Tematy - Kodeks karny skarbowy - INFOR.PL

W polskim systemie prawnym sfera interesów finansowych państwa jest specjalnie chroniona ustawą - Kodeks karny skarbowy. Formułując katalog zachowań osób fizycznych, określanych jako przestępstwa i wykroczenia skarbowe, za które ponosić będą odpowiedzialność karną skarbową, ustawa ta tworzy podstawy prawa karnego skarbowego, regulując między innymi penalizację naruszeń prawa podatkowego.

Na początku sierpnia weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zawarte w niej nowe regulacje w sposób kompleksowy odnoszą się do obrotu paliwami, dlatego też ustawa zmieniająca określana jest mianem „pakietu paliwowego”.

Na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji w dniu 31 maja 2016 roku pojawił się rządowy projekt ustawy przewidujący rewolucyjne zmiany w prawie karnym i karnym skarbowym, stanowiące realne zagrożenie dla uczciwych przedsiębiorców. Jeśli dojdzie do popełnienia przestępstwa (także skarbowego), Sąd będzie mógł orzec przepadek przedsiębiorstwa, choćby nawet przedsiębiorstwo nie stanowiło własności sprawcy.

Jakie są szczegółowe zasady i sposób nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe? W jaki sposób uiszczać karę grzywny? Jak wygląda formularz mandatu karnego i jak się go wypełnia? Jaka może być wysokość kary nałożonej w drodze mandatu? Odpowiedzi na te pytania zawiera niniejsza publikacja.

Od dnia 1 lipca 2016 r. na dużych podatników prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych nałożono obowiązek przekazywania organom podatkowym danych z tych ksiąg oraz dowodów księgowych w formie elektronicznej w formacie tzw. Jednolitego Pliku Kontrolnego (dalej „JPK”).

Już 31 proc. wyroków w sprawach karnych skarbowych dotyczy DPO, a w tym roku zainteresowanie tą procedurą może być większe. UKS-y zaznaczają jednak, że nie zawsze można ją stosować. O skokowo rosnącym zainteresowaniu dobrowolnym poddaniem się odpowiedzialności karnej skarbowej (dalej: DPO) informują niektóre kancelarie prawne i podatkowe. Klienci pytają o DPO dużo częściej niż w zeszłych latach, a i sami eksperci zachęcają do korzystania z tej instytucji.

Grzywny do 37 tysięcy złotych mogą zapłacić podatnicy, którzy nie dotrzymują ustawowych terminów składania sprawozdań finansowych w urzędach skarbowych.

Mój klient – przedsiębiorca – osoba fizyczna założył nowe konto firmowe. Czy powinien zawiadomić o tym urząd skarbowy, skoro informacja o koncie to jedna z informacji zawartych w zgłoszeniu identyfikacyjnym podatnika? Jakie są konsekwencje braku zawiadomienia urzędu skarbowego o nowym koncie bankowym, które założył przedsiębiorca (brak zawiadomienia lub zawiadomienie po terminie)?

Organy skarbowe często w swojej praktyce próbują w ramach czynności sprawdzające zebrać materiał dowodowy wykraczające poza regułę określoną dla tego postępowania.

W pierwszym kwartale 2016 r. rząd zamierza przyjąć projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który ma na celu ograniczenie skali nadużyć w podatku VAT - tak wynika z opublikowanego wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Zdecydowana większość, bo aż 95 proc. spraw karnych skarbowych kończy się orzeczeniem winy, ale na więzienie skazywany jest tylko co dwudziesty winny przestępstwa skarbowego - wynika z raportu „Członkowie zarządu na celowniku organów skarbowych”.

Dokonanie zwrotu utraconego dochodu, jaki otrzymuje obywatel wezwany na policję w charakterze świadka, podlega opodatkowaniu – tak uznał Minister Finansów i zmienia wcześniejszą interpretację. W końcu – jak wynika z uzasadnienia – to jest zwrot dochodu czy zarobku, a te przecież są opodatkowane.

