O koniecznych zmianach w polskich podatkach, o „bermudzkim” trójkącie urzędowo-lobbystyczno-eksperckim, a także o potrzebie przywrócenia rangi przepisu prawa i jego bezpośredniego stosowania rozmawiamy z Witoldem Modzelewskim - profesorem dr hab. Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem Narodowej Rady Rozwoju, prezesem Instytutu Studiów Podatkowych, doradcą podatkowym nr 00001. Zdaniem profesora Modzelewskiego pogląd interpretacyjny władzy musi być wyjątkiem od zasady, że władza mówi do nas przepisem prawa. Władza musi nauczyć się szanować poglądy prawne obywateli, bo to oni przede wszystkim „stosują prawo podatkowe”.
Od chwili podjęcia przez NSA w dniu 24 czerwca 2014 r. uchwały, w której arbitralnie stwierdzono, że jednostki budżetowe nie są (jakoby) podatnikami tego podatku, trwa i pogłębia się chaos w tym zakresie. Należy przypomnieć, że w ustnym uzasadnieniu do tej uchwały stwierdzono, że wszystkie jednostki budżetowe nie są podatnikami, bo (jakoby) nie prowadzą „samodzielne” działalności gospodarczej, o czym świadczy – zdaniem sądu – fakt, że nie dysponują swoim dochodem. W uzasadnieniu jednak stwierdzono, że tylko gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami, choć państwowe już są, mimo że również „nie dysponują swoim dochodem”, bo w sensie prawnofinansowym niczym się nie różnią.
Umiejętne łączenie lub dzielenie świadczeń może się podatkowo opłacać. Będzie tak dopóty, dopóki będą obowiązywać różne stawki na różne usługi. Zasadniczo problem dotyczy dwóch kwestii. Po pierwsze, ustalenia, czy oferowane przez podatnika usługi są świadczeniem kompleksowym, do którego stosuje się jedną stawkę VAT, czy świadczeniami odrębnymi, opodatkowanymi według stawek dla nich właściwych. Nawet jednak, gdy usługa zostanie uznana za kompleksową, pojawia się druga wątpliwość – co jest świadczeniem głównym decydującym o stawce podatku dla całej usługi. Przedsiębiorcy albo więc dzielą usługi, albo je łączą, wybierając przy tym – jako dominujące – te, które są opodatkowane niższą stawką podatku. Nie zawsze udaje im się obronić to w urzędzie i w sądzie.
Minister Finansów po wyroku TSUE rozstrzygającym, że to gminy a nie ich jednostki budżetowe są podatnikami VAT, deklaruje, że dostosowanie rozliczeń VAT gmin do tezy wyroku nastąpi „w przód". Samorządy mogą jednak, zgodnie z wyrokiem TSUE, podjąć decyzję o dokonaniu korekt rozliczeń (uwzględniając model „scentralizowany" - czyli, że to gmina rozlicza VAT jako podatnik) nieobjętych przedawnieniem. Ministerstwo wyjaśnia jednocześnie, że aby zachować zasadę neutralności VAT – korekty muszą zostać sporządzone w odniesieniu do całego poprzedniego 5 letniego okresu nieobjętego przedawnieniem. Nie będzie możliwe sporządzanie korekt wybiórczych, tj. tylko za wybrane przez samorządy okresy rozliczeniowe.
Ostatni wyrok TSUE uznający nie wiadomo dlaczego, że gminne jednostki budżetowe jakoby nie są podatnikami podatku od towarów i usług, jest przysłowiowym gwoździem do trumny tego podatku. Dlaczego? Bo podstawowa teza tego wyroku, że tylko gminy i miasta (osoby prawne) są podatnikami VAT-u, a podległe im jednostki budżetowe już nie, wymyślił zagraniczny biznes doradczy, jakże hołubiony przez władze III RP.
Firmy zewnętrzne organizowały zabawę karnawałową dla dzieci naszych pracowników. Wydatki dotyczyły: cateringu, organizacji imprezy, transportu, wynajmu sali, zakupu gadżetów, zabezpieczenia medycznego (faktura z pogotowia ratunkowego). Organizacja zabawy karnawałowej była pokryta ze środków z ZFŚS. Czy mamy prawo odliczyć VAT?
Jesteśmy Gminnym Ośrodkiem Kultury. Prowadzimy zajęcia warsztatowe mające na celu rozwój talentów dzieci i młodzieży z terenu gminy. Należą do nich także zajęcia plastyczne prowadzone przez pracownika z dziećmi w różnych grupach wiekowych. Z racji dużego zainteresowania tymi zajęciami powstały grupy obejmujące dużą liczbę dzieci. Z tego powodu ilości materiałów plastycznych zakupionych przez nas z budżetu są niewystarczające. Dlatego zaproponowaliśmy, żeby rodzice dzieci przekazali w formie artykułów plastycznych rzeczowy wkład własny do zajęć (przyjmowanie takich wpłat jest dopuszczalne na podstawie statutu). Uzgodniliśmy, że rodzice będą uiszczać składkę w wysokości 5 zł za miesiąc, w którym dziecko bierze udział w zajęciach, a nasza placówka za zebrane pieniądze zrobi zakupy potrzebnych artykułów w hurtowni. Wszystkie te artykuły są wydawane do zużycia przez dzieci uczestniczące w zajęciach. Zajęcia prowadzone są przez Wnioskodawcę bezpłatnie. Koszty związane z zatrudnieniem pracownika prowadzącego zajęcia i wszystkie opłaty związane z utrzymaniem lokalu, w którym prowadzimy działalność, pokrywamy z dotacji podmiotowej. Czy powyższe wpłaty rodziców powinniśmy uwzględniać w podstawie opodatkowania?
Na potrzeby prowadzonej działalności nabywamy usługi doradcze od konsultantów zewnętrznych. W związku z wykonywaniem tych usług, ponoszą oni koszty dodatkowe, takie jak koszty przejazdów, spotkań służbowych z naszymi klientami, koszty podróży, itp. Koszty te są ponoszone przez konsultantów zewnętrznych w ich własnym imieniu i na ich rachunek. Obciążając nas tymi kosztami, konsultanci wystawiają odrębną fakturę, w której uwzględniają opodatkowanie sumy kosztów dodatkowych w związku ze świadczoną usługą doradczą na takich samych zasadach jak usługa główna. Czy takie postępowanie jest prawidłowe?
Zamierzamy na wystawianych przez siebie fakturach dla pewnej grupy klientów uwzględniać skonto w wysokości 2%, w przypadku zapłaty przez klienta za daną fakturę w terminie 14 dni od jej wystawienia. Na wystawionych na rzecz tych klientów fakturach widoczne będą: kwota netto, brutto oraz wartość podatku VAT już po uwzględnieniu skonta, z zaznaczeniem jego wysokości na fakturze. Traktujemy bowiem skonto jako rabat udzielany już w momencie sprzedaży i dlatego o jego wartość pomniejszamy należność z faktury. Czy postępujemy prawidłowo? Nadmieniamy, że będziemy korygować podstawę opodatkowania, przywracając ją do pierwotnej wysokości w razie, gdy klient nie skorzysta ze skonta.
