Zasiłek chorobowy, Zwolnienia lekarskie

Zasiłek chorobowy powinien być wypłacany pracownikowi już od pierwszego dnia absencji – Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie popiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, apelując jednocześnie o to, by ustawa w tej sprawie była przyjęta możliwie szybko. Przedsiębiorcy jednocześnie oczekują dalszego dialogu z Ministerstwem na temat np. „Zmian w L4”, które w opinii niektórych przedsiębiorców mogą budzić kontrowersje. – Jesteśmy zwolennikami tego, by pracownicy i pracodawcy mogli regulować swoje relacje w możliwie elastyczny sposób. Z jednej strony więc jesteśmy zwolennikami tego, by zwolnienie lekarskie nie blokowało w stu procentach możliwości wykonywania innych zobowiązań jeżeli to jest możliwe, ale z drugiej widzimy przestrzeń, gdzie zwolnienie lekarskie może być wykorzystywane do nadrabiania obowiązków w jednej pracy, przy jednoczesnym spowolnianiu działania w drugiej firmie – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

Polacy wciąż oszukują. W ubiegłym roku ZUS wstrzymał zasiłki chorobowe na kwotę ponad 29 mln złotych. ZUS coraz częściej kontroluje zwolnienia lekarskie.

W dniu 9 stycznia 2024 r. Rada Ministrów przyjęła informację o kierunku i harmonogramie prac legislacyjnych wdrażających opłacanie przez ZUS zasiłku chorobowego dla pracowników od pierwszego dnia nieobecności, przedłożoną przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

ZUS informuje – o czym pewnie nie każdy z nas wie – że jeżeli przebywając na zwolnieniu chorobowym, zmieniamy miejsce pobytu, mamy obowiązek poinformować o tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli bowiem kontroler ZUS nie zastanie chorego pod adresem widniejącym na zwolnieniu lekarskim konsekwencje mogą być dotkliwe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował właśnie wyniki kontroli zwolnień lekarskich prowadzonych od stycznia do września 2023 roku. Kwota obniżonych i cofniętych świadczeń po kontroli zwolnień wyniosła w całym kraju 129 mln 377 tys. zł. Przy tej okazji ZUS wskazał różne sposoby nadużywania zwolnień lekarskich na jakie natknął się w czasie kontroli.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w komentarzu do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa udzielił wyjaśnień odnośnie zasad postępowania w przypadku błędu w zaświadczeniu (zwolnieniu) lekarskim e-ZLA i skutków tego błędu dla zasiłku chorobowego.

Zatrudniamy osobę na podstawie umowy zlecenia. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w formie stawki godzinowej. Obowiązkowo podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, a dobrowolnie płaci składkę chorobową. W dniach 20-22 lutego 2023 r. zleceniobiorca przebywał na zwolnieniu lekarskim i nie świadczył usługi, jednakże w ciągu całego miesiąca zleceniobiorca wykonał usługę zgodnie z umową. Czy zleceniobiorca powinien mieć wypłacony zasiłek chorobowy za 20-22 lutego 2023 r.?

Kwestionowanie przez ZUS zwolnień lekarskich wystawionych podczas teleporad jest nie tylko niezrozumiałe, ale wręcz skandaliczne – uważa prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia Bożena Janicka. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, że nie kwestionuje możliwości wystawiania zaświadczeń za pośrednictwem teleporad

Praca zdalna cudzoziemców w Polsce. Czy w czasie epidemii koronawirusa cudzoziemcy, pracujący legalnie w Polsce mogą wykonywać pracę zdalnie? Czy cudzoziemcy uprawnieni do pracy w Polsce mogą podejmować pracę zdalnie w okresie objęcia obowiązkową kwarantanną? Na pytania odpowiada Państwowa Inspekcja Pracy.

Oprócz ujętych w umowie stosunku pracy zasiłków z ubezpieczenia społecznego czy wynagrodzenia, pracownikom przysługują również pozapłacowe świadczenia, które obejmują m.in. należności wynikające z użytkowania pojazdu niebędącego własnością pracownika, należności z tytułu delegacji pracowniczych, czy te związane z bezpieczeństwem i higieną pracy.

W całej Polsce, począwszy od 1 grudnia 2018 r., lekarze będą mogli wystawiać zwolnienia lekarskie tylko w formie elektronicznej (e-ZLA). Natomiast zwolnienia papierowe będą wykorzystywane jedynie w wyjątkowych sytuacjach, np. w razie awarii systemu. Od tego dnia przedsiębiorcy będą mogli założyć profil na PUE z dostępem do e-ZLA.

Coraz więcej zwolnień lekarskich jest wystawianych elektronicznie – w lipcu 2018 r. stanowiły one około 40 proc. wszystkich zwolnień. Od 1 grudnia 2018 roku lekarze będą wystawiali zwolnienia tylko w formie elektronicznej. E-ZLA trafia drogą elektroniczną do ZUS-u. Przy wystawianiu zwolnienia większość danych wypełnia się automatycznie, dzięki czemu cały proces trwa poniżej minuty. Z certyfikatu, którym można podpisywać i wysyłać zwolnienia, korzysta już co czwarty uprawniony lekarz.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 8 września 2017 r. udzielił wyjaśnień jak prawidłowo ustalać podstawę wymiaru świadczeń w razie choroby i macierzyństwa przysługujących pracownikom zatrudnionym za granicą u polskich pracodawców. W tych wyjaśnieniach eksperci ZUS omawiają zasady udzielania tych świadczeń (zasiłków) i prezentują liczne przykłady rozliczeń.

