Tematy - Podatnik VAT, Struktury JPK - INFOR.PL

Zakończenie działalności gospodarczej, co do zasady, wiąże się z zaprzestaniem jakiejkolwiek aktywności w sferze biznesowej. Zamykając biznes należy liczyć się z ewentualną koniecznością opodatkowania podatkiem VAT towaru, który nie został sprzedany.

Zostanie utworzona jedna elektroniczna baza podatników VAT - takie rozwiązanie zakłada najnowsza nowelizacja ustawy o VAT. Nowe regulacje mają przyczynić się do dalszego uszczelnienia systemu podatku VAT oraz zminimalizować ryzyko nieświadomego udziału w karuzelach podatkowych. Nowela wchodzi w życie 1 września 2019 r.

Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień dla podatników VAT odnośnie tego co powinni robić, aby dochować należytej staranności w kontaktach biznesowych. Jak bezpiecznie nawiązywać i kontynuować relacje biznesowe z kontrahentami, tak by uniknąć negatywnych skutków ewentualnych oszustw i nadużyć podatkowych tych kontrahentów.

Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) nakłada na podatnika obowiązek rejestracji poprzez złożenie wniosku rejestracyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. Jednakże w praktyce taka procedura okazuje się czasochłonną. Wobec tego podatnik często pozostaje w niepewności odnośnie możliwości wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przed uzyskaniem statusu czynnego podatnika VAT, a w konsekwencji także prawa do wystawiania faktur z odpowiednią stawką VAT.

Nie można odmówić podatnikowi prawa korekty podstawy opodatkowania w VAT w przypadku całkowitego lub częściowego niezapłacenia przez jego dłużnika należności z tytułu transakcji podlegającej opodatkowaniu VAT, jeżeli dłużnik ten nie jest już podatnikiem VAT. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 8 maja 2019 r.

Powstanie jedna elektroniczna baza podatników VAT, która pozwoli przedsiębiorcom na weryfikację swoich kontrahentów - takie rozwiązanie zawiera nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług. Większość przepisów tej ustawy ma wejść w życie 1 września 2019 r.

Komornicy sądowi nie wykonują samodzielnie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a co za tym idzie nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Tym samym komornicy nie podlegają opodatkowaniu VAT. Tak uznał Minister Finansów w wydanej 15 kwietnia 2019 r. interpretacji ogólnej (nr PT9.8101.1.2019). Prezentujemy poniżej pełną treść tej interpretacji.

Sejm opowiedział się za nowelą zakładającą dalsze uszczelnienie systemu VAT. Zostanie utworzona jedna elektroniczna baza podatników VAT, która pozwoli przedsiębiorcom na weryfikację swoich kontrahentów.

W Sejmie trwają prace nad wprowadzeniem długo oczekiwanego wykazu czynnych podatników VAT – tzw. białej listy podatników VAT. W dniu 11 kwietnia 2019 r. odbyło się drugie czytanie projektu nowelizacji ustawy o VAT, która miała obowiązywać już od połowy ubiegłego roku. Sam projekt nowelizacji pojawił się 20 września 2017 roku i od tamtego czasu uległ niewielkim modyfikacjom.

Rada Ministrów przyjęła 12 marca 2019 r. projekt nowelizacji ustawy o VAT, który przewiduje utworzenie jednego wykazu podatników VAT. Wśród danych o firmach znajdą się m.in. ich numery kont, na które powinny być dokonywane przelewy. Od 2020 roku przelewów przekraczających kwotę 15 tys. zł, realizowanych na rachunki inne niż wskazane w wykazie nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Celem tych zmian - jak podkreśliło Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu projektu - jest dalsze uszczelnienie systemu VAT oraz ograniczanie ryzyka nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT. Podatnicy będą np. mieli możliwość prześledzenia całej historii rejestracji kontrahentów dla celów VAT.

Podatnicy VAT, których roczna sprzedaż usług elektronicznych, nadawczych lub telekomunikacyjnych nie przekracza 42 tys. zł, mogą rozliczać podatek w Polsce na ogólnych zasadach. Trzeba jednak do 11 lutego 2019 r. zawiadomić o tym naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, na formularzu VIU-R, zaznaczając opcję „wyrejestrowanie”.

