Tematy - Unia Europejska, Odliczanie VAT - INFOR.PL

Od środy od faktur za paliwo do samochodów wykorzystywanych do celów „mieszanych” przedsiębiorcy będą mogli odliczać 50 proc. VAT-u. Nie będzie to jednak dotyczyło każdej lipcowej faktury ze stacji benzynowej. O możliwości odliczenia połowy podatku przesądza data tankowania, a nie data wystawienia faktury.

WSA w Łodzi potwierdził, że spółka ma prawo do 100% odliczenia podatku VAT od wydatków dotyczących samochodów osobowych, jeśli po godzinach pracy odpłatnie udostępnia je (wynajmuje) swoim pracownikom do celów prywatnych. Musi jednak także zastosować procedury eliminujące prywatny użytek tych samochodów w godzinach pracy – Sąd wskazał jakie procedury są w tym zakresie wystarczające.

Udzielanie pożyczek na zakup samochodów przez podatnika zajmującego się ich sprzedażą i serwisem stanowić będzie odrębny rodzaj usług. Bez znaczenia pozostaje w takiej sytuacji częstotliwość dokonywania takich czynności oraz wysokość osiąganych z tego tytułu przychodów. Oznacza to, że podatnik musi uwzględnić przychody z odsetek przy wyliczeniu proporcji, od której zależy wysokość podatku VAT do odliczenia.

Podatnik VAT nie może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT, jeżeli z obiektywnych okoliczności sprawy wynika, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w transakcji, w której wystawca faktury dopuścił się przestępstwa lub nadużycia.

Od 1 lipca 2015 r. do wartości księgowej paliwa, kupionego do samochodu użytkowanego do celów mieszanych, trzeba będzie wliczać połowę VAT. Jak prawidłowo zaewidencjonować to w księgach rachunkowych?

Komisja Europejska rozpoczęła 17 czerwca 2015 r. konsultacje publiczne w sprawie przejrzystości podatku od przedsiębiorstw w UE. Konsultacje te mają na celu ustalenie, czy nałożenie na przedsiębiorstwa wymogu ujawniania większej ilości informacji dotyczących płaconych przez nie podatków może pomóc w walce z unikaniem opodatkowania i agresywnymi praktykami podatkowymi w UE. Przykładowo przedsiębiorstwa mogłyby zostać zobowiązane do ujawnienia podatków płaconych w każdym kraju, w którym prowadzą działalność.

Czy można odliczyć VAT z tytułu nabycia przed 1 lipca 2015 r. paliwa, a udokumentowanego fakturą wystawioną 1 lipca br. lub po tej dacie? Chodzi o paliwo przeznaczone do samochodów osobowych oraz małych pojazdów samochodowych wykorzystywanych do celów „mieszanych", czyli do działalności gospodarczej i do celów prywatnych.

Odliczanie podatku VAT od paliw przeznaczonych do samochodów osobowych oraz niektórych pojazdów samochodowych wykorzystywanych do celów „mieszanych” od 1 lipca 2015 r.

Komisja Europejska wezwała polskie władze, by w ciągu miesiąca przekazały informacje dotyczące praktyk podatkowych. Jeżeli Polska tego nie uczyni, KE może skierować skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE. Chodzi o informacje, których Komisja potrzebuje, by zbadać, czy stosowana przez państwa UE interpretacja prawa podatkowego w indywidualnych przypadkach, np. dotycząca poszczególnych firm, nie stanowi formy pomocy publicznej, naruszającej unijne zasady konkurencji.

Ekogroszek. Unia Europejska dąży do tego, by nie można palić w domu węglem. W obliczu takiego zakazu warto przyjrzeć się innym sposobom ogrzewania domu, zwłaszcza tym pochodzącym z naturalnych źródeł. Unia Europejska przeznaczyła na promocję odnawialnych źródeł energii w Polsce ponad 6 mld złotych. Jedną z dotowanych opcji jest ogrzewanie na ekogroszek. Czym jest? Jakie niesie korzyści? Czy jest możliwe jego dofinansowanie?

