Tematy - Optymalizacja podatkowa, Ordynacja podatkowa - INFOR.PL

Jak pisze "Dziennik Gazeta Prawna", w 2016 r. Polacy mieli za granicą majątek o wartości 32 mld euro. W efekcie czego budżet państwa stracił na tym 1,4 mld euro w postaci niezapłaconych podatków.

Ministerstwo Finansów opublikowało odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zasad (zwłaszcza formalnych aspektów) raportowania schematów podatkowych (MDR). Jednocześnie Ministerstwo zachęca do zadawania kolejnych pytań w sprawach dotyczących składania dokumentów MDR do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej - pytania można przesyłać na adres: mdr.pomoc@mf.gov.pl.

Większość osób prowadzących działalność gospodarczą ma świadomość tego, iż w każdej chwili mogą zjawić się w siedzibie firmy pracownicy urzędu skarbowego z niezapowiedzianą wizytą. Celem takiej niezapowiedzianej wizyty jest najczęściej wszczęcie kontroli podatkowej. Chciałbym w kilku zdaniach wskazać co dzieje się w momencie wszczęcia kontroli podatkowej i jak to wygląda z perspektywy urzędnika.

Na gruncie prawa podatkowego zasadą jest, że o rodzaju czynności decyduje nie nazwa nadana przez strony, lecz rzeczywisty charakter czynności. W rezultacie o zakwalifikowaniu do konkretnego rodzaju usług decyduje treść czynności.

10 października 2019 r. ministrowie finansów państw Unii Europejskiej (działający jako jeden ze składów Rady UE - tj. Rada ECOFIN) usunęli Zjednoczone Emiraty Arabskie i Wyspy Marshalla z unijnej czarnej listy rajów podatkowych. Uznali też, że Albania, Kostaryka, Mauritius, Serbia i Szwajcaria realizują wszystkie zobowiązania dotyczące współpracy podatkowej.

Prawo podatkowe staje się coraz bardziej skomplikowane, z uwagi na szereg nowych przepisów wprowadzanych przez ustawodawcę. Choć kolejne zmiany pomagają zapobiegać nadużyciom podatkowym, to część z nich utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej.

Niedopuszczalne jest podwyższanie przez organ odwoławczy kwot zobowiązania określonych już wcześniej przez organ pierwszej instancji, bez powołania się na zaistnienie umożliwiających to przesłanek wynikających z Ordynacji podatkowej, a więc: wydania przez organ pierwszej instancji decyzji rażąco naruszającej prawo lub interes publiczny.

W Ordynacji podatkowej przyjęto zasadę równej mocy środków dowodowych. Oznacza to, że taką samą moc dowodową ma zeznanie świadka, wyjaśnienie na piśmie, opinia biegłego, oryginał dowodu księgowego czy poświadczona „za zgodność z oryginałem” kserokopia. Nie ma więc żadnych przesłanek ku temu, by dowód z zeznań świadków traktować gorzej niż dowód w postaci ich oświadczenia złożonego na piśmie.

1 stycznia 2019 roku weszły w życie przepisy w zakresie przekazywania informacji o schematach podatkowych (tzw. MDR), które wprowadzono do ordynacji podatkowej na podstawie postanowień Dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. (zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE), a jego zakres obejmuje również obowiązki o charakterze sprawozdawczym.

Pierwszym rodzajem dowodów w postępowaniu podatkowym będą księgi podatkowe. Jeżeli są one prowadzone rzetelnie, stanowią dowód tego, co wynika z ich zapisów. Drugą kategorię dowodów stanowią dokumenty urzędowe. Popularnym rodzajem dowodów są również opinie biegłych.

Zakres odpowiedzialności wspólników spółki za zaległości podatkowe różni się w zależności od przyjętej formy prawnej. Inne zasady obowiązują w przypadku wspólników spółek osobowych, czyli spółek cywilnych, jawnych, partnerskich oraz komplementariuszy w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej. Inne natomiast odnoszą się do wspólników spółek kapitałowych, czyli spółek z o.o. oraz spółek akcyjnych.

Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej to dość często stosowana instytucja na gruncie Ordynacji podatkowej. W dalszym ciągu jednak wielu podatników nie docenia jej mocy. Na czym polega i jak poprawnie ją stosować?

