Tematy - Postępowanie podatkowe - INFOR.PL

Kiedy fiskus wszczyna w naszej sprawie postępowanie podatkowe, nie musimy pozostawać bierni. Podatnik ma prawo przedstawić własne dowody. Organ podatkowy z kolei nie uwzględni tylko tych, które będą powielały wykazane już tezy.

W postępowaniu podatkowym za dowód może zostać uznane wszystko, co przyczynia się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem, w tym przede wszystkim księgi podatkowe, deklaracje, opinie biegłych, informacje podatkowe oraz inne zgromadzone dokumenty. Pod uwagę brany jest również dowód z zeznań świadka. Jakie czynności musi podjąć organ podatkowy, aby nie doszło do uchybienia w toku przesłuchania?

Senatorowie zaproponowali kilkanaście poprawek do noweli Ordynacji podatkowej m.in. by podatki można było opłacać nie tylko kartami płatniczymi, ale też innymi mobilnymi instrumentami płatniczymi. Inna propozycja dot. pełnomocników tymczasowych w postępowaniu podatkowym. Większość zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r.

Od momentu akcesji Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, czyli od 1 maja 2004 r., Polska zobowiązana jest przestrzegać prawa unijnego. Oznacza to, że przepisy krajowe powinny być interpretowane z uwzględnieniem uregulowań wspólnotowych i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W zakresie podatku od towarów i usług, interpretacja ta, powinna uwzględniać głównie Dyrektywy 112/2006/WE (w odniesieniu do stanu prawnego z 2011) oraz orzecznictwo TSUE, odnoszące się do tego aktu. Nie jest jednak tajemnicą, że w praktyce polskie organy podatkowe miewają duże trudności z wdrożeniem tych zasad w swojej działalności.

Problem ten dotyczy dowodów znajdujących się w posiadaniu podatnika. Przez dowód należy rozumień wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem (art. 180 §1 Ordynacji podatkowej, Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926 ze zm.) W szczególności będą to więc księgi podatkowe, złożone przez podatnika deklaracje, wystawione lub otrzymane faktury, potwierdzenia dokonania przelewów, wyjaśnienia etc.

Jedną ze zmian, jaką przewiduje projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej jest wprowadzenie jednego pełnomocnictwa do wszystkich spraw podatkowych. Wprowadzenie pełnomocnictw ogólnych w procedurach podatkowych oznacza uproszczenie reprezentowania strony przez pełnomocnika oraz ograniczenie biurokracji w organach podatkowych.

Jak powinna wyglądać współpraca z organem skarbowym podczas kontroli w przypadku bezpodstawnego oskarżenia dotyczącego pozorności transakcji oraz udziału w tzw. „karuzeli podatkowej”? Z czego należy zdawać sobie sprawę podczas wszczętej i trwającej kontroli?

Nie można tłumaczyć nieodebrania maila od fiskusa jego przeoczeniem. Przy tradycyjnej formie korespondencji z urzędem skarbowym, jeśli podatnika nie było w domu czy w biurze, pismo urzędowe może trafić np. do sąsiada. W obu przypadkach po pewnym czasie pismo od fiskusa – nawet jeśli faktycznie nie zostało odebrane - uznaje się za doręczone.

Sprawa dotyczyła Centrum Handlowe Nexa. Spółka jeszcze w roku 2012 zatrudniała ponad 100 osób - obecnie natomiast znajduje się w stanie agonii po tym, jak właściciel firmy odkrył i ujawnił, że jego przedsiębiorstwo wykorzystywane było w procederze nazywanym karuzelą VAT.

Prezydent RP wniósł do Sejmu projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej. Zakłada on wprowadzenie do przepisów ogólnych tego aktu zasady, że niedające się usunąć wątpliwości, co do treści przepisów prawa podatkowego, rozstrzyga się na korzyść podatnika w procesie wydawania decyzji podatkowych i wyroków sądowych. Inne proponowane zmiany dotyczą m.in.: przedawnienia podatkowego oraz ograniczenia rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji.

