Tematy - Faktura, RODO - INFOR.PL

Ministerstwo Finansów opublikowało na swojej stronie internetowej nową strukturę JPK dla faktury VAT - JPK_FA(3). Nowa struktura została dostosowana do zmian w zakresie mechanizmu podzielonej płatności (split payment) i będzie obowiązywać od 1 listopada 2019 r.

Przed wejściem w życie RODO organizatorzy tzw. „pokazów” (garnków, odkurzaczy, pościeli etc.), banki oraz m. in. operatorzy telefonii komórkowej kontaktowali się ze swoimi klientami prezentując przy okazji oferty handlowe i kusząc szeregiem oferowanych korzyści. Wejście w życie RODO miało taki proceder ukrócić i poddać pod weryfikację podstawy tego rodzaju działań marketingowych. Skutkować to miało sytuacją w której nawet jeśli ww. instytucje posiadały jakiekolwiek zgody marketingowe, najpewniej na gruncie dokonanych zmian w przepisach o ochronie danych osobowych – nie spełniały już one aktualnie obowiązujących wymogów. Z tego powodu w niektórych sektorach gospodarki (m. in. w bankowości) masowo zaczęto wysyłać wiadomości mailowe z prośbą o wyrażenie zgód marketingowych, które w znacznej większości pozostały bez odpowiedzi/reakcji klientów. Nie przeszkodziło to jednak w tym, aby kontakt marketingowy nadal był podejmowany.

Rödl & Partner zaprasza na konferencję (26 listopada 2019 r. w Warszawie) dedykowaną tym wszystkim, których interesują konkretne rozwiązania na styku prawa, technologii i bezpieczeństwa w kontekście RODO. Skierowane jest zarówno do ekspertów przetwarzania danych osobowych, jak i do osób zarządzających firmami, czy prowadzących projekty. Infor.pl objął patronat medialny nad tym wydarzeniem.

Od 1 stycznia 2020 r., gdy sprzedaż została zaewidencjonowana na kasie rejestrującej, sprzedawca będzie mógł wystawić fakturę z NIP kupującego tylko wtedy, gdy NIP ten był podany na paragonie. Do końca roku pozostało niewiele czasu, aby przygotować się do zmian. Należy przeszkolić pracowników, aby odmawiali wystawiania faktur z NIP nabywcy, gdy nie było go na paragonie. Natomiast dokonując zakupów, pracownicy muszą pamiętać o informowaniu sprzedawcy przed rozpoczęciem ewidencjonowania, że potrzebują faktury z NIP (jeśli dokonują zakupów jako podatnicy). Naruszenie tych zasad będzie zagrożone surowymi sankcjami.

Nasza spółka działa w branży budowlanej. Budujemy osiedla domków jednorodzinnych. Świadczymy usługi budowlane jako podwykonawca, jak również zlecamy innym firmom wykonanie robót budowlanych także jako podwykonawcom. Czy od 1 listopada 2019 r. będziemy zobowiązani do wystawiania faktur z adnotacją „split payment” i na fakturach tych ma widnieć 23% stawka VAT?

Rödl & Partner zaprasza na bezpłatne śniadanie biznesowe, na którym zostaną przedstawione zasady i praktyka postępowania kontrolnego Prezesa UODO. Ponadto omówione zostaną wydane dotąd przez Prezesa UODO decyzje i nałożone kary, a także odpowiedzialność administracyjnoprawna, cywilnoprawna i karnoprawna przedsiębiorców za naruszenie obowiązków dot. przetwarzania danych osobowych. Infor.pl objął patronat nad tym wydarzeniem.

Od początku 2020 r., po wejściu w życie nowych przepisów dotyczących wystawiania faktur do paragonów, sprzedawca nie będzie mógł wystawić faktury w każdym przypadku. Niezbędnym elementem paragonu będzie bowiem NIP nabywcy na paragonie. Co to oznacza w praktyce?

