Faktura VAT, Unikanie opodatkowania

Jedno jest pewne: od 1 lutego 2026 r. „otrzymanie” faktury VAT przy pomocy Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) nie będzie z istoty wywoływać skutków cywilnoprawnych. Dlatego strony umów muszą wymyślić inną formę uznania zobowiązania z tytułu zapłaty na rzecz dostawy towaru lub usługodawców – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ilość głupstw, które napisano na temat tzw. pustych faktur, zapewne należy do tzw. trwałego dorobku doktryny unijnego VAT-u – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I wyjaśnia kiedy można takie faktury anulować, skorygować, a kiedy z mocy prawa powstaje obowiązek zapłaty podatku w tych fakturach wykazanego.

Przesunięcia terminu obowiązkowego przystąpienia do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok sprawiły, że wiele firm odłożyło przygotowania na później. Zdaniem Moniki Zaród, Head of Innovation & Software Products w NTT DATA Business Solutions, to ostatni moment, aby wrócić do prac, zanim presja czasu i kumulacja obowiązków zaczną utrudniać wdrożenie. Tym bardziej, że przedsiębiorcy mogą mierzyć się z kilkoma kluczowymi wyzwaniami, wśród których wymień można: rotację kadr, konieczność dostosowania się do innych zmian prawnych, uzyskanie zgody central w przypadku zagranicznych firm, konieczność ręcznego zbierania danych przed wdrożeniem automatyzacji oraz ryzyko awarii systemu. Oto 5 kroków, które ułatwią firmom skuteczne przygotowanie się do KSeF i uniknąć problemów.

Jak zgodnie z prawem dokonać zmiany danych nabywcy na fakturze? Kiedy można wystawić fakturę korygującą, a kiedy notę korygującą? Co z błędną fakturą w JPK_VAT?

W dniu 18 lipca 2024 r. w Ministerstwie Finansów przy ul. Świętokrzyskiej 12 odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne dotyczące Krajowego Systemu e-Faktur zorganizowane przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową. Przedstawiciele MF podsumowali dotychczasowe prekonsultacje zmian w zakresie obowiązkowego KSeF. Eksperci Ministerstwa Finansów zaprezentowali też propozycje rozwiązań biznesowych tj. wymianę środowiska KSeF na docelowe, wdrożenie załączników i aktualizację struktury e-faktury,  a także planowane rozwiązania i nowe funkcjonalności KSeF.

Trzeba wciąż bronić systemu prawnego przed destrukcją, ale nie zawsze się to udaje. Teraz najważniejszym zadaniem jest wyrzucenie do kosza nonsensu faktur ustrukturyzowanych, bo katastrofę odroczono tylko o dwa lata – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Dzień 1 lipca 2024 r. (pierwotny termin wejścia w życie obligatoryjnego modelu Krajowego Systemu e-Faktur) będzie – zdaniem Profesora - symbolem spektakularnej porażki tych, którzy psują przepisy podatkowe.

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Aby zachęcić podatników do wystawiania faktur podatkowych, nakazano ich podpisywanie nadając im formę umowy. Podatnicy zaakceptowali ten pomysł i dziś faktura VAT jest przede wszystkim dokumentem wywołującym skutki cywilnoprawne. Ale faktura ustrukturyzowana nie nadaje się do roli dokumentu wywołującego te skutki, bo jest w istocie aktem jednostronnym a nabywca (usługobiorca) nie ma nawet wpływu na moment ich wystawienia i nie jest on fizycznie doręczany kontrahentowi. Aby więc zmusić podatników do posługiwania się fakturami ustrukturyzowanymi proponuje się nowelizacje w podatku dochodowym warunkującą … zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodu od otrzymania faktur ustrukturyzowanych, co jest już aktem rozpaczy twórców tego pomysłu - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

W listopadzie 2023 r. podatnik wysłał towar do klienta wraz z fakturą. W związku z nieodebraniem towaru przez klienta, w grudniu 2023 r. towar wrócił do sprzedawcy wraz z fakturą. Kiedy podatnik powinien wystawić i wykazać w JPK_V7M fakturę korygującą? Czy dopuszczalne jest anulowanie faktury, skoro została zwrócona sprzedawcy?

