Tematy - Postępowanie podatkowe, Unikanie opodatkowania

BEPS 2.0 to kolejna faza projektu OECD i G20, zapoczątkowanego w 2013 r. Celem tego nowego etapu jest skuteczniejsze opodatkowanie największych firm, poprzez oparcie się na dwóch filarach, które mają zapewnić bardziej uczciwy udział poszczególnych państw w łącznym podatku uiszczanym przez korporacje działające na ich terenie.

Jak wyglądają statystyki stosowania klauzuli GAAR przez Szefa KAS, i co zrobić by nie zostać „podejrzanym” o próbę obejścia prawa podatkowego?

Głównym celem przekształcenia pewnej spółki były korzyści podatkowe. Jednak Szef KAS (w jednej z opinii zabezpieczających) uznał, że nie ma tu do czynienia z unikaniem opodatkowania, bowiem korzyść podatkowa nie jest sprzeczna z przedmiotem ani celem ustawy podatkowej lub jej przepisu.

Klauzula GAAR to ogólna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Jej celem miało być zwalczanie sztucznych konstrukcji podatkowych. Jednak wydaje się, że fiskus chciałby ją wykorzystywać w odniesieniu do relacji biznesowych członków zarządu/wspólników ze spółkami.

Parlament Europejski chce, aby technologia blockchain służyła państwom UE do zautomatyzowania poboru podatków oraz do większej koordynacji przy opodatkowaniu kryptowalut. „To kolejny krok w skutecznej walce z uchylaniem się od opodatkowania w UE” – powiedziała PAP europosłanka Andżelika Możdżanowska (PiS).

Ostatnie siedem lat przyniosło znaczące przyspieszenie wzrostu dochodów z tytułu CIT – wynika z raportu Polityki Insight. Choć podatek ten odpowiada za niecałe 6 proc. wpływów do budżetu państwa, to już na poziomie samorządów jego udział może sięgać nawet 50 proc. To dlatego tak istotne są działania, które ograniczają agresywną optymalizację podatkową, czyli chociażby możliwość uciekania z zyskami do rajów podatkowych. W czołówce największych rzetelnych płatników CIT ostatniej dekady najwięcej jest banków, ale znalazły się w niej także firmy z branży handlowej, telekomunikacyjnej, tytoniowej czy energetycznej.

Wniesienie do spółki celowej akcji spółki akcyjnej, po którym nastąpiło umorzenie akcji tej spółki i przekształcenie spółki celowej w spółkę jawną, rozwiązaną następnie bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego było ukierunkowane na uniknięcie opodatkowania zysków zatrzymanych spółki akcyjnej. Tak uznała Rada ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania (Rada PUO) w uchwale z 21 stycznia 2022 r.

Jakie prawa podatnika i obowiązki organu podatkowego wynikają z zasady dwuinstancyjności w postępowaniu podatkowym? Jak zasada dwuinstancyjności wpływa na postępowanie dowodowe? Wyjaśnia ekspert z Mariański Group.

W uchwale z 25 kwietnia 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny (w składzie 7 sędziów) orzekł, że pełnomocnictwo procesowe rozciąga się tylko na czynności w ramach jednej sprawy podatkowej, która objęta jest aktami.

Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 15 marca 2022 r. uznał, że sąd pierwszej instancji powinien rozstrzygnąć wątpliwości, czy listonosz dostarczył awizo przesyłki sądowej. Badając, czy awizo trafiło do skrzynki można sięgnąć po nagrania z monitoringu budynku.

Podatnik przed organami podatkowymi nie musi działać sam. Może ustanowić pełnomocnika, np. w osobie pełnomocnika profesjonalnego, tj. doradcy podatkowego, radcy prawnego, czy adwokata. Pełnomocnikiem podatnika może też być księgowy, czy inna osobę fizyczną mającą pełną zdolność do czynności prawnych. Można ustanowić pełnomocnika do konkretnej sprawy lub pełnomocnika ogólnego, który może występować w imieniu podatnika we wszystkich sprawach podatkowych. Jakie uprawnienia ma pełnomocnik ogólny podatnika? Jak ustanowić pełnomocnika ogólnego?