Jeszcze tylko do 30 czerwca 2018 roku możliwe będzie wystawianie zwolnień lekarskich w formie papierowej. Po tej dacie nastąpi ostateczne przejście ze zwolnień papierowych na e-zwolnienia.

28 lutego 2017 roku Prezydent podpisał nowelizację ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, na mocy której funkcjonariusze Służby Celnej, którzy przejdą od 1 marca do Krajowej Administracji Skarbowej, od pierwszego dnia pracy nabędą prawa do zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego.

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia proponuje połączenie ZUS z NFZ w celu racjonalizacji wydatków w ochronie zdrowia. To dobra propozycja, a Pracodawcy RP przypominają, że taka rekomendacja znalazła się w dokumencie Akademii Zdrowia pt. „System ochrony zdrowia w Polsce. Diagnoza i kierunki reform, opracowanym już w 2013 r.

Za czas choroby pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia albo zasiłku chorobowego. Zwolnienie lekarskie służy jak najszybszemu powrotowi do zdrowia, w związku z tym nie należy wówczas podejmować żadnej pracy. Wykonywanie pracy podczas zwolnienia stanowi podstawę do odebrania zasiłku, jak również może uzasadniać zwolnienie dyscyplinarne pracownika.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. W projekcie wskazano okres, w jakim ZUS i KRUS będą mogły żądać zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, np. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy opiekuńczego.

Z 2 mln zwolnień lekarskich, które co miesiąc wpływają do ZUS-u, nawet 12 proc. jest wystawianych bezzasadnie. E-zwolnienia pomogą szybciej skontrolować zwolnienie. Szacuje się, że oszczędności z tytułu efektywniejszej kontroli sięgną 200 mln zł. Nowe przepisy mają obowiązek stosować płatnicy zatrudniający powyżej 5 osób. Mniejsi przedsiębiorcy są z tego zwolnieni do końca 2017 roku.

Każdego roku inspektorzy ZUS kontrolują osoby przebywające na zwolnieniach lekarskich. Sprawdzają, czy pracownicy, przebywający na L4, faktycznie wracają do zdrowia. Nierzadko zdarza się, że zamiast wykorzystywać chorobowe na rekonwalescencję, wyjeżdżają na wczasy albo podejmują inną pracę. Co grozi za wykorzystywanie zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem?

Kiedy lekarz wystawia pracownikowi zwolnienie lekarskie ZUS ZLA, jest to równoznaczne z oświadczeniem, że pracownik jest niezdolny do pracy przez tyle dni, ile zostało wskazane w zwolnieniu oraz że w ramach rekompensaty za wynagrodzenie za te dni otrzyma zasiłek chorobowy. Praca podczas zwolnienia lekarskiego jest sprzeczna z leczeniem czy rehabilitacją, które mają na celu odzyskanie zdolności do pracy. Jakie są jej konsekwencje na gruncie ZUS-u czy relacji z pracodawcą?

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w ramach Unii Europejskiej pozwala na to, by zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, opiekuńczy i inne świadczenia z ubezpieczeń społecznych mogły być pobierane w innym kraju, a nie koniecznie w tym, w którym ubezpieczony nabył do nich prawa. Jednak każdy kraj UE wymaga przedstawienia innych dokumentów na potwierdzenie prawa do wypłaty świadczenia. Ważne, że dokumenty potwierdzające prawa do świadczenia nie muszą być tłumaczone na język kraju, w którym ubezpieczony przebywa, nie mogą też zostać z tego powodu odrzucone. Urząd, do którego wpływa wniosek o wypłatę świadczenia ma obowiązek szukać brakujących informacji i je weryfikować.

Początek stycznia 2016 r. wnosi wiele zmian, jeśli chodzi o zwolnienia lekarskie. Pracownicy nie będą już musieli osobiście dostarczać formularzy zwolnienia lekarskiego do zakładu pracy. To duże ułatwienie - dla chorych pracowników wyprawa do miejsca pracy, by dostarczyć druk, nie zawsze była przyjemna, a niekiedy mogło to wpłynąć na ich stan zdrowia, tym bardziej że mieli oni na to tylko 7 dni od wystawienia zwolnienia. Nierzadko dostarczały je osoby bliskie pracownikowi - partnerzy lub członkowie rodziny. Od stycznia 2016 nie będzie takiej konieczności - tradycyjne L4 mają zostać wyparte przez elektroniczne zwolnienia lekarskie.

Od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. zaświadczenia lekarskie będą mogły być wystawiane przez lekarzy, zarówno w formie dokumentu elektronicznego (e-ZLA), jak również według zasad obowiązujących przed 1 stycznia 2016 r. na wydanych przez ZUS drukach ZUS ZLA. Od dnia 1 stycznia 2018 r. zaświadczenia lekarskie będą wystawiane wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego. Prezentujemy wyjaśnienia ZUS w tym zakresie kierowane do płatników.

Od 2016 r. lekarze będą mogli wystawiać nam zwolnienie lekarskie w formie elektronicznej. Takie e-zwolnienie zostanie przekazane automatycznie do ZUS, bez konieczności osobistego dostarczania, a także przechowywania kopii przez lekarza. Następnie ZUS przekaże elektronicznie zwolnienie pracodawcy, na jego profil informacyjny. Równolegle jednak do 2017 r. – na dotychczasowych zasadach – będą funkcjonowały papierowe zwolnienia, które będziemy musieli niezwłocznie dostarczyć swojemu pracodawcy lub ZUS. Od 2018 r. zwolnienia lekarskie będą wystawiane jedynie w formie elektronicznej - tylko w wyjątkowych wypadkach w formie wydruku z systemu elektronicznego.