Wiele przedsiębiorstw w Polsce prowadzonych jest w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Do tej pory, po śmierci właściciela takiej działalności podmiot kończył swoją działalność, a przedsiębiorstwo powiązane z zmarłym przedsiębiorcą formalnie znikało. Ustawodawca zauważył, że takie uregulowania często stoją w sprzeczności z praktyką prowadzenia firm rodzinnych oraz nie mają uzasadnienia w zakresie dobra podatników, ich kontrahentów, a także często konsumentów. Wprowadzono nowe przepisy dotyczące sukcesji przedsiębiorstwa. Czym się charakteryzują? Jakie skutki podatkowe odnoszą, w szczególności w zakresie VAT?

Unijny system internetowy VIES umożliwia sprawdzenie numerów VAT podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Unii Europejskiej. Przydatny jest w przypadku transakcji transgranicznych dotyczących towarów i usług (VAT UE). Podpowiadamy, gdzie go znaleźć i jak z niego skorzystać.

Organ podatkowy nie możne odmówić prawa do odliczenia VAT podatnikowi w okresie unieważnienia jego rejestracji do celów VAT (z powodu braku złożenia deklaracji podatkowych), w przypadku gdy zostały spełnione wymogi materialne. Zasada neutralności VAT wymaga bowiem, aby odliczenie VAT było przyznawane, jeżeli zostały spełnione wymogi materialne, nawet jeśli nie zostały spełnione przez podatnika niektóre wymogi formalne.

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt nowelizacji ustawy o VAT i Ordynacji podatkowej przewidujący zastąpienie obowiązku składania deklaracji VAT-7 i VAT-7K przez obowiązek przesyłania nowej deklaracji w formie pliku JPK. Podatnicy VAT będą przesyłać tylko jeden plik JPK, tj. nową deklarację zawierającą zarówno dane z ewidencji, jak i dane z obecnej deklaracji. Projekt ten przewiduje także uregulowanie funkcjonowania powstałego na bazie plików JPK_VAT Centralnego Rejestru Faktur. Jeszcze w tym roku projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów, a nowe przepisy wejdą w życie prawdopodobnie na początku 2019 roku.

W obrocie fakturowym zdarzają się błędy w nazwach (firmach) podatników. W szczególności z uwagi np. na ograniczenia programów do fakturowania (limity znaków), zbyt długie nazwy są na fakturach skracane w sposób odmienny od skrótów zgodnych z prawem, czy podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R. Powstają w związku z tym wątpliwości czy tego typu błędy trzeba korygować i czy mają wpływ na prawo do odliczenia VAT.

Rozwój gospodarczy powoduje, że coraz częściej polscy przedsiębiorcy nabywają towary od zagranicznych kontrahentów. Część z nich decyduje się na złożenie wniosku o rejestracje jako czynny podatnik VAT, w międzyczasie dalej współpracując z polskimi podmiotami gospodarczymi. Powstaje pytanie o moment, w którym możemy mówić o faktycznie zarejestrowanym podatniku VAT i w jaki sposób rozliczać takie transakcje. Sprawy nie ułatwiają niejasne w tym zakresie przepisy.

Od 1 lipca 2018 r. wszyscy podatnicy, którzy prowadzą księgi podatkowe i wytwarzają dowody księgowe w formie elektronicznej, przekazują struktury JPK na żądanie organów podatkowych. JPK na żądanie obejmuje 6 struktur: księgi rachunkowe – JPK_KR, wyciąg bankowy – JPK_WB, magazyn – JPK_MAG, faktury VAT – JPK_FA, podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR, ewidencja przychodów – JPK_EWP. Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień odnośnie struktury magazynowej JPK_MAG.

Począwszy od stycznia 2018 roku, wszyscy przedsiębiorcy muszą już co miesiąc składać plik JPK VAT. Z kolei od lipca urzędy skarbowe mogą żądać plików JPK, które nie dotyczą VAT, ale zawierają np. dane o fakturach (JPK FA), księgach podatkowych (JPK KR/PKPiR), wyciągach bankowych (JPK WB) czy stanach magazynowych (JPK MAG). Wciąż jednak pojawiają się pytania, co zrobić w sytuacji, w której firma prowadzi dokumentację w formie papierowej. Czy wtedy przedsiębiorca również zobligowany jest do przygotowania plików JPK?

Urzędy skarbowe już po 20 sierpnia mogą wzywać średnich, małych oraz mikroprzedsiębiorców do przedstawienia na żądanie odpowiednich struktur JPK (Jednolitego Pliku Kontrolnego). W tej formie na wezwanie organu skarbowego przedsiębiorcy będą zobowiązani przedstawiać np. dane z wyciągów bankowych czy ksiąg rachunkowych. Brak JPK na wezwanie skarbówki może skutkować nałożeniem kary porządkowej.