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 7 marca 2022 r. podjętej w składzie 7 sędziów uznał, że postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności doręczone stronie, która miała ustanowionego pełnomocnika, z naruszeniem art. 145 § 2 Ordynacja podatkowej (tj. bez doręczenia pełnomocnikowi), należy uznać za niewiążące w rozumieniu art. 212 w zw. z art. 239 Ordynacji podatkowej - także wtedy, gdy strona lub jej pełnomocnik wnieśli od niego zażalenie. Przyczyną podjęcia uchwały była naganna praktyka organów podatkowych, które nie stosowały się do gwarancji procesowych dotyczących sposobu doręczeń.

W jakich sytuacjach organy podatkowe mogą nakładać kary porządkowe podczas kontroli podatkowej? Kiedy można skutecznie kwestionować kary porządkowe? Wyjaśnia Monika Wolska-Bryńska, radca prawny.

Banki przekazują organom Krajowej Administracji Skarbowej informacje o podatnikach w przypadku uzasadnionego żądania naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego. 1 lipca 2022 r. zostaną ujednolicone uprawnienia organów KAS w tym zakresie. KAS nie może żądać od banków informacji bez wszczętego postępowania wobec podatnika.

Raje podatkowe. Wiele państw zwalcza raje podatkowe. Te jednak istnieją. Takim rajem może okazać się konto założone w małym banku w USA. Czy optymalizacja podatkowa w raju podatkowym jest legalna?

Zwalczanie nielegalnego zatrudnienia i płacenia pod stołem. Polski Ład to również przepisy mające ograniczyć pracę „na czarno” oraz wypłacanie wynagrodzeń „pod stołem”. Od 2022 roku konsekwencje podatkowo-składkowe z tych tytułów ponosić będą nieuczciwi pracodawcy, a nie ich pracownicy. Nowe przepisy przewidują również korzystne warunki legalizacji zatrudnienia.

Czy CIT jest podatkiem dobrowolnym? W raporcie „Księga wstydu Ministerstwa Finansów – dyskryminacja podatkowa polskich firm” Związek Przedsiębiorców i Pracodawców wskazuje jak wielka jest skala niepłacenia podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). ZPP ocenia, że CIT jest de facto podatkiem dobrowolnym. Jak wynika ze statystyk, płacą go jedynie ci, którzy chcą to robić. Przykładowo spółka T-Mobile Polska zapłaciła w ciągu ostatnich 5 lat łącznie niecałe 31 tys. zł podatku (przy przychodach w tym okresie ponad 43 mld zł) . Natomiast spółka Volkswagen Motor Polska zapłaciła w ciągu ostatnich 5 lat łącznie niecałe ok. 535 tys. zł podatku (przy przychodach w tym okresie prawie 32 mld zł i otrzymanej pomocy publicznej ponad 924 mln zł). Zdaniem ZPP remedium na obecną patologię byłoby wprowadzenie powszechnego i prostego podatku przychodowego.

Unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych został przyjęty przez Radę Unii Europejskiej w dniu 5 października 2021 r. Resort finansów wydał obwieszczenie uzupełniające listę (rajów podatkowych) na gruncie prawa krajowego.

Międzynarodowy system podatkowy. Polska i 135 krajów wydały wspólne oświadczenie o kontynuowaniu współpracy nad wzmocnieniem międzynarodowego systemu podatkowego - poinformował resort finansów. Deklaracja ma być m.in. podstawą do stworzenia regulacji prawnych dotyczących opodatkowania cyfrowych gigantów i kolejnym krokiem w walce z rajami podatkowymi.

Unikanie opodatkowania. Komisja Europejska przedstawi do końca roku nowe propozycje przepisów w sprawie walki z unikaniem i uchylaniem się od opodatkowania - powiedział w Parlamencie Europejskim unijny komisarz ds. gospodarczych Paolo Gentiloni.

