Rozliczenia VAT

Przedstawiamy komentarz ekspertów PwC do uchwały NSA w kwestii statusu na gruncie VAT gminnych jednostek budżetowych. Jak po tej uchwale powinny zachować się gminy?

Od 1 października 2013 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o VAT i ordynacji podatkowej wprowadzająca solidarną odpowiedzialność nabywcy niektórych towarów (wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy) za zaległości podatkowe dostawcy. Warto zastanowić jak do wskazanego tematu podchodziły dotąd sądy krajowe i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Czy nabywca może odpowiadać za zobowiązania podatkowe sprzedawcy?

Komornik sądowy zajął czynnemu podatnikowi podatku od towarów i usług maszynę, wykorzystywaną w działalności gospodarczej przez tego podatnika będącą środkiem trwałym. W drodze licytacji komornik sprzedał tę maszynę osobie trzeciej. Sprzedaż maszyny podlega opodatkowaniu stawką podatku od towarów i usług w wysokości 23%. Kto powinien odprowadzić kwotę podatku należnego z tytułu tej sprzedaży, podatnik czy komornik i kto powinien wystawić fakturę dokumentującą tę transakcję?

Do końca 2013 roku podatnicy VAT świadczący usługi transportowe i spedycyjne mają wybór momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT. Mogą rozpoznać ten moment albo w momencie wykonania usługi (jeżeli nie muszą wystawiać faktury) albo z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi.

Pyta prowokacyjnie profesor Witold Modzelewski w kontekście uchwał NSA dotyczących ubezpieczenia przedmiotu leasingu, obliczania proporcji i podmiotowości w VAT gminnych jednostek budżetowych.

Przedsiębiorcy posiadający status „małych podatników” mogą rozliczać podatek VAT metodą memoriałową (na zasadach ogólnych) lub metodą kasową. Aby wybrać metodę kasową konieczne jest zadeklarowanie tego na druku VAT-R (podczas rejestracji jako podatnik VAT lub poprzez złożenie aktualizacji).

Zdaniem prof. Witolda Modzelewskiego po podjęciu przez NSA uchwały z dnia 24 czerwca 2013 r. odmawiającej podmiotowości podatkowej gminnym jednostkom budżetowym w podatku od towarów i usług, wszystkie gminy muszą obliczyć po raz drugi proporcję za rok 2012. Jest to niezbędne, aby określić kwotę podatku naliczonego, który podlega odliczeniu w 2012 r.

Po latach rejestrowania się jednostek budżetowych gmin, jako samodzielnych podatników VAT – NSA uznał w uchwale, że ta praktyka nie jest zgodna z prawem. Ministerstwo Finansów w oczekiwaniu na pisemne uzasadnienie tej uchwały oszczędnie ją komentuje.

Podatnik VAT świadczący usługi turystyczne podczas wyliczania podatku VAT, który musi zapłacić z tytułu wykonanej usługi turystycznej, uwzględnia jedynie „marżę” określoną według zasad wskazanych w art. 119 ustawy o VAT. Jednocześnie nie ma prawa do odliczenia lub zwrotu podatku VAT, naliczonego przy zakupie towarów i usług dla bezpośredniej korzyści turysty.

Od 1 kwietnia 2013 r. zmienione zostały stawki VAT na wiele wyrobów i usług. W większości przypadków stawka VAT uległa podwyższeniu. Najbardziej popularny przykład to podwyżka stawki VAT na kawy typu latte. Nie jest to jednak jedyna zmiana.

Podatnik dokonujący czynności zwolnionej z VAT, którą błędnie uznał za czynność opodatkowaną, jest uprawniony do odzyskania zapłaconego i wykazanego na fakturze podatku VAT. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 11 kwietnia 2013 r. w sprawie C-138/12 (Rusedespred OOD).

Minister Finansów przygotował nowe wzory deklaracji VAT. Chodzi o VAT-7, VAT-7K, VAT-7D, VAT-8 i VAT-9M. Nowe wzory obowiązują od 1 kwietnia 2013 r.

Wchodząca w życie od początku kwietnia 2013 r. nowelizacja ustawy o VAT z 7 grudnia 2012 r. kompleksowo uregulowała instytucję przedstawiciela podatkowego. Do obowiązujących rozwiązań wprowadzono dalsze uproszczenia dla podatników zagranicznych ustanawiających przedstawiciela podatkowego oraz ułatwienia dla podmiotów, które mają pełnić funkcję przedstawiciela podatkowego.