Kraje Unii Europejskiej uzgodniły projekt przepisów, które ułatwią zakładanie spółki w innym państwie unijnym i prowadzenie działalności za granicą. Rejestracja jednoosobowej spółki z o.o. ma być możliwa przez internet, a jej minimalny kapitał ma wynosić 1 euro.

Wprowadzając z dniem 1 kwietnia 2014 r. szczególne zasady odliczania VAT od pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności nieprzekraczającej 3,5 tony, ustawodawca postanowił wprowadzić czasowy zakaz odliczania VAT naliczonego od wydatków na paliwo do samochodów osobowych. Z dniem 30 czerwca 2015 r. upływa termin obowiązywania tego zakazu. Dzięki temu podatnicy zyskają prawo do odliczenia 50% VAT naliczonego.

W celu zapewnienia pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z samochodami służbowymi zgłoszonymi naczelnikowi urzędu skarbowego jako wykorzystywane wyłącznie w działalności gospodarczej (formularz VAT-26) konieczne jest ustalenie takich zasad użytkowania, które uniemożliwią wykorzystanie samochodów poza działalnością gospodarczą podatnika.

Zgodnie z obowiązującą od kwietnia 2014 roku treścią art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, aby móc dokonać pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi nie trzeba sporządzać ewidencji przebiegu pojazdu m. in. w przypadku, gdy pojazdy te są przez podatnika przeznaczane wyłącznie do dalszej odsprzedaży. Dotychczasowe interpretacje powyższego przepisu wyłączały z jego kręgu zastosowania tzw. samochody demonstracyjne, które, prócz przeznaczania do wskazanego wyżej celu, wykorzystywane są również przez przedsiębiorców do prezentowania klientom określonych modeli samochodów i odbywania jazd próbnych. Pogląd Fiskusa w tej kwestii zdawał się być ugruntowany, jednak nadzieję na powrót do korzystniejszego dla dealerów samochodowych pojmowania roli pojazdów demonstracyjnych w ich biznesach daje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 25 lutego 2015 roku.

W krajach Unii Europejskiej powstaną centralne rejestry właścicieli firm, a banki, kasyna, księgowi czy doradcy podatkowi będą mieli obowiązek zwracać uwagę na podejrzane transakcje klientów - tak wynika z przyjętych 20 maja br. przez Parlament Europejski przepisów zaostrzających walkę z praniem brudnych pieniędzy.

Unijny obowiązek raportowania danych pozafinansowych (m.in. oceny ryzyk, podstaw zarządczych i wskaźników z zakresu przeciwdziałania korupcji, negatywnego wpływu na środowisko naturalne, aspektów pracowniczych, społecznych oraz poszanowania praw człowieka) obejmie co najmniej 300 największych spółek i instytucji finansowych w Polsce - ocenia firma doradcza Deloitte.

Komisja Europejska wypowiedziała się o finansach publicznych Polski, zauważając poprawę w finansach w latach 2014 – 2016, ale wskazując również na zagrożenia po 2016 roku. Komisja rekomenduje Polsce m.in. podwyższenie wpływów do budżetu z podatków poprzez zmniejszenie opodatkowania niskimi stawkami VAT.

Zdjęcie procedury nadmiernego deficytu z Polski umożliwi m.in. zmiany w polityce fiskalnej na korzyść obywateli. Jedną z nich – w ocenie Danuty Hübner – może być podwyższenie kwoty wolnej od podatku. Obecnie polski limit należy do najniższych w Europie i wynosi 3091 zł rocznego dochodu.

1 kwietnia 2014 r. zostały wprowadzone nowe zasady odliczania VAT od pojazdów samochodowych. Mimo że nowe przepisy w sprawie odliczania VAT od firmowych samochodów obowiązują już ponad rok, nadal wywołują wiele wątpliwości związanych z ich zastosowaniem. Podsumujmy zatem rok obowiązywania nowych regulacji.

Przedsiębiorca winien jest wykazać się szczególną ostrożnością przy prowadzeniu interesów (zawieraniu transakcji z kontrahentami), ponieważ w sytuacji, w której doszłoby do przestępstwa lub nadużycia, nawet bez jego wiedzy, może utracić prawo do odliczenia VAT.

