Ulga mieszkaniowa

Na czym polega tzw. ulga mieszkaniowa w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)? Kto może skorzystać z tego zwolnienia? Co to są wydatki na własne cele mieszkaniowe?

18 września 2023 r. Szef KAS zmienił interpretację indywidualną wydaną we wrześniu 2022 r. przez Dyrektora KIS i uznał, że podatniczka,  która przeznaczyła środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania należącego do jej majątku odrębnego na spłatę udziału byłego męża w nieruchomości przyznanej jej na podstawie ugody sądowej zawartej po rozwodzie ma prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 21 ust.1 pkt 131 ustawy o PIT. Zmiana stanowiska oznacza, że podatnicy którzy znajdą się w analogicznej sytuacji nie powinni płacić PIT z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości. 

Umowa dożywocia to specyficzna forma umowy, w której jedna strona (zwykle osoba starsza) przenosi własność nieruchomości na drugą stronę (często młodsze pokolenie) w zamian za zapewnienie opieki do końca życia. Jednakże, jakie są skutki podatkowe takiej umowy, zwłaszcza w kontekście ulg podatkowych związanych z nieruchomościami? Niniejszy artykuł analizuje interpretację indywidualną dotyczącą skutków podatkowych umowy dożywocia w kontekście ulgi mieszkaniowej.

Na czym polega ulga mieszkaniowa w PIT? Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej dokonujące sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie co do zasady są zobowiązane zapłacić 19 % podatek dochodowy od osób fizycznych. Ulga mieszkaniowa daje możliwość niezapłacenia tego podatku. Co trzeba zrobić, by skorzystać z tej ulgi?

Od 1 stycznia 2022 roku wprost z przepisów ustawy o PIT wynika, że wydatkami uprawniającymi do skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej w PIT są również wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym. Interpretacją ogólną z 1 kwietnia 2022 r. Minister Finansów potwierdził, że wydatki te pozwalały na korzystanie z tej ulgi również przed 2022 rokiem.

Wydatki na cele mieszkaniowe a zwolnienie z PIT. Podatnicy, którzy w ciągu 5 lat od zakupu (lub wybudowania) nieruchomości ją sprzedadzą, muszą zapłacić podatek dochodowy (PIT) z tego tytułu. Jeżeli jednak pozyskane w ten sposób środki wydadzą na własne cele mieszkaniowe, skorzystają ze zwolnienia z podatku (jest to tzw. ulga mieszkaniowa). 13 października 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał interpretację ogólną wyjaśniającą wątpliwości w zakresie wydatków na cele mieszkaniowe. Interpretacja ta doprecyzowuje katalog wydatków jakie podatnik może ponieść aby pomniejszyć należny podatek do zapłaty. Na liście wydatków znalazły się m.in. wydatki przeznaczone na zakup i instalację kuchenki, płyty indukcyjnej, piekarnika, szafki umywalkowej, oświetlenia czy mebli na wymiar.

Wynajęcie mieszkania a ulga mieszkaniowa w PIT. Jeżeli podatnik PIT sprzedał mieszkanie lub dom (nabyte w ciągu ostatnich 5 lat), osiągnął z tej sprzedaży dochód i nie chce płacić podatku od tego dochodu – to powinien wydać w ciągu 3 lat od sprzedaży wszystkie uzyskane z tej transakcji przychody na własne cele mieszkaniowe. Organy podatkowe wskazują jednak, że aby skorzystać z tego zwolnienia (zwanego potocznie "ulgą mieszkaniową"), podatnik musi kupić (albo wybudować) nieruchomość w celu realizacji własnych celów mieszkaniowych i faktycznie realizuje lub będzie realizował w niej swoje potrzeby mieszkaniowe. Nie można natomiast (jeżeli chce się skorzystać ze zwolnienia podatkowego) wydać uzyskanych ze sprzedaży pieniędzy na czynsz najmu mieszkania.

Cesja umowy deweloperskiej a PIT. Przychód z tytułu dokonania cesji umowy deweloperskiej nie jest tożsamy z przychodem osiągniętym z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, udziałów w nieruchomości lub praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przedmiotem umowy deweloperskiej nie jest przeniesienie własności nieruchomości lub jej udziału, a zobowiązanie dewelopera do wybudowania budynku, wyodrębnienia lokalu mieszkalnego i przeniesienia na nabywcę prawa własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu. Sprzedaż przez Wnioskodawcę ogółu praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 analizowanej ustawy. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 22 kwietnia 2021 r.

Ulga mieszkaniowa. Możliwość uznania spłaty kredytu, którym sfinansowano zakup sprzedanego lokalu mieszkalnego za wydatki na własne cele mieszkaniowe budzi liczne kontrowersje. Dotychczas organy podatkowe oraz sądy administracyjne zajmowały w tym zakresie negatywne stanowisko. Pojawiła się nowa, korzystna linia orzecznicza w WSA w Warszawie. Istnieją jednak wątpliwości, czy uzyska aprobatę w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Ulga mieszkaniowa. Wydatkowanie przez podatnika środków pieniężnych otrzymanych z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego na spłatę kredytu zaciągniętego przez małżonka na zakup domu nie daje podstawy prawnych do skorzystania z ulgi mieszkaniowej. Podatnik musi być współkredytobiorcą.

