Tematy - Kontrola podatkowa, Split payment (podzielona płatność) - INFOR.PL

Kontrola podatkowa może dotyczyć każdego podatnika – przeważnie jest zapowiadana, ale może rozpocząć się niespodziewanie. Warto być przygotowanym na taką sytuację poprzez znajomość związanych z nią praw i obowiązków, by dzięki temu uniknąć problemów.

Kontrola podatkowa to procedura unormowana w ustawie Ordynacja podatkowa. Proces ten jest skomplikowany i często kontrolowani mają problem ze zrozumieniem jego przebiegu. W celu uniknięcia negatywnych konsekwencji warto zapoznać się z jego tokiem oraz przysługującymi podatnikowi prawami, ponieważ postępowanie może (ale nie musi) być wszczęte przeciwko każdemu z nas.

Wprowadzona w ubiegłym roku klauzula „in dubio pro tributario” miała stanowić dodatkową wskazówkę interpretacyjną dotyczącą tego, w jaki sposób należy rozstrzygać wątpliwości powstające w procesie wykładni podatkowej normy prawnej. Klauzula ta w praktyce pozostaje jednak martwa z powodu niekompetencji urzędników.

Ministerstwo Rozwoju i Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o VAT, który określa zasady stosowania mechanizmu podzielonej płatności (ang. split payment) przez podatników podatku VAT. Jakie zmiany wprowadzi to nowe rozwiązanie? Kto będzie zobowiązany do stosowania podzielonej płatności?

Nowelizacja Ordynacji podatkowej obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. rozszerzyła zakres kontroli krzyżowych przedsiębiorców. Urzędy skarbowe, prowadzące kontrolę podatkową lub postępowanie podatkowe, mogą wymagać dostarczenia pewnych dokumentów także od kontrahentów kontrolowanych przedsiębiorców i podatników.

Opublikowany niedawno przez resort finansów projekt nowelizacji ustawy o VAT wprowadzający tzw. podzieloną płatność, spotkał się w większości z zasadną krytyką – pisze profesor Witold Modzelewski.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy zmieniającej ustawę o podatku VAT, zawierający przepisy wprowadzające mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment). Jeżeli regulacje wejdą w życie, będą obowiązywały w proponowanym kształcie od 1 stycznia 2018 r. Chociaż założenie resortu jest słuszne, to budzi ono spore obawy wśród pracodawców.

Od początku tego roku obserwujemy wzmożone kontrole przedsiębiorców w zakresie wywiązywania się z obowiązków dotyczących cen transferowych. Obecnie podejmowane przez organy podatkowe działania znacząco zwiększają ryzyko ponoszenia osobistej odpowiedzialności przez osoby zajmujące się rozliczeniami podatkowymi spółek – nie wyłączając również członków zarządu.

Pojawią się kolejne zmiany w przepisach, które mają na celu uszczelnienie polskiego systemu podatkowego. Rząd planuje uruchomienie mechanizmu podzielonej płatności, tzw. split payment. Projekt ustawy w tej sprawie zakłada, że od 1 stycznia 2018 r. każdy podatnik VAT będzie musiał posiadać rachunek VAT, na który będzie odprowadzana wartość zapłaconego podatku.

Proponowany przez Ministerstwo Finansów model systemu podzielonej płatności (split payment) w podatku VAT jest unikalny - przyznał 21 czerwca 2017 roku wiceminister finansów Paweł Gruza podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego. W niektórych krajach funkcjonują niektóre jego elementy ale nigdzie nie ma dokładnie takiego systemu, jaki ma być wdrożony w Polsce.

Zdaniem ekspertów Konfederacji Lewiatan, podatnicy stosujący tzw. podzieloną płatność (split payment) powinni uzyskać większą ochronę, żeby nie byli narażeni na zakwestionowanie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Pozbawienie sprzedawców możliwości swobodnego dysponowania kwotą VAT pobieraną od nabywcy może zagrozić płynności finansowej mikroprzedsiębiorców. Konieczne jest też uchylenie przepisów dotyczących odwrotnego obciążenia - napisała Konfederacja Lewiatan w opinii dotyczącej zmiany ustawy o podatku od towarów i usług.

Kontrola podatkowa jest podstawowym trybem weryfikacji rozliczeń podatkowych przez naczelników urzędów skarbowych. Od 1 marca 2017 r. zamiast obowiązującej dotychczas kontroli skarbowej wprowadzono kontrolę celno-skarbową. Kontrola celno-skarbowa w założeniu ma dotyczyć najpoważniejszych przypadków – karuzel VAT, zorganizowanej przestępczości podatkowej, lub szczególnie skomplikowanych spraw. Nie oznacza to jednak, że nie może ona dotyczyć drobnego podatnika prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, mającego minimalne obroty. Czym różnią się oba tryby i czy kontrola celno-skarbowa naprawdę aż tak różni się od kontroli podatkowej?