Z początkiem lipca do przedsiębiorstw dużych i średnich dołączyli najmniejsi przedsiębiorcy. Obecnie zatem już wszyscy podatnicy obowiązani są do raportowania Jednolitych Plików Kontrolnych na żądanie Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Warunek żądania JPK: przedsiębiorstwo musi używać komputerów do prowadzenia ksiąg podatkowych, czyli ewidencji dla potrzeb rozliczeń podatkowych.

Od 1 lipca 2018 r. fiskus będzie miał prawo zażądać od najmniejszych firm, prowadzących elektroniczne księgi, kolejnych plików JPK. Jak poinformowało Ministerstwo Finansów, dzięki JPK_VAT w ciągu kilku miesięcy tego roku sprawdzono około 383 mln faktur. Bez JPK zajęłoby to kilka lat, o ile w ogóle byłoby możliwe.

Od 1 lipca 2018 roku wszystkie firmy prowadzące księgi podatkowe muszą być gotowe na wysyłkę kolejnych plików JPK - na żądanie fiskusa. Resort finansów jest przygotowany na przyjęcie dodatkowych plików - zapewnia PAP dyrektor departamentu nadzoru nad kontrolami w MF Przemysław Krawczyk.

Prawo do odliczenia VAT jest jednym z najistotniejszych uprawnień podatnika VAT, stanowiących wyraz fundamentalnej zasady neutralności tego podatku. Przysługuje ono tylko w przypadku, gdy nabywane towary i usługi mają związek z czynnościami opodatkowanymi - kwestia ta często jest przedmiotem sporów między podatnikami a organami podatkowymi.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o VAT dotyczący wykazu podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych oraz z przywróconą rejestracją. Nowe regulacje mają wejść w życie od 1 lipcu 2018 roku.

Obszerna nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług jest przedmiotem nieustannych prac legislacyjnych. Planowane zmiany dotyczą m.in. doprecyzowania przesłanek wykreślenia podatników z rejestru VAT. Praktyka stosowania obecnie obowiązujących przepisów pokazała bowiem, że przesłanki wykreślenia nie zostały określone w sposób wystarczająco jasny, przez co budzą wątpliwości interpretacyjne.

Podmiot leczniczy nie musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, aby korzystać ze zwolnienia w VAT. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 kwietnia 2018 r. (0112-KDIL2-1.4012.116.2018.1.SS).

Minister Finansów w oparciu o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE uznaje, że brak zarejestrowania dostawcy towaru (lub usługodawcy) jako podatnika VAT czynnego w związku z realizacją procesu rejestracji, jako taki nie pozbawia nabywcy automatycznie towaru (lub usługi) prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto zdaniem MF sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje wówczas, gdy podatek naliczony w niej zawarty związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zwolnienie z obowiązku opodatkowania sprzedaży ma zastosowanie do podatników prowadzących działalność na małą skalę na terenie kraju. Limitowanie zwolnienia nie dotyczy tylko podatników VAT będących osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi, ale także osób fizycznych.

Obowiązek składnia pliku JPK-VAT obejmuje obecnie już wszystkich przedsiębiorców, niezależnie od wielkości firmy. Nie wszyscy jednak korzystali wcześniej z elektronicznych deklaracji, a zatem pojawia się tutaj aspekt techniczny, który dla części osób może być pierwszą trudnością. Pierwszą, ponieważ osobną sprawą jest podpisywanie JPK VAT, przed wysyłką do Ministerstwa Finansów. Aktualnie można dokonać tego na trzy różne sposoby.

Kluczowym problemem koncepcji tzw. podzielonej płatności w podatku od towarów i usług są uprawnienia podatnika, który korzystając z tego rozwiązania, odliczy „zapłacony” podatek wynikający z faktury zakupu – twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Gdy nawet udałoby się wydać jakieś „ogólne objaśnienia”, które zastosowałyby naiwnie jakiś podatnik VAT, to wpadłby w pułapkę, którą zapamiętałby na całe życie – pisze profesor Witold Modzelewski.

JPK_VAT towarzyszy większym podatnikom VAT od pewnego czasu. Zebrane doświadczenia oraz dołączenie do obowiązku raportowania grupy najmniejszych przedsiębiorstw, jest dobrą okazją by zwrócić uwagę na kilka trudniejszych zagadnień istotnych przy poprawnym przygotowaniu pliku.