Od 1 kwietnia 2013 r. wprowadzono kilka istotnych zmian dotyczących rozliczania VAT od nieodpłatnego przekazania towarów i usług (w tym próbek i materiałów reklamowych). Eksperci z Ministerstwa Finansów wyjaśniają te nowości.

Zmienią się m.in. zasady rozliczenia wręczania klientom próbek towarów, czy materiałów reklamowych i promocyjnych z logo firmy. Inna będzie definicja działalności gospodarczej. Więcej nieodpłatnych dostaw będzie opodatkowanych. Droższa będzie kawa latte i cappuccino w kawiarni.

Minister Finansów przygotował nowe wzory deklaracji VAT. Chodzi o VAT-10, VAT-11, VAT-12 i VAT-13. Nowe wzory zaczynają obowiązywać od 1 kwietnia 2013 r.

Odpowiedzialność solidarna nabywcy za podatek, którego nie zapłacił sprzedający, ma nie dotknąć małych przedsiębiorców. Nie zmienia to jednak faktu, że pomysł przerzucenia ściągania należności podatkowych na firmy to wyraźny sygnał, że państwo nie radzi sobie w tym zakresie.

Od 1 października 2013 r. w przepisach podatkowych (ustawa o VAT i ordynacja podatkowa) pojawi się zasada solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu VAT. Jeżeli dostawca towarów lub usług nie zapłaci podatku należnego fiskus może się domagać się zapłaty zaległości podatkowych także od nabywcy. Ta solidarna odpowiedzialność dotyczyć hurtowego handlu paliwami, stalą i złotem.

Podatnicy VAT w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie muszą składać deklaracji podatkowych VAT-7 (czy VAT-7K). Niemniej, jeśli w czasie zawieszenia działalności ponoszą stałe wydatki związane z tą działalnością i chcą odliczać VAT naliczony w tych wydatkach – deklaracje składać powinni. Obowiązek złożenia deklaracji wystąpi również wtedy, gdy podatnik zobowiązany będzie do skorygowania odliczonego uprzednio podatku naliczonego.

Podatnicy podatku VAT, którym kontrahenci nie zapłacili za sprzedane towary lub usługi mogą skorzystać z tzw. ulgi na złe długi i tym samym odzyskać podatek VAT odprowadzony od niezapłaconych faktur. W praktyce często zdarza się jednakże, iż podatnik po skorzystaniu z powyższej ulgi sprzedaje osobie trzeciej wierzytelności nią objęte. Wówczas pojawia się pytanie czy w takiej sytuacji należy dokonać korekty zwiększającej podatek należny.

Od początku 2013 roku obowiązują nowe wzory deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług (VAT). Minister Finansów ustalił bowiem nowe druki VAT-7, VAT-7K i VAT-7D. Dotychczasowe formularze można jednak zasadniczo stosować nadal - do końca 2013 roku (oprócz korekt podstawy opodatkowania na podstawie art. 89a ustawy o VAT i oprócz zwiększenia VAT naliczonego na podstawie art. 89b ust. 4 ustawy o VAT).

Wystawianie faktur przez przedsiębiorcę, który jest czynnym podatnikiem jest pewnego rodzaju udokumentowaniem jego pracy jako podatnika VAT. Jednak jest to czynność obowiązkowa jedynie, wtedy, gdy dotyczy czynności dokonywanych dla innych przedsiębiorców.

Przekazywanie pracownikom bonów towarowych czy kart podarunkowych to niewątpliwie jedno z najpopularniejszych świadczeń wykonywanych przez pracodawcę w związku ze zbliżającymi się świętami, uroczystościami rocznicowymi czy branżowymi, jak również w celu zmotywowania pracownika do wykonywania jeszcze efektywniejszej pracy. Co więcej podarunek ten pozwala nagrodzić podatnika oraz zaspokoić jego potrzeby zarówno zawodowe, jak i osobiste.

