Umowa o pracę, Urlop wypoczynkowy

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

Urlop wypoczynkowy jest jednym z najważniejszych praw pracowniczych. Jego celem jest zapewnienie pracownikom odpowiedniego odpoczynku oraz regeneracji sił. W Polsce prawo do urlopu jest uregulowane w Kodeksie pracy, a pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi przysługującego mu urlopu w ustalonym terminie. W praktyce jednak, nie zawsze udaje się wykorzystać wszystkie dni urlopowe w danym roku kalendarzowym. Dlatego warto wiedzieć jak przepisy określają termin wykorzystania zaległych dni urlopowych, a także konsekwencje niewykorzystania urlopu.

Jakie koszty uzyskania przychodów (tzw. koszty podatkowe) mogą odliczać pracownicy od swojego przychodu w 2025 roku? Jakie są koszty zwykłe, a jakie podwyższone? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie daje prawa (co do zasady) pracownikom odliczać uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Firmy coraz częściej proponują współpracę na zasadzie kontraktu B2B (z jednoosobową firmą, jednoosobową działalnością gospodarczą) zamiast zwykłej umowy o pracę. Niestety w Polsce panuje przekonanie, że prowadzenie działalności gospodarczej jest trudne i kosztowne. Tak naprawdę wszystkiego można się nauczyć a korzyści są konkretne. Jakie są najważniejsze zalety takiej formy prawnej współpracy i co trzeba wiedzieć by przejść na tzw. samozatrudnienie?

W ostatnim czasie wiele się mówi o zachowaniu równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Zwolennikami doktryny „work-life-balans” nie są już tylko pracownicy, ale coraz częściej przekonują się do niej również pracodawcy, oferując co rusz nowe przywileje swoim współpracownikom. Jednym, nierzadko spotykanym jest udzielenie pracownikom dodatkowych, płatnych dni wolnych np. z okazji urodzin. Jest to jednak dobrowolność zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Przywilejem pracownika, który z pewnością pomoże zachować równowagę w życiu, jest urlop wypoczynkowy. Udzielenie go jest jednym z obowiązków pracodawcy, którego nieprzestrzeganie podlega karze grzywny. 

Zdarza się czasem, że pracownik w trakcie urlopu wypoczynkowego zachoruje. Albo w trakcie urlopu ulegnie np. wypadkowi i niezbędne będzie jego leczenie. Powstaje pytanie, czy w takim przypadku świadczenie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowiące dofinansowanie takiego urlopu powinno być wypłacone? A jeżeli już wcześniej było wypłacone, czy powinno być zwrócone?

Długie weekendy w 2024 roku. Nowy rok przynosi wiele możliwości dla pracowników, aby wykorzystać dni wolne od pracy i cieszyć się długimi weekendami. Z odpowiednim planowaniem, można maksymalizować czas wolny, korzystając z przysługujących 26 dni urlopu wypoczynkowego. W tym artykule przyjrzymy się, jak najlepiej zaplanować urlop w 2024 roku, wykorzystując dni świąteczne i wolne od pracy.

Pracodawca, który chce dalej zatrudniać pracownika, ale na innych warunkach niż określone w umowie o pracę, może skorzystać z przewidzianej w art. 42 Kodeksu pracy formy wypowiedzenia warunków pracy i płacy, zwanej wypowiedzeniem zmieniającym.

Minimalne wynagrodzenie 2023 a zmiana umowy o pracę. W przyszłym roku wzrośnie dwukrotnie kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (tzw. najniższej krajowej, płacy minimalnej) i minimalnej stawki godzinowej. Już dziś wiadomo, że minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia 2023 r. wyniesie 3490 zł brutto, a od 1 lipca 2023 r. - 3600 zł brutto (w 2022 roku wynosi 3010 zł). Pracownicy i pracodawcy mają w takich przypadkach często wątpliwości, czy z uwagi na wzrost płacy minimalnej w przyszłym roku trzeba zmienić (od 1 stycznia) postanowienia wszystkich umów o pracę, które obecnie opiewają na kwoty niższe niż 3490 zł? Czy można nie zmieniać umów a np. uzupełniać wynagrodzenie za pracę, premią do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Co może zrobić pracownik, jeżeli pracodawca nie wypłaca mu minimalnego wynagrodzenia? Wyjaśnień w tym zakresie udzieliła Państwowa Inspekcja Pracy.

Kwota wolna od podatku uległa niedawno znacznemu zwiększeniu. Dzięki temu część rocznego dochodu nie jest obciążona podatkiem PIT. Ten przywilej nie jest jednak dostępny dla wszystkich.

Stawki karty podatkowej, a także sama możliwość opodatkowania w tej formie zależą m.in. od liczby zatrudnionych pracowników a także formy ich zatrudnienia (co do zasady możliwa jest tylko umowa o pracę a wykluczone np. zlecenie). Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym i załączniki do niej określają te limity pracowników. Co się dzieje w sytuacji przekroczenia tych limitów zatrudnienia? Czy można zgodnie z prawem przekroczyć te limity i nie stracić karty podatkowej?

Sposób obliczenia wynagrodzenia określonego w umowie o pracę stałą stawką miesięczną, należnego za przepracowaną część miesiąca, jeśli przez pozostałą jego część pracownik był nieobecny w pracy, jest zróżnicowany. Obowiązujące przepisy definiują dwie metodologie, których zastosowanie w danym przypadku jest uwarunkowane przyczyną nieobecności.