Najnowszym pomysłem resortu finansów na uszczelnienie luki w VAT jest wprowadzenie w Polsce mechanizmu podzielonej płatności (split payment). Zaproponowane rozwiązanie, które najprawdopodobniej zacznie funkcjonować od początku 2018 r., ma być skutecznym narzędziem w walce z oszustami podatkowymi.

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem, który ma przeciwdziałać agresywnym optymalizacjom podatkowym. Dodatkowo, pod koniec roku ma zostać przedstawiona nowa matryca stawek VAT.

Od początku września 2017 r. do Krajowej Administracji Skarbowej będą wpływać wrażliwe biznesowe dane tysięcy przedsiębiorstw. W myśl projektu nowelizacji ordynacji podatkowej obowiązek raportowania wyciągów bankowych w Jednolitych Plikach Kontrolnych, strukturze Wyciągi Bankowe (JPK_WB), dotyczył będzie dużych, średnich i małych przedsiębiorstw. Zmiana będzie miała ogromny wpływ na wszystkich przedsiębiorców.

W sytuacji, gdy urząd skarbowy stwierdzi, że firma nie istnieje, i wykreśli ją z rejestru podatników VAT, zgromadzone przez nią pieniądze na koncie VAT zostaną przejęte przez Skarb Państwa.

Regulacje prawne dotyczące podzielonej płatności (split payment) w rozliczeniach VAT będą miały ogromny wpływ na praktykę prowadzenia działalności przez przedsiębiorców. Będą wymagały zmian organizacyjnych i technicznych, między innymi zmian w programach finansowo-księgowych. Większego znaczenia nabierze również planowanie podatkowe i sprawne zarządzanie płynnością.

Koncepcję podzielonej płatności oraz wady przygotowanego w Ministerstwie Finansów projektu nowelizacji ustawy o VAT, przewidującego wprowadzenie split payment - omawia profesor Witold Modzelewski.

Zdaniem doradcy podatkowego Zdzisława Modzelewskiego zachęty do stosowania split payment powinny objąć wszystkie transakcje, a nie tylko te, w których zastosowanie może mieć odpowiedzialność solidarna. W tym zakresie projekt nowelizacji ustawy o VAT przygotowany w Ministerstwie Finansów, opublikowany 12 maja 2017 r. - powinien zostać poprawiony.

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego z Instytutu Studiów Podatkowych rządowy projekt wprowadzający tzw. podzieloną płatność (split payment) w przypadku rozliczeń VAT za krok w dobrą stronę. Zaznacza jednak, że powinno to być rozwiązanie obowiązkowe, zwłaszcza w odniesieniu do towarów, przy których są największe wyłudzenia.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji dnia 12 maja br. opublikowany został projekt ustawy wprowadzającej tzw. split payment w VAT. Dokument ten został przygotowany przez Ministerstwo Finansów w celu poprawy skuteczności ściągalności VAT. Zgodnie z założeniami projektu, każdy podatnik posiadać będzie obowiązkowy rachunek VAT prowadzony nieodpłatnie przez bank, w którym posiada konto rozliczeniowe. Split payment miałby wejść w życie już od 1 stycznia 2018 r.

Split payment jest dobrą metodą walki z wyłudzeniami VAT, ale nie bez powodu tylko w dwóch krajach Unii Europejskiej, we Włoszech i w Czechach jest on stosowany - w obu przypadkach w bardzo ograniczonym zakresie. Wiąże się to z tym, że z jednej strony rozwiązanie to rzeczywiście w dużym stopniu zapewnia skuteczną walkę z pewnym rodzajem oszustw, ale z drugiej strony może w sposób znaczący wpłynąć na płynność finansową firm.

12 maja 2017 roku Minister Rozwoju i Finansów opublikował projekt nowelizacji ustawy o VAT zakładający wprowadzenie mechanizmu split payment (tzw. podzielona płatność). Przy czym projekt zakłada dobrowolność w stosowaniu tego mechanizmu a wybór w tym zakresie ma należeć do nabywcy towarów lub usług. Obecnie trwają konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe tego projektu. Przeważająca większość przepisów wprowadzanych tą nowelizacją ma wejść w życie od 1 stycznia 2018 roku.