Zdaniem Ministra Finansów premia pieniężna udzielona nabywcom z tytułu osiągnięcia określonego poziomu obrotów stanowi z reguły rabat. Czasem jednak premie pieniężne można uznać za zapłatę za usługę. Minister Finansów wydał 27 listopada 2012 r. interpretację ogólną w sprawie kwalifikowania premii pieniężnych (bonusów pieniężnych) w świetle przepisów ustawy o VAT.

Podatnicy VAT świadczący usługi najmu miewają wątpliwości w deklaracji za jaki miesiąc mają wykazać obrót z tych usług – czy za miesiąc, w którym faktycznie otrzymali zapłatę, czy też może za miesiąc bezskutecznego upływu terminu płatności faktury.

Zmiany w zakresie ustalania obowiązku podatkowego wejdą w życie dopiero od 2014 r. (a nie od 1 lipca 2013 r., jak to pierwotnie planował rząd). Tak zdecydowała podkomisja ds. monitorowania systemu podatkowego. Ustawowe zmiany zasad wystawiania faktur VAT zaczną obowiązywać od lipca 2013 r. ale na mocy rozporządzenia Ministra Finansów będą de facto obowiązywać od stycznia 2013 r.

W natłoku codziennych spraw jakie należy wykonać prowadząc działalność gospodarczą nieraz zdarza się zapomnieć wystawić w terminie dokument potwierdzający sprzedany towar lub wykonaną usługę. Przedsiębiorcy zwracający uwagę na kwestie podatkowe mogą wtedy zacząć się zastanawiać kiedy należy wykazać podatek VAT należny w deklaracji podatkowej.

Płatnicy PIT, stają niekiedy przed problemem obliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Przyjrzyjmy się sytuacji, gdy zgodnie z przepisami ustawy o PIT wypłacany kontrahentowi dochód stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście, zaś kontrahent ów dla celów opodatkowania podatkiem VAT wystawia faktury i formalnie prowadzi działalność gospodarczą.

Sprzedaż przez internet powoduje liczne wątpliwości w zakresie prawidłowości rozliczeń VAT. Doradca podatkowy wyjaśnia zasady ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego, podstawy opodatkowania oraz obowiązki dokumentacyjne.

Restrukturyzacje polegające na połączeniu spółek handlowych powodują liczne wątpliwości związane z prawidłowym rozliczeniem podatków za okres, w którym dochodzi do połączenia. Jednym z najczęściej zgłaszanych przez podatników problemów, jest kwestia złożenia deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiło połączenie.

16 listopada 2012 r. została uchwalona, a 30 listopada opublikowana w Dzienniku Ustaw ustawa o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce. Najważniejszą zmianą jest tu zniesienie terminu 90. dni w metodzie kasowej rozliczania VAT dla małych podatników. Ale są i inne ciekawe zmiany.

Wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, zmniejszający podstawę opodatkowania. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 25 czerwca 2012 r.

Od 1 października 2012 r. podatnicy (ale tylko osoby fizyczne) mogą składać przez internet (system e-Deklaracje) deklaracje VAT-7, VAT-7K, VAT-7D i PCC-3 bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym.

W każdym przypadku, gdy nabywca towaru zobowiązany jest do zwrotu opakowań, w których sprzedawca dostarczył mu zamówiony towar (a tym samym nie nabył prawa własności opakowań), mamy do czynienia z tzw. opakowaniami zwrotnymi, służącymi jedynie przemieszczeniu / dostarczeniu towaru do nabywcy.

„Eksport usług” to potoczne określenie odnoszące się do świadczenia usług przez polskich podatników VAT, które podlegają opodatkowaniu w innym niż Polska kraju. W takiej sytuacji na podatniku, pomimo braku obowiązku opodatkowania usługi podatkiem VAT ciążą jednak pewne obowiązki natury formalnej.

Nowy druk formularza VAT-22 trzeba stosować od 21 lipca 2012 r. Natomiast zmienione formularze VAT-23, VAT-24 i VAT-25 trzeba stosować od 25 lipca 2012 r.

Podatek VAT co do zasady nie stanowi w świetle przepisów ustawy o PIT ani przychodu, ani kosztu podatkowego. Podatnicy VAT muszą jednak wiedzieć, że istnieją przypadki, w których od kwoty VAT naliczonego będzie trzeba zapłacić podatek dochodowy. Przykładem takiej sytuacji jest korekta deklaracji podatku VAT związana ze zmianą wartości obrotu w danym roku podatkowym, w stosunku do poprzedniego okresu rozliczeniowego.

