Organ podatkowy, Pełnomocnik

Niedawno w prasie i mediach społecznościowych rozgorzała dyskusja odnośnie skutków niezapewnienia obecności obrońcy przy różnego rodzaju czynności z udziałem podejrzanego w postępowaniu karnym. Waga udziału obrońcy dla zapewnienia praw osoby tylko podejrzanej, a tym bardziej już oskarżonej jest oczywistej nawet dla laików. To z czego jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy, to fakt, że obecność zawodowego pełnomocnika może mieć kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Program Współdziałania jest potrzebny przedsiębiorcom i KAS. Podatnik opracowuje i wdraża mechanizmy samokontroli, dzięki czemu urzędnicy wykonują mniej kontroli. W zamian zyskuje on pewność swojej pozycji podatkowej. Jednak proces zmierzający do zawarcia umowy między nim i Szefem KAS jest zbyt długotrwały i skomplikowany.

W uchwale z 25 kwietnia 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny (w składzie 7 sędziów) orzekł, że pełnomocnictwo procesowe rozciąga się tylko na czynności w ramach jednej sprawy podatkowej, która objęta jest aktami.

W aktualnym stanie prawnym bank ma obowiązek przekazania organom podatkowym i skarbowym informacji o rachunku bankowym osoby podejrzanej. Od 1 lipca 2022 r. będzie to zaś dotyczyło osoby fizycznej. Ponadto dostęp do konta bankowego będzie możliwy nie tylko na żądanie szefa Krajowej Administracji Skarbowej i naczelnika urzędu celno-skarbowego, ale także naczelnika urzędu skarbowego. Żądania będą zaś mogły dotyczyć także pełnomocników danego rachunku. Znacząco poszerza to zakres ingerencji w strefę prywatności wszystkich obywateli. Zmiany te zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich nie spełniały zasad techniki prawodawczej określonej w rozporządzeniu premiera; nie zostały też uzasadnione na etapie uzgodnień. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek poprosił o wyjaśnienia premiera Mateusza Morawieckiego jako wykonującego obowiązki Ministra Finansów.

Minister Finansów zawiesił uchwałę samorządu doradców podatkowych zakazującą im świadczenia usług na rzecz organów podatkowych - poinformowano 10 marca 2022 r. na stronie internetowej resortu finansów. Przesądziły o tym względy formalne, o których Krajowa Izba Doradców Podatkowych (KIDP) została poinformowana. MF współpracuje z samorządem doradców podatkowych.

Odsetki od nadpłaconego podatku. W przypadku gdy fiskus popełnił błąd, podatnikowi przysługuje prawo do odsetek od podatku nadpłaconego wskutek błędnej interpretacji organu podatkowego.

Kara porządkowa na rok 2022 wynosi 3000 zł, co oznacza wzrost o 100 zł w stosunku do roku 2021. O nałożeniu kary porządkowej oraz o jej uchyleniu rozstrzyga organ podatkowy, przed którym toczy się postępowanie. Kiedy może zostać nałożona kara porządkowa?

Zabezpieczenie zobowiązania podatkowego na majątku podatnika. Urząd skarbowy zajął konto firmy i należny jej zwrot VAT mimo braku dowodów i nieprawidłowości. Czy miał do tego prawo?

Postępowanie podatkowe. Fiskus decydując się na bezpodstawne wszczęcie postępowania podatkowego naraża się na ryzyko uchylenia decyzji administracyjnej i utratę kompetencji do zmiany rozliczenia podatkowego podatnika.

Zabezpieczenie zaległości podatkowej. Organy podatkowe zmieniły sposób działania i w celu osiągnięcia efektu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego zaczęły wszczynać postępowania zabezpieczające. Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego jest bowiem zawieszany wraz z doręczeniem zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Odmowa zwrotu VAT. Organ podatkowy powinien jednoznacznie wyrazić, czy podstawą do odmowy prawa do odliczenia VAT i jego zwrotu było operowanie przez nią pustymi fakturami, czy też jej uczestnictwo w karuzeli VAT - tak uznał WSA w Łodzi.

Ulga rehabilitacyjna - odliczenie wydatków na leki. Jedynym warunkiem skorzystania z ulgi na leki jest stwierdzenie przez lekarza specjalistę, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. Organ podatkowy nie powinien więc uzurpować sobie praw do określenia, czy dany preparat jest lekiem.

Organ podatkowy działał poza formalnym postępowaniem. Co na to sąd? Nadużywanie przez organy podatkowe działania poza formalnym postępowaniem może prowadzić do nieuzasadnionego obejścia prawa i do pozbawienia strony jej praw procesowych. Zatem, nie jest dopuszczalna sytuacja, kiedy organ zbiera konkretne dokumenty, czy dane jeszcze przed wszczęciem jakiegokolwiek postępowania i to pod rygorem kary pieniężnej. Tak uznał WSA w Krakowie.

Wykładnia rozszerzająca na niekorzyść podatnika jest niedopuszczalna - tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy. Sprawa rozpatrywana przez sąd dotyczyła przepisu ustawy o CIT w zakresie możliwości zaliczenia kary umownej do kosztów uzyskania przychodu.