Komisja Europejska dała Polsce nieformalne zielone światło na wprowadzenie podzielonej płatności w VAT. Ma to być system dobrowolny, ale obowiązek przejścia na ten system miałyby firmy objęte odwrotnym obciążeniem.

23 marca 2017 r. wiceminister finansów Paweł Gruza poinformował, że Ministerstwo Finansów zaczyna pracę nad konkretnym projektem wprowadzającym do ustawy o VAT mechanizm tzw. podzielonej płatności (split payment). Mechanizm ten ma polegać na tym, że sprzedawca będzie dostawać zapłatę netto (bez VAT) na swój rachunek podstawowy, natomiast VAT wpływałby na jego specjalne konto VAT. Z tego konta podatnik płaciłby VAT naliczony na fakturach zakupowych, które dostaje od swoich dostawców. Dopiero różnica powstała na tym specjalnym koncie byłaby płacona do urzędu skarbowego. Minister udzielił też wyjaśnień w zakresie polskiego systemu zwrotów VAT.

Po stronie przychodów budżetowych na ten rok zapisano dodatkowe 13 miliardów złotych wpływów wynikających z działań uszczelniających system podatkowy. Jako główne narzędzie do realizacji tych działań przewidziano wzmożone kontrole podatkowe.

Ministerstwo Finansów rozważa możliwość wprowadzenia mechanizmu dzielonej płatności (split payment) w rozliczeniach VAT. Model ten jest jednym ze sposobów gromadzenia należności podatkowych, a jednocześnie stanowi rozwiązanie, które miałoby wyeliminować oszustwa i nadużycia w VAT.

Ministerstwo Finansów informuje, że W ramach funkcjonującej od 1 marca 2017 roku Krajowej Administracji Skarbowej zdecydowana większość kontroli będzie przeprowadzana na dotychczasowych zasadach. Standardowe kontrole podatkowe są przeprowadzane z minimum 7-dniowym wyprzedzeniem z zachowaniem przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Jednak poważna przestępczość gospodarcza (np. mafie wyłudzające VAT) musi się liczyć ze skutecznym przeciwnikiem: kontrolą celno-skarbową.

Wicepremier Mateusz Morawiecki zapowiada wprowadzenie w Polsce mechanizmu split payment (podzielona płatność). Eksperci wskazują, że jest to skuteczne narzędzie przeciwko oszustom wyłudzającym VAT. Tym niemniej rozwiązanie to może przynieść negatywne skutki (np. mniejsza płynność finansowa) dla uczciwych podatników VAT.

Wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki poinformował 22 lutego 2017 roku, że za kilka miesięcy (czyli jeszcze w 2017 roku) będzie gotowy projekt wprowadzenia do polskich przepisów dot. VAT mechanizmu split payment (podzielona płatność). Polegać on będzie na tym, że sprzedawca (podatnik VAT) będzie otrzymywać kwotę netto na swój rachunek podstawowy, natomiast VAT wpływałby na jego specjalne konto VAT. Z tego specjalnego konta podatnik mogłaby płacić VAT naliczony na fakturach, które otrzymuje od swoich dostawców. Różnica byłaby odprowadzana do urzędu skarbowego. Rozwiązanie to funkcjonuje z powodzeniem np. we Włoszech i w Czechach.

Na początku marca 2017 r. zacznie działać Krajowa Administracja Skarbowa, która w istotny sposób zmodyfikuje instytucjonalne otoczenie w zakresie podatków. Obowiązywać będą nowe zasady przeprowadzania kontroli i postępowań podatkowych oraz rozpatrywania odwołań od decyzji wydawanych przez organy nowej administracji skarbowej.

KAS, która powstanie z połączenia administracji podatkowej, Służby Celnej i kontroli skarbowej, zacznie działać 1 marca 2017 r. na podstawie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Reforma pozwoli lepiej wykorzystać potencjał służb podatkowych oraz zmniejszy liczbę kontroli podatników.

Ostatnie orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (uchwała z października i wyroki z listopada 2016 r.) dopuszcza możliwość zaskarżania przez podatników VAT postanowienia organów podatkowych o przedłużeniu terminu na zwrot VAT oraz postanowienie o przedłużeniu kontroli - uważa radca prawny Jakub Prusiński.

Jak wynika z odpowiedzi Ministra Rozwoju i Finansów na interpelację poselską z dnia 5 grudnia 2016 r., w trakcie pierwszych 4 miesięcy od wprowadzenia JPK organy wystąpiły o przedstawienie danych w tym formacie tylko w 13 postępowaniach i 3 kontrolach. To niewiele, niemniej warto zwrócić uwagę, że w żadnym z postępowań żądane dane nie zostały przekazane przez podatników w formie JPK. Wydaje się, że podatnicy nie są jeszcze gotowi na stosowanie tej nowej formy raportowania danych podatkowych.