Kontrola podatkowa ogranicza się zasadniczo do sprawdzenia, czy podatnik wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Kontrola nie kończy się rozstrzygnięciem, które zmuszałoby kontrolowanego do określonego działania, dostarcza jednak podstawowych informacji mających służyć przeprowadzeniu postępowania podatkowego.

W przypadku wątpliwości co do przepisu podatkowego, urząd, wydając decyzję, także sąd wydając wyrok, będą miały obowiązek orzec na korzyść podatnika - takie rozwiązanie zakłada projekt noweli Ordynacji podatkowej podpisany i skierowany do Sejmu przez prezydenta. W projekcie zaproponowano także zmiany, które mają dać podatnikowi pewność, że administracja podatkowa nie będzie prowadzić spraw w nieskończoność.

W dniu 29 września 2014 r. NSA (w składzie całej Izby Finansowej) podjął uchwałę, zgodnie z którą po upływie terminu przedawnienia nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości zobowiązania podatkowego, które wygasło przez zapłatę. Uchwałę komentuje dla infor.pl Jacek Aninowski, doradca podatkowy, Dyrektor Generalny ds. Obsługi Postępowań w Instytucie Studiów Podatkowych.

Ministerstwo Finansów wypowiedziało się w sprawie bezprawnych i kosztownych dla budżetu działań organów podatkowych wobec podatników polegających na bezprawnym przedłużeniu postępowań podatkowych.

Jeżeli podatnik otrzymał mandat od urzędu skarbowego za jednodniowe spóźnienie się z deklaracją podatkową lub za popełnienie nieświadomie innego, drobnego błędu w rozliczeniach - jeśli było to działanie nieumyślnie lub dany czyn ma znikomą szkodliwość społeczną – w takich przypadkach podatni może nie przyjąć mandatu od fiskusa.

Postępowanie sprawdzające wszczęte przez organ podatkowy w sprawie zasadności zwrotu podatku VAT opiera się co prawda na uznaniu administracyjnym, ale przepisy ustawy o VAT nakładają wymóg, by zasadność weryfikacji była co najmniej uprawdopodobniona. Przesłanką do wszczęcia postępowania w sprawie zasadności zwrotu podatku VAT nie jest sam fakt wykazania przez podatnika nadwyżki do zwrotu, ale muszą istnieć istotne wątpliwości co do zasadności zwrotu.

Organy państwowe działają w oparciu o zasadę legalizmu, a zatem wszystkie podejmowane przez nie czynności muszą znajdować oparcie w przepisach prawa. Jeżeli postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanego nie zostało wszczęte przez uprawniony do tego organ, to nie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia, tak orzekł WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 3 czerwca 2014 r.

Ministerstwo Finansów w projekcie (z 9 lipca 2014 r.) nowelizacji Ordynacji podatkowej proponuje nowe przepisy, które zmienią w dużym stopniu instytucję pełnomocnictwa w postępowaniach podatkowych. Nowelizacja przewiduje dodanie nowego rozdziału 3a, całkowicie poświęconego właśnie tej instytucji. Przede wszystkim, zgodnie z projektem zostaną wyróżnione trzy kategorie pełnomocników: ogólny, szczególny oraz do doręczeń.

Umiejętne i racjonalne stosowanie przez organ podatkowy kar porządkowych może zdecydowanie zwiększyć prawdopodobieństwo zakańczania prowadzonych postępowań w przewidzianych terminach. Stosowanie kar porządkowych może też spowodować, że podatnicy będą podchodzili do swoich obowiązków w tym zakresie z należytą powagą.

Jedno z rozwiązań zawartych w projekcie nowelizacji Ordynacji podatkowej zakłada, że organy podatkowe będą mogły zobowiązać stronę postępowania podatkowego do przetłumaczenia dokumentacji księgowej, która została przygotowana w języku obcym.

Organy podatkowe mają ustawowe prawo do kontrolowania podatników. Można wyróżnić trzy różne tryby, za pomocą których urzędnicy fiskusa mogą sprawdzać podatników - kontrola, postępowanie kontrolne i postępowanie podatkowe.

NSA w wyroku z 10 października 2013 r. uznał, że dokonując wykładni pojęcia „dzień ustania przyczyny uchybienia terminowi”, na gruncie przepisów ordynacji podatkowej, należy posługiwać się tylko zdarzeniem potwierdzonym, opartym na dacie pewnej.