Podatnik traci prawo do odliczenia VAT od nabycia towarów na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) ustawy, gdy umowy zostały ukształtowane celowo w taki sposób, aby osiągnął korzystny rezultat podatkowy w postaci uzyskania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego, co stanowi ewidentne nadużycie prawa. Tak wynika z wyroku NSA z 25 lutego 2015 r. (sygn. I FSK 93/14).

Choć z projektu nowelizacji Ordynacji Podatkowej z dnia 27 kwietnia 2015 r. wyłączono wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, to jednak organy podatkowe mają w swoich rękach inne narzędzia umożliwiające ograniczenie agresywnej optymalizacji podatkowej przez przedsiębiorstwa. Wsparcia w tym zakresie udziela im najnowsze orzecznictwo sadów administracyjnych (np. wyrok NSA z 8 maja 2015 r. o sygnaturze akt I FSK 149/14).

Od początku lipca br. zaczną obowiązywać nowe zasady rozliczania wydatków na zakup paliwa do samochodów osobowych wykorzystywanych zarówno w ramach działalności gospodarczej, jak i do użytku prywatnego. Podatnicy uzyskają prawo do odliczenia 50 proc. VAT naliczonego przy nabyciu. Z możliwości tej skorzystają także podmioty dokonujące zakupów przy użyciu kart paliwowych.

Polska dołączyła do pilotażu systemu e-CODEX, dzięki któremu Polscy przedsiębiorcy i konsumenci będą mogli dochodzić swoich roszczeń wobec unijnych kontrahentów przez internet. Elektroniczne postępowania będą dotyczyły m.in. europejskiego nakazu zapłaty i drobnych roszczeń.

Państwa członkowskie Unii Europejskiej niezależnie od Komisji Europejskiej próbują samodzielnie walczyć z wyłudzeniami podatku VAT; w Polsce problemem jest m.in. bezkarność: za przestępstwo narkotykowe prędzej czy później idzie się do więzienia, a za wyłudzenie VAT, nie - mówi ekspert podatkowy Roman Namysłowski.

Fiskus kwestionuje pełne odliczenie podatku od samochodu, gdy firma prowadzona jest w domu. Nie ma znaczenia, że pojazd wykorzystywany jest tylko w biznesie

Projekt nowelizacji ustawy o izbach rolniczych, nad którym trwają prace w Sejmie, przewiduje, że składki związków i stowarzyszeń rolniczych reprezentujących interesy polskich rolników na forum unijnych organizacji branżowych nadal będą pokrywane z budżetu.

Negocjacje pomiędzy Unią Europejską a USA w zakresie umowy o partnerstwie handlowo-inwestycyjnym prawdopodobne będą dotyczyć również zmian w międzynarodowym arbitrażu handlowym – mówił senatorom prof. Jerzy Menkes z Katedry Prawa Międzynarodowego i Organizacji Międzynarodowych SGH.

Pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wystawienie fikcyjnej faktury osoby, której nakazano wcześniej za ten sam czyn zapłacenie należnego podatku, nie jest dublowaniem sankcji o charakterze penalnym - uznał we wtorek Trybunał Konstytucyjny.

Na gruncie podatku VAT nadużycie prawa należy rozumieć jako zachowanie sprzeczne z celem gospodarczo-społecznym prawa do odliczenia. Jeżeli podatnik pomimo formalnego spełnienia ustawowej przesłanki uprawniającej do odliczenia, kształtuje stosunek prawny w celu uzyskania korzyści podatkowej bez racjonalnego uzasadnienia, działanie to może zostać zakwestionowane przez fiskusa.

Jeżeli spółka użytkuje samochody, od których przysługiwało pełne prawo do odliczeń podatku od rat leasingowych, wynikających z zawartej umowy, to fakt wprowadzenia w tej umowie zmian, w formie aneksu wydłużającego czas trwania umowy, a tym samym obniżający miesięczną ratę leasingową nie ma wpływu na realizację przysługującego jej prawa do odliczania podatku naliczonego. Tym samym podatnik jest uprawniony do pełnego odliczenia podatku VAT z faktur dotyczących rat leasingowych w wydłużonym aneksem okresie.

