Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.
Znane jest już stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Te jednostki, które stosują Krajowe Standardy Rachunkowości, mają obowiązek zastosować je przy najbliższej rocznej inwentaryzacji zapasów, która może się rozpocząć już 1 października 2016 r. A zatem jednostki stosujące KSR nie muszą zmieniać instrukcji inwentaryzacyjnej, ale pozostałe już tak.
Podatnicy, którzy podlegają opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, są obowiązani do sporządzania spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, na dzień zaprowadzenia ewidencji oraz na koniec każdego roku podatkowego.
Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.
Każdy przedsiębiorca zobligowany jest do prowadzenia takiej ewidencji swoich przychodów i kosztów, w której znajdą się prawidłowe informacje o wszystkich zdarzeniach gospodarczych danego okresu. Ewidencja ta może przybrać formę uproszczoną, czyli tzw. Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów, oraz pełną (księgi rachunkowe). Co do zasady, pierwsza z nich dotyczy raczej przedsiębiorców z sektora MSP, druga – większych firm. Czym różnią się te dwie formy prowadzenia rachunkowości i do kogo są adresowane?
Przeprowadzenie inwentaryzacji umożliwia weryfikację rzetelności i aktualności ewidencji, a także pozwala na przyjrzenie się temu, w jaki sposób wygląda ochrona i zarządzanie majątkiem jednostki. Obowiązek rzetelnego i przejrzystego przedstawienia sytuacji majątkowej firmy określa art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wiarygodność danych zaistnieje tylko wtedy, gdy mogą one zostać porównane ze stanem rzeczywistym. Jedną z zasad, dzięki której można osiągnąć zamierzony cel inwentaryzacji, jest zasada „zamkniętych drzwi”.
Na koniec każdego roku podatkowego podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do książki przychodów i rozchodów spisu z natury (remanentu końcowego) towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. W remanencie na koniec roku nie ujmujemy środków trwałych i wyposażenia. W firmie, która nie ma na stanie towarów handlowych – a tak się często zdarza w branżach związanych z usługami – wartość remanentu wynosi 0 zł i też powinna być wpisana do księgi.