Zasady dotyczące terminów załatwiania spraw przez organy podatkowe regulują przepisy Ordynacji podatkowej. Przy czym przepisy Ordynacji podatkowej różnicują terminy załatwiania spraw podatkowych w zależności od stopnia ich skomplikowania i zakresu postępowania dowodowego.

W postępowaniu podatkowym podatnik ma prawo dołączyć do akt urzędowych zaświadczenia, deklaracje oraz faktury. Ma również możliwość wnioskować o przesłuchanie świadków. Jednak to urząd zdecyduje, czy weźmie to pod uwagę.

Propozycje deregulacji zawodu doradcy podatkowego spotkały się z ostrą krytyką prof. Witolda Modzelewskiego, który podkreśla, że zaproponowane rozwiązania są szkodliwe dla interesu i budżetu państwa.

W praktyce gospodarczej zdarza się, że z jakiegoś powodu jednostki nie mogą w wyznaczonym terminie np. dokonać odwołania. Czy w każdym przypadku musi to oznaczać uchybienie terminowi? W jakich sytuacjach można wystąpić o przywrócenie terminu?

W dniu 25 czerwca 2013 r. rząd przyjął projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, który zakłada deregulację zawodu doradcy podatkowego. O komentarz do proponowanych zmian poprosiliśmy Krajową Izbę Doradców Podatkowych (KIDP).

Co piąty pracownik w Polsce wie o manipulacjach księgowych swojej firmy - wynika z Badania Nadużyć Gospodarczych Ernst & Young.

Ważnym dowodem w postępowaniu podatkowym bywają zeznania świadków. Tylko niektórzy świadkowie mają prawo odmówić składania zeznań. Takie prawo mają np. małżonkowie, rodzice i dzieci podatników, ale już nie osoby pozostające z podatnikami w związkach nieformalnych.

Trzeba mieć świadomość, że fiskus może skuteczne doręczyć pismo (np. decyzję podatkową, czy wezwanie z urzędu skarbowego) nawet pod nieobecność adresata.

Jeżeli podatnik lub osoba trzecia dostanie wezwanie z urzędu skarbowego do osobistego stawienia się w urzędzie, to z reguły powinien to zrobić. Nieuzasadnione niestawiennictwo podatnika na wezwanie organu podatkowego podlega w 2013 roku karze porządkowej do 2800 zł. Ale są sytuacje, które zwalniają osobę wezwaną z obowiązku pójścia do urzędu.

Zasadą jest, że koszty postępowania przed organami podatkowymi ponosi Skarb Państwa, województwo albo gmina. Jednak od tej zasady istnieje szereg wyjątków. Są sytuacje, że to podatnik musi pokryć te koszty.

W sytuacji, gdy organ miał wątpliwości co do poprawności przedstawienia stanu faktycznego przez spółkę we wniosku, mógł zastosować rozwiązanie przewidziane przez art.14b § 3 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem składający wniosek zobowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jeśli okaże się, że wniosek powyższych wymogów nie spełnia, to wówczas organ wydaje postanowienie w sprawie pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Jednakże wydanie takiego postanowienia powinno być poprzedzone wezwaniem wnioskodawcy do uzupełnienia lub poprawienia wniosku.

Z chwilą wszczęcia postępowania podatkowego, a niekiedy również już na etapie dokumentowania określonych transakcji (czynności) u podatników mogą pojawiać się wątpliwości na kim spoczywa obowiązek tzw. „ciężaru dowodowego” w przypadku ewentualnego wszczęcia postępowania podatkowego.

W praktyce działalności gospodarczej nietrudno o wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Przepisy podatkowe dają jednak szansę na uniknięcie konsekwencji, jeśli przedsiębiorca w porę przyzna się do popełnionego czynu w ramach tzw. „czynnego żalu”. Jak przyznać się do czynu zabronionego, aby uniknąć kar? Kiedy zamiast „czynnego żalu” wystarczy złożenie korekty deklaracji?