Pandora Papers to wyciek niemal 12 mln dokumentów dotyczących ukrytych majątków, unikania opodatkowania oraz prania brudnych pieniędzy przez bogate i wpływowe osoby na świecie. Wśród ujawnionych nazwisk znalazł się m.in. premier Czech Andrej Babisz czy król Jordanii Abdullah II. Dane uzyskało i opracowało Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych (ICIJ). 3 października 2021 r. został opublikowany pakiet tajnych dokumentów dowodzących, że politycy i urzędnicy z różnych krajów wykorzystywali spółki offshore do zakupu nieruchomości i unikania podatków.

Grupy VAT. W projekcie obszernej ustawy nowelizacyjnej, wprowadzającej Polski Ład podatkowy, pojawiły się również zmiany w podatku od towarów i usług, które dotyczą tzw. grupy VAT, czyli podatnika grupowego. Zdaniem prof. dr hab. Witolda Modzelewskiego konstrukcja grup VAT może posłużyć nieuczciwym podatnikom jako jeden ze sposobów unikania opodatkowania VAT i wyłudzania zwrotów tego podatku.

Unikanie opodatkowania przez holdingi zagraniczne a polskie spółki. W dniu 25 maja 2021 r. Szef KAS wydał opinię zabezpieczającą potwierdzającą że wniesienie przez nierezydentów, w drodze wkładu niepieniężnego, polskiej spółki do kontrolowanej przez nich spółki zagranicznej, ukierunkowane na utworzenie za granicą holdingu rodzinnego nie stanowi unikania opodatkowania. Będzie tak mimo tego, iż wypłacane przez polską spółkę do holdingu dywidendy będą mogły korzystać ze zwolnienia z opodatkowania. Fragmenty opinii wydają się wskazywać, że zarówno wybór jurysdykcji w której lokalizowany jest holding jak i moment w którym następuje wypłata dywidenda, mogą być analizowane przez pryzmat zaistnienia przesłanek zastosowania GAAR (General Anti‑Avoidance Rule – czyli ogólna klauzula obejścia prawa /podatkowego/).

Pakiet uszczelniający podatki CIT, PIT, VAT. Ministerstwo finansów chce rozbić solidarność pracodawców i pracowników, która ma miejsce w związku w wypłatą wynagrodzeń "pod stołem". W pakiecie uszczelniającym proponuje m.in., by po ujawnieniu takiej wypłaty to pracodawca, a nie pracownik musiał zapłacić zaległe podatki - dowiedziała się PAP.

Transakcje z rajami podatkowymi a ceny transferowe. Od pewnego czasu polski ustawodawca wyjątkowo chętnie wykorzystuje przepisy z zakresu cen transferowych do pobierania informacji o transakcjach realizowanych z podmiotami zarejestrowanymi w rajach podatkowych. Obowiązki nakładane na polskich podatników w tym zakresie są coraz szersze i wymagają coraz większych nakładów administracyjnych. Jednocześnie, wprowadzane przepisy często są tworzone w sposób chaotyczny i nie zawsze uzasadniony.

Postępowanie podatkowe. Fiskus decydując się na bezpodstawne wszczęcie postępowania podatkowego naraża się na ryzyko uchylenia decyzji administracyjnej i utratę kompetencji do zmiany rozliczenia podatkowego podatnika.

Zwalczanie rajów podatkowych - dyrektywa public tax CBCR. Wielkie korporacje powinny płacić podatki tam, gdzie zarabiają pieniądze, a konsumenci powinni mieć dostęp do informacji, czy firmy, których towary kupują nie wyprowadzają pieniędzy do rajów podatkowych - uważa wiceminister finansów Jan Sarnowski.

Unikanie opodatkowania. W UE powstało obserwatorium podatkowe wspierające walkę z unikaniem opodatkowania. Naukowcy będą pochylać się nad zjawiskami uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i agresywnego planowania podatkowego.

