Podatnicy i zakres opodatkowania

Od 1 stycznia 2021 r. podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) staną się spółki komandytowe i niektóre spółki jawne.

W 2021 roku w Polsce zostanie wprowadzony tzw. estoński CIT. Nie będzie on jednak obejmował płatników PIT prowadzących działalność gospodarczą. Czy łatwo można zmienić się w płatnika CIT?

Aport przedsiębiorstwa spółki kapitałowej do innej spółki kapitałowej, co do zasady, jest neutralny podatkowo (na gruncie VAT, PCC, CIT). Czy zawsze tak będzie? Na co trzeba uważać, dokonując takiej transakcji?

Sprzedaż udziałów posiadanych w polskiej spółce kapitałowej co do zasady podlega opodatkowaniu właśnie na terytorium Polski. Zdarzają się jednak przypadki gdy udziały sprzedaje osoba, która nie posiadania polskiej rezydencji podatkowej. Czy sprzedaż udziałów przez nierezydenta zawsze będzie opodatkowana w Polsce?

Od czerwca 2020 r., tj. od momentu zaprezentowania założeń wdrożenia w Polsce estońskiej metody rozliczenia CIT, narosło wokół niej wiele nieporozumień. Autorzy (Jan Sarnowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów i Aleksander Łożykowski, Dyrektor Departamentu Podatków Dochodowych w Ministerstwie Finansów) przywołali argumentację stojącą w kontrze do najczęściej powtarzanych w przestrzeni publicznej mitów dotyczących projektowanej regulacji. Szczególnie istotne znaczenie mają w tym procesie szersze tło ekonomiczne omawianego rozwiązania, moment cyklu koniunkturalnego, w którym jest ona wdrażana, oraz doświadczenie płynące z ponad 20 lat stosowania tego mechanizmu w innych krajach Europy.

W zależności od tego, co podatnik zrobi z zyskiem, okres przedawnienia zobowiązań podatkowych skróci się lub przeciwnie ‒ wydłuży. Co więcej, może ono nawet nigdy nie nastąpić. Taki może być skutek nowych przepisów o tzw. estońskim CIT, czyli ryczałcie od dochodów spółek kapitałowych. Projekt zakłada bowiem nie tylko nowe zasady rozliczania się z fiskusem przez firmy o przychodzie nieprzekraczającym 50 mln zł, lecz także specyficzną zasadę przedawniania zobowiązań podatkowych.

Relacje między podmiotami powiązanymi mają istotne znaczenie, jeśli chodzi o pobór tzw. podatku dochodowego u źródła (WHT) od płatności dokonywanych z tytułu niektórych usług (np. IT, doradczych, księgowych) oraz dywidend wypłacanych m.in. na rzecz powiązanych podmiotów z siedzibą na terytorium kraju, UE lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W zakresie wymienionych wypłat wciąż jeszcze obowiązują dotychczasowe zasady poboru daniny, zgodnie z którymi płatności kierowane do podmiotów powiązanych korzystają ze zwolnienia.

W nowym systemie, który ma obowiązywać od 2021 roku, CIT od większych spółek wzrośnie do 25 i 20 proc. (stawka obniżona), a od mniejszych do 15 i 10 proc. Efektywnie jednak – jak zapewniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP – opodatkowanie zmaleje. Tak zwany estoński CIT będzie polegał na tym, że dopóki spółka będzie reinwestować zyski, dopóty nie zapłaci podatku dochodowego ani w ciągu roku, ani po jego zakończeniu. Fiskus weźmie daninę wtedy, gdy firma przekaże zysk wspólnikom, czyli wypłaci im dywidendę.

Premier Mateusz Morawiecki zaprezentował ostateczną wersję projektu o możliwości rozliczania podatku CIT w wersji estońskiej. Z szacunków wynika, że nawet 97% spółek w Polsce skorzysta na estońskim CIT. Jakie warunki musi spełnić firma, aby mogła skorzystać z tego rozwiązania?

Zgodnie z regulacjami podatku dochodowego od osób prawnych, jak i podatku dochodowego od osób fizycznych, płatności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego (a więc przede wszystkim najem, leasing bądź dzierżawa) dokonywane na rzecz zagranicznego kontrahenta – podlegają pod regulacje podatku u źródła.

