Wierzytelność, Wierzyciel

Grudzień to dla wielu przedsiębiorców czas rozliczeń i planów na kolejny rok. To ostatnie okno dla firm z problemami finansowymi, aby zdecydować, czy wejdą w 2026 rok z planem restrukturyzacji, czy z narastającym ryzykiem upadłości. 2025 rok może być w Polsce pierwszym, w którym przekroczona zostanie liczba 5000 restrukturyzacji. Ponadto od sierpnia obowiązują znowelizowane przepisy implementujące tzw. „Dyrektywę drugiej szansy”, które promują restrukturyzację zamiast likwidacji i zmieniają zasady gry dla dłużników i wierzycieli.

Czy mamy do czynienia z dyskryminacją, gdy jeden członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki przez zgłoszenie w porę wniosku o ogłoszenie jej upadłości, podczas gdy inny nie może tego zrobić tylko dlatego, że spółka miała jednego wierzyciela? Czy organy skarbowe mogą dochodzić zapłaty podatków od takiego członka zarządu bez wcześniejszego wykazania, że działał on w złej wierze albo w sposób niedbały? Z takimi pytaniami do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wystąpił niedawno polski sąd.

Z końcem 2022 roku przedsiębiorcom mogą przepaść miliardy złotych z faktur wystawionych dwa lata temu. Z upływem 31 grudnia 2022 r. przedawnią się bowiem faktury z 2020 roku. Należności można jednak odzyskać, jeśli przedsiębiorcy już teraz zdecydują się na windykację polubowną.

W 2024 roku – wraz z implementacją przez Polskę unijnej dyrektywy drugiej szansy – wejdą w życie kolejne zmiany w prawie restrukturyzacyjnym. – Nie będzie to rewolucja w naszym systemie, ale podkreślenie polityki drugiej szansy dla firm w trudnej sytuacji ekonomicznej – ocenia radca prawny Bartosz Sierakowski. W procesie restrukturyzacji pojawi się konieczność przeprowadzenia tzw. testu zaspokojenia, czyli prognozy możliwych wariantów zaspokojenia wierzycieli. To oznacza nowe obowiązki dla doradców restrukturyzacyjnych i prawdopodobnie wzrost kosztów całej procedury.

Zwlekający z zapłatą kontrahenci to niechlubny standard w polskich firmach. Niestety niemal każdy przedsiębiorca spotyka się w końcu z sytuacją, w której druga strona transakcji będzie zwlekać z regulacją wymagalnych zobowiązań. Przyczyny takiego stanu rzeczy bywają różne, a w wielu przypadkach koniecznością okazuje się wszczęcie sprawy sądowej. Warto wiedzieć, że kosztami postępowania można obciążyć dłużnika.

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 7 kwietnia. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 3,50% do 4,50% w skali roku), podwyższeniu uległa od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 7 kwietnia 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,0% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 12%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 7 kwietnia br). Od 7 kwietnia nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Kredyt kupiecki to najpopularniejsza forma wymiany handlowej między kontrahentami. Firmy z sektora MŚP najczęściej odraczają swoim klientom termin płatności o 14 i 30 dni. Niestety, co 5. przedsiębiorca, czekając na pieniądze z wystawionej przez siebie faktury, sam wstrzymuje zapłatę innym dostawcom – wynika z badania Krajowego Rejestru Długów i firmy faktoringowej NFG. Patologiczną sytuację mogłoby zlikwidować zniesienie zakazu cesji w umowach. Ale na to firmy też ciągle… czekają.

Przedawnienie faktur. 1 stycznia 2022 r. przedawnią się faktury wystawione w 2019 r. Po tym czasie odzyskanie pieniędzy od dłużników przed sądem stanie się niemożliwe - przypominają eksperci Krajowego Rejestru Długów. Należności nie przepadną, jeśli przedsiębiorcy zdecydują się na windykację polubowną.

