Ordynacja podatkowa, Rachunkowość

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

W dniu 7 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia dwóch projektów nowelizacji Ordynacji podatkowej. Pierwszy ma dotyczyć wprowadzenia zasady co najmniej 6-miesięcznego vacatio legis dla zmian przepisów podatkowych. Druga nowelizacja ma wzmocnić zasadę rozstrzygania spraw podatkowych na korzyść podatników. Jeśli w wyniku postępowania dowodowego nie uda się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organy skarbowe będą musiały je rozstrzygnąć na korzyść podatnika.

Trwają prace legislacyjne nad zmianami w ordynacji podatkowej. W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. a jedną z nich jest zniesienie wymogu składania wniosku o stwierdzenie nadpłaty w przypadku, gdy nadpłata wynika ze skorygowanego zeznania podatkowego (deklaracji).

Sejm uchwalił 20 lutego 2025 r. nowelizację Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu lub sądu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty. Jednak w dniu 4 kwietnia 2025 r. (po rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych przez Senat), Sejm postanowił zrezygnować w tej nowelizacji z przepisów o likwidacji monopolu Poczty Polskiej na dostarczanie przesyłek urzędowych. Teraz omawiana ustawa została przesłana do podpisu Prezydenta RP.
W omawianej nowelizacji pozostały przepisy dot. objęcia oprocentowaniem nadpłaty podatku – powstałej w wyniku korzystnego dla podatnika orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – w czasie od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu. Takie same zasady, dotyczące oprocentowania, będą dotyczyć nadpłat, które powstały w wyniku orzeczeń Trybunału. Ustawa ta ujednolica też terminy dotyczące doręczeń pism urzędowych do 14 dni (w przypadku doręczeń hybrydowych przewidziany był 15 dniowy termin doręczenia).

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja Podatkowa oraz niektórych innych ustaw został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Projekt ten skupiać się miał przede wszystkim na zwiększeniu efektywności organów podatkowych, ale również na tym by współpraca między organami a podatnikami przebiegała sprawniej a relacje miedzy nimi uległy poprawie. Pomimo tak zarysowanych celów nie wszystkie wprowadzone zmiany będą na rękę podatnikom i skorzystają na nich przede wszystkim organy podatkowe.

W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie większość przepisów ustawy z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta wprowadza obowiązek sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przez określoną grupę przedsiębiorstw i poddania jej atestacji przez biegłych rewidentów. A ponadto wprowadza: nowy limit przychodów dla prowadzenia ksiąg rachunkowych, nowe progi do badania sprawozdań finansowych, nowe definicje jednostek (mikro, małej, średniej, dużej), ujednolicone pojęcie przychodów netto ze sprzedaży i szereg innych zmian.

Przedsiębiorcy od lat zmagają się z kontrolami podatkowymi wszczynanymi przez urzędników skarbowych bez uprzedniego zawiadomienia. Czy wydany w kwietniu 2024 r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie położy kres tej szkodliwej praktyce? Czy informacja o przeciwdziałaniu przestępstwu powinna być uzasadniona? Czy pomimo niedopuszczalności wniesienia sprzeciwu, przedsiębiorcy przysługuje prawo rozpoznania sprawy przez sąd administracyjny? 

Przedsiębiorstwa, które spełniają warunki wynikające z ustawy o rachunkowości, muszą poddać swoje sprawozdania finansowe obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. Kiedy zatem najlepiej dokonać wyboru audytora?

Kontrola podatkowa, to oczywiście nic przyjemnego dla podatnika ale czasem się zdarza. Na taką okoliczność trzeba być przygotowanym. W szczególności warto wiedzieć, że taka kontrola z urzędu skarbowego powinna być w większości przypadków zapowiedziana z 7-dniowym wyprzedzeniem. Ale od tej zasady są niestety liczne wyjątki. Zobaczmy co na ten temat mówią przepisy.

Ordynacja podatkowa przewiduje w szczególnych sytuacjach możliwość zastosowania wobec podatnika trzech ulg w spłacie podatków lub zaległości podatkowej. Chodzi o odroczenie terminu płatności, rozłożenie zapłaty na raty lub umorzenie całości lub części podatku lub zaległości podatkowej. Kiedy można liczyć na taki gest fiskusa?

