CIT - podatek dochodowy od osób prawnych, VAT - podatek od towarów i usług

Od 2016 r. na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT) obowiązuje tzw. klauzula nadużycia prawa. Jej głównym celem jest zwalczanie unikania opodatkowania i uszczelnienie systemu podatkowego. W artykule wyjaśniamy genezę, istotę i przesłanki klauzuli nadużycia prawa w VAT oraz wskazujemy konsekwencje jej naruszenia.

Stany Zjednoczone, jedna z największych i najpotężniejszych gospodarek świata, wyróżnia się pod względem podatkowym - nie posiada systemu podatku od wartości dodanej (VAT), który obowiązuje w Polsce i ponad 170 krajach na całym świecie. Wynikające z tego różnice widoczne są w portfelach konsumentów, ale są też prawdziwym wyzwaniem dla firm – zarówno tych amerykańskich, jak i polskich. Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i doradztwie w zakresie zgodności podatkowej w środowisku międzynarodowym, odsłania szczegóły obu systemów i wyjaśnia, jak w nich funkcjonować.

Podmiotowość w prawie podatkowym, zwłaszcza w podatkach pośrednich, była, jest i raczej będzie problemem spornym. Wątek, który zamierzam poruszyć w niniejszym artykule, dotyczy największej grupy podatników, których podmiotowość wiąże się z wykonywaniem przez nich czynności potencjalnie podlegających opodatkowaniu, w którym to wykonaniu może uczestniczyć czynnie więcej niż jeden podmiot - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

W dniu 5 czerwca 2024 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę przesuwającą termin wdrożenia obowiązkowego KSeF na dzień 1 lutego 2026 r. Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw 10 czerwca br. i weszła w życie 1 lipca br. W drugim etapie procesu legislacyjnego Ministerstwo Finansów zaproponuje rozwiązania w zakresie uproszczenia stosowania obligatoryjnego KSeF i etapowego wdrażania tego systemu. Ministerstwo Finansów udostępniło wersję produkcyjną Aplikacji Mobilnej KSeF.

Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy od VAT, która ma wejść w życie w 2025 roku. Zmiany dotyczą m.in. stawek obniżonych i mechanizmu odwrotnego obciążenia. Nastąpi też zniesienie obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi na rzecz zastępczego raportowania danych dotyczących transakcji płatniczych przez agentów rozliczeniowych.

Ministerstwo Finansów w wykonało kolejny krok w kierunku pełnej digitalizacji rozliczeń podatkowych. Jego najnowsza inicjatywa oznacza, że podatnicy będą zobligowani wdrożyć JPK CIT - najwięksi już od 1 stycznia 2025 r. - pisze Michał Szwed, Partner w CRIDO.

Z zaciekawieniem sięgnąłem do publikacji wydanej przez PIE (Polski Instytut Ekonomiczny) dotyczącej „krótkiej historii” VAT w Polsce. Wśród autorów pojawiły się również zacne nazwiska osób znanych z tego, że coś wiedzą o podatkach, co powinno dodatkowo skłaniać do lektury tego niezbyt obszernego opracowania. Czytelnik będzie jednak rozczarowany lekturą, a nawet zaszokowany bałamutną treścią tego „dzieła”, które powstało za państwowe pieniądze - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Wielu wynajmujących i najemców rozważa i akceptuje alternatywne formy rozliczenia czynszu za najem lokalu, zwłaszcza gdy w grę wchodzi konieczność przeprowadzenia remontu. Jednym z popularniejszych rozwiązań jest uzgodnienie, że zamiast płacenia czynszu, najemca przeprowadzi remont lokalu lub doprowadzi do jego ulepszenia lub wyposażenia. Choć takie rozwiązanie może wydawać się korzystne dla obu stron, niesie ze sobą istotne skutki podatkowe, o których łatwo zapomnieć.

Wiele osób wynajmuje swoje mieszkania, także spółdzielcze. Powstaje w tym przypadku pytanie, czy czynsze ze spółdzielni należy wliczać do podstawy opodatkowania VAT z tytułu najmu nieruchomości. 

Jak należy rozliczyć faktury korygujące? Podatnik będący nabywcą zgłosił reklamację oraz otrzymał mailową odpowiedź, w której sprzedawca uznał reklamację i wskazał kwotę korekty. Wiadomości mailowe są z marca 2024 r., a korekta wpłynęła w kwietniu 2024 r. Podatnik odliczył VAT naliczony z faktury pierwotnej w marcu 2024 r. Czy korektę należy rozliczyć w marcu 2024? 

W imieniu niektórych sprzedawców wystawiam faktury na zasadzie samofakturowania. Jak powinienem postąpić, jeżeli jeden ze sprzedawców zgłosił mi, że zgubił fakturę, którą dla niego wystawiłem. Czy mogę mu wystawić duplikat?

Przepisy o podatku od przerzuconych dochodów wprowadzono do ustawy o CIT ze skutkiem od 1 stycznia 2022 r. Zostały one następnie częściowo zmienione i doprecyzowane ze skutkiem od 1 stycznia 2023 r. Celem podatku od przerzuconych dochodów jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania poprzez transfer dochodów do podmiotu powiązanego z innego kraju o niższej lub znikomej stawce podatku dochodowego. Wyjaśniamy jak rozliczyć ten podatek.

