CIT - koszty, Upadłość

Od początku 2024 roku do końca września niewypłacalność ogłosiło 4 465 polskich firm. Firma Coface, która co kwartał przygotowuje raport na ten temat, podkreśla, że to aż 95% wszystkich przedsiębiorstw, które podjęły działania insolwencyjne w 2023 roku. Do końca roku pozostały jeszcze 3 miesiące, a eksperci już dziś prognozują, że w grudniu liczba niewypłacalności osiągnie rekord i wyniesie 5 tysięcy. W których sektorach dynamika wzrostu była największa i jakie branże ucierpiały najbardziej?

Rok 2023 nie był łaskawy dla naszej rodzimej gospodarki. W ciągu ostatnich 12 miesięcy aż 4701 polskich przedsiębiorstw ogłosiło upadłość. Jak wskazują ekonomiści z firmy Coface, która przygotowała zestawienie niewypłacalności z ostatnich 10 lat, w tym roku padł rekord, a ogólna liczba niewypłacalnych przedsiębiorstw jest niemal o 2 tysiące większa niż w 2022 roku. Niepokoić może również fakt, że wzrost upadłości zanotowała każda branża prócz rolnictwa. Czy to już szczyt słabej kondycji polskiej gospodarki? 

Pracodawca (podatnik PIT albo CIT), który w 2023 roku na zasadzie memoriału, zaliczył do kosztów uzyskania przychodów nieopłacone w terminie składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń pracowniczych (w części finansowanej przez płatnika), powinien dokonać „wstecz” korekty kosztów związanych z tymi składkami, tj. skorygować koszty miesiąca, w którym zaliczył, na zasadzie memoriału, składki do kosztów podatkowych. Składki te będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w miesiącu, w którym zostaną zapłacone. Takie jest stanowisko Ministra Finansów, przedstawione przez Artura Sobonia Sekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi z 25 stycznia 2023 r. na interpelację poselską.

Umowę leasingu operacyjnego można rozwiązać wcześniej niż po upływie minimalnego okresu dwóch lat, bo prawo tego nie zakazuje – uważają eksperci rynku wynajmu. Co więcej nie trzeba korygować kosztów podatkowych jeżeli umowa skończy się przed upływem dwóch lat. Eksperci wskazują, że przeszkodą w skróceniu okresu trwania umowy jest podejście leasingodawców, dla których dłuższa umowa oznacza wyższy zysk.

Zanegowanie możliwości dochodzenia przez banki wynagrodzenia za korzystanie z kapitału prowadziłoby do istotnego zachwiania stabilności rynku finansowego, a w wysoce prawdopodobnym scenariuszu – w efekcie nawet do jego załamania – uważa przewodniczący KNF Jacek Jastrzębski. Podał, że jednorazowy koszt dla banków niekorzystnego rozstrzygnięcia TSUE (pierwsza rozprawa w tej sprawie ma się odbyć 12 października 2022 r.) wyniósłby łącznie ok. 100 mld zł.

Ulga na sponsoring w podatkach dochodowych obowiązuje od początku 2022 roku. Jak działa ulga sponsoringowa? Czy wydatki na sponsoring muszą spełniać ogólne kryteria kosztów podatkowych? Czy trzeba zawrzeć umowę sponsoringu, by skorzystać z ulgi? Jak rozliczyć ulgę na sponsoring?

W 2024 roku – wraz z implementacją przez Polskę unijnej dyrektywy drugiej szansy – wejdą w życie kolejne zmiany w prawie restrukturyzacyjnym. – Nie będzie to rewolucja w naszym systemie, ale podkreślenie polityki drugiej szansy dla firm w trudnej sytuacji ekonomicznej – ocenia radca prawny Bartosz Sierakowski. W procesie restrukturyzacji pojawi się konieczność przeprowadzenia tzw. testu zaspokojenia, czyli prognozy możliwych wariantów zaspokojenia wierzycieli. To oznacza nowe obowiązki dla doradców restrukturyzacyjnych i prawdopodobnie wzrost kosztów całej procedury.