Wielu podatników składa wnioski o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Jak to zrobić prawidłowo? Do czego taka interpretacja może się przydać podatnikowi? Kiedy Dyrektor KIS nie musi ani nawet nie może wydać interpretacji indywidualnej?

Księgowi także lubią filmy! A zatem zamiast artykułu o podatkach czy rachunkowości tym razem proponujemy formę zabawy, jako rodzaj odskoczni i spojrzenia trochę pod innym kątem na zawód księgowego, ale także na szeroko rozumiany świat finansów, który przecież nie może obyć się bez księgowego. Oto kilka propozycji filmowych, które naszym zdaniem powinna obejrzeć każda księgowa i każdy księgowy.

Zmiany ustawy o rachunkowości przewidują podniesienie o 25% progów określających obowiązek poddania badaniu sprawozdania finansowego jednostek, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy. Podwyższone progi do badania będą miały zastosowanie już do sprawozdań finansowych sporządzonych za 2024 rok.

Projektowane przepisy nakładają na firmy z siedzibą w Polsce obowiązek publikacji danych o podatkach zapłaconych w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Duże firmy z siedzibą w Polsce lub prowadzące u nas działalność będą miały obowiązek publikowania danych o podatkach zapłaconych w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) – wynika z uzasadnienia do projektu nowelizacji ustawy o rachunkowości opublikowanego właśnie na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Zmiany mają dotyczyć sprawozdań o podatku dochodowym za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 21 czerwca 2024 r.

Co należy koniecznie zmienić w Ordynacji podatkowej. Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) występuje w tej sprawie do Ministra Finansów. Jedna z kwestii dotyczy praktyki wszczynania postępowań karnych skarbowych w celu przerwania biegu przedawnienia zobowiązania.

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem nowelizacji ustawy o rachunkowości. Ta nowelizacja ma na celu implementację do prawa polskiego przepisu unijne w zakresie ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały. Założenia tej nowelizacji zostały opublikowane w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Rząd ma przyjąć ten projekt i skierować do Sejmu w I kwartale 2024 roku.

Przed sporządzeniem sprawozdania finansowego, kierownik jednostki zobowiązany jest dokonać oceny zdolności jednostki do kontynuacji prowadzenia działalności. Ta ocena jest istotna przede wszystkim ze względu na właściwy sposób wyceny aktywów. 

Ważnym krokiem w procesie przygotowywania sprawozdania finansowego jest wybór składników, które zostaną w nim uwzględnione. Ten wybór zależy od rodzaju jednostki oraz jej statusu w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Decyzję dotyczącą statusu jako jednostki mikro lub małej podejmuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe.

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online "Jak dobrze przygotować umowy z klientami biura rachunkowego", które rozpocznie się o godzinie 9.00 w dniu 21 listopada 2023 r.

W dniach 16-17 listopada 2023 r. na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego odbędzie się uroczysta Konferencja z okazji 75-lecia istnienia Katedry Rachunkowości, renomowanego ośrodka dydaktycznego i badawczego w zakresie rachunkowości, który cieszy się uznaniem zarówno w kraju, jak i zagranicą.

Przygotowując się do sporządzenia sprawozdania finansowego należy mieć na uwadze jedną z głównych zasad rachunkowości, czyli zasadę istotności. Zasada istotności koncentruje się na identyfikacji informacji, które mogą wpłynąć na decyzje użytkowników sprawozdań finansowych. Jest to fundamentalne kryterium, które pozwala ocenić, które dane są na tyle ważne, że powinny zostać ujawnione w sprawozdaniu finansowym, a które można pominąć bez szkody dla jasności i rzetelności prezentowanych informacji.

Na czym polega przestępstwo firmanctwa? Jakie skutki prawne i podatkowe wywołuje ten proceder dla firmanta, firmującego i ich kontrahentów?

W 2024 roku nastąpią istotne zmiany w zakresie limitów podatkowych, które dotyczą małych podatników VAT, PIT i CIT. Średni kurs euro, ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na pierwszy roboczy dzień października 2023 roku, stanowi podstawę do obliczenia ważnych limitów podatkowych. Niższy kurs euro wpływa na niższe limity określające małego podatnika, a także na kwotę amortyzacji jednorazowej i limit stosowania ryczałtu ewidencjonowanego w 2024 roku. Ponadto, kurs euro wpływa na wskaźniki przyjęte dla celów rachunkowości.