Pracodawca, Płatnik

Cykl obowiązków rozliczeniowych za 2024 rok rozpoczyna wystawienie formularzy PIT-11. Są one sporym wyzwaniem zarówno dla księgowych, jak i płatników – zawierają szereg danych dochodowych istotnych dla prawidłowego rozliczenia podatników, a jednocześnie czas na ich wystawienie jest bardzo krótki. Przedsiębiorcy mieli czas na wysłanie ich do urzędu skarbowego tylko do 31 stycznia. Natomiast pracownikowi trzeba dostarczyć do 28 lutego. Na co uważać przy sporządzaniu PIT-11, żeby uniknąć prawnych konsekwencji? Co zrobić, jeśli nie wyrobimy się w terminie?

Czas na złożenie dokumentów PIT-11, PIT-R, PIT-8C i PIT-40A/11A za 2024 rok upływa 31 stycznia. To nie tylko formalność – poprawne dane, w tym PESEL lub NIP, są kluczowe, aby uniknąć problemów z rozliczeniem podatkowym. Dowiedz się, jak prawidłowo przygotować formularze, uwzględnić ulgi podatkowe i złożyć dokumenty drogą elektroniczną. Sprawdź szczegóły, aby wszystko poszło sprawnie!

Od początku 2026 roku mają wejść w życie zmiany w przepisach dotyczących naliczania stażu pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy obejmie nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy zatrudnienia, takie jak umowy zlecenia czy prowadzenie działalności gospodarczej. Te zmiany przyniosą korzyści dla pracowników, ale także dodatkowe wyzwania dla pracodawców.

W przypadku gdy bez wiedzy pracodawcy pracownik wystawiał puste faktury, to pracownik powinien ponieść konsekwencje swojego działania i to on jest zobowiązany do zapłaty wykazanego na fakturach VAT-u – orzekł 24 listopada 2023 r. WSA w Warszawie. Potwierdził to TSUE w wyroku z 30 stycznia 2024 r. Taka linia orzecznicza powinna zwiększyć bezpieczeństwo przedsiębiorstw poszkodowanych nieuczciwą działalnością swoich pracowników.

Zbliża się termin złożenia deklaracji PIT-4R. Tymczasem jednym z problemów, z którymi nadal mierzą się osoby wypełniające ten formularz jest to, jak prawidłowo określić w nim liczbę podatników.

W okresie przedświątecznym i na zakończenie roku wiele firm decyduje się na obdarowywanie swoich pracowników i partnerów biznesowych prezentami, co jest wyrazem wdzięczności za współpracę. Ta praktyka, choć pozytywnie wpływa na wizerunek firmy, wiąże się z pewnymi konsekwencjami podatkowymi. Ważne jest zrozumienie, kiedy i w jakich okolicznościach pracownik, otrzymując prezent od firmy, może być zobowiązany do zapłaty podatku.

Wszyscy płatnicy składek (w tym przedsiębiorcy) mają (od bieżącego roku) obowiązek posiadania profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Osoba, która dopiero startuje ze swoim biznesem musi pamiętać o tym, by założyć konto na PUE. Trzeba to zrobić w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności.  

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa poinformowali 25 września 2023 r., że usługa „Rozliczenia” jest już dostępna w e-Urzędzie Skarbowym. Usługa ta pozwala podatnikom i płatnikom zweryfikować salda i szczegóły rozliczeń z urzędem skarbowym.

Interpretacja Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) dotyczy obowiązków płatnika przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w Polsce w kontekście zatrudniania pracowników na podstawie umowy zlecenia wykonywanej na terenie Niemiec. Usługi opiekuńcze świadczone w Niemczech nie kwalifikują się jako usługi związane z wolnym zawodem, a dochody z nich uzyskiwane podlegają opodatkowaniu w Polsce. Właściciel takiej firmy musi zatem pobierać i odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy oraz składać informacje na PIT-11 i PIT-4R. 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił wyjaśnień odnośnie problemów w trakcie obsługi dokumentów w programie Płatnik dotyczących:
- wysłania deklaracji dla płatników wyrejestrowanych z ubezpieczeń,
- braku możliwości przetworzenia kolejnego dokumentu ZUS ZUA z kodem 05xx,
- sporządzenia dokumentu ZUS DRA z rocznym rozliczeniem za miesiąc kwiecień 2023 roku dla planików składek, którzy zakończyli działalność w grudniu 2022 roku.

Część obcokrajowców pracujących w Polsce może nie zdążyć z pozyskaniem nowych dokumentów pobytowych, jeśli stracą ochronę tzw. ustawy covidowej w związku z zakończeniem stanu zagrożenia epidemicznego. Utrata tych pracowników będzie bolesna dla całej gospodarki - ocenili eksperci rynku pracy.

Skrócenie czasu pracy o 20 proc. w skali tygodnia bez utraty wynagrodzenia doprowadziło do znacznego spadku poziomu stresu pracowników, redukcji dni na zwolnieniu chorobowym, zwiększenia lojalności pracowników wobec pracodawcy oraz wyraźnie poprawiło równowagę między życiem zawodowym a prywatnym osób w wieku roboczym. Nie wpłynęło natomiast na pogorzenie wydajności - wynika z badań w Wielkiej Brytanii.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania redakcji portalu infor.pl udzieliło wyjaśnień odnośnie zasad i trybu udzielania pracownikom zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych (tzw. wyjścia prywatne). Czy takie wyjścia prywatne w czasie pracy dotyczą także pracowników na pracy zdalnej? Co zmieni się po wejściu w życie 7 kwietnia 2023 r. przepisów nowelizacji kodeksu pracy dot. pracy zdalnej? Kiedy trzeba odpracować takie wyjście prywatne?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że jeżeli płatnik składek do 30 grudnia 2022 r. nie założył samodzielnie konta na Platformie Usług Elektronicznych ZUS lub nie upoważnił nikogo do dostępu do profilu, ZUS utworzy mu profil techniczny do 31 stycznia 2023 roku. Profil ten wymaga aktywacji przez płatnika.

