Sąd administracyjny, Decyzja administracyjna

Rozliczenia w podatku u źródła (WHT) w ostatnich latach są obiektem wzmożonego zainteresowania organów podatkowych. Oprócz wszczynania kontroli podatkowych czy celno-skarbowych wobec płatników, organy dokonują bardziej dotkliwych i niekorzystnych działań, takich jak chociażby wszczynanie postępowań karnoskarbowych czy wydawanie decyzji zabezpieczających. Często te dodatkowe działania podejmowane są jedynie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia i wydłużenia czasu na wydanie decyzji. Takie działania organów podlegają jednak kontroli sądowej, czego wyraz dał WSA w Warszawie w wyroku z 22 lutego 2024 r., sygn. III SA/Wa 2564/23.

Złożenie wniosku o rozłożenie zaległości podatkowej na raty, czy o odroczenie płatności nie ma wpływu na możliwość jej egzekwowania - tak wynika z wyroku NSA. Orzeczenie NSA świadczy o tym jak ważne jest dochowanie terminów w postępowaniu administracyjnym. Zbyt późne działania, podejmowane często „po fakcie” mogą nie przynieść oczekiwanych skutków.

O przyznaniu wsparcia finansowego w ramach „Tarczy Finansowej” decyduje Polski Fundusz Rozwoju. Sąd administracyjny odmówił rozpoznania skargi przedsiębiorcy ubiegającego się o subwencję od odmownej decyzji PFR. Uznał, że sprawa ma charakter cywilnoprawny i nie podlega rozpoznaniu przez sąd administracyjny. Rzecznik Praw Obywatelskich nie zgadza się z taką interpretacją przepisów i kieruje skargę kasacyjną do NSA.

NSA uchylił 24 listopada 2021 r. wyrok WSA w Szczecinie i poprzedzającą go decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej nakładającą na podwykonawcę karę pieniężną za brak aktualizacji danych w zgłoszeniu SENT.

Wymiana udziałów a PIT. W dniu 22 lipca 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał dwa ważne wyroki odnośnie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych transakcji wymiany udziałów w spółce z o.o. w organizacji. NSA stanął po stronie podatników i orzekł, że taka transakcja nie jest opodatkowana PIT. To przełom w dotychczasowej linii orzeczniczej sądów administracyjnych.

Skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest zwykłym środkiem odwoławczym i można ją wnieść od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie. Co jeszcze warto wiedzieć o skardze kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym?

Skarga na decyzję administracyjną. Artykuł 3 § 1 i 2 ustawy prawo o podstępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowią, że Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, a kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne oraz na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty. Nie ma więc żadnych wątpliwości, że ustawodawca zdecydował, że działanie administracji publicznej podlega kontroli przez sądy administracyjne. Z tego prawa skorzystać mogą podatnicy w formie tak zwanej skargi.

Zwolnienie z podatku od nieruchomości. Czy rada gminy może uzależnić zwolnienia z podatku od nieruchomości od braku zaległości publicznoprawnych?

Odwołanie od decyzji podatkowej. Jedną z kluczowych zasad postępowania administracyjnego jest zasada dwuinstancyjności, wyrażona wprost w art. 15 k.p.a., gdzie ustawodawca stwierdził, że postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przechodząc na grunt przepisów stricte podatkowych, w art. 220 Ordynacji podatkowej ustawodawca potwierdził, że od decyzji organu podatkowego (decyzja pierwszej instancji) służy odwołanie. Istota tego rozwiązania polega na możliwości skorzystania z dwukrotnego rozpatrzenia tej samej sprawy i wydania rozstrzygnięcia przez dwa różne organy. Wiedząc o tym uprawnieniu strona, która nie zgadza się z treścią wydanej wobec niej decyzji podatkowej, może więc wnieść odwołanie. Jak prawidłowo przygotować taki dokument? Na co zwrócić uwagę? Gdzie szukać informacji oraz wskazówek?

Od kilku lat widoczna jest naganna praktyka organów podatkowych masowego, „profilaktycznego” wszczynania postępowań karnoskarbowych wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jak oceniają to sądy administracyjne?

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu rozstrzygnął 16 września 2020 r. kwestię warunków stosowania sankcyjnej stawki podatku od czynności cywilnoprawnej w przypadku braku wyodrębnienia rzeczy i praw majątkowych (sprawa o sygn. I SA/Wr 40/20). Jest to pierwszy pozytywny dla podatników wyrok w tej kwestii. WSA uznał, że podatnik nie naraża się na zastosowanie najwyższej (sankcyjnej) stawki podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku braku wyodrębnienia wartości rzeczy lub praw majątkowych w treści umowy cywilnoprawnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 8 kwietnia 2020 r. uznał, że przepisy dotyczące schematów podatkowych mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej. Zdaniem Sądu organ powinien udzielić interpretacji jeżeli wniosek dotyczy przepisów prawa podatkowego materialnego w zakresie obowiązków nałożonych mocą ustawy podatkowej na podatnika. Nie znajdzie w tym przypadku zastosowania art. 14b § 2a Ordynacji podatkowej, bowiem nie można uznać, że przedmiotem wniosku o interpretację indywidualną były przepisy prawa podatkowego regulujące właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych.

Wydany niedawno wyrok NSA wydaje się rozstrzygać spór w zakresie kwalifikacji parkingów pod galeriami handlowymi. Zarówno organy podatkowe, jak również sądy administracyjne są zdania, że powierzchnia takich parkingów powinna być traktowana jak powierzchnia budynków na potrzeby podatku od nieruchomości.

