Zwolnienia od podatku są wyjątkiem od ogólnych zasad opodatkowania, zatem nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Często celem zastosowania zwolnienia jest chęć ochrony konsumentów niebędących zarejestrowanymi podatnikami przed wzrostem cen, bądź też – w przypadku zwolnienia podmiotowego – wsparcie dla drobnych przedsiębiorców. Warto jednak pamiętać, iż konsekwencją zwolnienia z podatku jest co do zasady brak prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z transakcją zwolnioną, wobec czego nie zawsze zwolnienie z podatku może być korzystne dla podatników. Zwolnienia z VAT można podzielić na dwa rodzaje: zwolnienia przedmiotowe i zwolnienia podmiotowe. Zwolnienia przedmiotowe w VAT mają głównie charakter obligatoryjny i nie można z nich zrezygnować. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby podatnicy spełniający kryteria zwolnienia podmiotowego w VAT, byli podatnikami niekorzystającymi z tego zwolnienia.
Do końca marca 2021 r. ma zostać przedłużone stosowanie klasyfikacji PKWiU 2008 do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT), w zakresie niektórych towarów (np. kosmetyków, komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego, części samochodowych i towarów objętych podzieloną płatnością (załącznik 15 do ustawy o VAT) oraz w zakresie towarów, wymienionych odnośnie wyłączenia ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług (w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f i g ustawy o VAT).
Pakiet zmian w VAT na 2021 r. zawiera zmiany obejmujące tzw. pakiet SLIM VAT (Simple Local And Modern VAT), dotyczące w szczególności fakturowania, eksportu, odliczania podatku VAT, a także doprecyzowanie niektórych konstrukcji VAT, m.in. w zakresie stosowania JPK_VAT. Nowe rozwiązania mają wejść w życie od 1 stycznia 2021 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obwiązywać w innych terminach (m.in. zmiany w zakresie Tax Free).
28 października 2020 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, przedłożony przez ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej. Projekt zawiera zmiany w szczególności w zakresie fakturowania, eksportu, odliczania VAT (pakiet Slim VAT), a także dotyczące WIS, JPK_VAT, wykazu podatników, kas rejestrujących i systemu Tax Free. Większość zmian ma obowiązywać od początku 2021 roku.
Jedną z fundamentalnych zasad podatku od towarów i usług, jest możliwość odliczenia podatku naliczonego. Dzięki takiemu rozwiązaniu, podatek może być neutralny dla przedsiębiorcy. Co do zasady - prawo do odliczenia nie powinno być ograniczane, ponieważ stanowi podstawową zasadę systemu podatku VAT, co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości (np. wyroku z 8.01.2002 r., C-409/99, Metropol Treuhand WirtschaftsstreuhandgmbH przeciwko Finanzlandesdirektion für Steiermark and Michael Stadler v Finanzlandesdirektion für Vorarlberg, EU:C:2002:2). Zdarzają się jednak sytuacje, gdzie błędy w fakturze mogą spowodować ograniczenie tego prawa – w szczególności, jeżeli taka zostanie uznana za nierzetelną.
Stwierdzenie nabycia przez podatnika pustych faktur w celu uzyskania korzyści podatkowych upoważnia organy do odmówienia mu prawa do odliczenia VAT. Nie oznacza jednak, że na tej podstawie mogą żądać od niego zapłaty VAT z faktur, które on wystawił. Jak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, to, iż przedsiębiorca kupował puste faktury, nie oznacza, że sam takie wystawiał. Organy muszą to udowodnić.
Minister Finansów wyjaśnił, że w przypadku zaistnienia błędu w numerze NIP nabywcy umieszczonym na paragonie fiskalnym dopuszcza się możliwość wystawienia noty korygującej, zgodnie z art. 106k ustawy o VAT do wystawionej do takiego paragonu faktury albo paragonu fiskalnego będącego fakturą uproszczoną. Jednocześnie Minister sprecyzował, że jako błąd w numerze NIP należy rozumieć oczywistą pomyłkę, na przykład brak jednej cyfry, przestawienie cyfr, bądź pomyłkę w jednej cyfrze. W wypadku popełnienia takiej pomyłki należy wystawić fakturę z takim samym błędnym numerem NIP, jaki znalazł się na paragonie i następnie do tej faktury powinna być wystawiona nota korygującą z prawidłowym numerem NIP. Minister Finansów uznał jednak, że nie można wystawić noty korygującej w przypadku, gdy na paragonie fiskalnym nie umieszczono w ogóle numeru NIP lub podano kompletnie błędny numer NIP, np. 9999999999 lub NIP innego podatnika.
Polski system podatkowy należy do najbardziej skomplikowanych w UE. Dlatego pozytywnie oceniamy wszelkiego rodzaju propozycje uproszczeń w rozliczeniach VAT, które zmniejszają liczbę obowiązków ciążących na podatnikach - uznała Konfederacja Lewiatan, oceniając tzw. pakiet SLIM VAT. Na szczególną uwagę, w projekcie ustawy, zasługuje zniesienie obowiązku zbierania przez podatników potwierdzeń otrzymania przez kontrahentów faktur korygujących in minus. Przy okazji tej nowelizacji należy wprowadzić także inne uproszczenia wpisujące się w cel regulacji i zrezygnować z tych, które z ułatwieniami nie mają nic wspólnego, jak np. ograniczenie do 3 lat terminu ważności wiążącej informacji stawkowej (WIS).
Organ podatkowy uznał, że firma brała udział w karuzeli VAT i zakwestionował wiele działań przedsiębiorcy. Pośród zarzutów mających uzasadnić odmowę prawa do odliczenia VAT znalazł się również taki, że nie dochował on należytej staranności przy przeprowadzaniu transakcji, bo nie poddał swojego dostawcy weryfikacji, uznając go za wiarygodnego na podstawie wieloletniej współpracy. Jak podsumował to Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu: „Stwierdzenie takie jest oczywiście sprzeczne z logiką, doświadczeniem życiowym i realiami funkcjonowania obrotu gospodarczego” (wyrok z 17 marca 2020 r., sygn. akt I SA/Wr 768/19).
