Tematy - Klauzula obejścia prawa podatkowego (klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania), Postępowanie podatkowe - INFOR.PL

Niedopuszczalne jest podwyższanie przez organ odwoławczy kwot zobowiązania określonych już wcześniej przez organ pierwszej instancji, bez powołania się na zaistnienie umożliwiających to przesłanek wynikających z Ordynacji podatkowej, a więc: wydania przez organ pierwszej instancji decyzji rażąco naruszającej prawo lub interes publiczny.

W Ordynacji podatkowej przyjęto zasadę równej mocy środków dowodowych. Oznacza to, że taką samą moc dowodową ma zeznanie świadka, wyjaśnienie na piśmie, opinia biegłego, oryginał dowodu księgowego czy poświadczona „za zgodność z oryginałem” kserokopia. Nie ma więc żadnych przesłanek ku temu, by dowód z zeznań świadków traktować gorzej niż dowód w postaci ich oświadczenia złożonego na piśmie.

Pierwszym rodzajem dowodów w postępowaniu podatkowym będą księgi podatkowe. Jeżeli są one prowadzone rzetelnie, stanowią dowód tego, co wynika z ich zapisów. Drugą kategorię dowodów stanowią dokumenty urzędowe. Popularnym rodzajem dowodów są również opinie biegłych.

Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej to dość często stosowana instytucja na gruncie Ordynacji podatkowej. W dalszym ciągu jednak wielu podatników nie docenia jej mocy. Na czym polega i jak poprawnie ją stosować?

Nieświadomy swoich praw podatnik, który otrzymuje decyzję w postępowaniu podatkowym traktuje ją jak wyrok. A zgodnie z przepisami ma możliwość odwołania się od decyzji krzywdzącej lub niezgodnej z prawem.

Organy podatkowe mają obowiązek kontrolować m.in. czy podatnicy nie zawyżają kosztów uzyskania przychodu, a tym samym, czy celowo nie zmniejszają podstawy opodatkowania. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości podatnik ma prawo do złożenia korekty (deklaracji, zeznania podatkowego), a jeżeli korekta nie zostanie złożona, organ wyda decyzję wymiarową w postępowaniu podatkowym.

Okazuje się, że przez trzy lata skarbówka ani razu nie użyła tzw. klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania, czyli nie stwierdziła agresywnej optymalizacji podatkowej. Ministerstwo finansów cieszy się z efektu prewencji.

Od 1 stycznia 2019 r. podatnicy mają prawo dobrowolnego wycofania się ze stosowanych schematów podatkowych i cofnięcia skutków unikania opodatkowania. W tym celu powinni złożyć stosowny wniosek do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej zgodnie z przepisami art. 119zfa-119zfn Ordynacji podatkowej. Na skutek złożonego wniosku Szef KAS może (to wyłącznie jego decyzja uznaniowa) wydać decyzję określającą warunki cofnięcia skutków unikania opodatkowania. Jeżeli Szef KAS uwzględni wniosek, a podatnik skoryguje odpowiednio deklarację podatkową, to nie można wobec tego podatnika (w zakresie objętym wnioskiem) zastosować ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania z art. 119a Ordynacji podatkowej.

Klauzula nadużycie prawa w ustawie o VAT to instytucja, która od dłuższego czasu budzi wiele kontrowersji i żywych dyskusji. Brak jest bowiem jasnej i precyzyjnej regulacji, która stwierdzałaby, jaki jest dokładny zakres tej regulacji. W związku z czym niezwykle trudno odróżnić ją od legalnego planowania podatkowego albo w drugą stronę – od oszustwa podatkowego.

To na organie podatkowym spoczywa obowiązek dochowania wszelkiej staranności w zawiadomieniu obywatela o toczącym się postępowaniu, zaś brak takiego działania nie może obciążać nikogo poza organem.

„Doradcy podatkowi nie pytają, czy uszczelniać system podatkowy, ale w jaki sposób go uszczelniać. Nie będziemy dyskutować czy wdrażać przepisy uszczelniające, tylko czy one są adekwatne do zakładanych celów. Trzeba znaleźć złoty środek między zabezpieczeniem interesów Skarbu Państwa i podatników” – podkreślił prof. Adam Mariański, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych podczas konferencji „Uszczelnianie systemu podatkowego – dokąd zmierzamy?”, zorganizowanej przez KRDP w Pałacu Lubomirskich w Warszawie. „Krajowa Rada Doradców Podatkowych chce być partnerem w tworzeniu dobrego, precyzyjnego prawa podatkowego” – deklarował prof. Adam Mariański.