Od 1 kwietnia 2014 r. do ustawy o VAT został dodany art. 90b, który przewiduje specjalny system korekt związanych ze zmianą przeznaczenia użytkowanego samochodu. Po zmianie przepisów podatnicy mogą podjąć decyzję, że użytkowany przez nich samochód o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (osobowy lub ciężarowy) będzie wykorzystany wyłącznie do działalności gospodarczej. W takim przypadku mogą odliczać 100% VAT. Gdy samochód będzie wykorzystywany do celów mieszanych – odliczą 50% VAT. Decyzję zawsze mogą zmienić.

Nieodpłatne udostępnianie pojazdów, nawet krótkotrwałe, do celów prywatnych pracowników niewątpliwie wyłącza możliwość uznania, że należą one do pojazdów uznawanych za wykorzystywane wyłącznie w działalności. Udostępnienie takie powinna zatem poprzedzić aktualizacja informacji VAT-26 (w celu wykreślenia z niej pojazdów udostępnionych do celów prywatnych pracowników) i ograniczenie kwot odliczanego podatku od wydatków dotyczących tych pojazdów do 50% (ze względu na brzmienie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT).

Jednym ze sposobów na odliczanie 100% VAT, gdy pracownik korzysta z samochodu służbowego do celów prywatnych, jest jego wynajem po cenach rynkowych.

Od wykupu samochodu z leasingu można odliczyć 50% podatku naliczonego, gdy samochód jest wykorzystywany zarówno do działalności, jak i do celów prywatnych. Jeśli jednak samochód będzie wykorzystany tylko do działalności, można odliczy 100% VAT. Decydując się na wykup samochodu na cele prywatne, w ogóle nie można odliczyć VAT i nie ma obowiązku korygowania odliczonego VAT od rat leasingowych.

W przypadku zmiany numeru rejestracyjnego samochodu, zgłoszonego wcześniej na informacji VAT-26, konieczne jest aktualizacja tej informacji, nawet jeżeli nie nastąpiła żadna zmiana sposobu wykorzystywania samochodu w działalności gospodarczej.

Do 30 czerwca 2015 r. nie można odliczyć VAT-u od paliwa nabywanego do samochodu osobowego używanego zarówno na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jak i na cele prywatne. Nie można wykluczyć, że ustawodawca przedłuży okres obowiązywania tego zakazu.

W związku z nową perspektywą finansową na lata 2014-2020, pomoc w formie ulgi inwestycyjnej będzie udzielana (zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014) jako pomoc na inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne w gospodarstwach rolnych powiązane z produkcją podstawową produktów rolnych. Pomoc skierowana jest do podatników podatku rolnego, będących mikroprzedsiębiorcami, małymi i średnimi przedsiębiorcami.

W przypadku funduszy inwestycyjnych z siedzibą na terytorium kraju spoza Unii Europejskiej występujących o zwrot nadpłaty w podatku dochodowym z tytułu dywidend wypłaconych za udziały w polskiej spółce organy podatkowe muszą ustalić, czy podatnik wykonuje działalność na warunkach równoważnych z tymi, które stosuje się do funduszy inwestycyjnych z siedzibą na terytorium Unii. Jeśli tak jest, wówczas powinny uwzględnić wniosek takiego funduszu o zwrot nadpłaty zapłaconego podatku od osób prawnych – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Podatek VAT za media (gaz, wodę czy telefon i Internet) odliczamy w deklaracji za miesiąc bądź kwartał, w którym otrzymaliśmy fakturę. Data otrzymania dokumentów przez firmę decyduje także o rozliczeniu korekt i prognoz z gazowni czy elektrowni.