Przedsiębiorstwa, które zatrzymały zysk za 2018 r. lub planują go zatrzymać za 2019 r., mogą skorzystać z dodatkowej ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Od przychodu odliczą hipotetyczne odsetki od kapitału własnego.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, gdy zagraniczny zakład polskiego rezydenta płaci za nabywaną usługę z własnego majątku oraz wykorzystuje tę usługę w ramach swojej działalności gospodarczej prowadzonej za granicą, polski rezydent ani jego zagraniczny zakład nie mają obowiązku poboru podatku u źródła. Obowiązek na gruncie podatku u źródła powstanie natomiast, jak podkreśla ekspert Grant Thornton, gdy usługa jest nabywana przez zagraniczny zakład na potrzeby „centrali” (efektywnie wykorzystywana w Polsce).

Podatek dochodowy od osób prawnych ma zostać w Polsce zrewolucjonizowany, z dużą korzyścią dla przedsiębiorców. Zmiany planowane były już w tym roku, natomiast pandemia koronawirusa pokrzyżowała plany resortu finansów. Pierwsze projekty ustawy mają pojawić się w Sejmie w III kwartale tego roku, a nowe przepisy obowiązywać od początku 2021 roku.

Tarcza antykryzysowa, uchwalona w związku z epidemią koronawirusa, przewiduje możliwość udzielenia mikroprzedsiębiorcy pożyczki w kwocie do 5000 zł, na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Pożyczka wraz z odsetkami podlega umorzeniu na wniosek, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca ten będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Czy w ten sposób umorzona pożyczka podlega opodatkowaniu?

Od 2021 roku ma być wprowadzona zachęta do inwestowania, taka jak w Estonii. Przedsiębiorcy nie zapłacą podatku, jeśli zysk zainwestują, zamiast przeznaczać go na dywidendy. Oprócz tego więcej przedsiębiorców skorzysta z 9-proc. CIT i z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Tak wynika z przyjętego przez Radę Ministrów 28 kwietnia 2020 r. Krajowego Programu Reform. Wiele zmian miałoby zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2021 r. Rząd miałby zająć się nimi w II i III kwartale, a Sejm uchwalić w drugiej połowie 2020 roku.

W czasie kryzysu gospodarczego wywołanego epidemią COVID-19 przedsiębiorcy mogą ubiegać się o ulgi i odroczenia w zakresie płatności podatku dochodowego. Dzięki przepisom kolejnych wersji Tarczy Antykryzysowej niektóre obowiązki fiskalne uległy przesunięciu, nowe regulacje umożliwiają ponadto przedsiębiorcom zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków, których nie uwzględniali dotychczas w rozliczeniach CIT i PIT. Niektóre problemy związane z kalkulacją podatku dochodowego pozostają aktualne, inne zaś w obliczu zmieniających się okoliczności gospodarczych wymagają dodatkowej analizy i rewizji dotychczasowego podejścia.

Według Naczelnego Sądu Administracyjnego opłata za wynajem centrum danych (usługi hostingu) nie podlega regulacjom dotyczącym podatku u źródła. Wskazał przy tym, że urządzenia udostępniające przestrzeń dyskową centrum danych nie spełniają zadań przemysłowych ani nie są z takimi urządzeniami połączone. Organy podatkowe są jednak innego zdania.

Podatnicy, którzy korzystają lub dopiero zamierzają korzystać z ulg podatkowych B+R lub IP Box mogą znaleźć korzystne dla siebie rozwiązania zawarte w tarczy antykryzysowej. Właściwe zastosowanie nowych rozwiązań, jak podkreśla ekspert Grant Thornton, może przynieść istotne korzyści podatkowe.

Ministrostwo Finansów wydłuża termin do złożenia zeznania CIT-8 dla podatników CIT (firm) do 31 maja 2020 r. Natomiast termin zostanie przesunięty do 31 lipca 2020 r. dla podatników osiągających wyłącznie dochody wolne od podatku (na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o CIT), a także tych podatników, którzy są podmiotami zgodnie z ustawi o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dla których przychody z działalności pożytku publicznego stanowią co najmniej 80% wszystkich przychodów.

Z przepisów wynika, że niepobieranie przez płatnika podatku u źródła w przypadku wypłat na rzecz zakładu zagranicznego przedsiębiorcy zostało uwarunkowane pozyskaniem odpowiedniego zagranicznego certyfikatu rezydencji, a także pisemnego oświadczenia, że należności te związane są z działalnością zakładu tego podatnika.

Preferencje podatkowe płynące z uzyskania statusu małego podatnika CIT to możliwość kwartalnego rozliczania podatku, prawo do jednorazowej amortyzacji, możliwość skorzystania z ulg związanych z działalnością badawczo-rozwojową oraz prawo do zastosowania 9-proc. stawki CIT.