„D(RODO)wskazy, czyli nowe kierunki ochrony danych w biznesie” – to hasło przewodnie VIII edycji Konwentu Ochrony Danych i Informacji 2019, który odbędzie się 19 listopada 2019 r. w Hali EXPO w Łodzi. Portal infor.pl objął patronat medialny nad tym wydarzeniem.

Przepisami RODO nałożono na administratorów ogólny obowiązek wdrażania odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych w celu zapewnienia, aby przetwarzanie danych odbywało się zgodnie z przepisami rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych, a także aby przetwarzanie danych było bezpieczne z perspektywy prawa i wolności osób, których dane są przetwarzane. Ustaleniu, jakie środki będą najbardziej odpowiednie dla celu zapewnienia zgodności i w najlepszy sposób zapewnią bezpieczeństwo przetwarzania służy analiza ryzyka związanego z przetwarzaniem danych, którą można przeprowadzić również z wykorzystaniem aplikacji GDPR Risk Tracker.

Wejście w życie przepisów dotyczących dyrektywy PSD2, które miało miejsce 14 września br., zmieniło sposoby logowania się do bankowości elektronicznej. Odczuły to zarówno osoby prywatne, jak i firmy. Warto sprawdzić, co się zmieniło i dlaczego instytucje państwowe ostrzegają nas przed oszustwami.

Wierzycielowi będzie przysługiwać rekompensata od dłużnika w wysokości 100 euro, gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych. Tak wynika z nowych regulacji, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wydał decyzję nakładającą karę finansową w wysokości ponad 2,8 mln zł (660 000 EUR) za naruszenie przepisów RODO. Kara nałożona została na sklep internetowy Morele.net za niewystarczające zabezpieczenia organizacyjne (w zakresie monitorowania potencjalnych zagrożeń dotyczących nietypowych zachowań w sieci) i techniczne (w zakresie zabezpieczeń), które skutkowały uzyskaniem przez osobę nieupoważnioną dostępu do bazy danych klientów.

Resort finansów przygotował nową strukturę logiczną JPK dla faktur VAT RR, o symbolu JPK_FA_RR(1). Od 1 października 2019 r. w środowisku produkcyjnym JPK zostanie udostępniona możliwość obsługi tej nowej struktury.

Zamawiający ma obowiązek przyjmować e-faktury w zamówieniach publicznych niezależnie od wartości wskazanej na fakturze. Zmiana ta ma zastosowanie od 1 sierpnia 2019 r. Przed tą datą obowiązek dotyczył e-faktur od kwoty 30 tys. euro.

Sprzedawca wystawi fakturę VAT do paragonu jedynie w przypadku gdy na tym paragonie znajdzie się NIP nabywcy. Nowe regulacje w tym zakresie zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

Częstą praktyką w działalności gospodarczej jest sporządzanie jednej faktury zbiorczej za dany okres (np. miesiąc). Faktura taka dokumentuje sprzedaż dokonaną na rzecz jednego klienta we wskazanym okresie. Powstaje jednak wątpliwość jaką datę sprzedaży wskazać na takiej fakturze.

Obowiązkowy split payment zacznie funkcjonować już od 1 listopada 2019 r. Sprzedawca, który tylko częściowo zbywa towary i usługi wrażliwe, będzie mógł wszystkie faktury oznaczać słowami "mechanizm podzielonej płatności". Nie naruszy prawa, gdy zastosuje takie oznaczenie, mimo że w ogóle nie musi tego robić.

Organy podatkowe uznają, że w przypadku specyfikacji świadczeń na fakturze nie mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym. Takie rozumowanie organów zostało jednak zakwestionowane przez NSA, który zwrócił uwagę, że ustawa o VAT wymaga od podatnika, aby wystawiana przez niego faktura odzwierciedlała rzeczywisty przebieg transakcji, a więc dokumentowała sprzedaż oraz te elementy, które w ramach tej sprzedaży miały rzeczywiście miejsce.