Obowiązujący od sierpnia tego roku "pakiet paliwowy" zmienił zasady rozliczania VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw. Pobór podatku następuje w momencie dokonania transportu paliwa, co powoduje, że potencjalne oszustwo w postaci złożenia nierzetelnej deklaracji miesięcznej jest mniej prawdopodobne. Teraz najważniejszym elementem walki z mafią paliwową mają być kontrole.

Jest to dziś kluczowe pytanie, które powinny zadać nie tylko organy skarbowe, lecz również organy ścigania, prokuratura i sądy, w tym zwłaszcza administracyjne i karne – twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Ministerstwo Finansów ostrzega przed fałszywymi e-mailami, w których autor wiadomości informuje o „ukrywaniu dochodów". Wiadomość nie pochodzi z Ministerstwa Finansów. Nie należy otwierać ani wiadomości, ani załącznika, który zawiera kod złośliwy.

Od 29 października 2016 r. obowiązuje nowa wersja zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej ZAW-K(3).

Organ podatkowy nie będzie mógł uzasadnić przedłużenia terminu zwrotu różnicy podatku VAT należnego podatnikowi poprzez żądanie – w ramach czynności sprawdzających – od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dodatkowych dokumentów w celu sprawdzenia prawidłowości i rzetelności transakcji dokonanej przez podatnika. Organy podatkowe będą mogły żądać dokumentów od kontrahentów jedynie w ramach kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego. Tak wynika z uchwały składu 7 sędziów NSA z 24 października 2016 r.

Kontrola podatkowa wchodzi na nowy, bardziej represyjny poziom. Przedsiębiorcy są coraz bardziej narażeni na wzmożone kontrole, m.in. na pomysły władzy na inwigilację w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego czy też powołanie spółki do utworzenia centralnego rejestru faktur. A teraz jeszcze Krajowa Administracja Skarbowa – mundurowa służba specjalna na podatnika. Czy podatnicy mają się czego obawiać?

Dochowanie należytej staranności i jej właściwe udokumentowanie może uchronić przedsiębiorcę przed negatywnymi skutkami wkręcenia w karuzelę podatkową. Takie podejście potwierdzają wyroki krajowych sądów administracyjnych oraz wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE. Mimo to zdarza się, że organy podatkowe uznają, że zgromadzone dokumenty służą jedynie uwiarygodnieniu przeprowadzonych transakcji mających na celu wyłudzenie VAT.

W przypadku gdy kontrola prowadzona przez Urząd Kontroli Skarbowej (UKS) trwa dłużej niż sześć miesięcy, nie nalicza się odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych za okres od dnia wszczęcia postępowania kontrolnego do dnia doręczenia decyzji. Znaczenie ma jednak to z jakiej przyczyny doszło do przewlekłości postępowania.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządza określający nowy wzór zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej - ZAW-K, który uwzględnia regulacje zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym.

Przedsiębiorcy bardzo krytycznie oceniają polski system podatkowy. Zaskakujący jednak może być fakt, że chodzi nawet nie tyle o jego materialną, merytoryczną treść – ona jest oczywiście skomplikowana (zajmujemy pod tym względem 58 miejsce na świecie), ale największym problemem okazuje się być podejście organów podatkowych do podatnika - wynika z Raportu ZPP „Biała Księga. Relacje przedsiębiorców z organami państwa”.

15 września 2016 r. na konferencji „Elektroniczne kontrole podatkowe - pierwsze doświadczenia. Wyzwania przedsiębiorców i rozwiązania ekspertów” przedstawiciele Ministerstwa Finansów przestawili aktualny stan wdrażania Jednolitego Pliku Kontrolnego. Spółka Aplikacje Krytyczne Sp. z o.o. zaczyna wraz z MF prace nad Centralnym Rejestrem Faktur i zaawansowanymi narzędziami do analizy plików JPK.

Organy podatkowe niejednokrotnie wszczynają kontrole pod koniec okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego. W związku z tym tuż przed końcem terminu przedawnienia wydawana jest decyzja wymiarowa, której od razu nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności. Jakie są konsekwencje nadania tego rygoru?

Minister Finansów podpisał rozporządzenie w sprawie przedłużenia terminu do przekazywania informacji o prowadzonej ewidencji w VAT (plik JPK_VAT) wydane w związku ze zgłaszanymi przez podmioty realizujące istotne zadania publiczne trudnościami w dostosowaniu się od 1 lipca 2016 r. do tego wymogu. Rozporządzenie zostało przekazane do publikacji w Dzienniku Ustaw.