W obrocie gospodarczym zdarzają się sytuacje, gdy przedsiębiorcy (osoby prawne) decydują się na połączenie, przekształcenie lub zmianę formy prawnej wykonywanej działalności. Istotne jest prawidłowe rozpoznanie skutków podatkowych takich transakcji, gdyż błędy w tym zakresie będą miały skutki zarówno finansowe, gospodarcze, jak i personalne dla osób zarządzających podmiotami.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT nie znajduje zastosowania do wynagrodzenia za usługi hostingu aplikacji oraz usługi wsparcia. W zakresie przedmiotowym tego przepisu mieszczą się bowiem przychody z tytułu należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, a do takich urządzeń nie można zaliczyć infrastruktury technicznej serwerowni (serwerów). Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w utrwalonej już linii orzeczniczej sądów administracyjnych.

Cesja wierzytelności lub przejęcie długu są powszechnie stosowane w rozliczeniach pomiędzy spółkami. Umowa cesji, czyli przelewu wierzytelności zawierana jest między zbywcą wierzytelności – cedentem, a nabywcą wierzytelności - cesjonariuszem. W efekcie zmienia się osoba wierzyciela. Przejęcie długu nastąpić może poprzez umowę między wierzycielem a osobą trzecią – przejemcą długu, za zgodą dłużnika albo poprzez umowę między dłużnikiem a przejemcą długu, za zgodą wierzyciela. W efekcie zmienia się osoba dłużnika.

Podatnicy CIT oraz PIT, w terminie złożenia zeznania podatkowego za 2019 r. powinni przekazać informację o dokonywaniu czynności będących elementem schematu podatkowego (lub uzyskiwaniu korzyści podatkowych związanych ze schematem podatkowym) na dedykowanym formularzu MDR-3 - przypomina ekspert Grant Thornton.

Wypłata dokonywana przez polski podmiot na rzecz zagranicznego kontrahenta może wiązać się z obowiązkiem poboru podatku u źródła. Dotyczy to także przypadku zawarcia umowy licencyjnej z zagranicznym kontrahentem, której przedmiotem jest oprogramowanie komputerowe.

Prowadzenie działalności w innym państwie może przyczynić się do powstania tzw. zagranicznego zakładu podatkowego. W związku z tym przed rozpoczęciem działalności za granicą warto sprawdzić, jakie formy prowadzenia działalności skutkują powstaniem zakładu podatkowego, a także w jaki sposób prawidłowo dokonywać rozliczeń podatkowych w Polsce i w państwie prowadzenia zakładu.

W związku z kolejnymi zmianami w prawie podatkowym, zwiększeniu uległ zakres odpowiedzialności osób zarządzających przedsiębiorstwami. Muszą oni dostosować się do nowych wymogów dotyczących raportowania schematów podatkowych oraz podatku u źródła. Za nieprawidłowości w tym zakresie grożą sankcje sięgające milionów złotych.

Nowy podatek od przeniesienia przedsiębiorstwa poza granice naszego kraju (tzw. exit tax) nie ma charakteru bezwzględnego. W przypadku spełnienia określonych warunków ustanowionych przez ustawodawcę nie wystąpi obowiązek zapłaty tego podatku.

Unia Europejska przyjęła dyrektywę zobowiązującą państwa członkowskie do przyjęcia przepisów zmuszających państwa do rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania. I o ile nowe regulacje wydają się krokiem w dobrym kierunku, o tyle już wątpliwa może okazać się ich rzeczywista użyteczność.

Ustawodawca podwyższył limit przychodów decydujący o statusie małego podatnika w podatkach dochodowych PIT i CIT - w roku 2020 będzie on wynosił 2 mln euro. Natomiast w podatku VAT limit pozostaje na dotychczasowym poziomie, czyli 1,2 mln euro. Warto też zwrócić uwagę, że od 1 listopada 2019 r. zmianie uległy przepisy ustawy o VAT dotyczące prawa do składania kwartalnych deklaracji VAT przez małych podatników. W efekcie część podatników już od początku 2020 r. będzie musiała przejść na deklaracje miesięczne. Zapraszamy do odsłuchania podcastu.

Uzyskanie certyfikatu rezydencji od kontrahenta może mieć wymierne skutki podatkowe dla krajowych firm wypłacających należności zagranicznym podmiotom. Należy jednak mieć na uwadze, że niektóre płatności na rzecz zagranicznych kontrahentów mogą wiązać się z obowiązkiem odprowadzenia tzw. podatku u źródła.