Okazuje się, że połowa firm w Polsce ma problem z zatorami płatniczymi. Dwie trzecie z nich otrzymuje tylko część należności z faktury.

Każdy przedsiębiorca bez względu na wybraną formę opodatkowania (ryczałt, KPiR, itp.) musi sobie odpowiedzieć na pytanie czy poza rozliczeniem PIT bądź CIT będzie również musiał rozliczać się z Urzędem Skarbowym z tytułu podatku VAT.

1 września 2019 r. weszły w życie kolejne zmiany uszczelniające system podatkowy; obejmują m.in. utworzenie tzw. białej listy - bazy z informacjami o podatnikach VAT, czy ograniczenia zwolnień z VAT w handlu internetowym. 1 września br to także jedna z granicznych dat, jeśli chodzi o stosowanie kas fiskalnych. Od tego dnia nie można już kupić kas z papierowym zapisem kopii paragonu. Natomiast od 1 stycznia 2020 r. wchodzą w życie nowe zasady wystawiania faktur na podstawie paragonów.

Ministerstwa Finansów przygotowało nową strukturę logiczną JPK dla faktur VAT RR. Nowa struktura o symbolu JPK_FA_RR(1) będzie obowiązywać od 1 września 2019 r. Od tej daty zmianie ulegają również przepisy w zakresie wystawiania faktur VAT RR.

Pomimo trwających wakacji, organy nadzorcze w całej Unii Europejskiej intensywnie kontrolują przedsiębiorców pod kątem przestrzegania przepisów unijnych i krajowych regulacji dotyczących ochrony danych osobowych. Kontrole te doprowadziły w ostatnim czasie do nałożenia kolejnych kar za naruszenia. Jakie praktyczne wnioski płyną z tych postępowań dla polskich przedsiębiorców?

Oszuści wciąż zamieszczają w sieci ogłoszenia o sprzedaży tzw. kosztów na firmę, zapewniając przy tym niewykrywalność nadużycia i dopełnienie wszelkich formalności. Krajowa Administracja Skarbowa ostrzega jednak przed udziałem w nielegalnym procederze. Surowe kary przewidziane są zarówno dla sprzedających, jak i kupujących. Kupowanie kosztów (faktur, rachunków czy paragonów) jest też coraz mniej akceptowane społecznie.

Już od 1 listopada 2019 r. split payment stanie się obowiązkowy w niektórych branżach oraz zmienią się zasady solidarnej odpowiedzialności za VAT. Ekspercie podkreślają, że jeśli faktura będzie dotyczyła nabycia smartfona za 100 zł, to sprzedawca będzie musiał oznaczyć ją słowami "mechanizm podzielonej płatności", nawet gdyby wartość pozostałych zakupów, nieobjętych tych mechanizmem, była wielokrotnie większa.

Przedsiębiorco, od początku stycznia 2020 r. nie otrzymasz już faktury na podstawie paragonu – z jednym wyjątkiem.

Sprzedaż książek (słowniki języka obcego) była dokonana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Dlatego została zarejestrowana na kasie fiskalnej w kwietniu 2019 r. W czerwcu okazało się, że jest to sprzedaż na rzecz podatnika. Klient zażyczył sobie wystawienia faktury do tego paragonu. Czy muszę na nowo wygenerować plik JPK_VAT? Jak mam to wykazać prawidłowo w pliku JPK_VAT i z jakimi opisami? Jestem czynnym podatnikiem VAT.

WSA we Wrocławiu orzekł w wyroku z 11 lipca 2019 roku, że nie można pozbawić podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego tylko z tego względu, że towary będące przedmiotem transakcji nie zostały prawidłowo określone na fakturach.

Ustawodawca wprowadza ograniczenie w zakresie możliwości wymiany paragonów fiskalnych na faktury. Od 1 stycznia 2020 r. wystawienie faktury do paragonu będzie możliwe tylko wtedy, gdy na paragonie znajduje się NIP nabywcy. W przypadku naruszenia nowych przepisów grozi sankcja w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze.