Wymiana udziałów a unikanie opodatkowania. Szef Krajowej Administracji Skarbowej wydał opinię zabezpieczającą dotyczącą kwestii wymiany udziałów i restrukturyzacji transgranicznej.

Decyzja podatkowa skierowana przez organ nie do tego podmiotu, co należy, stanowi przesłankę nieważności takiej decyzji. Czy może się zdarzyć, że organ przeprowadzi postępowanie i wyda decyzję wobec błędnego podmiotu? Co zrobić, jeśli tak się stanie?

Umowy upo a unikanie opodatkowania. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania są (ze względu na skomplikowany charakter i często nieaktualność) wykorzystywane do międzynarodowego unikania opodatkowania - informuje kierownik Centrum Analiz i Studiów Podatkowych (CASP), prof. SGH Dominik Gajewski.

Holandia rajem podatkowym. Holandia zajmuje czwarte miejsce w światowym rankingu krajów i terytoriów pod względem unikania opodatkowania - wynika z raportu Tax Justice Netherlands. Organizacja wystąpiła do partii politycznych o przerwanie tego procederu.

Od kilku lat widoczna jest naganna praktyka organów podatkowych masowego, „profilaktycznego” wszczynania postępowań karnoskarbowych wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jak oceniają to sądy administracyjne?

Organ podatkowy działał poza formalnym postępowaniem. Co na to sąd? Nadużywanie przez organy podatkowe działania poza formalnym postępowaniem może prowadzić do nieuzasadnionego obejścia prawa i do pozbawienia strony jej praw procesowych. Zatem, nie jest dopuszczalna sytuacja, kiedy organ zbiera konkretne dokumenty, czy dane jeszcze przed wszczęciem jakiegokolwiek postępowania i to pod rygorem kary pieniężnej. Tak uznał WSA w Krakowie.

Raje podatkowe wg UE. Rada UE przyjęła 22 lutego 2021 r. konkluzje w sprawie zmienionego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych (potocznie ten wykaz jest nazywany /czarną/ listą rajów podatkowych). Do wykazu dodano Dominikę, a usunięto z niego Barbados. Ponadto Rada zwróciła się do Turcji o rozwiązanie wszystkich nierozstrzygniętych kwestii dotyczących skutecznej wymiany informacji ze wszystkimi państwami członkowskimi UE.

Dowody zgłaszane przez podatnika. W przestrzeni publicznej od już dłuższego czasu pojawiają się zapowiedzi wzmożonych kontroli podatkowych w firmach. I z tego też względu niezwykle istotny jest niedawny wyrok NSA. Fiskus kwestionował realność faktur pochodzących od podzleceniodawców, a przede wszystkim marginalizował inicjatywę dowodową przedsiębiorcy. Natomiast podatnik w toku tego typu postępowań musi mieć zapewnione prawo udowodnienia swoich racji. Eksperci uważają, że orzeczenie może stworzyć bufor ochronny przed zbyt dużą uznaniowością fiskusa. Ale też przestrzegają przed zbyt dużym optymizmem i zarzucaniem organów wnioskami dowodowymi.

Raje podatkowe. Parlament Europejski uchwalił rezolucję, w której wzywa do zmiany sposobu sporządzania unijnej listy rajów podatkowych. Jest on obecnie zagmatwany i nieefektywny - uważają europosłowie.

Zmiana adresu podatnika powoduje m.in. konieczność realizacji pewnych obowiązków wobec organów podatkowych. Jeżeli adres siedziby zmienia przedsiębiorca, to o tej zmianie należy poinformować dość dużą grupę podmiotów. Konieczne jest w szczególności dokonanie zmian w rejestrach (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej czy Krajowy Rejestr Sądowy), ale czy to wystarczy w kontaktach z organami podatkowymi?

Polska popiera przyjęcie zmian w dyrektywie w sprawie współpracy administracyjnej mające na celu uszczelnienie systemu podatkowego - poinformował 1 grudnia 2020 r. na spotkaniu ECOFIN minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński.

Minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński 28 października 2020 r. powołał Radę ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania 2. kadencji na lata 2020-2024. W jej skład wejdzie 9 ekspertów z różnych środowisk, m.in. z branży doradczej, sądownictwa i administracji. Rada jest niezależnym organem, który wydaje opinie w sprawie zasadności zastosowania ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Urny do składania dokumentów w urzędach skarbowych wprowadzono, żeby ułatwić kontakt w czasie lockdownu. Tak przekonuje Krajowa Administracja Skarbowa, ale eksperci odradzają korzystanie z tego rozwiązania. I ostrzegają, że w tym przypadku nie otrzymuje się potwierdzenia wpływu. A to może mieć już poważne konsekwencje karnoskarbowe. Z kolei KAS broni się, że do tej pory nie odnotowano sygnałów o istotnych nieprawidłowościach dot. funkcjonowania tej koncepcji.

Polska liczy na poparcie niemieckiej prezydencji UE propozycji uszczelnienia systemów podatkowych i walki z nieuczciwą konkurencją podatkową - oświadczył wiceminister finansów Jan Sarnowski w czasie polsko-niemieckiej debaty o odbudowie gospodarek po pandemii.

Prawo określa pewne ograniczenia w zakresie wglądu w akta sprawy podatkowej. Organ może odmówić stronie wglądu do dokumentów zawierających informacje niejawne, a także do innych dokumentów, które organ podatkowy wyłączy z akt sprawy ze względu na interes publiczny.

Polska była pierwszym krajem w Unii Europejskiej, który ograniczył możliwość korzystania z "pomocy antycovidowej", w przypadku przedsiębiorstw powiązanych z rajami podatkowymi - informuje PAP wiceminister finansów Jan Sarnowski.

Ustalenie centrum (ośrodka) interesów osobistych i gospodarczych podatnika decyduje o rezydencji podatkowej, czyli obowiązku podatkowym w danym kraju. Fiskus jest tutaj bardzo rygorystyczny i większość sytuacji interpretuje na korzyść budżetu. Jednym z takich przykładów jest sprawa dotycząca przypadku opuszczenia kraju przez osobę oddelegowaną do pracy w innym państwie, która trafiła do NSA (sygn. II FSK 2653/16).

Istotne jest, aby zasada swobodnej oceny dowodów w sprawie podatkowej nie przekształciła się w ocenę dowolną. W tym celu organ podatkowy jest normatywnie związany wieloma dyrektywami ogólnymi postępowania podatkowego. Musi przede wszystkim opierać się na wszechstronnie zebranym i ocenionym materiale dowodowym.

Naczelny Sąd Administracyjny ma rozpoznać dwie skargi kasacyjne wniesione w związku ze sprawami, w których równolegle do prowadzonego postępowania podatkowego wszczęto postępowanie karne skarbowe, a w konsekwencji tego powiadomiono podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.).

Podatnik ma prawo powoływać się na klauzulę rozstrzygania wątpliwości podatkowych na swoją korzyść, i to w bardzo szerokim zakresie. Organy podatkowe mają natomiast obowiązek ustalania owej korzyści w toku sprawy podatkowej oraz zastosowania się do zasad wynikających z Ordynacji podatkowej, jak również ustawy – Prawo przedsiębiorców w przypadku, gdy sprawa dotyczy podmiotów gospodarczych.

W przepisach Ordynacji podatkowej określone zostały przesłanki wznowienia postępowania podatkowego. Wznowienie postępowania jest jednym z nadzwyczajnych trybów postępowania podatkowego, mogących skutkować wzruszaniem decyzji ostatecznych. Celem wznowienia postępowania jest ponowne rozpatrzenie sprawy, zmierzające do usunięcia ciężkich wad postępowania podatkowego, ujawnionych po wydaniu decyzji.

Organ podatkowy, w drodze decyzji, ma prawo dokonać zabezpieczenia zobowiązania podatkowego na majątku podatnika lub majątku wspólnym przed terminem płatności, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane. Decyzja organu nie jest jednak ostateczna i podatnik może w niektórych sytuacjach się od niej odwołać.

