Cło, Kontrola celno-skarbowa

Turcja funkcjonuje w ramach unii celnej z Unią Europejską, co stwarza szczególne możliwości handlowe. Polscy przewoźnicy muszą jednak pamiętać o specyficznych wymaganiach dokumentacyjnych i procedurach celnych.

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

W ostatnich dniach globalne rynki pogrążyły się w chaosie w następstwie historycznych ceł ogłoszonych przez prezydenta USA Donalda Trumpa – to najpoważniejsza perturbacja od czasu załamania wywołanego pandemią COVID-19. Nagły wzrost zmienności wywołał niepokój wśród inwestorów, którzy poszukują teraz jasnych wskazówek. Jacob Falkencrone, główny strateg inwestycyjny w Saxo, poniżej odpowiada na najistotniejsze pytania, z którymi mierzą się inwestorzy.

Z dniem 31 października 2024 odłączono działający do tej pory system do obsługi zgłoszeń celnych wywozowych AES/ECS i zastąpiono go systemem AES Plus. Jest to ogólnounijny program do walidacji i weryfikacji zgłoszeń celnych w procedurze wywozu.

W ostatnim czasie rośnie skuteczność kontroli celno skarbowych, a w tym kontrole post-importowe i post-eksportowe związane z obrotem międzynarodowym towarów. Pomagają w tym przepisy, które nakładają dodatkowe wymagania na eksporterów i importerów, takie jak środowiskowe, środki ochrony rynku, a w tym postępowania antydumpingowe czy antysubsydyjne, czy związane z sytuacją na świecie jak sankcje.

Eksperci Krajowej Izby Gospodarczej szacują, że polski eksport w 2024 r. może zwiększyć się do 346,3 mld EUR tj. o 3,6 proc., a w roku 2025 - 383,8 mld EUR i może być wyższy niż rok wcześniej o 10,8 proc. Dla firm działających na rynkach międzynarodowych jednym z priorytetów powinno być zarządzanie ryzykiem celnym.  

Oświadczenie producenta o tym, iż wie kto jest kupującym i sprzedającym towar oraz o tym, iż wie, że jego wyprodukowany towar będzie przejeżdżał przez Rosję w tranzycie i zna końcowego użytkownika produktu, ma być narzędziem do ograniczenia wywozu towarów które są wyszczególnione w rozporządzeniu Rady (UE) NR 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.

Każdy towar o statusie celnym nieunijnym w momencie wjazdu na terytorium UE obciążony jest długiem celnym. Dług ten wynika z unijnych przepisów prawa. Uzależniony jest od kodu taryfy celnej, wartości celnej towaru, pochodzenia oraz zastosowanej waluty dla danej transakcji. Unia Europejska stoi na straży konkurencyjności swoich rodzimych przedsiębiorstw, a to oznacza, że ma wielorakie narzędzia do swojej dyspozycji, aby zapewnić bezpieczne funkcjonowanie naszym przedsiębiorcom. Jednym z takich narzędzi jest cło ochronne (odwetowe), którego celem jest ochrona produkcji unijnej przed konkurencją z krajów trzecich. Często cło to występuje z cłem antydumpingowym, którego z kolei celem jest wyrównanie cen rynkowych towaru sprowadzanego z krajów trzecich z towarem produkowanym w UE.

Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

Unijny Import Control System 2 to nowe zasady związane z taryfą celną towarów. Przewoźnicy muszą uważać, by nie zapłacić kary.

Reforma (projektu) nowego Unijnego Kodeksu Celnego po konsultacjach społecznych. Od 2027 roku przewidywane jest wejście w życie nowego UKC. Będą to zmiany rewolucyjne w wielu aspektach, dziś obowiązujących przepisów prawa celnego. Wiarygodni przedsiębiorcy mają mieć znaczne uproszczenia oraz mamy przejść na „inteligentne” odprawy celne ze zwiększonym monitoringiem systemów informatycznych.

Procedury celne stanowią kluczowy element zapewniający bezpieczeństwo i prawidłowy obrót towarem. Niestety, skomplikowana natura tych procedur czasami prowadzi do powstania sytuacji, które wymagają dogłębnej analizy i działań naprawczych. Przedstawiony poniżej przypadek dotyczy producenta busów, który w celu przeprowadzenia testów wywiózł swoje auto z terytorium UE do Szwajcarii.

Od początku października 2023 r. do końca grudnia 2025 r. trwa okres przejściowy stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z 10 maja 2023 r. ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (2023/956). Mechanizm ten znany jest najbardziej pod swoim angielskim skrótem CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism), a potocznie znany jest jako tzw. graniczny podatek węglowy. Departament Ceł Ministerstwa Finansów informuje, że dostęp do Rejestru przejściowego CBAM mogą uzyskać osoby fizyczne posiadające uprawnienie rozszerzone „Dostęp do rejestru CBAM” oraz powiązane ze Zgłaszającym CBAM zarejestrowanym na PUESC w obszarze „cło”.

Departament Ceł Ministerstwa Finansów poinformował, że 1 grudnia 2023 r. na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) zostanie wdrożona nowa usługa „AEO – uzyskaj status upoważnionego przedsiębiorcy”. Usługa ta zastąpi dotychczasową usługę AEO realizowaną na unijnym portalu przedsiębiorcy STP i e-AEO.

Ruszył proces legislacyjny w Radzie UE, który ma doprowadzić do planowanej od dawna reformy Unii Celnej. Zakłada ona usprawnienie pracy nie tylko organów celnych, ale i importerów.  – Uproszczenie procedur, cyfryzacja, wdrożenie nowych programów, w tym „Trust & Check” mają wzmocnić bezpieczeństwo procesów celnych, a jednocześnie ułatwić przepływ towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

Korekta zgłoszenia wywozowego będzie miała wpływ na rozliczenie VATu w przedsiębiorstwie, więc warto dochować należytej staranności i mylić się jak najmniej. W przypadku pomyłki w trakcie wywozu może się tak zdarzyć, że towaru umieścimy za dużo, za mało lub w ogóle pomylimy towar i wyślemy nie to co było zamówione. Zdarza się również tak, że odprawimy towar zamówiony przez klienta, ale nie na tych dokumentach co powinniśmy. Ścieżki postępowania w takich sytuacjach są podobne i niestety długotrwałe.

Projekt zmian w Ordynacji podatkowej: zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego z powodu wszczęcia kontroli celno-skarbowej. Fiskus zyska nową broń – wszczęcie kontroli pod byle pretekstem i możliwość przeciągania jej w nieskończoność.

Departament Ceł Ministerstwa Finansów informuje, że wdrożenie systemów obsługi obrotu towarowego w eksporcie, imporcie i tranzycie towarów (AES/ECS2 PLUS, NCTS2 PLUS) nastąpi najwcześniej we wrześniu 2023 roku.