W pierwszym tygodniu lipca Polskę obiegła informacja o tym, że kopiowanie dowodów osobistych stanie się nielegalne. Ma to związek z wchodzącą w życie ustawą o dokumentach publicznych. Czy faktycznie, jak donosi prasa, za kserowanie dowodu osobistego przez pracodawcę ma grozić kara dwóch lat pozbawienia wolności?

Wejście w życie przepisów tzw. ustawy wdrażającej RODO (ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 ) oznacza kolejne modyfikacje w obszarze ochrony danych osobowych. Przygotowany przez Ministerstwo Cyfryzacji dokument ma na celu dostosowanie przepisów sektorowych do standardów wyznaczonych przez RODO, efektem czego jest zmiana aż 168 ustaw. Większość przepisów weszła w życie z dniem 4 maja 2019r. Z punktu widzenia miko- i małych przedsiębiorców, warto zwrócić szczególną uwagę na nowelizację trzech aktów prawnych: Kodeksu pracy, ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Poniżej – w dużym skrócie – przedstawiamy zestawienie wprowadzonych zmian.

Niejednokrotnie podatnicy otrzymują faktury w różnych formach. Część z nich jest fakturami elektronicznymi, inne z kolei są fakturami tradycyjnymi, a więc doręczanymi w formie papierowej. W takiej sytuacji podatnicy, obowiązani do przechowywania otrzymanych faktur, na ogół zachowują je w tej samej formie, w której je otrzymali. Jednakże czy uzyskanie faktury w określonej formie determinuje obowiązek jej przechowywania wyłącznie w tej postaci?

W przypadku podziału przez wydzielenie na spółkę przejmującą przechodzą prawa i obowiązki związane z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa (ZCP). W takiej sytuacji niezbędne jest wcześniejsze rozważenie wielu obszarów podatkowych, celem zabezpieczenia obu zaangażowanych w nie spółek. Jednym z problemów, z którym muszą zmierzyć się przedsiębiorcy, są faktury korygujące.

Prośby o kolejne zgody na przetwarzanie danych osobowych i zmiany w procedurach wewnętrznych podmiotów świadczących usługi on-line, to wynik nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną i Prawa telekomunikacyjnego. Wiele firm musi ponownie przeprowadzić analizę zgodności swoich działań z obowiązującym prawem oraz zmienić zasady przyjęte przy wdrażaniu RODO. Większość przepisów tej nowelizacji weszło w życie 4 maja 2019 r.

Wejście w życie nowych przepisów w zakresie ochrony danych osobowych (RODO) skutkowało istotnymi zmianami w 89% polskich firm – tak wynika z przygotowanego przez EY Polska raportu „Rok z RODO. Stosowanie RODO w firmach – szanse i zagrożenia”.

W praktyce działalności gospodarczej zdarzają się przypadki, gdy podatnik wystawi fakturę dokumentującą czynności, które ostatecznie nie dochodzą do skutku. Najbardziej praktyczną drogą wycofania się z takiej sytuacji będzie anulowanie błędnie sporządzonego dokumentu. Anulowanie faktury nie zostało wprawdzie usankcjonowane w przepisach VAT, ale przy spełnieniu odpowiednich warunków jest ono jednak powszechnie akceptowane przez organy podatkowe.

Rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO) wymaga, by przedsiębiorcy przetwarzający dane wypełniali obowiązek informacyjny. Niektórzy postanowili zamieścić go na fakturach. Czy to oznacza, że obowiązek informacyjny RODO na fakturze jest obowiązkowy?

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT podatnicy są zobowiązani do wystawienia faktury dokumentującej dokonaną sprzedaż towaru lub usługi. Faktura powinna dokumentować rzeczywiste zdarzenie gospodarcze. Czy w związku z tym, w niektórych sytuacjach, podatnik powinien wystawić fakturę za usługę, której nie wykonał?