Poręczenie pożyczki lub kredytu. Rzecznik Finansowy ostrzega, że poręczenie (potocznie: podżyrowanie) czyjegoś kredytu lub pożyczki wiąże się z dużą odpowiedzialnością poręczyciela (żyranta). Zobowiązanie z tytułu umowy poręczenia niesie za sobą poważne obowiązki i może mieć długoterminowe skutki tak dla samego żyranta, jak również dla jego bliskich lub spadkobierców. Co trzeba wiedzieć o poręczeniu zanim poręczymy komuś dług (np. pożyczkę, kredyt). Jaka jest odpowiedzialność poręczyciela? Co zawrzeć w umowie poręczenia?

Ulga na złe długi. W ramach pakietu SLIM VAT 2 ustawodawca wprowadza zmiany dotyczące warunków korzystania z ulgi na złe długi. Wydłużeniu ulegnie również termin na skorzystanie z ulgi. Jakie dokładnie zmiany pojawią się w ustawie o VAT od 1 października 2021 r.?

Egzekucja wierzytelności publicznoprawnych. Resort finansów zamierza usprawnić proces egzekucji wierzytelności publicznoprawnych; chce m.in. uzyskiwać jak najwięcej informacji o majątku dłużników w sposób elektroniczny i zautomatyzowany - mówi dyrektor departamentu poboru podatków w Ministerstwie Finansów Arkadiusz Jedynak.

Przedawnienie. Terminy, zasady i skutki przedawnienia roszczeń (np. długów) niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wyjaśnia Sara Synowiec, aplikantka adwokacka z Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych sp.k. Czym jest przedawnienie i czy z jego upływem dług przestaje istnieć? Jakie długi ulegają przedawnieniu? Jak następuje oraz czym skutkuje przerwanie biegu przedawnienia? Ile wynosi termin przedawnienia? Jak obliczyć termin przedawnienia? Czy dług, którym już zajmuje się komornik może się przedawnić?

Strata z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności. W interpretacjach organów podatkowych, jak i orzecznictwie sądów administracyjnych, powstała i przez wiele lat istniała niespójność stanowiska odnośnie do sposobu kalkulowania przez podatników strat mających źródło w sprzedaży wierzytelności związanych bezpośrednio z czynnościami podlegającymi podatkowi VAT.

Nieterminowe regulowanie płatności jest dla przedsiębiorców podwójnym obciążeniem: nawet bowiem niezapłacone faktury powodują powstanie obowiązku podatkowego. Nie dość, że wierzyciel nie otrzymuje zapłaty za wydany towar czy wykonaną usługę, to jeszcze musi odprowadzić podatek dochodowy i VAT. Zarówno bowiem podatek VAT, jak i podatek dochodowy z zasady rozliczane są metodą memoriałową (obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym powstaje mimo tego, że nie otrzymano zapłaty). Ale warto wiedzieć, że w takiej sytuacji można skorzystać z pewnych udogodnień podatkowych.

Przedsiębiorcy będący w kłopotach finansowych zbyt późno otwierają postępowania restrukturyzacyjne. Głównym powodem jest obawa o reakcje wierzycieli i szeroko rozumianego otoczenia. Tymczasem obowiązujące prawo restrukturyzacyjne daje im bardzo użyteczne narzędzia pomagające w negocjacjach z wierzycielami.

Rzetelność można definiować na wiele sposobów, ale bez wątpienia to, czy ktoś płaci terminowo za towary i usługi, jest istotnym kryterium oceny solidności. Rzetelna Firma w oparciu o dane Krajowego Rejestru Długów sprawdziła rzetelność polskich firm. Tegoroczny wskaźnik rzetelności polskich przedsiębiorstw pokazuje pewne zmiany co do terminowości w regulowaniu faktur w porównaniu z zeszłym rokiem. W 2019 r. najwyższym wskaźnikiem rzetelności szczyciły się firmy z województwa podkarpackiego, lubelskiego i opolskiego. Dziś lubelskie spadło z podium, a firmy z Opolszczyzny zajęły pierwsze miejsce. Na podium stanęły także przedsiębiorstwa z Podlasia i Podkarpacia.