Postępowanie podatkowe, Unikanie opodatkowania

BEPS 2.0 - co oznacza dla polskich podatników?

Wzrost liczby postępowań z klauzulą GAAR. Jak uniknąć podejrzeń o nielegalne unikanie opodatkowania?

Kiedy przekształcenie spółki nie jest unikaniem opodatkowania?

Klauzula GAAR: współpraca ze swoją spółką na celowniku fiskusa?

Blockchain narzędziem organów podatkowych w UE

Dochody z CIT w Polsce. Które firmy płacą największy podatek?

Wymiana udziałów w spółkach a unikanie opodatkowania

Zasada dwuinstancyjności w postępowaniu podatkowym – prawa podatnika i obowiązki organu podatkowego

Pełnomocnictwo szczególne (procesowe) podatnika - zakres (uchwała NSA)

Doręczanie pism pocztą w postępowaniu sądowym - problem z awizo

Pełnomocnik ogólny podatnika – uprawnienia, powołanie. Czy warto mieć pełnomocnika?

Doręczenie decyzji lub postanowienia z pominięciem pełnomocnika podatnika jest nieskuteczne

Kary porządkowe w kontroli podatkowej – jak z nimi walczyć

Kiedy urząd skarbowy ma dostęp do informacji bankowych podatnika? Zmiany od 1 lipca 2022 r.

Raje podatkowe - gdzie można się ukryć przed fiskusem?

Zwalczanie nielegalnego zatrudnienia i płacenia pod stołem [Polski Ład]

Czy CIT jest podatkiem dobrowolnym?

Unijna lista rajów podatkowych

Wielka reforma międzynarodowego opodatkowania

Nowe przepisy w walce z unikaniem opodatkowania w UE

Pandora Papers - jak politycy i miliarderzy nie płacą podatków

Grupy VAT będą służyć ucieczce od opodatkowania

Unikanie opodatkowania przez holdingi zagraniczne a polskie spółki

Pracodawca zapłaci zaległe podatki. Pakiet uszczelniający podatki CIT, PIT, VAT

Problematyczne transakcje z rajami podatkowymi – ceny transferowe, dokumentacja, odpowiedzialność

Nadużywanie prawa przez organy podatkowe będzie utrudnione

Zwalczanie rajów podatkowych - dyrektywa public tax CBCR

Obserwatorium podatkowe do walki z unikaniem opodatkowania

Czy transgraniczna wymiana udziałów to unikanie opodatkowania?

Błędnie wydana decyzja podatkowa – co zrobić?

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania służą też unikaniu opodatkowania

Holandia na 4. miejscu rankingu rajów podatkowych

Nadużycie prawa przez organy podatkowe a kontrola sądów administracyjnych

Organ podatkowy nie może działać poza formalnym postępowaniem

Unijny wykaz rajów podatkowych - zmiany 2021

Podatnik ma prawo udowodnić swoje racje - wyrok NSA

Zmiany w unijnym wykazie rajów podatkowych

Zmiana adresu podatnika – obowiązki wobec organów podatkowych

Zmiany dyrektywy dot. współpracy administracyjnej - uszczelnianie podatków w UE

Rada ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania II kadencji

Urna do składania dokumentów w urzędach skarbowych - problem z potwierdzeniem złożenia

Uszczelnianie podatków w UE - Polska liczy na poparcie niemieckiej prezydencji

Kiedy organ może odmówić stronie wglądu w akta sprawy podatkowej?

Firmy związane z rajami podatkowymi bez pomocy państwa w czasie epidemii

Ośrodek interesów osobistych i gospodarczych podatnika

Swobodna a dowolna ocena dowodów w sprawie podatkowej

Doradcy podatkowi skierowali do NSA opinię amicus curiae

Jak działa zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika

Przesłanki wznowienia postępowania podatkowego

Jak złożyć odwołanie od decyzji zabezpieczającej zobowiązanie podatkowe