Ryczałtowiec, który nie ewidencjonuje całego przychodu, musi liczyć się dwiema sankcjami: podatkową i karną – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Niezłożenie sprawozdania finansowego w urzędzie skarbowym w terminie jest wykroczeniem skarbowym zagrożonym karą grzywny od 175 zł do 35 000 zł. Podatnicy powinni więc dochować staranności w wypełnianiu tego obowiązku, jeżeli chcą uniknąć kary.

Zgłoszenie zmiany miejsca używania kasy rejestrującej jest obowiązkiem każdego podatnika wykorzystującego kasy w swojej działalności. Termin na złożenie wniosku z informacją o zmianie miejsca używania kasy powinien być złożony do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni od dokonanej zmiany. Jeżeli nie dojdzie do zgłoszenia bądź podatnik spóźni się z takim wnioskiem nie podlega odpowiedzialności karno skarbowej.

Oszustwo podatkowe jest umyślnym czynem prowadzącym do uchylenia się od odpowiedzialności zapłaty części bądź całości podatku. Nadrzędnym celem nieprzepisowego podatnika jest możliwie największe uniknięcie obowiązkowego podatku. Aby płacić jak najmniejszy podatek lub najlepiej w ogóle go nie płacić osoby zainteresowane stworzyły wiele sposobów na ominięcie przepisów podatkowych. Aby zrozumieć istotę problemu oszustw podatkowych należy przede wszystkim odróżnić pojęcie optymalizacji podatkowej (która stanowi legalne działanie dążące do obniżenia wysokości zobowiązania podatkowego) od oszustwa podatkowego, które już działaniem zgodnym z prawem nie jest.

Prawidłowe prowadzenie ksiąg rachunkowych przez księgowego lub inną osobę uprawnioną jest niezbędne do przepisowego prowadzenia działalności gospodarczej. Kiedy ten czynnik zawodzi pojawiają się sankcje zarówno cywilne, jak i karne dla zarządzających oraz osób bezpośrednio odpowiedzialnych za nierzetelnie prowadzenie ksiąg.

Firma dokonująca zakupu samochodu, który będzie wykorzystywany wyłącznie w celach gospodarczych musi prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, ustalić regulamin wewnętrzny zakazujący korzystania z pojazdu w celach prywatnych oraz złożyć w terminie VAT-26. Dopiero po dokonaniu tych czynności może odliczyć 100% VAT. W przypadku natomiast, gdy nie dotrzyma terminu złożenia informacji VAT-26, poda informacje niezgodne ze stanem rzeczywistym lub dokona odliczenia niezgodnego z przepisami, podlega stosownej karze na gruncie Kodeksu karnego skarbowego.

Podatnicy, którym grozi odpowiedzialność karna skarbowa, mogą się od niej uwolnić, składając tzw. czynny żal. Czynny żal to zawiadomienie właściwego organu o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Złożony prawidłowo, uwalnia od kary za nie. Jeżeli zatem podatnik np. nie złoży w terminie deklaracji podatkowej, to przekazanie czynnego żalu do urzędu skarbowego uchroni go przed zapłatą kary finansowej.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo skarbowe, na podstawie art. 62 § 2 k.k.s., osoby fizycznej, wobec której, za ten sam czyn, tj. wystawienie nierzetelnej (fikcyjnej) faktury, zastosowano obowiązek zapłaty podatku na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, nie stanowi naruszenia zasady ne bis in idem, czyli zakazu podwójnego karania.

Czy upowszechnione na rynku „patenty optymalizacyjne”, zwłaszcza dotyczące podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług, są oszustwem w rozumieniu art. 286 Kodeksu Karnego? Wyjaśnia profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Sąd Najwyższy w dniu 18 grudnia 2013 r. podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów (sygn. akt I KZP 19/13), w której stwierdził, że przedmiotem czynności przestępstwa określonego w art. 299 § 1 k.k. są wymienione w tym przepisie "środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości" pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z popełnienia czynu zabronionego: sprawcą przestępstwa może być również sprawca czynu zabronionego, w tym oszustwa, z którego popełnieniem związana jest korzyść w postaci odliczenia lub zwrotu podatku od towarów i usług.