Od 1 lipca 2016 r. obowiązują przepisy obligujące duże firmy do comiesięcznego przesyłania fiskusowi ewidencji VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Największe firmy pierwszy raport JPK muszą przesłać już do 25. sierpnia. Niedopełnienie tego obowiązku wiąże się z konsekwencjami finansowymi. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw na przystosowanie swoich systemów księgowo-rachunkowych do wymogów JPK ma czas do końca roku.

Ministerstwo Finansów w dniu 19 sierpnia 2016 r. uruchomiło aplikację do wysyłania plików Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Aplikacja pozwala podatnikom, zobowiązanym do comiesięcznego wysyłania danych zawierających ewidencje zakupu i sprzedaży VAT (JPK_VAT), na wypełnienie tego obowiązku wobec fiskusa.

Niewielu podatników zdaje sobie sprawę, jakie zmiany obowiązują od 1 stycznia 2016 r. w wyniku nowelizacji Ordynacji podatkowej. Aby je wyjaśnić, konieczne jest odwołanie się do działu VI Ordynacji, dotyczącego kontroli podatkowych.

Kontrola podatkowa, Split payment (podzielona płatność)

Uprawnienia i obowiązki stron kontroli podatkowej

Jak przebiega procedura wszczęcia kontroli podatkowej?

In dubio pro tributario – teoria a praktyka

Mechanizm podzielonej płatności w ustawie o VAT

Szerszy zakres kontroli krzyżowych od 2017 roku

Split payment (podzielona płatność) - czy będzie nowy projekt?

Split payment budzi obawy przedsiębiorców

Odpowiedzialność za niedopełnienie obowiązków w zakresie cen transferowych

Split payment, czyli duże zmiany dla VAT-owców od 2018 r.

Polski split payment będzie unikalny

Podzielona płatność może zaszkodzić płynności finansowej mniejszych firm

Czym różni się kontrola celno-skarbowa od kontroli podatkowej?

Split payment, czyli sposób na uszczelnienie VAT

Walka z agresywną optymalizacją podatkową i nowa matryca stawek VAT

JPK_WB, czyli wrażliwe dane biznesowe przedsiębiorstw w rękach fiskusa

Pieniądze z rachunku firmy wykreślonej z rejestru podatników VAT przejmie Skarb Państwa

Podzielona płatność w VAT – co oznacza dla przedsiębiorcy?

Resortowa koncepcja split payment: fatalny debiut

Zachęty do stosowania split payment powinny objąć wszystkie transakcje

Split payment to krok w dobrą stronę mówi prof. Modzelewski

Split payment w VAT od 1 stycznia 2018 r.

Split payment wpłynie na płynność finansową firm

Split payment od 2018 roku - jest już projekt nowelizacji ustawy o VAT

Podzielona płatność w VAT zamiast odwrotnego obciążenia

Podzielona płatność (split payment) w VAT - MF przygotowuje projekt

Kontrole podatkowe sposobem na załatanie dziury budżetowej

Split payment przy rozliczeniach VAT?

Kontrole podatkowe i celno-skarbowe realizowane przez KAS

Split payment - szanse i zagrożenia

Split payment (podzielona płatność) w VAT - projekt jeszcze w 2017 roku

Krajowa Administracja Skarbowa - nowe zasady kontroli i postępowań podatkowych

Dzięki KAS zmniejszy się liczba kontroli podatników

Zaskarżenie przedłużania terminu zwrotu VAT

Organy i podatnicy gotowi na kontrolę JPK?

Obrót paliwami - najpierw uszczelnienie VAT, teraz kontrole

Czy podmiot wyłudzający VAT jest w sensie prawnym „podatnikiem” tego podatku?

Uwaga na fałszywe e-maile o ukrywaniu dochodów

Nowa wersja zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej (ZAW-K)

Weryfikacja rozliczeń VAT kontrahentów tylko w ramach kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego

Czym będzie się zajmować Krajowa Administracja Skarbowa

Jak uchronić się przed karuzelą VAT

Przewlekłość postępowania UKS a odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych

Wzór zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej - ZAW-K

Relacje przedsiębiorców z organami podatkowymi

JPK, elektroniczne kontrole podatkowe, Centralny Rejestr Faktur

Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji podatkowej

Przedłużenie terminu składania JPK_VAT

Raportowanie JPK – wymagania i kary

Aplikacja do wysyłania plików JPK do systemu Ministerstwa Finansów

Więcej uprawnień organów podatkowych podczas kontroli podatkowych