W praktyce obrotu gospodarczego przekształcenia majątkowe przedsiębiorstw przeprowadzane są poprzez sprzedaż całości albo części przedsiębiorstwa.
Zbycie gospodarstwa rolnego (np. fermy drobiu) jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa, może jedynie z pozoru wydawać się prostą czynnością. W rzeczywistości (w szczególności z uwagi na istotne w ostatnich latach nowelizacje ustaw) bywa, że tego typu transakcje stanowią skomplikowany projekt, obarczony różnego rodzaju wątpliwościami interpretacyjnymi i związanymi z nimi ryzykami. Niniejszy krótki artykuł ma na celu zasygnalizowanie niektórych z istotnych okoliczności, które należy uwzględnić przy przeprowadzania tego typu transakcji w szczególności w przypadku, gdy w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość rolna.
Osoba fizyczna, która decyduje się na zaciągnięcie pożyczki, zobowiązana jest do uiszczenia od jej wysokości 2% podatku. Określa to ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ten sam dokument przewiduje również wyłączenia od tej zasady. Jednym z nich jest sytuacja, w której jedna ze stron tej czynności podlega podatkowi VAT, w związku z czym pożyczka jest zwolniona z PCC. Należy więc pamiętać, że dla ustalenia zasadności płacenia PCC, kluczowym aspektem jest to, czy choćby jedna ze stron transakcji podlega VAT, czy nie.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zasadniczo nie może nabywać własnych udziałów, np. poprzez zakup od swojego udziałowca. Zgodnie bowiem z art. 200 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Ponadto, jak czytamy w dalszej części tej regulacji, zakaz ten dotyczy również obejmowania lub nabywania udziałów bądź przyjmowania ich w zastaw przez spółkę albo spółdzielnię zależną. Wyjątek stanowi nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.
W przypadku zakupu nieruchomości, od umów na podstawie których dochodzi do tego typu transakcji, notariusze pobierają podatek od czynności cywilnoprawnych. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy taki podatek się nie należy. Warto wiedzieć, jakie są zwolnienia z tego podatku, bo zdarza się, że nie znają ich notariusze, którzy PCC pobierają.