Podatnicy, którzy uzyskali w 2018 r. przychody ze sprzedaży nieruchomości i chcą skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej, będą mieli więcej czasu na wydanie tego przychodu na cele mieszkaniowe - do końca 2021 roku. Taką informację podało 11 grudnia 2020 r. Ministerstwo Finansów. Minister Tadeusz Kościński wyda rozporządzenie w tej sprawie.

Czy można skorzysta z ulgi w PIT (tzw. ulgi mieszkaniowej), jeżeli nabyte mieszkanie przeznaczone jest na czasowy wynajem, a docelowo na własne cele mieszkaniowe?

Ministerstwo Rozwoju chce wprowadzić ulgę w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) dla osób nabywających mieszkania na rynku pierwotnym lub budujących dom jednorodzinny na własnej działce - wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Ma być to tzw. ulga na zasiedlenie. MR ocenia, że ulga będzie stanowić wsparcie dla działalności firm budowlano-montażowych i zatrudnienia w sektorze budowlanym.

Prawo do ulgi mieszkaniowej w PIT przysługuje także tym podatnikom, którzy najpierw dokonują zakupu nowego mieszkania, a dopiero później sprzedają stare. Tak wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Tak zwana „ulga mieszkaniowa”, czyli zwolnienie z PIT przychodu ze zbycia nieruchomości mieszkalnej przed upływem 5 lat od jej nabycia, niezmiennie rodzi liczne spory. Wynika to zarówno z wciąż niedoskonałej regulacji, jak i faktu, ze dotyczy ona bardzo licznej (w porównaniu z innymi), wręcz powszechnej kategorii podatników. Dyrektor KIS wydał ostatnio nową interpretację łagodzącą jeden z aspektów jej stosowania. Czy na pewno?

Zmiany w opodatkowaniu zbycia nieruchomości, które obowiązują od początku tego roku, są pozytywne dla podatników, którzy nabywają nieruchomość w drodze dziedziczenia. Jednak zmiana w uldze mieszkaniowej, która dotyczy innych form nabycia, nie poprawia istotnie ich położenia.

Możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej uwarunkowana jest koniecznością wydania uzyskanych środków na własne cele mieszkaniowe. Powstaje w związku z tym pytanie czy spłata udziału byłego małżonka w lokalu mieszkalnym może stanowić wydatek na cele mieszkaniowe? Jakie jest stanowisko organów podatkowych w tej kwestii?

Wydatki związane z wykonaniem umowy deweloperskiej i wydatki ponoszone na wykończenie tego lokalu są wydatkami na budowę własnego lokalu mieszkalnego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatki tego rodzaju uprawniają do skorzystania z ulgi mieszkaniowej.

Ulga podatkowa przy sprzedaży nieruchomości (tzw. ulga mieszkaniowa) przysługuje podatnikowi nawet wtedy, gdy uzyskane z tego tytułu środki zostaną wydane na własne cele mieszkaniowe jeszcze zanim nastąpi sprzedaż.

Jak wynika z przepisów ustawy o PIT, nie jest objęte niezwiązane z wykonywaniem działalności gospodarczej zbycie ruchomości, jeśli od czasu jej nabycia upłynęło 6 miesięcy. W przypadku nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości okres ten wynosi 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie. Skąd więc żądanie 19% podatku, jeżeli małżeństwo nabyło nieruchomość nie 5, a 9 lat przed sprzedażą? Trwający 3,5 roku spór podatnika z fiskusem zakończył się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Dla celów opodatkowania podatkiem PIT odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych przez współmałżonka w drodze dziedziczenia datą ich nabycia lub wybudowania jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Podatnik, który ma pieniądze, może sprzedawać i kupować nieruchomości przed upływem pięciu lat od nabycia, nie płacąc podatku dochodowego. Gorzej ma ten, kto – by poprawić warunki lokalowe – zamienia mieszkanie w kredycie na większe. Ulga mieszkaniowa sprzyja bogatym, inwestującym w kolejne lokale, a dyskryminuje osoby mniej majętne.

Sposobem na uniknięcie podatku od dochodu ze sprzedaży nieruchomości, czyli skorzystanie z tzw. ulgi mieszkaniowej, jest zakup gruntu pod budowę. Znaczenie ma jednak termin rozpoczęcia budowy. Perspektywa, w której budowa nieruchomości miałaby się zacząć za 15-20 lat od chwili nabycia gruntu, jest dla organów podatkowych za długa.

Rozwód to zdecydowanie nieprzyjemne wydarzenie w życiu a związane z nim rozliczenia mogą się ciągnąć bardzo długo. Jednak nim podejmie się decyzję, warto rozważyć związane z tym skutki podatkowe. Rozpatrywany w niniejszym artykule przypadek dotyczy spłaty byłego małżonka ze środków uzyskanych ze sprzedaży z niedawno odziedziczonej nieruchomości.

Podatnik nie musi fizycznie spłacić zaciągniętego na mieszkanie kredytu, aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Wystarczy, że dług przejmie nabywca – potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.