Czasem popełnienie przestępstwa skarbowego jest bezsporne. W takiej sytuacji sprawcy opłaca się złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. W tym trybie można zapłacić karę grzywny w wysokości ustalonej na etapie postępowania przygotowawczego, bez konieczności chodzenia do sądu. Informacja o poniesieniu odpowiedzialności w tej formie nie jest wpisywana do Krajowego Rejestru Karnego.

Odpowiedzialności karnej skarbowej za niedopełnienie obowiązków podatkowych można uniknąć. Jak? Kodeks karny skarbowy przewiduje możliwość skorzytania przez podatnika z tzw. instytucji czynnego żalu.

Podatnicy mają prawo nie przyjąć mandatu od organu podatkowego, jeśli dotyczy on drobnego przewinienia o znikomej społecznie szkodliwości lub jeśli zawinili nieumyślnie. Mogą się także bronić przed odpowiedzialnością karną skarbową, jeśli przepisy podatkowe są niejasne i stanowią problem dla samych organów podatkowych.

Podatnik, który nie wypełnia obowiązków nałożonych prawem podatkowym naraża się na odpowiedzialność karną skarbową. Większość spraw dotyczących wykroczeń skarbowych kończy się nałożeniem mandatu, część trafia do sądu.

Już od 1 lipca 2013 r. zacznie obowiązywać ustawa śmieciowa, z którą wiąże się obowiązek złożenia tzw. deklaracji śmieciowej. Za jej niezłożenie grozi odpowiedzialność karno-skarbowa, podobnie jak w przypadku niezłożenia zeznania podatkowego.

Z założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, wynika, że pojawią się ograniczenia dotyczące prawa do uzyskania interpretacji podatkowej. Nowe przepisy mają wejść w życie w 2014 r.

Z założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, wynika, że organom kontroli skarbowej zostaną przyznane uprawnienia do blokowania rachunków bankowych. Nowe przepisy mają wejść w życie w 2014 r.

Odpowiedzialność karna skarbowa jest niewątpliwie jednym z poważnych minusów pracy głównego księgowego. Nie zawsze jednak będziemy mogli lub nie powinniśmy zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej. Wbrew pozorom nie jest łatwo udowodnić winę i wymierzyć karę z Kodeksu karnego skarbowego.

W 2013 r. obowiązują wyższe kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Podwyższona została również kwota niezapłaconego podatku, która przesądza o tym, że dany czyn stanowi przestępstwo.

Od początku 2013 r. maksymalna kara porządkowa za ignorowanie organu podatkowego wzrosła z 2700 zł do 2800 zł. Karę porządkową trzeba zapłacić w ciągu siedmiu dni.

Sąd Najwyższy uznał w postanowieniu z 20 czerwca 2012 r. (sygn. akt I KZP 3/12), że jeżeli przepis przyjęty w ramach kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy, zastosowanego na podstawie art. 7 § 1 kodeksu karnego skarbowego, nie zawiera znamion pozwalających, po ich wypełnieniu, na złożenie korekty deklaracji podatkowej, to wykluczone jest zaniechanie ukarania sprawcy na podstawie art. 16a kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) za tak zakwalifikowane przestępstwo, mimo że wypełniło ono również znamiona czynu objętego tym przepisem.

Regulacje dotyczące wykonywania kar orzeczonych za przestępstwa i wykroczenia skarbowe znajdują się w ustawie z 10 września 1999 r. kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawie z 6 czerwca 1997 r. kodeks karny wykonawczy (kkw).

Kary orzeczone za popełnione przestępstwo lub wykroczenie skarbowe wykonywane są według zasad określonych kodeksem karnym skarbowym. Ustawodawca dopuszcza możliwość ich modyfikacji. Poniżej zostały przedstawione podstawowe zasady ich realizacji.