Centralny Rejestr Faktur zostanie utworzony już 1 lipca br. Będzie to nowe narzędzie do walki z nadużyciami w podatku VAT. Jakie dane będą gromadzone w tym rejestrze i czy w związku z tym na przedsiębiorców spadną kolejne obowiązki?

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich może polegać na ustaleniu, czy w okresie niezdolności do pracy pracownik nie wykonuje innej pracy zarobkowej lub też nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób sprzeczny z jego celem.

Ustawodawca wprowadza obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) w niektórych sektorach gospodarki. Wraz z nowym obowiązkiem pojawią się dodatkowe sankcje. Jedna z sankcji, w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze, przewidziana jest dla nabywcy, który mimo ciążącego na nim obowiązku uregulowania kwoty VAT wykazanej na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności ureguluje tę kwotę w inny sposób.

4 maja wszedł w życie pakiet zmian legislacyjnych dostosowujących polskie prawo do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych) tzw. RODO. Jedną z istotniejszych zmian ustawodawca wprowadził w obszarze prawa bankowego, precyzując warunki oceny zdolności kredytowej klientów przez banki (oraz inne instytucje pożyczkowe) przy udzielaniu kredytów i pożyczek.

Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) nakłada na podatnika obowiązek rejestracji poprzez złożenie wniosku rejestracyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. Jednakże w praktyce taka procedura okazuje się czasochłonną. Wobec tego podatnik często pozostaje w niepewności odnośnie możliwości wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przed uzyskaniem statusu czynnego podatnika VAT, a w konsekwencji także prawa do wystawiania faktur z odpowiednią stawką VAT.

Liberalizacja przepisów prawa podatkowego oraz korzystna koniunktura gospodarcza sprzyjają rozrzutności polskich przedsiębiorców. Napędzany przez rynek konsumpcjonizm powoduje niejednokrotnie zacieranie się granicy pomiędzy firmowym a prywatnym wydatkiem. Fakturowanie „na firmę” staje się codziennością głównie z uwagi na brak świadomości podatników, którzy dokonując zakupów na dane firmowe, tracą przywileje przysługujące konsumentom oraz narażają się na ewentualne konsekwencje z tytułu ujęcia w kosztach prywatnych wydatków. Zakup na firmę a prywatnie - czy warto brać fakturę na każdy towar?

Puste faktury to takie dokumenty, które zostały wprowadzone do obrotu wyłącznie w celu osiągnięcia bezprawnych korzyści fiskalnych. Ustawa o VAT sankcjonuje wprowadzenie pustej faktury do obrotu prawnego. Wystawienie takiej faktury może także skutkować odpowiedzialnością za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo powszechne z Kodeksu karnego.

18 kwietnia 2019 roku to ważna data dla wszystkich instytucji zlecających realizację zamówień publicznych. Tego dnia wejdzie w życie obowiązek odbierania i przetwarzania faktur elektronicznych wystawianych przez wykonawców zamówień. Na czym dokładnie polegają nadchodzące zmiany? Jak działają efaktury oraz jakie korzyści zyskają na nich polscy przedsiębiorcy?

W zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz w partnerstwie publiczno-prywatnym będą obowiązywać e-faktury. Od 18 kwietnia 2019 r. obowiązek ten obejmie faktury dla zamówień o wartości powyżej 30 tys. euro, natomiast od 1 sierpnia tego roku - wszystkie zamówienia publiczne.

Kwestia czy pracownik musi wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych przez pracodawcę stała się kanwą rozstrzygnięcia jednego z sądów pracy. Pracownik odmówił podpisania kilku oświadczeń związanych z ochroną danych osobowych, a pracodawca z tego powodu rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia.

Faktura jest podstawowym dokumentem potwierdzającym dokonanie transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (VAT). Posiadanie faktury, co do zasady, warunkuje możliwość odliczenia podatku naliczonego w niej zawartego i tym samym pozwala na realizację zasady neutralności VAT. Ministerstwo Finansów udzieliło obszernych wyjaśnień odnośnie wystawiania faktur, ich formy, elementów jakie faktury powinny zawierać, a także rodzajów faktur, terminów ich wystawienia oraz sposobu ich przechowywania.