Przeciwdziałanie transgranicznym oszustwom podatkowym i unikaniu opodatkowania - to główne cele przygotowywanego przez Ministerstwo Finansów projektu noweli Ordynacji podatkowej, wpisanego do wykazu prac legislacyjnych rządu. Wdroży ona przepisy UE dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowej z krajami spoza Unii.

Jednostki zainteresowania publicznego oraz duże spółki będą zobowiązane do ujawniania informacji niefinansowych w ramach sprawozdania z działalności - takie rozwiązanie zakłada nowa dyrektywa UE. Kraje członkowskie mają czas na wdrożenie nowych przepisów do 6 grudnia 2016 r., tak, by miały zastosowanie po raz pierwszy od 1 stycznia 2017 r.

W ewidencji przebiegu pojazdów określonej w art. 86a. ust. 7 ustawy o VAT, powinien znaleźć się dokładny opis trasy, która pokonał dany pojazd, ze wskazaniem adresów punktów pośrednich, a w rubryce "cel wyjazdu" powinien być wskazany każdy, powiązany z tymi punktami pośrednimi, cel wyjazdu. Tym samym nie wystarczy określenie tylko , np. "K-K" dotyczące obrębu jednej miejscowości. Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 3 lutego 2015 r.

Francja, Niemcy, Polska i Włochy zwróciły się ze wspólnym apelem do Komisji Europejskiej o bezzwłoczne działania w celu przyjęcia obniżonych stawek VAT na książki, w tym na e-booki.

Komisja Europejska przedstawiła propozycję nowej dyrektywy, która przewiduje automatyczną wymianę informacji o orzeczeniach podatkowych między wszystkimi państwami Unii Europejskiej. Dzięki tym przepisom firmom ma być trudniej unikać opodatkowania.

Polska oczekuje na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kwestii stosowanej obniżonej stawki podatku od towarów i usług na sprzęt medyczny. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej wyroby medyczne powinny być opodatkowane podstawową stawką VAT , wynoszącą aktualnie w Polsce 23%, podczas gdy w Polsce stosowana jest stawka obniżona w wysokości 8%. Dlatego też dnia 26 września 2013 roku Komisja Europejska wniosła skargę do Trybunału w zakresie stosowanej przez Polskę stawki. Zastosowanie obniżonej stawki ma zdaniem Komisji zbyt szeroki zakres, co może skutkować naruszeniem konkurencji na terytorium Unii Europejskiej.

Od 8 lutego 2015 r. obowiązują nowe regulacje w prawie farmaceutycznym. Nowelizacja dostosowała polskie przepisy do obowiązujących regulacji Unii Europejskiej. Zmiany dotyczą przede wszystkim kwestii fałszowania produktów leczniczych, a także wytwarzania, przywozu, wprowadzania do obrotu i dystrybucji hurtowej produktów leczniczych w Unii Europejskiej, oraz substancji czynnych. Poniżej omówione zostaną najważniejsze zmiany przyjęte nowelizacją.

To pytanie coraz częściej pojawia się wśród podatników, bowiem ryzyko trafienia na nieuczciwego podatnika - przestępcę podatkowego - znacznie wzrosło w ciągu kilku ostatnich lat, głównie z uwagi na zwiększenie ich aktywności. Odpowiedź na to pytanie jest o tyle ważna, że gdy nieświadomie weźmiemy udział w karuzeli podatkowej, to organy kwestionują podatnikom prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów dokonywanych od nieuczciwego kontrahenta.

Wpis w ewidencji przebiegu pojazdu powinien być (w kontekście zasad odliczania VAT) na tyle czytelny, aby pozwalał zweryfikować czy użycie pojazdu było bezpośrednio powiązane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika, a jednocześnie wykluczyć wykorzystanie samochodu dla celów prywatnych. Prawidłowy opis trasy powinien zawierać adresy miejsc (sklepu, urzędu, poczty itp.), do których udawał się pojazd podatnika.

Komisja Europejska rozpoczęła prace nad przepisami, które mają zapobiegać unikaniu opodatkowania przez firmy. W marcu br. ma przedstawić pakiet rozwiązań na rzecz przejrzystości podatkowej, w tym projekt dotyczący automatycznej wymiany informacji o orzeczeniach podatkowych.