Coraz częściej podatnicy w przypadku niejasności przepisów prawa podatkowego sięgają po instytucję interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Jednak zdarza się, że opinia organu podatkowego jest odmienna od stanowiska podatnika. Czy wówczas podatnik jest zmuszony ją zaakceptować i stosować, czy też może się od niej odwołać?

31 maja 2019 r. weszły w życie przepisy wprowadzające informatyzację postępowań przed sądami administracyjnymi (zarówno przed NSA jak i wojewódzkimi sądami administracyjnymi). Nowe przepisy przewidują one m.in. możliwość wnoszenia pism procesowych nie tylko w postaci papierowej, ale również w formie dokumentu elektronicznego. "Podstawowym celem wskazanych regulacji jest umożliwienie stronom postępowania sądowo-administracyjnego komunikacji elektronicznej z sądem" - podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w komunikacie zamieszczonym na stronie internetowej w związku z nowymi przepisami.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 marca 2019 r. podzielił argumentację Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, że w sprawie pewnego podatnika VAT z branży gastronomicznej doszło do naruszenia zasady zaufania do organów podatkowych, bowiem Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej zakwestionował ustalenia Naczelnika Urzędu Skarbowego. Wyrok, jeśli się uprawomocni lub utrzyma się przed NSA, może mieć przełomowe znaczenie dla wielu przedsiębiorców. Orzeczenie to bowiem narzuca organom podatkowym konieczność działania w sposób konsekwentny - komentuje dr Anna Zaręba-Faracik, Dyrektor Wydziału Interwencyjno – Procesowego w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Ostatnio organy podatkowe wykorzystują często możliwość wyłączenia jawności części dowodów w postępowaniu podatkowym. A jak to wygląda w wypadku podsłuchów? Kiedy organy podatkowe mogą wykorzystać dowody w postaci stenogramów z nagrań (lub samych nagrań) podsłuchanych rozmów?

Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców (sformułowane wcześniej także w nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego z 2017 roku) są przepisami, na które chętnie powołują się sądy administracyjne w swoim orzecznictwie. Zdaniem Mariusza Haładyja, wiceministra przedsiębiorczości i technologii utrwalenie takiej linii orzeczniczej wpłynie w przyszłości także na praktykę wydawania decyzji administracyjnych przez organy państwa.

Arystoteles był niezrównanym odkrywcą, a nieliczni zorientowani wciąż twierdzą, że i mistrzem dialektyki. Ci, którzy wiedzą o istnieniu takich jego dzieł, jak „Retoryka” czy „Topiki”, nie błądzą ani wśród meandrów indywidualnych, codziennych, konkretnych ludzkich zachowań, własnych lub cudzych, odczytują trafnie motywy zarówno utarczek domowych, łóżkowo -kuchennych, jak i fundamenty wielkich sporów religijnych, ideologicznych, politycznych czy gospodarczych, zmieniających, a nieraz grzebiących, nawet największe, najstarsze czy najcenniejsze kultury ludzkości.

Naczelny Sąd Administracyjny zdecydował 24 września 2018 r., że "niebanalny" problem opodatkowania podatkiem od nieruchomości elektrowni wiatrowych będzie rozstrzygnięty w uchwale składu siedmiu sędziów w "najszybszym możliwym" terminie.

W ubiegłym roku sądy administracyjne wydały 27 tys. wyroków w sprawach podatkowych. Okazuje się, że w 25 proc. przypadków były to orzeczenia uchylające decyzje organów podatkowych. Jednak część sądowych rozstrzygnięć w sprawach podatkowych budzi zastrzeżenia tak podatników, jak i ekspertów. Ich zdaniem to efekt nie tylko profiskalnej wykładni, lecz także niedoskonałości przepisów.

Naczelny Sąd Administracyjny w kwietniu 2018 r. postanowieniem I FSK 1860/17 przedstawił do rozpoznania składowi siedmiu sędziów zagadnienie wykorzystywania przez organy skarbowe materiałów z podsłuchów rozmów w prowadzonych postępowaniach podatkowych. Temat ten budzi poważne wątpliwości, bowiem wykorzystanie tego typu materiału dowodowego w postępowaniu podatkowym prowadzonym np. w zakresie przestępstwa karuzelowego, powinno jednoznacznie wskazywać, że materiały te zostały zgromadzone w sposób legalny.

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego sądy administracyjne, badając zgodność z prawem decyzji podatkowych, powinny mieć obowiązek bronić poglądów prawnych obywatela, jeżeli stosuje on wprost przepisy podatkowe. Powinno się też w ramach sądów administracyjnych wydzielić takie, które będą zajmowały się tylko podatkami.

Wyłączenie możliwości odwołania się do sądu administracyjnego od postanowień wydanych w ramach rozpatrzenia sprzeciwu przedsiębiorcy kontrolowanego w trybie przepisów rozdziału 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest niezgodne z Konstytucją. Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 20 grudnia 2017 r. (sygn. SK 37/15).

Po wejściu w życie nowej Ordynacji podatkowej podatnik będzie miał 30 dni (a nie 14 jak teraz) na odwołanie od decyzji podatkowej organu pierwszej instancji. Nie będzie się musiał też obawiać, że gdy jego sprawa trafi ponownie do pierwszej instancji, może na tym stracić.