Faktura, RODO

Nowa wersja struktury JPK_FA od 1 listopada 2019 r. (dostosowana do split payment)

Kontakt telefoniczny w celach marketingowych a RODO - brak zgody to nie to samo, co sprzeciw

RODO SUMMIT 2019

Wystawianie faktur do paragonów - zmiany od 2020 roku

Wystawianie faktur za usługi budowlane - zmiany od 1 listopada 2019 r.

Jak żyć, czyli kontrola Prezesa UODO w praktyce – śniadanie biznesowe 29 października w Warszawie

Obowiązkowy NIP nabywcy na paragonie od 1 stycznia 2020 r.

Poznaj INFORLEX Biura Rachunkowe!

Konwent „ODO” i pierwsze polskie targi ochrony danych osobowych – 19 listopada w Łodzi

Jak uprościć analizę ryzyka przetwarzania danych? – aplikacja do analizy ryzyka

Bankowość elektroniczna - nowy sposób logowania (dyrektywa PSD2)

Nawet 100 euro rekompensaty za opóźnienie w płatnościach od 1 stycznia 2020 r.

Prawie 3 miliony złotych kary za naruszenie przepisów RODO

Obsługa struktury JPK dla faktur VAT RR od 1 października 2019 r.

Obowiązek odbierania e-faktur w zamówieniach publicznych

NIP na paragonie - nowe zasady wystawiania faktur od 2020 r.

Jaka data sprzedaży na fakturze dokumentującej łącznie sprzedaż z całego miesiąca

Obowiązek oznaczania faktur słowami „mechanizm podzielonej płatności”

Jak ująć usługi kompleksowe na fakturze

Firmy mają problemy z opóźnionymi fakturami

Zwolnienia z VAT – kto i kiedy może z nich korzystać?

Zmiany w VAT od 1 września 2019 r.

Struktura JPK dla faktur VAT RR od 1 września 2019 r.

Kary za naruszenia RODO – lato 2019

Kupowanie kosztów na firmę coraz mniej akceptowane

Obowiązkowy split payment obejmie także towar o wartości 100 zł

Koniec faktur na podstawie paragonu

Klient zażądał wystawienia faktury do paragonu - czy trzeba złożyć korektę JPK_VAT?

Nieprawidłowe określenie towarów na fakturach a prawo do odliczenia VAT

Faktura do paragonu – NIP na paragonie od 1 stycznia 2020 r.

Kserokopie dowodów osobistych – legalne czy nie?

Przepisy dostosowujące RODO – 3 ważne zmiany dla mikroprzedsiębiorców od 4 maja 2019 r.

Przechowywanie faktur – wymogi co do formy

Wydzielenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa a faktury korygujące

Coraz więcej zgód na przetwarzanie danych osobowych

Jak RODO zmieniło polskie firmy

Kiedy podatnik VAT może anulować wystawioną fakturę

Informacja RODO na fakturze – czy jest konieczna?

Wystawienie faktury za niewykonaną usługę

Centralny Rejestr Faktur, czyli nowe narzędzie do walki z nadużyciami w VAT

Kontrola zwolnień lekarskich a ochrona danych osobowych

Obowiązkowy split payment - dodatkowe sankcje

Zmiany w RODO od 4 maja 2019 r. istotne dla banków i ich klientów

Wystawianie faktur przez niezarejestrowanego podatnika - skutki w VAT

Czy zawsze faktura „na firmę” jest dobrym rozwiązaniem?

Rodzaje pustych faktur i sankcje za ich wystawianie

Pamiętaj o obowiązku odbioru elektronicznej faktury!

E-faktury w zamówieniach publicznych

Czy pracownik musi wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych?

Wystawianie faktur w VAT – zasady, obowiązki, terminy