Polacy chętnie spędzają czas w sieci, na co wpłynęła pandemia i związane z nią ograniczenia życia społecznego. Z Internetu korzysta już blisko 30 mln rodaków[1]. Z kolei dane GUS wskazują, że niemal połowa Polaków w wieku 16-74 lat zarządza swoimi finansami online[2]. Teraz przez Internet możemy także zawrzeć ugodę z firmą windykacyjną. Sprawdzamy, jak to zrobić i czy taka ugoda jest ważna.

W okresie pandemii ubyło przedsiębiorców, którzy zmagają się z problemem zatorów płatniczych - wynika z badania przeprowadzonego dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor. Udział firm, które nie mogą ściągnąć należności od kontrahentów spadł w II kwartale do 35 proc. z ok. 50 proc. w zeszłym roku.

Do końca kwietnia 2020 r. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym zarejestrowano 150 wniosków o restrukturyzację. To o 9 mniej niż w podobnym czasie w ubiegłym roku, ale fala upadłości zapewne dopiero przed nami. Złożenie takiego wniosku oznacza ochronę przed wierzycielami, ale dla partnerów biznesowych restrukturyzowanej firmy kłopotliwe staje się odzyskanie należnych im pieniędzy. Są jednak sposoby, aby takie środki trafiły do wystawcy faktury – możliwe rozwiązania analizuje adwokat Karolina Krupińska.

Ministerstwo Finansów opracowało nowe wzory deklaracji w podatku dochodowym od osób prawnych, tj. wzory zeznań CIT-8 i CIT-8AB, wzory informacji CIT/WZ, CIT/WZG, CIT-8/O, CIT/BR, CIT/8S, CIT/8SP, CIT/PGK i CIT/WW. Nowe formularze zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r. i będą miały zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2020 r.

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje ustawa ograniczająca zatory płatnicze. Jej celem jest wzmocnienie pozycji najmniejszych firm wobec dużych kontrahentów. Zdaniem ekspertów korzystny efekt ustawy może zostać zmniejszony przez gorszy stan gospodarki. Dynamika PKB już w 2019 r. znacznie spadła – poniżej 3% w IV kw. (z 4,8% w I kw.). W tym roku może być jeszcze gorzej. Na spadku PKB ucierpią najpierw małe firmy, które w coraz większym stopniu będą narażone na zerwanie kontraktów przez dużych partnerów i utratę płynności finansowej.

19 lipca 2019 roku uchwalona została ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych. Ustawa wprowadziła zmiany m.in. w ustawie z 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, nadano jej nowy tytuł: ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Przygotowywane jest rozporządzenie wykonawcze do tej ustawy określające zasady przekazywania Prezesowi UOKiK ksiąg podatkowych i dowodów księgowych w toku postępowania. Zarówno rozporządzenie jak i nowelizacja ustawy mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

Zbiór wyłączeń określony w art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT dotyczy wszystkich wierzytelności przedawnionych bez względu na następcze działania podatnika skierowane wobec takiej wierzytelności np. ich sprzedaż. Tym samym straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 39 tej ustawy, aby mogły być uznane za koszt uzyskania przychodów, nie mogą dotyczyć wierzytelności przedawnionych.

Polska ustawa Prawo restrukturyzacyjne wprowadzona w 2016 roku wyprzedziła rozwiązania unijne. Jej celem jest danie niewypłacalnym firmom szansy na uniknięcie upadłości W Polsce rośnie liczba postępowań restrukturyzacyjnych i przyspieszonych postępowań układowych. Nowa dyrektywa unijna dotycząca prawa restrukturyzacyjnego zaakceptowana już przez Parlament Europejski, ma ujednolić przepisy w całej Unii i tym samym może pomóc rozwiązać największe bolączki także polskich przepisów.

6 sierpnia Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, która dokonuje zmian m.in. w ustawach o podatku dochodowym od osób prawnych i podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiany w zakresie podatków dochodowych wchodzą w życie 1 stycznia 2020 roku.