W przypadku podatników VAT świadczących usługi budowlane dla powstania obowiązku podatkowego w VAT istotne są dwa momenty – dzień zapłaty i 30. dzień od wykonania usługi. Ten drugi to moment graniczny.

Elementem prowadzonej działalności jest rozliczenie podatkowe. To jak powinno ono wyglądać, jaki zakres obejmować, determinowane jest wieloma czynnikami. Znaczenie ma chociażby przedmiot prowadzonej działalności, czy wysokość osiąganego obrotu. W podatku VAT obowiązek podatkowy powstaje z mocy prawa w związku z wykonaniem czynności podlegających opodatkowaniu.

Zdecydowana większość podatników podatku od towarów i usług rozlicza VAT w terminach miesięcznych. W takim przypadku deklaracje należy złożyć w urzędzie skarbowym w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują też możliwość rozliczania się za okresy kwartalne.

Większość podatników rozlicza się w systemie miesięcznym. Deklaracja podatkowa w takiej sytuacji powinna być złożona na druku VAT-7. Wzór druku VAT-7, jak również innych druków związanych z rozliczeniem podatku VAT określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2008 r., nr 211, poz. 1333 z późn. zm.).

Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują tryb kontroli deklaracji podatkowej w ramach tak zwanych czynności sprawdzających. Uprawnienie w tym zakresie przysługują urzędom skarbowym. Czynności te mają na celu między innymi sprawdzenie terminowości składania deklaracji, czy formalnej jej poprawności. Uprawnienia w tym zakresie przysługują również w zakresie składanych przez podatników deklaracji dotyczących podatku od towarów i usług.

Rozliczenie podatkowe składane przez podatnika podatku VAT ma charakter deklaratoryjny – podatnik deklaruje w nim wysokość należnego podatku. Jest bowiem tak, że deklaracja nie tworzy zobowiązania podatkowego, bo te wynika z wykonania czynności opodatkowanych. Tym samym deklaracja podatkowa stwierdza jedynie istnienie zobowiązania i jego wielkość. Nie należy jednak umniejszać roli deklaracji podatkowej i trzeba dołożyć wszelkich starań, by wypełnić ją poprawnie.

Kwartalnie rozliczać się mogą nie tylko mali podatnicy, choć tylko dla nich wiąże się to z kwartalnymi płatnościami. By skorzystać ze składania deklaracji raz na kwartał należy zawiadomić wcześniej naczelnika urzędu skarbowego.

Sprzedający w przetargu musi zapłacić VAT od wpłaconego wadium. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie wyboru oferenta. Stanie się tak, gdy w specyfikacji zaznaczone zostało, że wadium zostanie zaliczone na poczet ceny. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wydanym 20 marca 2012 r. wyroku. Jest to dobra wiadomość dla przedsiębiorcy, który jest wyłoniony w przetargu. Może oznaczać szybsze prawo do odliczenia VAT-u.

Omawiając zasady dokonywania odliczeń VAT naliczonego, należy zwrócić uwagę na równie istotną w tym zakresie kwestię sposobu korygowania VAT naliczonego w związku z otrzymaniem przez nabywcę faktur korygujących. W przypadku faktur korygujących in minus kwestia ta została uregulowana wprost w przepisach ustawy o VAT. Natomiast brak jest takiej regulacji w odniesieniu do otrzymywanych przez nabywców faktur korygujących zwiększających podstawę opodatkowania (i tym samym kwotę podatku naliczonego).

Wzrost popularności handlu przez internet w ostatnich latach spowodował, że przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się rozpocząć działalność w ten właśnie sposób, zetknęli się z wieloma nowymi problemami związanymi z rozliczeniem podatku VAT. Jak prawidłowo – dla celów podatku VAT – zewidencjonować i rozliczyć koszty wysyłki towaru do klienta?

Mali podatnicy mają prawo do rozliczania VAT metodą kasową. W tym celu muszą jednak złożyć stosowne zawiadomienie do urzędu skarbowego, a wybraną metodę stosować nie krócej niż 12 miesięcy.