Przepisy w tym zakresie obowiązują od stycznia 2017 r. i od samego początku budzą kontrowersje. W szczególności krytykowana jest możliwość wykreślenia podatnika z rejestru czynnych podatników VAT bez żadnego powiadomienia o tym fakcie. Organy wykreślają podatników, a firmy funkcjonują (często bez wiedzy, że one lub ich kontrahenci mogli zostać wykreśleni z rejestru VAT). Przepisy nie przewidują bowiem odpowiedniej formy rozstrzygnięcia o usunięciu podatnika z rejestru VAT, a organy nie są nawet zobowiązane do zawiadomienia zainteresowanego podatnika o jego usunięciu z ww. rejestru.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje, że nie ma odpowiedzialności zbiorowej podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej. Polskie sądy, jak zauważa ekspert Grant Thornton, przychylają się do tego stanowiska. Jeżeli więc transakcje przeprowadzone przez podatnika same w sobie nie stanowią naruszenia przepisów w zakresie podatku VAT, to nie można twierdzić, że noszą znamiona oszustwa podatkowego.

Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że jeżeli podatnik VAT zawiesił działalność gospodarczą i nie prowadzi zapisów w ewidencji VAT, to nie ma obowiązku przesyłania JPK_VAT za okresy zawieszenia tej działalności. Ale jednocześnie MF zwraca uwagę, że w niektórych sytuacjach (np. gdy podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów), pomimo zawieszenia działalności, uzupełnia się ewidencję VAT, składa deklarację VAT i przesyła JPK_VAT.

Organy podatkowe przeprowadzają obecnie liczne kontrole przedsiębiorców będących podatnikami VAT. Natomiast postępowania kontrolne trwają długo i są bardzo wnikliwe. Zdarza się więc, że przedsiębiorca zostaje oskarżony o wyłudzenie podatku VAT.

Na stronie Ministerstwa Finansów pojawiły się nowe wykazy, które pomogą dowieść uczciwym podmiotom, że dochowały należytej staranności w VAT. Obok już wcześniej istniejącego wykazu czynnych podatników VAT teraz można już sprawdzić wykazy podmiotów, którym odmówiono rejestracji jako podatnika VAT, skreślonych i przywróconych do rejestru podatników VAT.

Ministerstwo Finansów udostępniło na swojej stronie internetowej wyszukiwarkę podatników VAT a także podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych i przywróconych do rejestru jako podatników VAT. Jest to element tzw. ustawy STIR, która ma pomóc w zwalczaniu wyłudzeń VAT i oszustw podatkowych.

13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491). Przepisy tej ustawy zmieniają m.in. ustawę o VAT. Wprowadzają nową przesłankę niedokonania rejestracji lub wykreślenia z urzędu podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu.

Z początkiem 2018 roku wszyscy podatnicy objęci zostali obowiązkiem prowadzenia rejestrów VAT w postaci elektronicznej, jak również obowiązkiem comiesięcznego raportowania JPK_VAT. Za niedopełnienie nowych obowiązków służby skarbowe mają prawo nałożyć przewidziane przepisami kary.

Informacje o prowadzonej ewidencji VAT, zbierane po 1 stycznia 2018 roku, będą przekazywane przez podatników do Ministerstwa Finansów przy pomocy nowej wersji pliku JPK_VAT (3). Zmiany w strukturze pliku w stosunku do poprzedniej wersji (2) są znacznie mniejsze niż proponowane pierwotnie do konsultacji, w sierpniu 2017 r.

Krajowa Administracja Skarbowa będzie miała prawo zablokowania podejrzewanego rachunku bankowego, jeśli wystąpi podejrzenie, iż służy on wyłudzeniu VAT. Takie rozwiązanie przewiduje tzw. ustawa o STIR, która wejdzie w życie 13 stycznia 2018 r.

Wydany niedawno przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrok potwierdza prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury otrzymanej od podmiotu niezarejestrowanego. Czy oznacza to, że mimo rozszerzonej możliwości wykreślania podatników z rejestru VAT skończą się problemy z odmową prawa do odliczenia VAT?

Jeśli polskie tłumaczenie wspólnotowych przepisów o podatku VAT jest niedokładne, można sięgnąć po inną wersję językową – wynika z niedawnego wyroku NSA. Ważniejsza jest bowiem wykładnia celowościowa, a nie gramatyczna.

Obowiązek składania Jednolitego Pliku Kontrolnego w zakresie VAT (JPK_VAT) od 1 stycznia 2018 roku obejmie także najmniejsze firmy. Okazuje się, że mikroprzedsiębiorcy oceniają ten nowy obowiązek dość negatywnie, wskazując jednocześnie na konkretne trudności z tym związane.