2800, - zł to maksymalna kwota kary porządkowej nakładanej w określonych sytuacjach na podatników i innych uczestników postępowania podatkowego, która będzie obowiązywać w 2013 roku. Do końca 2012 r. obowiązuje limit 2700,- zł tej kary.

W 2014 roku nie zmieni się wysokość maksymalnej kary porządkowej nakładanej w przewidzianych ordynacją podatkową sytuacjach na podatników i innych uczestników postępowania podatkowego. Tak jak w obecnym 2013 roku wynosić będzie 2800 zł.

Korekty deklaracji i połączona z nimi płatność zaległości podatkowej, mająca prowadzić do niekaralności w świetle art. 16a KKS, nie chronią w pełni przed możliwymi sankcjami karnymi skarbowymi związanymi z błędami podatkowymi. Tak uznał Sąd Najwyższy w postanowieniu z 20 czerwca 2012 r.. Orzeczenie to komentuje Tomasz Rolewicz, starszy menedżer w Zespole ds. Postępowań Podatkowych PwC.

Przepisy podatkowe w Polsce, na Węgrzech, w Rumunii i Rosji są oceniane przez podatników w tych krajach jako najmniej stabilne w Europie. Najlepiej jest pod tym względem w Szwajcarii, Danii, Luksemburgu i Szwecji. 50% respondentów uznaje, że niestabilność systemów podatkowych i częste zmiany prawa niekorzystnie wpływają na ich działalność biznesową. Polska, Rosja i Portugalia to kraje, w których przedsiębiorcy wytoczyli organom podatkowym najwięcej spraw sądowych.

Organy podatkowe mają zasadniczo 1 miesiąc na załatwienie sprawy, która wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. W przypadkach skomplikowanych, termin ten wydłuża się do 2 miesięcy. Ale to nie koniec, gdy zabraknie czasu fiskus może przedłużyć postępowanie. Musi tylko zawiadomić podatnika, informując go o przyczynach niezałatwienia sprawy.

Nie każdy może przeglądać akta podatkowe, które objęte są tajemnicą skarbową. Wgląd do dokumentacji skarbowej, niezawierającej przy tym informacji bankowej, posiadają tylko nieliczni, do których nie zalicza się adwokatów reprezentujących np. kontrahentów przedsiębiorcy.

Organ podatkowy może wezwać podatnika do określonego zachowania - złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania innej czynności. Brak reakcji podatnika na wezwanie organu może spowodować nałożenie na niego kary porządkowej do 2 500 zł.

Aby zapewnić danej osobie, która jest stroną postępowania podatkowego, lepszą ochronę prawną oraz wsparcie w czasie postępowania, możliwy jest udział w nim organizacji społecznej. Dzięki temu również działania organów podatkowych są poddawane pewnej kontroli społecznej.

Zaświadczenie jest dokumentem, które potwierdza dany fakt lub stan. Organ podatkowy może je wydać po spełnieniu kilku warunków.

Głównym i podstawowym kryterium, za pomocą którego ocenia się prawidłowość ksiąg podatkowych, jest ich rzetelność. W prawie podatkowym pojęcie „rzetelności” jest rozumiane w określony sposób. Księgi spełniające ten warunek mogą stanowić dowód w postępowaniu przed organami podatkowymi. Sprawdźmy zatem kiedy księgi podatkowe mogą stanowić dowód tego, co zostało w nich zawarte.

Czasem, w trakcie postępowania podatkowego, gdy strona nie skorzysta z przysługującego jej prawa w przeznaczonym do tego terminie, traci to prawo (tzw. uchybienie terminu), zaś jeśli wykona je po upływie terminu to czynność ta i tak jest prawnie bezskuteczna. Przywrócenie terminu polega na uznaniu przez właściwy organ, że strona postępowania podatkowego może skorzystać z przysługującego jej prawa, mimo że utraciła je z powodu upływu terminu wyznaczonego do skorzystania z tych uprawnień.

Aby zdyscyplinować uczestników postępowania podatkowego do pewnych zachowań i przeciwdziałać ich bezczynności wobec wezwań organu, organ podatkowy ma możliwość nałożenia na nich kary pieniężnej. Jest to kara porządkowa o charakterze administracyjnym, nie karnym. W 2012 roku kara ta może zostać nałożona w wysokości do 2700,- zł.