Przepadek przedmiotów jest środkiem karnych zabezpieczającym, orzekanym zarówno przy przestępstwach i wykroczeniach skarbowych. Celem stosowania przepadku przedmiotów jest pozbawienie sprawcy środków, którymi się posługiwał przy popełnieniu czynu zabronionego, lub które były ściśle połączone z przedmiotem czynu, służyły do jego opakowania. Sprawca nie powinien uzyskać z czynu zabronionego żadnych korzyści.

Jedną z kar przewidzianych za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego jest kara grzywny. Jej wysokość określana jest za pomocą systemu stawek dziennych. Pozwala to na zróżnicowanie dolegliwości jaką stanowi ta kara, w zależności od sytuacji majątkowej sprawcy. Dzięki temu Sąd bierze pod uwagę także możliwości płatnicze sprawy.

Ustawodawca mając na uwadze uchylanie się podatników o obowiązku opodatkowania ustanowił w kodeksie karno-skarbowym przepis z art. 54. Przepis ten stanowi, że podatnik uchylający się od opodatkowania poprzez nie ujawnienie właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie złożeniu deklaracji naraża podatek na uszczuplenie, podlega określonym sankcjom. Na pierwszy rzut oka prezentowany przepis nie budzi wątpliwości. Jednakże istnieje wiele, bardzo istotnych kwestii, które nie wynikają z literalnego brzmienia artykułu.

Kodeks karny skarbowy

Przestępstwa i wykroczenia skarbowe jako formy czynów zabronionych

Pakiet paliwowy – co się zmieniło?

Konfiskata rozszerzona także za przestępstwa podatkowe osób trzecich - poważne zagrożenie dla przedsiębiorców

Mandat karny za wykroczenia skarbowe

Odpowiedzialność za naruszenia obowiązku dostarczenia danych w formie JPK

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej skarbowej

Kary za niezłożenie w terminie sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego

Trzeba zawiadomić US o nowym koncie bankowym

Odpowiedzialność karno skarbowa w związku z utrudnianiem czynności sprawdzających

Zmiany w ustawie o VAT w pierwszym kwartale 2016 r.

Większość spraw karnych skarbowych kończy się orzeczeniem o winie

Opodatkowanie wypłat z tytułu dochodów utraconych przez świadków

Jakie sankcje grożą za ukrywanie dochodów

Kary za niezłożenie sprawozdania finansowego

Sankcje z tytułu niezgłoszenia zmiany miejsca używania kasy rejestrującej

Oszustwo podatkowe

Odpowiedzialność karnoskarbowa księgowego

Konsekwencje niezłożenia informacji VAT-26

IFK poleca: Czynny żal uchroni przed karą

Kary za wystawianie nierzetelnych (fikcyjnych) faktur

Kiedy optymalizacja podatkowa staje się oszustwem wg Kodeksu Karnego

Odpowiedzialność karna i karno-skarbowa a wystawianie fałszywych faktur

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej

Jak uniknąć kary za niedopełnienie obowiązków podatkowych

Odpowiedzialność karna za podatki - nie każdy mandat trzeba przyjąć

Kary za wykroczenia skarbowe

Niezłożenie deklaracji śmieciowej - odpowiedzialność karno-skarbowa

Ordynacja podatkowa 2014. Trudniej o interpretację podatkową

Ordynacja podatkowa 2014. Fiskus zablokuje rachunki bankowe

Odpowiedzialność karna skarbowa księgowego

Wyższe kary za wykroczenia i przestępstwa skarbowe w 2013 r.

Wyższa kara za ignorowanie organów podatkowych

Korekta deklaracji i zapłata podatku nie zawsze wyklucza odpowiedzialność karną skarbową

W jaki sposób wykonywane są kary orzeczonych za wykroczenia i przestępstwa skarbowe - część 2

W jaki sposób wykonywane są kary orzeczone za wykroczenia i przestępstwa skarbowe - część 1

Przepadek przedmiotów w prawie karnym skarbowym cz. 1

Zasady przyznawania kary grzywny

Odpowiedzialność karno-skarbowa podatników za nieujawnienie przedmiotu lub podstawy opodatkowania czy niezłożenie deklaracji