Zdaniem Ministra Finansów złożenie przez podatnika podatku od towarów i usług po ustawowym terminie deklaracji VAT-7 wykazującej nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny miesiąc może wyczerpywać znamiona wykroczenia skarbowego z art. 56 § 4 kodeksu karnego skarbowego.

W zawieranych umowach najmu strony dowolnie kształtują swoje prawa i obowiązki w zależności od potrzeb, tak wynajmującego, jak i najemcy. Skutkiem takiej umowy może być na przykład prawo najemcy do adaptacji danego lokalu na potrzeby działalności. Z podatkowego punktu widzenia za ciekawą należy uznać kwestię zwrotu nakładów po rozwiązaniu umowy najmu.

Jednostki budżetowe gmin nie są podatnikami VAT – skutki uchwały NSA

Odpowiedzialność nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy - orzecznictwo

VAT przy sprzedaży w drodze licytacji komorniczej

Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT – usługi transportowe i spedycyjne

Czy NSA powinien mieć prawo do podejmowania uchwał na temat VAT?

Metoda kasowa dla „małych podatników” - zmiany od 2013 roku

Ponowne obliczenie proporcji w VAT dla gmin za 2012 rok

Gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT

VAT marża w turystyce 2013

Zmiany stawek VAT od 1 kwietnia 2013 r.

Zwrot VAT po omyłkowym opodatkowaniu czynności zwolnionej

Nowe deklaracje VAT od kwietnia 2013: VAT-7, VAT-7K, VAT-7D, VAT-8 i VAT-9M

Przedstawiciel podatkowy w VAT - nowości od 1 kwietnia 2013 r

Nieodpłatne przekazanie towarów i usług w VAT 2013

Zmiany w VAT od 1 kwietnia 2013 r.

Nowe deklaracje VAT od kwietnia 2013 - VAT-10, VAT-11, VAT-12 i VAT-13

Czy mali podatnicy poniosą solidarną odpowiedzialność w VAT?

Solidarna odpowiedzialność nabywcy za rozliczenia VAT sprzedawcy

Czy trzeba składać deklaracje VAT w czasie zawieszenie działalności gospodarczej?

Ulga na złe długi a sprzedaż wierzytelności

VAT-7 na 2013 rok i inne nowe wzory deklaracji VAT

Wystawianie faktur przez przedsiębiorcę, czy zawsze jest to konieczne?

Bony podarunkowe jako prezent dla pracowników – jak rozliczyć VAT

Premie pieniężne w ustawie o VAT – interpretacja ogólna Ministra Finansów

Kiedy wykazać w deklaracji VAT usługę najmu, gdy najemca zapłacił z opóźnieniem

Obowiązek podatkowy i faktury VAT 2013/2014

Faktura VAT - powstanie obowiązku podatkowego

Jak liczyć zaliczkę od dochodu z działalności wykonywanej osobiście, gdy płatnik otrzyma fakturę z VAT ?

Internetowa sprzedaż a podatek VAT

Deklaracje VAT-7 przy łączeniu spółek

VAT 2013 - metoda kasowa nie będzie ograniczona terminem

Premia pieniężna dla kontrahenta, to rabat wg ustawy o VAT

VAT-7 i PCC-3 przez internet bez podpisu elektronicznego

Opakowania zwrotne bez kaucji - jak rozliczyć podatek VAT

Eksport usług – zasady ogólne rozliczania VAT

Nowe formularze VAT od lipca 2012

Większe odliczenie VAT to czasem wyższy podatek dochodowy

VAT od usług budowlanych - na rozliczenie masz nie więcej niż 30 dni

Kto musi złożyć deklarację podatkową w podatku VAT?

Termin złożenia deklaracji VAT

VAT-7 i inne deklaracje do rozliczania VAT

VAT-7 - błędy rachunkowe popełniane przy wypełnianiu deklaracji

VAT-7 – najczęstsze błędy formalne przy wypełnianiu deklaracji

Kwartalne rozliczenie VAT

Jak szybciej odzyskać VAT z wadium?

Jak rozliczyć faktury korygujące in minus w podatku VAT naliczonym

VAT od wysyłki zamówionego przez internet towaru

Kasowe rozliczenie VAT dla małych podatników

Sankcje karne za niezłożenie deklaracji VAT-7 – stanowisko Ministra Finansów

Inwestycje w wynajmowanych lokalach - rozliczenia VAT po rozwiązaniu umowy najmu