Jednym z narzędzi, którymi urzędnicy skarbowi mogą legalnie dyscyplinować podatników, jest kara pieniężna, której zasady nakładania określono w art. 262 i 263 Ordynacji podatkowej.

Czwartą przesłanką wznowienia postępowania podatkowego jest brak udziału strony w postępowaniu nie z własnej winy. Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 123 § 1 Ordynacji podatkowej, organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Jeśli ostateczna decyzja organu podatkowego została wydana na podstawie sfałszowanych dowodów podatnik powinien domagać się zmiany tej decyzji. Może to zrobić składając wniosek o wznowienie postępowania.

Postępowanie podatkowe

Dowody zgłaszane przez podatnika w postępowaniu podatkowym

Przesłuchanie świadka w postępowaniu podatkowym - obowiązki organu podatkowego

Kolejne zmiany w Ordynacji podatkowej - uproszczenie procedur, uszczelnienie systemu poboru podatków

Domniemanie "złej wiary" praktykowane przez organy podatkowe

Termin na przekazanie dowodu

IFK poleca: Pełnomocnictwo ogólne w procedurach podatkowych

Współpraca z organem skarbowym podczas kontroli

Mail lub list z urzędu skarbowego zawsze dociera do podatnika

Urząd skarbowy zniszczył firmę, która ujawniła karuzelę VAT

Wątpliwości rozstrzygane na korzyść podatnika?

Kontrola podatkowa – limity czasowe i terminy

Prezydencki projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej

Zapłata podatku a przedawnienie zobowiązania podatkowego

Przedłużanie postępowań przez organy podatkowe

Kiedy można nie przyjąć mandatu od urzędu skarbowego

Przedłużenie terminu zwrotu VAT przez organ podatkowy

Czy bezprawne działanie urzędu skarbowego przerywa bieg przedawnienia?

Pełnomocnictwa w postępowaniach podatkowych – zmiany od 1 stycznia 2016 roku

Kary porządkowe w postępowaniu podatkowym

Obowiązek tłumaczenia dokumentacji księgowej

Zasady kontroli podatkowej i postępowania podatkowego

Kiedy ustają przyczyny uchybienia terminowi podatkowemu

Postępowanie podatkowe - terminy załatwiania spraw

Jakie dowody można przedstawić w postępowaniu podatkowym

Modzelewski o deregulacji zawodu doradcy podatkowego

Kiedy można wystąpić o przywrócenie terminu

Deregulacja zawodu doradcy podatkowego - komentarz KIDP

Manipulacje księgowe znowu w cenie

Konkubent podatnika nie może odmówić zeznań w postępowaniu podatkowym

Doręczanie pism przez organy podatkowe

Kiedy nie trzeba stawiać się na wezwanie urzędu skarbowego

Koszty postępowania podatkowego – czasem płaci je podatnik

Kiedy organ podatkowy nie może odmówić wydania interpretacji podatkowej

Obowiązek dowodowy na gruncie postępowania podatkowego

Instytucja "czynnego żalu", czyli jak uniknąć kary za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe?

Kara porządkowa 2013 – czyli jak co roku sto złotych więcej

Kara porządkowa 2014

Kiedy korekta deklaracji wyłącza sankcje karne skarbowe

Polski system podatkowy - najmniej stabilny w Europie

Przedłużenie postępowania podatkowego

Tajemnica skarbowa chroni akta podatnika

Wezwanie podatnika do dokonania określonej czynności

Udział organizacji społecznej w postępowaniu podatkowym

Wydanie zaświadczenia przez organ podatkowy

Księgi podatkowe – tylko rzetelnie prowadzone mogą być dowodem

Przywrócenie terminu w postępowaniu podatkowym – jak uzyskać

Kara pieniężna za bezczynność wobec wezwania organu podatkowego

Od 1 stycznia 2012 roku wzrasta kara porządkowa

Kiedy można wznowić postępowanie podatkowe – niezawiniony brak udziału strony

Kiedy można wznowić postępowanie - fałszywe dowody