Unia Europejska, Odliczanie VAT

Odliczenie VAT od paliwa od 1 lipca 2015 r. - decyduje data tankowania

Odliczenie 100% VAT od samochodów wynajmowanych pracownikom do celów prywatnych

Czynności (transakcje) pomocnicze – definicja i wpływ na odliczenie VAT

Odliczenie VAT możliwe tylko od faktycznej transakcji z rzetelnym, sprawdzonym kontrahentem

Jak ująć w księgach rachunkowych VAT od paliwa od 1 lipca 2015 r.

KE rozpoczyna konsultacje publiczne w zakresie przejrzystości CIT

Odliczanie VAT od paliw do pojazdów wykorzystywanych do celów „mieszanych"

Odliczanie VAT od paliw od samochodów wykorzystywanych do celów „mieszanych” od 1 lipca 2015 r.

KE żąda od Polski informacji w zakresie praktyki wydawania interpretacji podatkowych

Czemu warto postawić na ekogroszek?

Ułatwienia w zakładaniu spółki w UE

IFK poleca: Już niedługo odliczysz VAT od paliwa

Odpłatne udostępnianie samochodów służbowych - odliczenie VAT

Samochody demonstracyjne z pełnym odliczeniem VAT bez ewidencji przebiegu

Księgowi będą musieli zwracać uwagę na podejrzane transakcje

Obowiązek raportowania danych pozafinansowych przez spółki giełdowe i instytucje finansowe

KE zaleca ograniczenie stosowania obniżonych stawek VAT

D. Hübner: Możliwe podwyższenie kwoty wolnej od podatku

Samochód w firmie 2015 – rok po zmianach

Brak należytej staranności pozbawia prawa do odliczenia VAT

Nadużycie prawa przez podatnika VAT - brak prawa do odliczenia podatku

Czynności pozorne i mające na celu przede wszystkim korzyść podatkową a odliczenie VAT

Zapłata kartą paliwową z odliczeniem VAT od 1 lipca 2015 r.

System e-CODEX ułatwi przedsiębiorcom odzyskanie należności od kontrahentów z UE

Państwa UE próbują samodzielnie walczyć z wyłudzeniami podatku VAT

Odliczenie VAT od samochodu, gdy firma prowadzona jest w domu

Nowelizacji ustawy o izbach rolniczych

Zmiany w międzynarodowym arbitrażu handlowym

Kary za wystawianie fikcyjnych faktur - wyrok TK

Kiedy odliczenie podatku VAT stanowi nadużycie prawa podatkowego?

Prawo do pełnego odliczenia VAT w przypadku wydłużenia umowy leasingowej

Zmiana sposobu wykorzystywania samochodu - korekta odliczonego VAT

Krótkotrwałe udostępnienie samochodu pracownikowi do celów prywatnych - skutki w VAT

Odliczenie VAT w przypadku wynajmu samochodu pracownikowi

IFK poleca: VAT od wykupu samochodu z leasingu

Aktualizacja VAT-26 po zmianie numeru rejestracyjnego samochodu

VAT od paliwa w 2015 roku

Ulga inwestycyjna w podatku rolnym

Skutki podatkowe wypłaty dywidendy funduszowi inwestycyjnemu spoza UE

Jak rozliczać VAT z faktur za media

Automatyczna wymiana informacji podatkowej z krajami spoza UE

Obowiązek raportowania informacji niefinansowych - dyrektywa UE

Odliczenie 100% VAT od samochodu wymaga pełnej ewidencji

Kraje UE apelują o niższy VAT na książki i e-booki

Wymiana informacji o orzeczeniach podatkowych w UE

Wyższy VAT od wyrobów medycznych odczują najbardziej podatnicy

Prawo farmaceutyczne dostosowane do regulacji UE

Jak bronić się gdy trafimy na kontrahenta - oszusta podatkowego?

Ewidencja przebiegu pojazdu dla potrzeb VAT - zasady wypełniania

Automatyczna wymiana informacji o orzeczeniach podatkowych w UE