Ministerstwo Finansów zmieniło wzór stałego upoważnienia do wykonywania kontroli celno-skarbowej. Rozporządzenie w tej sprawie weszło w życie z dniem 2 września 2019 r. Dotychczas obowiązujący wzór upoważnienia może być stosowane do końca tego roku.

Nieświadomy swoich praw podatnik, który otrzymuje decyzję w postępowaniu podatkowym traktuje ją jak wyrok. A zgodnie z przepisami ma możliwość odwołania się od decyzji krzywdzącej lub niezgodnej z prawem.

Coraz częściej podatnicy w przypadku niejasności przepisów prawa podatkowego sięgają po instytucję interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Jednak zdarza się, że opinia organu podatkowego jest odmienna od stanowiska podatnika. Czy wówczas podatnik jest zmuszony ją zaakceptować i stosować, czy też może się od niej odwołać?

Od lipca 2020 r. największe firmy będą mogły podpisać z fiskusem umowy o współdziałanie. Ich rozliczenia będą pod ścisłą kontrolą szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W zamian czekają korzyści.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w CIT, które mają przeciwdziałać agresywnej optymalizacji podatkowej. Ocenia się, że dadzą finansom publicznym około 1,6 mld zł rocznie.

Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy o CIT, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, Ordynacji podatkowej i ustawy o PIT. Projekt ma przeciwdziałać rozbieżnościom w kwalifikacji struktur hybrydowych, wykorzystywanych przez międzynarodowe korporacje do stosowania agresywnej optymalizacji podatkowej. Ponadto wprowadzona zostanie szczególna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania dotycząca art. 15cb ustawy o CIT.

Okazuje się, że przez trzy lata skarbówka ani razu nie użyła tzw. klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania, czyli nie stwierdziła agresywnej optymalizacji podatkowej. Ministerstwo finansów cieszy się z efektu prewencji.

Wyrażona w art. 2a Ordynacji podatkowej zasada „in dubio pro tributario” nie jest jedynie martwym przepisem, ale zasadą, która ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa podatników. Zgodnie z treścią tej zasady, jeśli w trakcie wykładni przepisów podatkowych pojawią się wątpliwości trudne do jednoznacznej interpretacji, należy odczytywać je na korzyść podatnika.

Od 1 stycznia 2019 r. podatnicy mają prawo dobrowolnego wycofania się ze stosowanych schematów podatkowych i cofnięcia skutków unikania opodatkowania. W tym celu powinni złożyć stosowny wniosek do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej zgodnie z przepisami art. 119zfa-119zfn Ordynacji podatkowej. Na skutek złożonego wniosku Szef KAS może (to wyłącznie jego decyzja uznaniowa) wydać decyzję określającą warunki cofnięcia skutków unikania opodatkowania. Jeżeli Szef KAS uwzględni wniosek, a podatnik skoryguje odpowiednio deklarację podatkową, to nie można wobec tego podatnika (w zakresie objętym wnioskiem) zastosować ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania z art. 119a Ordynacji podatkowej.

Przepisy o schematach podatkowych określają dwa obowiązki w stosunku do podmiotu będącego korzystającym. Zgodnie z pierwszym obowiązkiem, korzystający obowiązany jest poinformować Szefa KAS o schemacie podatkowym (MDR-1), zgodnie z drugim obowiązkiem korzystający, zobowiązany jest do przekazania Szefowi KAS informacji, że zastosował w danym okresie rozliczeniowym schemat podatkowy (MDR-3).

Klauzula nadużycie prawa w ustawie o VAT to instytucja, która od dłuższego czasu budzi wiele kontrowersji i żywych dyskusji. Brak jest bowiem jasnej i precyzyjnej regulacji, która stwierdzałaby, jaki jest dokładny zakres tej regulacji. W związku z czym niezwykle trudno odróżnić ją od legalnego planowania podatkowego albo w drugą stronę – od oszustwa podatkowego.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego ogłoszenie upadłości podatnika, po upływie terminu płatności podatku CIT, a przed końcem roku kalendarzowego, w którym rozpoczął bieg termin płatności tego podatku nie skutkowało przerwaniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Wprowadzenie nowych przepisów do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które będą zapobiegać przenoszeniu przez korporacje zysku za granicę - takie rozwiązanie przewiduje projekt ustawy, który znalazł się w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Nowe regulacje mogą wejść w życie od 1 stycznia 2020 r.

