Umowa na czas określony, Wypowiedzenie umowy o pracę

Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że pracownicy sezonowi mają takie samo prawo do uczciwych warunków pracy oraz takie same prawa pracownicze i socjalne jak pracownicy zatrudnieni na stałe i apeluje o ostrożność przy zawieraniu umów. "Umowa cywilnoprawna, czyli umowa-zlecenie, dla swojej ważności nie wymaga formy pisemnej, ale my zawsze doradzamy jednak zawieranie jej na piśmie" – mówi Aleksandra Zagajewska z PIP.

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

Projekt obszernej nowelizacji kodeksu pracy który jest aktualnie procedowany w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej - wymaga, zdaniem Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, szerokiej dyskusji i omówienia konsekwencji poszczególnych zapisów. Jak dotąd szereg kwestii oczekiwanych przez rynek pracy, a zapowiadanych do wdrożenia, nie znalazło odzwierciedlenia w przepisach np. nie udało się wdrożyć unormowań w zakresie pracy zdalnej, badania trzeźwości pracowników a także – mimo upływu terminu – rozwiązań dot. sygnalistów.

Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie z Kodeksem pracy rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem następuje po złożeniu oświadczenia przez pracownika lub pracodawcę – oczywiście przy zachowaniu określonych wymogów formalnych związanych z okresem wypowiedzenia. Co musi zawierać wypowiedzenie? W jakiej formie należy je przygotować? Jaka jest długość okresów wypowiedzenia? Co należy wiedzieć o świadectwie pracy?

Praca zdalna funkcjonowała w naszej praktyce gospodarczej już od dłuższego czasu, często nieformalnie, bez określonej ustawą formy telepracy /art. 67(5) Ustawy Kodeks pracy/, ale z początkiem marca 2020 r. zyskała jednak zupełnie inny, zdecydowanie bardziej masowy charakter. Zmagania z pandemią Covid-19 spowodowały, że w wielu miejscach pracy, w przypadku pracowników biurowych, telepraca stała się powszechnym zjawiskiem. Przepisy tzw. tarcz antykryzysowych umożliwiły pracodawcy wprowadzenie formalnie trybu pracy zdalnej. Pracownik w trybie pracy na odległość może pojawiać się w biurze – siedzibie pracodawcy regularnie (np. raz, dwa razy w tygodniu), ale może też tygodniami świadczyć pracę z domu. Pojawia się zatem pytanie - w jakiej formie należy wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi świadczącemu pracę zdalnie, jeśli zajdzie taka potrzeba. Z różnych powodów nie zawsze będzie możliwe wezwanie pracownika do stawienia się w siedzibie pracodawcy i wręczenie mu dokumentu w trakcie bezpośredniego spotkania (mimo, że przepisy tzw. tarcz antykryzysowych dopuszczają taką możliwość). Jak zatem można ten proces przeprowadzić?

W trakcie trwa stosunku pracy lub po jego zakończeniu, pracownikowi przysługuje szereg opisanych w Kodeksie pracy świadczeń, odszkodowań czy rekompensat. Można je podzielić na cztery podstawowe grupy: z tytułu utraty pracy, rentowe, emerytalne oraz pośmiertne.

22 listopada 2018 r. to bardzo istotna data, jeżeli chodzi o zmiany w prawie pracy. Tego dnia część umów o pracę zawartych na czas określony ulegnie automatycznemu przekształceniu w umowy stałe, czyli na czas nieokreślony.

Kodeks pracy jasno rozróżnia umowę o pracę na czas nieokreślony, od umowy o pracę na czas określony. Generalnie, umowy bezterminowe przewidziane są dla pracowników stałych, którzy mają współpracować z danym przedsiębiorcą dłużej, czy nawet na zawsze. Takich pracowników z założenia się docenia i kodeks wprowadza dla nich specjalne prawa oraz ochronę. Ustawodawca zauważył jednak tendencję do zastępowania umów na czas nieokreślony, umowami terminowymi – po to właśnie by ograniczać prawa pracowników. Odpowiedzią między innymi na takie nieetyczne działania pracodawców, była reforma prawa pracy wprowadzona w Polsce w 2016 roku. Zmieniła ona między innymi zasady dotyczące okresów wypowiedzenia oraz urlopów umów na czas określony.

Przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego oddziałuje nie tylko na efektywność pracy, ale także na atmosferę jaka panuje w zakładzie. W związku z tym nieprzestrzeganie zasad współżycia społecznego oraz brak porozumienia pomiędzy pracownikami przy realizacji obowiązków może stać się przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę.

Rada Ministrów rozpatrzy 17 stycznia 2017 r. propozycje zmian w kodeksie pracy przygotowane przez Radę Dialogu Społecznego. Jedną z postulowanych przez RDS zmian jest przedłużenie terminu na odwołanie się od wypowiedzenia umowy o pracę z 7 do 21 dni. Zwiększona ma też być rola mediacji w rozstrzyganiu sporów pracodawców z pracownikami.