Od początku 2019 r. przepisy ustawy o CIT zostały znowelizowane aż siedmiokrotnie. Na tym jednak nie koniec. Ustawodawca przewiduje kolejne regulacje w zakresie rozwiązań dotyczących CIT. Część nowych regulacji wejdzie w życie w 2020 r.

Każda usługa pośrednictwa powinna zostać zweryfikowana w świetle zawarcia w niej świadczeń pobocznych mających na celu wykonanie głównej usługi pośrednictwa. Pozwoli to na prawidłowe wykonanie obowiązku w podatku u źródła.

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych wejdzie w życie 1 stycznia 2020 r. Zakres regulacji ustawy w głównej mierze sprowadza się do wprowadzenia tzw. ulgi na złe długi w podatkach dochodowych (zarówno dla osób fizycznych, jak i osób prawnych), tak więc przyjęte rozwiązania można określić nawet jako rewolucyjne.

Płatności spółki na rzecz podmiotu powiązanego z tytułu usług wsparcia IT oraz licencji za korzystanie z oprogramowania komputerowego w świetle ustawy o CIT oraz polsko-niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem u źródła.

W 2020 r. preferencyjna stawka podatku CIT w wysokości 9 proc. będzie przysługiwać podatnikom, których przychody w 2019 r. nie przekroczą 2 mln euro, ale w 2020 r. nie będą większe niż 1,2 mln euro.

W celu dokonania oceny przychodów zagranicznej spółki, jako podlegających opodatkowaniu CFC, decydujące znaczenie ma kwalifikacja przychodu na poziomie spółek osobowych, w której spółka ma udział w zyskach.

W sytuacji przekształcenia spółki z o.o. w spółkę komandytowo-akcyjną, przekształcenie to nie spowoduje po stronie wspólnika będącego osobą prawną powstania przychodu w podatku CIT, bowiem art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. j ustawy o CIT stanowiący, że za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, nie będzie miał w tym przypadku zastosowania. Tym samym na spółce komandytowo-akcyjnej powstałej z przekształcenia spółki z o.o. nie będzie spoczywał obowiązek poboru podatku dochodowego od osób prawnych.

Utworzenie podatkowej grupy kapitałowe (PGK) jest skutecznym sposób na legalne zmniejszenie zobowiązań podatkowych oraz ograniczenie obowiązków natury formalnej dla podmiotów wchodzących w skład takiej grupy. Funkcjonowanie w ramach grup wiąże się jednak z dużym ryzykiem, które powoduje, że rozwiązanie to nie zawsze staje się korzystne.

O ile prawodawca wymaga od osób, dla których tworzy normy, dochowania należytej staranności, o tyle sam często tej staranności nie dochowuje. Ani przy tworzeniu nowych regulacji podatkowych, ani przy redagowaniu objaśnień, które mają tłumaczyć ich zawiłości. Nie inaczej jest w przypadku przepisów, dotyczących podatku u źródła.

Na skutek zmian wprowadzonych w zakresie podatku u źródła, polskie firmy, które wypłacają zagranicznemu kontrahentowi odsetki, dywidendy lub należności licencyjne przekraczające rocznie sumę 2.000.000 zł są objęte nowymi zasadami poboru podatku u źródła według stawki przewidzianej w ustawie o PIT albo o CIT.

Obecnie coraz więcej wskazuje się o lukę w CIT, która w latach 2015-2017 mogła wynieść nawet 90 mld zł. Co to oznacza dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych? Czy trzeba się przygotować na więcej kontroli?

Co powinien zrobić podatnik, aby dochować należytej staranności przy wypłacie należności zagranicznym kontrahentom? Zdaniem ekspertów oczekiwania Ministerstwa Finansów w tym zakresie są zdecydowanie na wyrost.

Kwestia definicji rzeczywistego właściciela na potrzeby podatku u źródła dotyczy określonych płatności na rzecz podmiotów zagranicznych, bez rozróżniania na podmioty powiązane i nie. Chociaż nie jest to temat nowy, wciąż budzi dużo kontrowersji i niejasności.

Zryczałtowany podatek dochodowy, tzw. podatek u źródła, trzeba zapłacić także wtedy, gdy kwota należności licencyjnej ukryta jest w cenie nabywanego, zagranicznego towaru.

Wprowadzone z początkiem 2019 r. do ustawy o CIT przepisy dotyczące obniżonej stawki podatku CIT (wcześniej 15% a obecnie 9%), zmieniły kryteria korzystania z tej preferencji. Obecnie prawo do korzystania z obniżonej stawki CIT można stracić już w trakcie trwania roku podatkowego.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok dotyczący podatku od niezrealizowanych zysków (tzw. exit tax). Sprawa dotyczyła obywatela Niemiec. Wyrok może mieć jednak istotny wpływ na ocenę zgodności z prawem unijnym polskiego podatku od niezrealizowanych zysków.