W Sejmie trwają prace nad ustawą wprowadzającą nową Ordynację podatkową oraz projektem ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika. Rozwiązania zawarte w nowej Ordynacji podatkowej mają wejść w życie 1 stycznia 2021 r.

Przepisy dopuszczają możliwość uchylenia lub zmiany ostatecznej decyzji podatkowej, od której nie przysługuje żaden zwyczajny środek odwoławczy. W niektórych przypadkach zastosowanie takiego rozwiązania może okazać się jedynym skutecznym sposobem zmiany niekorzystnego dla podatnika rozstrzygnięcia.

Projekt nowej Ordynacji podatkowej, który aktualnie czeka na I czytanie w Sejmie przewiduje nowe zasady przedawniania zobowiązań podatkowych. Zmienią się też przepisy dot. przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia. Organy podatkowe będą miały mniej możliwości przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia, ale jednocześnie pojawi się nowa przesłanka zawieszenia – skarga pauliańska.

Ustawodawca wprowadził nowe przepisy dotyczące wymiany informacji podatkowych z innymi państwami. Nowe regulacje nadają więcej uprawnień organom podatkowym i więcej obowiązków podmiotom i instytucjom zobowiązanym do raportowania informacji podatkowych.

Unia Europejska wykreśla Dominikę z czarnej listy podatkowej. Tym samym spis jurysdykcji niechętnych współpracy podatkowej skurczył się do 11 terytoriów.

Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że ustawodawca nałożył na organy obowiązek bardzo starannego wyboru metody szacowania podstawy opodatkowania. Niedopełnienie tego obowiązku nie pozwoli zrealizować celu szacowania, czyli określenia podstawy opodatkowania w wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania.

Od początku 2020 r. każdemu podatnikowi oraz płatnikowi zostanie udostępniony indywidualny rachunek podatkowy. Za pomocą tego nowego rachunku będzie można dokonywać wpłaty należności z tytułu podatku PIT, CIT i VAT oraz niepodatkowych należności stanowiących dochód budżetu państwa.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, to właśnie jemu należy doręczać wszelkie pisma. Pominięcie pełnomocnika odnosi bowiem taki skutek jak pominięcie strony. W rozpatrywanej przez NSA sprawie chodziło o zawieszenie biegu terminu przedawnienia poprzez wszczęcie postępowania karnoskarbowego.

Raportowanie schematów podatkowych (tzw. MDR ang. Mandatory Disclosure Rules) będzie tematem warsztatów nad którymi patronat objął portal infor.pl. Warsztaty odbędą się w dniu 5 września w Warszawie i będą prowadzone przez prelegentów z Kancelarii Kochański i Partnerzy.

Część zarządów firm akcyzowych, które uwikłały się niepotrzebnie w doradztwo czasami od kilku „andersenów”, musi co miesiąc składać kilka lub nawet kilkanaście tysięcy informacji MDR-3 - pisze profesor Witold Modzelewski. Zdaniem profesora Modzelewskiego jest to z reguły zbędne, gdyż najczęściej faktycznie owe porady nie są żadnym schematem podatkowym, ale dla celów biznesowych zostały tak sformułowane. A przecież składanie tych informacji (co odbywa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenia) jest ryzykowne, bo każda korekta takiej informacji jest przyznawaniem się do popełnienia przestępstwa.

Od sprawności, przejrzystości i wydajności systemu podatkowego będzie zależało, na jakiej pozycji uplasuje się polska gospodarka, którą pozostawimy nadchodzącym po nas pokoleniom. Przejrzysty i przyjazny system podatkowy jest warunkiem rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, o co troszczy się samorząd doradców podatkowych – to wnioski płynące z dyskusji podczas Forum Podatkowego Poznań 2019 - Podatki Przyszłości.