Dzięki zezwoleniom KNF i poprzez podleganie systemowi rekompensat, polscy inwestorzy lokujący swoje środki w rodzimych aplikacjach do inwestowania takich jak WealthSeed mogą czuć się bezpieczniej, niż w przypadku instytucji zagranicznych, gdzie w razie upadłości może zajść konieczność ubiegania się o swoje środki poprzez organy znajdujące się w innych krajach. Dlaczego system rekompensat Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. (KDPW) jest tak ważny dla bezpieczeństwa naszych środków oraz jak funkcjonuje – wyjaśnia Filip Lachowski, CEO WealthSeed.

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

Postępowanie upadłościowe kojarzy się z długotrwałym i kosztownym procesem zmierzającym do zakończenia działalności zadłużonego przedsiębiorstwa. Efekty końcowe najczęściej jednak nie zadowalają żadnej ze stron. Nierzadko dochodzi do sytuacji, w której majątek upadłego jest wyprzedawany po cenie znacznie niższej niż rynkowa, a wierzyciele odzyskują znikomą część swoich wierzytelności. W celu usprawnienia postępowania upadłościowego ustawodawca wprowadził do polskiego prawa procedurę przygotowanej likwidacji – w praktyce określaną jako „pre-pack” .

Przekazywana od 24 lutego 2022 r. pomoc humanitarna na rzecz m.in. organizacji pożytku publicznego, samorządów, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w związku z wojną na Ukrainie jest uznana za koszt uzyskania przychodu w podatkach dochodowych PIT i CIT - wynika ze specustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa projektu ustawy. Ponadto zwolnione z podatku dochodowego są pomoc humanitarna i świadczenia dla osób zapewniających zakwaterowanie uchodźcom z Ukrainy.

Kiedy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące i wierzytelności, odpisane jako nieściągalne? Jak na możliwość ujęcia takich kosztów podatkowych wpływa upadłość zagranicznego dłużnika?

Nadzwyczajna w ostatnim czasie aktywność Rady Polityki Pieniężnej oraz związany z nią wzrost stóp procentowych z pewnością przyprawiają o ból głowy wielu podatników, którzy w związku z tym będą ponosili większe koszty finansowania dłużnego. Nie wszyscy mają jednak świadomość, że od 2019 roku w ustawie o CIT znajduje się regulacja, która umożliwia uzyskanie oszczędności podatkowej w kwocie nawet do 47,5 tys. zł w roku podatkowym, a wzrastające stopy procentowe pozwolą na szybsze dojście do tej granicy.

Koszty usług niematerialnych w 2022 roku. Ustawa nowelizująca wiele przepisów podatkowych przygotowana w ramach rządowego programu „Polski Ład” uchyla od 2022 roku w całości art. 15e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie oznacza to jednak, że problemy interpretacyjne związane ze stosowaniem tego przepisu znikną wraz z nadejściem nowego roku.

Polski Ład zakłada, że koszty od podmiotów powiązanych nie będą mogły stanowić kosztów podatkowych. Co dokładnie planuje ustawodawca?

Brytyjski VAT a przychody i koszty w polskim CIT. Dla celów polskiego podatku dochodowego od osób prawnych polska Spółka ma obowiązek uwzględniać w przychodach podatkowych wartość faktur wystawionych na terytorium Wielkiej Brytanii z tytułu sprzedaży towarów w kwocie brutto (przychód należny), tj. w kwocie powiększonej o brytyjski VAT. Natomiast w kosztach uzyskania przychodów Spółka powinna uwzględnić wydatki ponoszone na terytorium Wielkiej Brytanii z tytułu zakupu towarów wraz z zapłaconym podatkiem VAT, czyli koszty poniesione w kwocie brutto, a także zapłacony przez Spółkę do brytyjskiego urzędu skarbowego brytyjski VAT z tytułu wystawionych przez Spółkę faktur sprzedażowych. Tak zinterpretował przepisy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 września 2021 r.