Trzeba wciąż bronić systemu prawnego przed destrukcją, ale nie zawsze się to udaje. Teraz najważniejszym zadaniem jest wyrzucenie do kosza nonsensu faktur ustrukturyzowanych, bo katastrofę odroczono tylko o dwa lata – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Dzień 1 lipca 2024 r. (pierwotny termin wejścia w życie obligatoryjnego modelu Krajowego Systemu e-Faktur) będzie – zdaniem Profesora - symbolem spektakularnej porażki tych, którzy psują przepisy podatkowe.

TSUE w wyroku z 21 marca 2024 r. zapadłym w sprawie C‑606/22 orzekł, że wykazanie nadpłaty podatku VAT i dochodzenie jej zwrotu dopuszczalne jest również wtedy, gdy sprzedaż z zawyżoną stawką VATu odbywała się na rzecz konsumentów na podstawie paragonów z kas rejestrujących (fiskalnych), a więc nie wyłącznie wówczas, gdy wystawiano faktury. Naczelny Sąd Administracyjny - w oczekiwaniu na powyższe orzeczenie - zawiesił kilka prowadzonych postępowań. Po wyroku TSUE postępowania te zostały podjęte na nowo i oczekują na rozstrzygnięcia.

W dniu 29 maja 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), po dwukrotnym odraczaniu publikacji orzeczenia (pierwotna data rozprawy: 8 maja 2024 r.), uchylił zaskarżony przez podatnika wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku o sygn. akt I SA/Gd 703/19 z 29 października 2019 r., przyjmując że wbrew wydanemu wyrokowi WSA organy podatkowe nie zgromadziły wystarczających dowodów na podważenie dobrej wiary podatnika. W wyroku o sygn. akt I FSK 423/20 NSA nie zgodził się z sądem pierwszej instancji odnośnie wykazania przez organy zasadności pozbawienia podatnika prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących zakupy towarów i usług. 

Nowelizacja ustawy o VAT ma pozwolić na korzystanie ze zwolnienia podmiotowego w VAT w Polsce przez małe firmy (do 200 tys. zł rocznej wartości sprzedaży) mające siedzibę w innym państwie członkowskim UE. A polskie małe firmy będą mogły również korzystać ze zwolnienia z VAT w innych państwach członkowskich UE. Tak wynika z założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, które zostały opublikowane 12 czerwca 2024 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

W oficjalnym raporcie Ministerstwo Finansów twierdzi, że „luka w VAT” wróciła do poziomu sprzed ośmiu lat, czyli ma znów dwucyfrową wysokość (ok. 16%). Oznacza to, że wszystkie działania uszczelniające podjęte w 2016 roku wywołały nietrwały skutek lub po prostu były tyle samo warte, co „uszczelnienia” lat 2011-2015; przypomnę, że wtedy robiono to przez likwidację opodatkowania w postaci tzw. odwrotnego obciążenia – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

W dniu 20 maja 2024 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną dotyczącą opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT) świadczeń polegających na przekazywaniu wiedzy w ramach procesu kształcenia, przez osoby fizyczne (wykładowców, nauczycieli) będące podatnikami VAT, na podstawie umów zawieranych z uczelniami. W tej interpretacji Minister odniósł się do możliwych zwolnień podatkowych z VAT tych osób i usług przez nich świadczonych.

Rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przesuwającej wdrożenie obowiązkowego dla wszystkich podatników VAT Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 1 lutego 2026 r., został po sejmowym pierwszym czytaniu w środę 8 maja 2024 r., przesłany do Komisji Finansów Publicznych. Obowiązujące obecnie przepisy zakładają, że KSeF ma obowiązywać od 1 lipca bieżącego roku. 

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach zapadłych pod koniec 2023 r. (sygn. II FSK 27/23, II FSK 28/23, II FSK 29/23) oddalił trzy skargi kasacyjne w sprawach rozstrzygniętych przez WSA w Lublinie na niekorzyść podatników i zgodził się z sądem pierwszej instancji w kwestii odmowy wydania opinii o stosowaniu preferencji w podatku u źródła (WHT). W lutym 2024 r. NSA opublikował pisemne uzasadnienia tych wyroków. Wnioski płynące z ich analiz potwierdzają nieprzychylne stanowisko organów podatkowych w kwestii możliwości korzystania ze zwolnienia WHT przez spółki holdingowe oraz fundusze inwestycyjne.

Podatnik prowadzi przedsiębiorstwo rzemieślnicze, ma status małego podatnika i rozlicza VAT według metody kasowej. Czy w takiej sytuacji mały podatnik rozliczający VAT metodą kasową może skorzystać z ulgi na złe długi, gdy ma nieopłacone faktury?

W lutym 2024 r. nabyłam towar handlowy. Na początku marca po ustaleniu ze sprzedawcą warunków zwrotu dokonałam częściowego zwrotu tego towaru. W dniu 4 marca 2024 r. otrzymałam fakturę korygującą „in minus”. Rozliczam VAT miesięcznie. Jak powinnam rozliczyć ten zakup w JPK_V7M? 

Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

Jednostki, których dotyczą ceny transferowe powinny dokładnie analizować transakcje z podmiotami powiązanymi. Może się bowiem okazać, że niektóre transakcje kontrolowane nie wymagają dokumentowania. Podatnicy spełniający określone w ustawie warunki mogą skorzystać z uproszczeń tzw. safe harbour w odniesieniu do usług o niskiej wartości dodanej oraz niektórych transakcji finansowych – pożyczek, kredytów i emisji obligacji.