Z uwagi na swoją złożoną i szczególną strukturę spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mają swój odrębny sposób opodatkowania. Wydaje się, że można by było stosować do nich zasady właściwe dla spółek kapitałowych, ale niestety nie, ponieważ nie są osobami prawnymi, a ponadto stanowią zrzeszenie osób, a nie kapitałów. Jak w związku z tym wygląda opodatkowanie spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych?

W 2019 r. z 15% do 9% została obniżona preferencyjna stawka CIT. Podatek według tej stawki płacą podatnicy, których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczą wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.

Spółki komandytowe i jawne opodatkowane CIT od 2021 roku

Estoński CIT od 2021 r. - jak skorzystać będąc płatnikiem PIT?

Aport przedsiębiorstwa spółki kapitałowej do innej spółki kapitałowej - VAT, PCC, CIT

Opodatkowanie zbycia udziałów w spółce kapitałowej przez nierezydenta

Estoński CIT w Polsce – fakty i mity

Estoński CIT a zasada przedawniania zobowiązań podatkowych

Transakcje między podmiotami powiązanymi - podatek u źródła (WHT)

"Estoński CIT" w Polsce - stawki mają wzrosnąć ale opodatkowanie zmaleje

Które spółki skorzystają z estońskiego CIT

Problematyka definicji urządzenia przemysłowego w kontekście podatku u źródła (WHT)

Nowa ulga w CIT - podatnicy mogą zaoszczędzić jeszcze prawie 50 tys. zł

Wpłaty dokonywane przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta a podatek u źródła

Zmiany dla przedsiębiorców od 2021 r. Ministerstwo Finansów zapowiada wprowadzenie estońskiego CIT

Pożyczka antykryzysowa a podatek dochodowy

Podatki 2021 - zmiany w CIT dla małych firm

Podatki dochodowe w dobie epidemii – aktualne problemy i wyzwania

Usługi hostingu a podatek u źródła

Tarcza antykryzysowa - ulgi podatkowe B+R i IP Box

Obowiązek złożenia CIT-8 przez firmy przedłużony do 31 maja 2020 r.

Wpłata do zakładu zagranicznego przedsiębiorcy a podatek u źródła

Statusu małego podatnika CIT - preferencje podatkowe

Łączenie i przekształcanie osób prawnych – skutki podatkowe

Zapłata za usługi hostingu aplikacji oraz usługi wsparcia bez podatku u źródła

Cesja wierzytelności i przejęcie długu w podatku dochodowym od osób prawnych

Termin na złożenie MDR-3 w zakresie PIT i CIT

Oprogramowanie komputerowe a podatek u źródła

Zagraniczny zakład podatkowy w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania

Raportowanie schematów podatkowych i podatek u źródła - odpowiedzialność zarządu

Kiedy nie wystąpi obowiązek zapłaty exit tax?

Zasady rozwiązywania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w UE

Mały podatnik w 2020 r. – w podatkach dochodowych i VAT [PODCAST]

Certyfikat rezydencji a płatności transgraniczne

Najważniejsze zmiany w CIT 2019/2020

Usługa pośrednictwa a podatek u źródła

Ulga na złe długi w podatkach dochodowych od 1 stycznia 2020 r.

Usługi IT i licencje za korzystanie z oprogramowania a podatek u źródła

Prawo do 9-proc. stawki CIT w 2020 r.

Zagraniczna spółka kontrolowana (CFC) – przychody podlegające opodatkowaniu

Przekształcenie spółki z o.o. w S.K.A. – bez CIT od kapitału zapasowego powstałego z nadwyżki wartości wkładów

Podatkowa grupa kapitałowa (PGK) – jeden podatnik, wiele korzyści

Należyta staranność w podatku u źródła

Wniosek o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia z podatku u źródła – kto może z nim wystąpić?

Po kontrolach w VAT nadszedł czas na kontrole w CIT

Należyta staranność przy wypłacie należności zagranicznym kontrahentom

Definicja rzeczywistego właściciela w podatku u źródła

Podatek u źródła nawet, gdy cena towaru zawiera należność licencyjną

Kiedy podatnik traci prawo do 9% stawki CIT

Czy exit tax jest zgodny z prawem unijnym?

Zasady opodatkowania spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych

9% stawka CIT - zasady stosowania