablokuje konta firm podejrzanych o wyłudzenie podatku (system STIR)

Nowe narzędzia do walki z wyłudzeniami VAT

Prokuratura Europejska będzie ścigać oszustów podatkowych

Zasady rozstrzygania sporów podatkowych między państwami UE

W 2018 roku może zostać zlikwidowana luka w VAT

"Należyta staranność" i "dobra wiara" przy odliczaniu VAT

W Polsce mieliśmy nawet "lunaparki VAT-owskie" - rozmowa z prof. Glumińską-Pawlic

Na jakie pytanie powinna odpowiedzieć komisja śledcza do spraw wyłudzeń w VAT

Przestępstwa fakturowe - odpowiedzialność karna

Nierzetelne faktury - odpowiedzialność podatkowa i karnoskarbowa

Fiskus zablokuje konta firm wyłudzających podatki

Niebezpieczny wymóg „należytej staranności" w VAT

Nowa broń fiskusa do zwalczania pustych faktur i handlu kosztami

Blokowanie rachunków bankowych firm podejrzanych o wyłudzenie podatku

Skutki posługiwania się „pustymi” fakturami

Wytyczne Prokuratora Generalnego w zakresie postępowań o wyłudzenia zwrotu VAT

Zakaz prowadzenia działalności za fałszywą fakturę

Oszustwa w VAT - nielojalny pracownik a odpowiedzialność podatnika

Można wyjść cało z karuzeli VAT

Split payment, czyli sposób na uszczelnienie VAT

Kiedy wystawiając i księgując faktury nie można popełnić przestępstw fakturowych

Jakie kary grożą za fałszowanie faktur VAT

Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego dla wyłudzeń VAT

Konfiskata rozszerzona już obowiązuje

Pakiet przewozowy uszczelniający system podatkowy od 18 kwietnia 2017 r.

Nowelizacja Kodeksu karnego dot. konfiskaty rozszerzonej podpisana

Kary za wyłudzanie VAT z fikcyjnych faktur

Czy używając paragonu jako faktury można popełnić przestępstwo z art. 270a lub 271a Kodeksu karnego?

Odpowiedzialność karna za rozliczenia podatkowe 2017 – cykl konferencji i konsultacji ISP

Banki pomogą KAS wykrywać wyłudzenia podatkowe

Kontrole podatkowe sposobem na załatanie dziury budżetowej

Czy do „faktur optymalizacyjnych” mogą mieć zastosowanie nowe przepisy Kodeksu karnego?

Czy ktoś, kto udaje podatnika dla wyłudzenia korzyści podatkowych jest w sensie prawnym „podatnikiem”?

„Odwrotne obciążenie” nie uszczelnia VAT-u – wręcz odwrotnie

25 lat więzienia za fałszywe faktury VAT - od 1 marca 2017 r.

25 lat więzienia za wyłudzenia VAT

Pakiet przewozowy, czyli dalsze uszczelnianie systemu podatkowego

Powstanie Krajowej Administracji Skarbowej a ceny transferowe

Dyrektywa PIF - więzienie za poważne oszustwa na szkodę budżetu UE

Modernizacja systemu VAT w transgranicznym handlu elektronicznym

Wysokie kary za fałszywe faktury VAT nie obejmą drobnych firm

Czy podmiot wyłudzający VAT jest w sensie prawnym „podatnikiem” tego podatku?