Gadżety reklamowe a koszty. Wydatki poniesione na nabycie drobnych gadżetów z logo podatnika, które są rozdawane dobrowolnie i nieodpłatnie, stanowią wydatki reklamowe. Tego rodzaju wydatki, jako spełniające kryteria z art. 15 ust 1 ustawy o CIT, mogą być w całości uznane za koszty uzyskania przychodów. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 17 września 2021 r.

Koszty uzyskania przychodów. 13 stycznia 2021 roku zapadł ważny dla podatników wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie o sygnaturze III SA/Wa 1259/20. Dotyczy on kwestii winy przy rozliczeniu przez podatników kosztów uzyskania przychodów na podstawie nierzetelnych dowodów księgowych. Orzeczenie to powinno zwrócić uwagę podatników, ponieważ z wydawanych decyzji organów podatkowych, a następnie wyroków sądowych wyłania się dość surowa dla podatników linia orzecznicza. Podatnicy powinni teraz jeszcze bardziej niż do tej pory uważać na kwalifikowanie kosztów i weryfikacje dokumentów księgowych, którymi się posługują, ponieważ mogą ponosić negatywne konsekwencje również działań niezawinionych.

Upadłości i restrukturyzacje firm. W pierwszej połowie 2021 r. sądy ogłosiły upadłość wobec 201 firm. 36 proc. z nich było notowanych w Krajowym Rejestrze Długów już rok przed ogłoszeniem upadłości przez sąd, a w dniu bankructwa 58 proc. Znacznie większa liczba przedsiębiorstw została objęta postępowaniem restrukturyzacyjnym - aż 1064.

Opłata roczna jako koszt podatkowy. W większości transakcji dotyczących zbycia prawa użytkowania wieczystego, strony regulują kwestię zwrotu opłaty rocznej zapłaconej przez zbywcę w umowie. Zazwyczaj strony ustalają, iż nabywca zobowiązany będzie do przekazania zbywcy kwoty odpowiadającej części uiszczonej przez zbywcę opłaty za użytkowanie wieczyste, wyliczonej proporcjonalnie i obejmującej okres od dnia, w którym dochodzi do zbycia tego prawa do końca roku, w którym transakcja nastąpiła. Niemniej, mogą zaistnieć sytuacje, w których kwestia ta nie zostanie uregulowana w umowie, lub też umowa wprost wykluczać będzie zwrot kosztów opłaty rocznej w części dotyczącej tej części roku, w której zbywca przestanie być właścicielem prawa do użytkowania wieczystego. W takim przypadku rozważyć należy jak zbywca powinien zakwalifikować pod względem podatkowym wydatki poniesione na zapłatę opłaty rocznej.

Usługi IT a limit 15e CIT. Usługi limitowane podlegające pod regulacje art. 15e ustawy o CIT obejmują także część świadczonych usług IT. Jak podchodzą do tego organy podatkowe w interpretacjach?

Jak rozliczać koszty podatkowe na przełomie roku? Jak co roku, kwestia rozpoznawania odpowiednich kosztów zamykanym roku podatkowym, versus rozpoznanie tych kosztów w nowym, bieżącym roku, budzi wiele wątpliwości. Warto przypomnieć zasady rozpoznawania kosztów na przełomie lat, którymi powinni kierować się podatnicy.

Remont budynku w kosztach podatkowych. Kiedy można zaliczyć do kosztów podatkowych w CIT remont budynku? Czy dla celów podatkowych można ująć koszty remontu budynku jednorazowo, w dacie ich poniesienia, pomimo rozliczania tych samych kosztów dla celów bilansowych w czasie?

Jak członkowie zarządu odpowiadają za niewypłacalną spółkę? Zarząd niewypłacalnej spółki ma obowiązek złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli tego nie zrobi w odpowiednim terminie, członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność cywilną i karną.

Czy wydatki ponoszone w związku ze śmiercią pracownika (czy też byłego pracownika) dotyczące zakupu m.in. wieńców pogrzebowych, nekrologów umieszczanych w prasie, kondolencji można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?