Nowelizacją obowiązującą od dnia 22 lutego 2016 r. wprowadzono nowe regulacje w zakresie długości okresu wypowiedzenia terminowych umów o pracę. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, okres wypowiedzenia umów na czas określony został uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy (tzw. zakładowy staż pracy). Zrównano go z długością okresów wypowiedzenia umów bezterminowych.

Od 21 sierpnia 2016 r. pracownicy zatrudnieni nieprzerwanie na podstawie umów na czas określony trwających 22 lutego 2016 r., czyli w dniu wejścia w życie nowelizacji w zakresie umów terminowych, uzyskali prawo do 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia. W tym dniu bowiem pracownicy osiągnęli 6 miesięcy zatrudnienia licząc od dnia wejścia w życie nowelizacji, a taki okres zatrudnienia daje prawo do 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich 7-dniowy termin na odwołanie do sądu po zwolnieniu z pracy jest za krótki i niezgodny z konstytucją. Adam Bodnar powołuje się na sprawę mężczyzny, który z powodu szoku po stracie pracy nie mógł dotrzymać tego terminu.

Kiedy rozważamy ponowne zatrudnienie pracownika interpretacja przepisów dotyczących limitów umów terminowych okazuje się być problematyczna. Jak prawidłowo w świetle nowych regulacji Kodeksu pracy ponownie zatrudnić pracownika?

W przypadku zawarcia umowy terminowej przed 22 lutego 2016 r., konieczne będzie jej uzupełnienie. Pracodawca ma obowiązek do 21 maja 2016 r. uzupełnić umowę poprzez zamieszczenie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy oraz okolicznościach przekroczenia limitów.

Od 22 lutego 2016 r. obowiązuje większość przepisów nowelizacji Kodeksu pracy z dnia 25 czerwca 2015 r. Wprowadzone zmiany mają na celu ograniczenie nadużywania umów o pracę na czas określony. Jak wyglądają obecnie zasady dotyczące podpisywania umów o pracę?

W całym 2016 roku Państwowa Inspekcja Pracy zamierza przeprowadzić łącznie 80 tys. kontroli. PIP będzie kontrolował szczególnie umowy zlecenia. Kontrolerzy mają sprawdzać umowy zlecenia pod kątem tego, czy nie są one zawierane w warunkach właściwych dla stosunku pracy. Na co jeszcze będą zwracać uwagę inspektorzy PIP?

Zmiany w Kodeksie pracy, które weszły w życie 22 lutego 2016 r. mają przede wszystkim zmniejszyć liczbę umów o pracę na czas określony, które dotąd miały krótsze terminy wypowiedzeń. Teraz okresy wypowiedzenia umów o pracę na czas określony zostały zrównane z okresami wypowiedzeń umów o pracę na czas nieokreślony.

Nowelizacja Kodeksu pracy, która zaczyna obowiązywać od 22 lutego 2016 roku, wprowadza daleko idące zmiany w zakresie umów terminowych. Nowe przepisy wprowadzają limit ilościowy – pracodawca będzie mógł zawrzeć jedną umowę na okres próbny oraz trzy umowy na czas określony, ponadto będzie obowiązywał także limit terminowy, czyli zawarte umowy nie będą mogły przekroczyć łącznie 33 miesięcy.

Od 22 lutego 2016 r. wchodzą w życie nowe zasady zawierania umów terminowych o pracę - możliwość przedłużania ich została ograniczona do 33 miesięcy. Ogłoszona pół roku temu nowelizacja Kodeksu pracy zmieniła też długość okresu wypowiedzenia dla umów na czas określony – ujednoliciła je z umowami stałymi.

W związku z wejściem w życie zmian w Kodeksie pracy od 22 lutego 2016 r. pracodawców i pracowników będą obowiązywać nowe zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów o pracę. Bez znajomości przepisów przejściowych ciężko będzie prawidłowo wdrożyć nowe regulacje. Co stanie się z umowami o pracę zawartymi do 22 lutego i jakie przepisy należy do nich stosować?

Głównym celem nowelizacji Kodeksu pracy, która zacznie obowiązywać od 22 lutego 2016 r., jest ograniczenie nieuzasadnionego stosowania umów na czas określony. Przyjrzyjmy się najważniejszym nowym zasadom, jakie już wkrótce będą obowiązywać polskich pracodawców.

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. W przypadku zakończenia współpracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem należy uregulować formalności związane z urlopem.

Od 22 lutego 2016 r. obowiązywał będzie zmieniony wzór umowy o pracę. Nowy wzór uwzględnia zmiany wprowadzane nowelizacją Kodeksu pracy m.in. w zakresie zawierania umów o pracę na czas określony.

Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę na okres próbny z zachowaniem terminów wypowiedzenie ustalonych w Kodeksie pracy może w niektórych sytuacjach stanowić nadużycie prawa i uzasadniać roszczenie zwolnionego pracownika o odszkodowanie.