„Doradcy podatkowi nie pytają, czy uszczelniać system podatkowy, ale w jaki sposób go uszczelniać. Nie będziemy dyskutować czy wdrażać przepisy uszczelniające, tylko czy one są adekwatne do zakładanych celów. Trzeba znaleźć złoty środek między zabezpieczeniem interesów Skarbu Państwa i podatników” – podkreślił prof. Adam Mariański, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych podczas konferencji „Uszczelnianie systemu podatkowego – dokąd zmierzamy?”, zorganizowanej przez KRDP w Pałacu Lubomirskich w Warszawie. „Krajowa Rada Doradców Podatkowych chce być partnerem w tworzeniu dobrego, precyzyjnego prawa podatkowego” – deklarował prof. Adam Mariański.

28 maja 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Ordynacja podatkowa (wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika) – dokumenty przedłożone przez ministra finansów. Nowa Ordynacja podatkowa ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r. i zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Zdaniem prof. Adama Mariańskiego, przewodniczącego Krajowej Rady Doradców Podatkowych, zapewnienie podatnikom większego poczucia bezpieczeństwa i wprowadzenie mediacji jako sposobu wyjaśniania kwestii spornych – zamiast sztywnych i bezdyskusyjnych decyzji – uzdrowi relację podatników z urzędami.

Jak wynika z ogólnej zasady zawartej w Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Zasada ta skutkuje tym, że po upływie terminu przedawnienia organ podatkowy nie może dochodzić zapłaty podatku.

Wniesienie skargi pauliańskiej będzie powodowało zawieszenie lub wręcz przerwanie biegu terminu przedawnienia poboru podatku. Na takie rozwiązanie zgodził się Stały Komitet Rady Ministrów. Eksperci obawiają się, że skarbówka będzie nadużywać tej możliwości.

MDR-3 (tj. Informacja korzystającego o schemacie podatkowym) opisująca sposoby na optymalizację VAT-u lub akcyzy może stanowić zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa podatkowego a nawet pospolitego – pisze profesor Witold Modzelewski.

Wykonanie decyzji administracyjnej należy rozumieć szeroko – nie tylko jako czynności podejmowane w celu uzyskania stanu o charakterze przymusowym, określonego w orzeczeniu, ale również o charakterze dobrowolnym. To rezultat wydanego przez organ administracji rozstrzygnięcia. Podatnikowi może przynieść korzyść lub wyegzekwować od niego określony obowiązek.

Podatnicy będą mogli powoływać się na przepisy ustawy Karta Praw Podatnika w konkretnych sytuacjach. O celach i potrzebie wprowadzenia do polskiego systemu prawa podatkowego Karty Praw Podatnika oraz korzyściach dla podatników z tym związanych rozmawiamy z prof. dr. hab. Włodzimierzem Nykielem.

Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Dotyczy to również prawa do zwolnienia podatkowego przy sprzedaży nieruchomości.

Ministerstwo Finansów informuje, że prowadzi konsultacje podatkowe w zakresie zasad Programu Współdziałania, opartego o wytyczne OECD dotyczące cooperative compliance. Program ma na celu oparcie współpracy pomiędzy Krajową Administracją Skarbową i największymi podatnikami na wzajemnym zaufaniu, przejrzystości i pewności działania.

Zgodnie z przepisami pisma w sprawie podatkowej doręcza się stronie postępowania, a jeśli został ustanowiony pełnomocnik, to temu pełnomocnikowi. Jeżeli więc podatnik ustanowi w swej sprawie pełnomocnika, to o wszystkich pismach i czynnościach organu dowie się on od swojego pełnomocnika, bowiem w takiej sytuacji organ podatkowy nie doręcza już pism jemu, ale pełnomocnikowi.

Wiceminister finansów Filip Świtała w rozmowie z Polską Agencją Prasową stwierdził, że jego zdaniem nowa Ordynacja podatkowa potrzebuje co najmniej 6 miesięcy vacatio legis. Termin wejścia w życie nowej Ordynacji podatkowej nie jest przesądzony - poinformował Świtała.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał korzystny dla podatników wyrok w zakresie interpretacji podatkowych. Uznał, że organy podatkowe, nie uwzględniając głosu orzecznictwa, łamią zasady prawa i postępowania podatkowego.