W codziennej praktyce biznesowej wielokrotnie powstaje pytanie, czy za pustą fakturę zawsze odpowiada podatnik (firma), gdy to pracownik, bez wiedzy i zgody pracodawcy, wystawiał fikcyjne faktury, umożliwiając innym podmiotom odliczenie VAT. Jedna z takich spraw trafiła do sądu, a w wyniku zadanego pytania prejudycjalnego – do TSUE. Poznaliśmy właśnie opinię Rzecznika Generalnego TSUE, który uznał, że co do zasady administracja skarbowa nie powinna egzekwować VAT od przedsiębiorcy. Zobaczymy, czy Trybunał weźmie pod uwagę tę opinię (bo z reguły tak robi), wydając wyrok, na który trzeba jeszcze trochę poczekać.

Otrzymaliśmy fakturę za przelot pracownika na trasie Warszawa-Paryż. Dokument wystawił unijny przewoźnik, który wskazał na fakturze swój francuski numer VAT UE. Czy w tej sytuacji musimy rozliczyć import usług, jeśli faktura jest wystawiona na naszego pracownika, który nie prowadzi działalności gospodarczej?

Faktura ustrukturyzowana nie nadaje się do roli dokumentu handlowego ze wszystkich możliwych powodów. Można usiłować nadać tej fakturze charakter dokumentu handlowego, ale wymaga to wielu dodatkowych działań prawnych – pisze profesor Witold Modzelewski.

Niektóre systemy księgowe używane przez podatników numerują nie tylko faktury, ale także inne dokumenty wystawione w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (np. noty księgowe). W takim przypadku może zdarzyć się sytuacja, w której dwie wystawione po sobie faktury, nie będą posiadały kolejnych numerów nadanych przez system księgowy. Czy taki sposób numeracji jest zgodny z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT)? Wyjaśnień w tym zakresie udzielił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, wydając indywidualną interpretację podatkową.

Ministerstwo Finansów w dniu 15 marca 2023 r. opublikowało, po konsultacjach publicznych, kolejną wersję projektu ustawy, który ma przede wszystkim wprowadzić obowiązkowy Krajowy System e-Faktur (KSeF) od 1 lipca 2024 r. Przy okazji ustawodawca postanowił wprowadzić wcześniej, bo od 1 września 2023 r., drobne zmiany dotyczące wystawiania faktur zaliczkowych i korygujących.

Jeżeli istnieje konieczność skorygowania większej liczby transakcji z danym kontrahentem sprzedawca może wystawić jedną zbiorczą fakturę korygującą. Nie ma wątpliwości, że taka możliwość istnieje, gdy udzielono rabatu czy opustu, gdyż wynika to wprost z przepisów ustawy o VAT. Inaczej ma się sytuacja, gdy powodem wystawienia zbiorczej faktury korygującej jest inna przyczyna. Organy podatkowe nie zabraniają jednak wystawiania w takich przypadkach zbiorczych faktur, pod warunkiem że zawierają one wszystkie elementy przewidziane dla pojedynczych faktur korygujących.

Osoba fizyczna prowadzi działalność nierejestrowaną jako miejski przewodnik. Osoba ta nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT. Czy mimo to na prośbę nabywcy usługi może wystawić fakturę?

29 września 2022 roku zapadł przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE zinterpretował przepisy Dyrektywy UE w sprawie VAT odnośnie warunków, jakie muszą być spełnione, aby można było uznać za fakturę - umowę zawartą na piśmie.

Faktura zgodnie z przepisami ustawy o VAT powinna zawierać m.in. „kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę”. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z 7 lutego 2023 r. odpowiedział na pytanie czy można wdrożyć system, który będzie kolejno numerował różne dokumenty księgowe wystawiane przez podatnika – w tym faktury VAT i inne dokumenty księgowe (np. noty wewnętrzne dokumentujące wydanie towaru).