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

– Nowelizacja Kodeksu pracy będzie oznaczać dla pracodawców małą rewolucję. Firmy będą musiały się zastanowić nad nową organizacją pracy, ponieważ pracownikom zostaną wydłużone urlopy rodzicielskie i nadane nowe uprawnienia (np. dwa nowe rodzaje urlopów: urlop opiekuńczy i urlop z tytułu siły wyższej). Problem może się pojawić w dużych zakładach pracy, które muszą organizować pracę na wiele miesięcy z góry – mówi dr Katarzyna Kalata, wykładowczyni Wyższej Szkoły Bankowej w Łodzi. Jak ocenia, planowane zmiany, które muszą zostać wdrożone najpóźniej na początku sierpnia 2022 r., są jednak korzystne dla wszystkich pracowników, zwłaszcza tych, którzy mają dzieci.

Od 1 stycznia 2023 r. pracujący np. na umowach o pracę będą mogli złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek na PIT – poinformowało Ministerstwo Finansów w komunikacie z 11 lipca 2022 r. Obecnie taką możliwość mają tylko zleceniobiorcy.

Sezon urlopowy powoli się rozpoczyna, a wraz z nim firmy transportowe czekają kolejne wydatki, których mogą nie być nawet do końca świadomi. Jakie? Chodzi o wynagrodzenia urlopowe kierowców zawodowych, które wylicza się na podstawie wynagrodzenia z umowy o pracę, najczęściej za okres ostatnich 3 miesięcy. Jeszcze rok wcześniej pracownicy otrzymywali pensję brutto w wysokości 3200 – 3300 zł i to właśnie z tej średniej wyliczane było wynagrodzenie urlopowe. Od 2 lutego 2022 r. to się zmienia, ponieważ wypłata polskiego kierowcy wzrosła do 10-12 tys. brutto. I właśnie ta kwota posłuży do wyliczenia średniej za urlop wypoczynkowy, co daje prawie trzykrotny wzrost względem wypłat za poprzedni sezon. – Może się okazać, że będzie to kolejna „cegiełka” do tych wyższych kosztów, których firmy transportowe, szczególnie te małe, mogły nie wziąć pod uwagę, planując budżet na 2022 rok. A ten koszt będą musieli dopiero ponieść, bo sezon urlopowy dopiero się rozpoczyna – tłumaczy Łukasz Włoch, ekspert OCRK, Grupa Inelo.

Samozatrudnieni, czyli prowadzący indywidualną działalność gospodarczą podejmują współpracę z innymi podmiotami gospodarczymi (B2B) na podstawie umów cywilnoprawnych (dot. świadczenia usług), które mogą być podobne do umowy o pracę. Zdaniem Sądu Najwyższego świadczenie usług tylko dla jednego pomiotu nie wyklucza prowadzenia działalności gospodarczej. Jak napisać umowę między jednoosobowym przedsiębiorcą a inną firmą, by taki kontrakt B2B nie mógł być uznany przez urząd skarbowy lub ZUS za umowę o pracę? Wyjaśnia Bartłomiej Niezabitowski, radca prawny.

Jak rozliczyć podatek PIT pracownika, który jest równocześnie zatrudniony u dwóch różnych pracodawców (całość lub część etatu) w 2022 roku. Ministerstwo Finansów wskazuje o czym trzeba pamiętać, by prawidłowo rozliczyć PIT w takim przypadku, by podatnik nie stracił na nowych przepisach podatkowych wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu.

Umowa o pracę na zastępstwo. Z jakim dniem można rozwiązać umowę o pracę na zastępstwo? Od kiedy można rozpocząć ponowną procedurę naboru na umowę o pracę na zastępstwo na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika?

Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego. Przepisy Kodeksu Pracy w niektórych okolicznościach umożliwiają odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego. Eksperci wyjaśniają, kiedy pracodawca może to zrobić i jakie konsekwencje niesie to dla obu stron.

Wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop po miesiącu, w którym ustał stosunek pracy oznacza, że świadczenie to wypłacane jest po terminie. W konsekwencji, zgodnie z przepisami podatkowymi, może być zaliczone do kosztów podatkowych w miesiącu, w którym zostało wypłacone, a nie w miesiącu, za który jest należne. Tak wynika z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację poselską.

ZUS. Umowa o pracę i stypendia sportowe, a obowiązki wynikające z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w świetle orzeczenia NSA.

Urlop wypoczynkowy w minutach. Pracodawcy, którzy obniżyli pracownikom wymiar czasu pracy, obliczając wymiar przysługującego pracownikom urlopu, w praktyce zastanawiają się czy mają obowiązek udzielić pracownikom urlopu wypoczynkowego w minutach, szczególnie jeżeli w wyniku wyliczeń wymiar ten miałby wynosić obok pełnych godzin np. kilka minut. Pojawiają się przy tym również wątpliwości, czy w takim wypadku należy zaokrąglać tak wyliczony urlop.

Wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin zapowiedział nowy instrument pomocy dla branż dotkniętych restrykcjami związanymi z koronawirusem – wypłaty w wysokości do 2 tys. zł na każdy etat i umowę zlecenie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu? Czy zwrot takich kosztów będzie przychodem pracownika i będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT)?