PIT-2 od 2023 roku. Zmienia się sposób składania przez podatników oświadczeń płatnikom PIT. Co warto wiedzieć o nowych przepisach? Jak się przygotować?

W ramach zapewnienia bezpieczeństwa pracownikowi posługującemu się autem służbowym, pracodawca musi zadbać o przeglądy techniczne auta oraz jego sprawne i kompletne wyposażenie, ale również kontrolować czas spędzony w podróży. Jednak obie strony – pracodawca i pracownik – muszą być świadome, że zaniechanie lub niedopilnowanie swoich obowiązków może prowadzić do kolizji drogowych, a w najgorszym przypadku do poważnych wypadków śmiertelnych.

PUE ZUS. Do 30 grudnia 2022 r. każdy płatnik składek powinien założyć profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Jeśli tego nie zrobi, ZUS sam założy mu taki profil – przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Praca zdalna swój renesans przeszła w dobie pandemii. To w tym czasie większość pracodawców i pracowników przekonała się, że praca zdalna jest możliwa, a co więcej efektywna. Chociaż początkowo większość ludzi, ze względu na ograniczenia pracowała w domu, to po pewnym czasie nasunęło się pytanie czy podczas pracy zdalnej można pracować z innego miejsca niż miejsce zamieszkania?

Minister Rodziny i Polityki Społecznej wydał 25 października 2022 r. rozporządzenie, które podwyższa od 29 listopada 2022 r. wysokość diet i limitów na nocleg w delegacjach zagranicznych do niektórych państw. Rozporządzenie dotyczy wprost pracowników sfery budżetowej ale też określa minimalny poziom diet także dla wszystkich innych pracowników. Także zwolnienie podatkowe związane z dietami pracowniczymi i innymi należnościami za czas podróży służbowej pracownika obejmuje wszystkich pracowników (nie tylko sfery budżetowej). To zwolnienie podatkowe jest ograniczone do wysokości tych diet i należności określonych dla pracowników sfery budżetowej. Ponadto wskutek podwyższenia stawki diety zwiększą się koszty podatkowe przedsiębiorców z tytułu podróży służbowych. Rozporządzenie to przewiduje także podwyższenie (od 2023 roku) diety krajowej (do 45 zł) i innych należności z tytułu podróży służbowych na terenie kraju.

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

Od 1 sierpnia 2022 r. wchodzą w życie zmiany w przepisach dotyczących umowy o pracę na okres próbny. Modyfikacjom podlegają najistotniejsze postanowienia stanowiące o czasie trwania umowy, możliwości jej przedłużenia oraz ponownego zawarcia. Zmiany w kodeksie pracy przewidziane przez ustawodawcę podyktowane są obowiązkiem harmonizacji przepisów krajowych z postanowieniami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. Mają one na celu zapewnienie minimalnych praw wszystkim pracownikom w UE, wprowadzenie bardziej przejrzystych norm zatrudnienia oraz poprawę warunków pracy. Zmiany będą obejmować m.in. przepisy dotyczące umowy o pracę na czas określony oraz umowy na okres próbny.

Co dalej z pracą zdalną? Czy będzie można pracować zdalnie na stałe? Rada Ministrów przyjęła pod koniec maja 2022 r. projekt ustawy, zakładający wprowadzenie takiej formy wykonywania pracy na stałe do Kodeksu pracy. Ten projekt nowelizacji Kodeksu pracy jest już w Sejmie i został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

24 maja 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rodziny i polityki społecznej. Rząd chce na stałe wprowadzić do Kodeksu pracy możliwość wykonywania pracy zdalnej. Będzie to bardziej elastyczna forma wykonywania pracy od obecnie funkcjonującej telepracy. Rozwiązanie to powinno poprawić możliwości zatrudnienia osób znajdujących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w tym rodziców małych dzieci oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci. Ponadto, pracodawcy będą mogli wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników lub kontrolę na obecność środków działających podobnie do alkoholu, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

W związku z wojną na terenie Ukrainy, Ministerstwo Finansów zapowiada korzystne zmiany w prawie podatkowym dla darczyńców i obdarowanych. To bardzo dobra inicjatywa. Warto przy tym rozważyć wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym dla przekazujących darowizny na wzór tej, która dotyczyła darowizn na rzecz walki z COVID-19.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne za osobę powołaną do pełnienia funkcji prokurenta na mocy aktu powołania powinna być naliczona i odprowadzona przez płatnika na zasadach ogólnych w pełnej wysokości, od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. Nie ma przy tym znaczenia czy od wypłaconego prokurentowi wynagrodzenia przedsiębiorca (np. spółka), pełniący funkcję płatnika składek, jest zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Tak uznał ZUS (oddział w Gdańsku) w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2022 r. Argumentacja zaprezentowana przez ZUS w tej interpretacji dotyczy nie tylko składek zdrowotnych od prokurentów ale także innych osób dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie (np. członków zarządu spółek). Do tych osób nie ma zastosowania, zdaniem ZUS, mechanizm obniżenia miesięcznej składki zdrowotnej do „0” zł określony w art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.