Skuteczniejsze objęcie mechanizmem wymiany informacji kraje, które uchodzą za "raje podatkowe", poprzez m.in. wprowadzenie przepisów wymagających składania oświadczeń o rezydencji podatkowej pod rygorem odpowiedzialności karnej. Takie zmiany przewiduje nowela ustawy o wymianie informacji podatkowych.

Optymalizacja podatkowa, Ordynacja podatkowa

Jak polski podatnik ucieka do raju podatkowego

Raportowanie schematów podatkowych - MF odpowiada na pytania

Wszczęcie kontroli podatkowej - procedura i praktyka

Co decyduje o tym, czy dana usługa jest kosztem

Coraz mniej rajów podatkowych - ZEA i Wyspy Marshalla skreślone z unijnego wykazu

Prawo podatkowe coraz bardziej skomplikowane

Podwyższenie kwoty zobowiązania w postępowaniu podatkowym

Zeznanie świadka jako dowód w postępowaniu podatkowym

Raportowanie schematów podatkowych a tajemnica zawodowa

Rodzaje dowodów w postępowaniu podatkowym

Zasady odpowiedzialności wspólników spółki za zaległości podatkowe

Jak korzystać z instytucji wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej

Kontrola celno-skarbowa - wzór upoważnienia

Decyzja podatkowa nie jest ostateczna – jak i do kogo można się odwołać

Indywidualna interpretacja podatkowa nie jest wyrocznią – jak i kiedy można ją skarżyć (wzór skargi do WSA)

Umowy o współdziałanie od 1 lipca 2020 r. - tylko dla wybranych firm

Zmiany w CIT dotyczące agresywnej optymalizacji podatkowej przyniosą 1,6 mld zł

Przeciwdziałanie agresywnej optymalizacji podatkowej przy użyciu struktur hybrydowych

Fiskus ani razu nie użył klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania

Niejasności w prawie muszą być rozstrzygane na korzyść podatnika

Cofnięcie skutków unikania opodatkowania - informacja Szefa KAS

Czy tylko kwalifikowany korzystający ma obowiązek złożyć MDR-3?

Zastosowanie klauzuli nadużycia prawa w VAT

Ogłoszenie upadłości nie przerywa biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

Zmiany w CIT od 2020 r. - przeciw przenoszeniu przez korporacje zysku za granicę

Nowa Ordynacja podatkowa i ustawa o Rzeczniku Praw Podatnika

Kiedy można uchylić lub zmienić ostateczną decyzję podatkową

Przedawnienie w nowej Ordynacji podatkowej - terminy, przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia

Obowiązek wymiany informacji podatkowych

Już tylko 11 terytoriów na liście rajów podatkowych

Zasady wyboru metody szacowania podstawy opodatkowania

Indywidualny rachunek podatkowy dla podatników i płatników od 1 stycznia 2020 r.

Zawieszenie biegu przedawnienia podatkowego bez powiadomienia pełnomocnika

Jak stosować przepisy związane z obowiązkiem przekazywania do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej informacji o schematach podatkowych?

Informacja MDR-3 składana wraz z deklaracją AKC-4, czyli o potrzebie pozbycia się wścibskich „andersenów”

Forum Podatkowe Poznań 2019 – Podatki Przyszłości: Przyjazny system podatkowy warunkiem rozwoju biznesu

Doradcy podatkowi zaprosili autorytety do dyskusji o systemie podatkowym

Nowa Ordynacja podatkowa od 2021 roku - rząd przyjął projekt

Doradcy podatkowi chcą wprowadzenia mediacji w relacji urząd-podatnik

Po upływie terminu przedawnienia nie można dochodzić zapłaty podatku

Skarga pauliańska z zawieszeniem biegu terminu przedawnienia poboru podatku

Problemy z informacją MDR-3

Wykonanie decyzji administracyjnej

Prof. Nykiel: Karta Praw Podatnika wzmocni ochronę praw podatników

Prawo do zwolnienia podatkowego przysługuje także spadkobiercy

Konsultacje podatkowe w zakresie zasad Programu Współdziałania

Ustanowienie pełnomocnika w sprawie podatkowej – zasady doręczania pism

Nowa Ordynacja podatkowa - potrzeba 6 miesięcy vacatio legis

Organy podatkowe nie uwzględniają wyroków sądów

Zmiany w ustawie o wymianie informacji podatkowych