Jeżeli błędne rozliczenie podatnika VAT wynikać będzie z popełnienia oszustwa podatkowego sankcja może wynieść nawet 100% naliczonego podatku. Podatnicy, którzy nieświadomie biorą udział w niezgodnych z prawem transakcjach dochowując należytej staranności i działając w dobrej wierze nie zostaną jednak obciążeni tak wysoką sankcją.

Od stycznia 2018 r. już każda, nawet najmniejsza firma będzie musiała przesyłać do Ministerstwa Finansów dane o swojej działalności w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Co powinien zrobić mikroprzedsiębiorca, który będzie musiał przesyłać JPK, aby nie obawiać się, że zainteresuje się nim organ skarbowy?

Utworzenie wykazu podatników VAT czynnych, dzięki któremu podatnik będzie mógł sprawdzić kontrahentów – to rozwiązanie przewidziane w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Podatnik VAT, Struktury JPK

Likwidacja działalności gospodarczej – opodatkowanie VAT

Jedna elektroniczna baza podatników VAT, czyli dalsze uszczelnienie VAT

Należyta staranność podatnika VAT - wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Wystawianie faktur przez niezarejestrowanego podatnika - skutki w VAT

Utrata statusu podatnika VAT przez niewypłacalnego dłużnika nie blokuje wierzycielowi korekty VAT

Jedna elektroniczna baza podatników VAT

Komornicy sądowi nie są podatnikami VAT - interpretacja ogólna MF

Elektroniczna baza podatników VAT

Biała lista podatników VAT - nowe narzędzie do kwestionowania kosztów podatkowych

Zmiany w VAT 2019 - jeden wykaz podatników VAT

VAT MOSS 2019 - zmiany i uproszczenia

Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika

System VIES, czyli jak sprawdzić podatnika VAT UE

Odliczenie VAT w okresie zawieszenia rejestracji

Deklaracja VAT w formacie JPK i Centralny Rejestr Faktur

Błędna skrócona nazwa podatnika na fakturze a prawo do odliczenia VAT

Moment rejestracji Spółki zagranicznej jako podatnika VAT w Polsce, a odwrotne obciążenie przy dostawie towarów

Struktura JPK_MAG - obrót magazynowy

JPK na żądanie - dokumentacja w formie papierowej i elektroniczna ewidencja VAT

JPK na żądanie - co powinien wiedzieć przedsiębiorca?

Obowiązek raportowania JPK na żądanie fiskusa

JPK na żądanie fiskusa od 1 lipca 2018 r.

JPK na żądanie od 1 lipca 2018 r. - kazda firma musi być gotowa

Prawo do odliczenia VAT – wymóg bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi

Rejestr podatników VAT – zmiany od 1 lipca 2018 r.

Precyzyjne przesłanki wykreślenia z rejestru VAT

Zwolnienie z VAT dla podmiotów leczniczych a rejestracja jako czynny podatnik VAT

Odliczenie VAT naliczonego – faktura od dostawcy niezarejestrowanego jako podatnik VAT

Limit zwolnienia podmiotowego VAT dotyczy także osób fizycznych

Możliwe sposoby podpisywania plików JPK-VAT

Trzeba zasadniczo poszerzyć uprawnienia podatników VAT korzystających z podzielonej płatności

Ważniejszy jest centralny rejestr podatników VAT niż jakieś urzędowe „kryteria należytej staranności”

Obowiązek wysyłania JPK_VAT - jak uniknąć błędów?

Podatniku VAT, sprawdź, czy nie jesteś wykreślony z rejestru

Odpowiedzialność podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązek przesyłania JPK_VAT

Jak może się bronić przedsiębiorca oskarżony o wyłudzenie VAT?

Czarna lista podatników VAT

Rejestr podatników VAT 2018 - jak sprawdzić kontrahenta

Podatnik VAT może być wykreślony z rejestru bez zawiadomienia

Obowiązek prowadzenia elektronicznej ewidencji VAT od początku 2018 roku

Nowa struktura JPK_VAT (3) - obowiązująca od 1 stycznia 2018 r.

Ustawa o STIR, ograniczająca wyłudzenia VAT

Prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany

Przepisy dotyczące VAT nie są spójne z unijną dyrektywą

„Przejście” na VAT w trakcie roku podatkowego

Obowiązek składania JPK od 2018 r. – czego obawiają się mikroprzedsiębiorcy?

Należyta staranność i dobra wiara jako ochrona przed sankcją VAT

JPK od stycznia 2018 r. także dla mikroprzedsiębiorstw

Powstanie wykaz podatników VAT czynnych