Sztuczne utrzymywanie stanu wymagalności zobowiązania podatkowego było przedmiotem rozstrzygnięcia sądu administracyjnego. Sąd uznał, że w przypadku gdy od dnia wszczęcia postępowania karno-skarbowego do dnia wydania zaskarżonej decyzji nie były podejmowane w postępowaniu karno-skarbowym żadne czynności procesowe, należy uznać, że postępowanie to zostało wszczęte w celu sztucznego utrzymania stanu wymagalności zobowiązania podatkowego.

Gdy fiskus chce ustalić dochód z nieujawnionych źródeł, dokonuje porównania wartości posiadanego przez podatnika majątku i przychodów do wartości poniesionych przez niego wydatków. Jeżeli składniki majątku nie będą miały pokrycia w osiągniętych przychodach, organ podatkowy może ustalić dochód z nieujawnionego źródła i wymierzyć opodatkowanie według sankcyjnej stawki 75%.

Fiskus domierzył blisko 20 000 zł akcyzy spółce za nabycie Porsche za granicą, biorąc pod uwagę średnią wartość rynkowa takiego pojazdu w Polsce. Sąd uznał jednak za niedopuszczalne praktyki organów podatkowych, które z automatu, bez względu na okoliczności biorą za podstawę opodatkowania akcyzą średnią wartość rynkową podobnego auta w Polsce, a następnie do tej wartości porównują kwotę, jaką podatnik zapłacił za samochód za granicą.

Korzystanie przez organy podatkowe z instytucji przedłużania terminu zwrotu VAT jest dopuszczone jedynie w drodze wyjątku. Jest bowiem odstępstwem od zasady zwrotu podatku w określonym w ustawie terminie. Dlatego też, jak uznał Wojewódzki Sad Administracyjny w Łodzi, jeśli organ uruchamia tę instytucję, to musi podatnikowi w sposób należyty i wyczerpujący uzasadnić, dlaczego tak postępuje.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zwrócił uwagę, że niedopuszczalne jest rozszerzające interpretowanie przepisów podatkowych, jeśli w konsekwencji prowadzi do zwiększenia ciężarów podatkowych. Wyjątkowo wykładnia rozszerzająca może zostać zaakceptowana, ale tylko, jeśli będzie z korzyścią dla podatnika.

Wiele osób narzeka na działanie administracji. Podnoszą, że urzędy działają opieszale, przedstawiane przez nich argumenty i dokumenty są pomijane. Sprawy rozpatrywane są pobieżnie lub po prostu nieprawidłowo. W praktycznej walce z organami podatkowymi osoba fizyczna, czy nawet przedsiębiorca, jest jednostką najczęściej słabszą. Nie oznacza to jednak jego skazania na łaskę, czy niełaskę urzędników. Ustawodawca zauważył nierównowagę stron w postępowaniu administracyjnym i postępowaniu podatkowym – i wprowadził odpowiednie instrumenty i narzędzia, które mają pilnować prawidłowego działania całego systemu administracji. Sposób działania tych instrumentów oraz wyjaśnienie jak powinny funkcjonować, widać w praktyce orzeczniczej. Sądy na podstawie konkretnych stanów faktycznych i spraw indywidualnych jednostek, stworzyły pomocne wytyczne w formie tez orzeczniczych, z których może skorzystać każdy zainteresowany.

Punktem wyjściowym do ustalenia wartości rynkowej dla celów opodatkowania PCC jest wartość rynkowa wskazana przez podatnika. Jeżeli organ podatkowy nie zgadza się z wartością ujawnioną przez podatnika, powinien wezwać go do zmiany wartości, wskazując uzasadnienie wezwania wraz ze wstępną wyceną oraz stanowiskiem organu.

Doniosłe znaczenie orzecznictwa sądowego w interpretacjach podatkowych potwierdza Ordynacja podatkowa, która daje możliwość zmiany wydanej interpretacji w razie stwierdzenia jej nieprawidłowości w szczególności z orzecznictwem sądów. W związku z tym za niedopuszczalne trzeba uznać sytuacje, w których to organy podatkowe dokonują wybiórczej analizy stanowiska podatnika w procesie wydawania rozstrzygnięć, czego jednym z przejawów jest problem pomijania argumentacji wynikającej z orzecznictwa.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) odniósł się do zasad korzystania przez organy skarbowe z dowodów z postępowań toczonych w sprawach innych podatników, tj. powiązanych postępowań administracyjnych.

Czas trwania terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego może zostać wydłużony na skutek zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia. Przy czym, różnicą są nie tylko przesłanki powodujące powstanie tych sytuacji, ale także sposób liczenia terminu po ich ustąpieniu.

Prawie co trzeci (31%) polski przedsiębiorca jest niezadowolony z działalności organów podatkowych, a ponad połowa odwołuje się od decyzji pokontrolnych skarbówki - wynika z badań PwC przeprowadzonych wśród firm w Europie Środkowo-Wschodniej.