Dowody, które zostały pozyskane z uchybieniem procedury (nielegalnie), nie tracą od razu waloru dowodu. Waga tych uchybień i ich znaczenie dla prawidłowości postępowania podatkowego powinny jednak zostać starannie rozważone przez organy skarbowe.

Wniesienie skargi pauliańskiej będzie powodowało zawieszenie lub wręcz przerwanie biegu terminu przedawnienia poboru podatku. Na takie rozwiązanie zgodził się Stały Komitet Rady Ministrów. Eksperci obawiają się, że skarbówka będzie nadużywać tej możliwości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał korzystny dla podatników wyrok w zakresie interpretacji podatkowych. Uznał, że organy podatkowe, nie uwzględniając głosu orzecznictwa, łamią zasady prawa i postępowania podatkowego.

Do Ordynacji podatkowej z początkiem 2019 roku dodany został nowy rozdział: „Dodatkowe zobowiązanie podatkowe”. Rozdział ten jednak tylko z nazwy brzmi łagodnie, w rzeczywistości jest to dodatkowa „sankcja” podatkowa.

Przepisy unijne nie stoją na przeszkodzie, w kontekście zasady skuteczności ścigania w sprawach przestępstw z dziedziny podatku VAT, stosowaniu przez sąd krajowy przepisu krajowego stanowiącego, że należy odrzucić w postępowaniu podatkowym dowody, takie jak nagrania z podsłuchów telefonicznych, wymagające uprzedniej zgody sądu - tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Rozstrzygnięcie w postępowaniu podatkowym zależy w dużej mierze od zgromadzonego materiału dowodowego. Postępowanie dowodowe nie stanowi jednak obligatoryjnej części postępowania, obowiązek jego przeprowadzenia dotyczy wyłącznie ściśle określonych sytuacji. Kiedy powinno się je przeprowadzić? Jakie są w tym względzie uprawnienia organów?

Ostatnio organy podatkowe wykorzystują często możliwość wyłączenia jawności części dowodów w postępowaniu podatkowym. A jak to wygląda w wypadku podsłuchów? Kiedy organy podatkowe mogą wykorzystać dowody w postaci stenogramów z nagrań (lub samych nagrań) podsłuchanych rozmów?

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) poinformowała o kolejnemu postępowaniu z wykorzystaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Postępowanie klauzulowe zostało zakończone, a kwota żądanej nadpłaty w wysokości prawie 4 mln zł zostanie w budżecie państwa.

„Projekt nowej Ordynacji podatkowej, pomimo zgłaszanych przez Krajową Radę Doradców Podatkowych uwag w toku konsultacji społecznych, wciąż nie przewiduje dostatecznego wzmocnienia instrumentów ochrony podatnika, a zaproponowane w odniesieniu do projektu z 4 lipca zmiany mają w większości charakter techniczny. Propozycje KRDP miały na celu zwiększenie ochrony praw podatników oraz poczucia ich bezpieczeństwa i zaufania w kontaktach z organami podatkowymi” – stwierdza Krajowa Rada Doradców Podatkowych w specjalnie przyjętym stanowisku w tej sprawie.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej dopiero drugi raz zastosował przepisy klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania i uznał za niedozwolony schemat optymalizacyjny w podatku od nieruchomości. Schemat ten polegał na przeniesieniu własności nieruchomości ze spółki na inny podmiot z grupy kapitałowej, przez co spółka przestała być podatnikiem podatku od nieruchomości. Nowy właściciel nieruchomości uiszczał niższy podatek, bo od urynkowionej (częściowo zamortyzowanej) wartości budowli. Poprzednik zaś płacił go od historycznej wartości początkowej.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej ostrzega podatników, że pewien schemat podatkowy rozliczeń między wspólnikiem spółki kapitałowej a tą spółką (gdy wspólnik jednocześnie prowadzi indywidualną działalność gospodarczą) w formie kompensaty wzajemnych zobowiązań (np. z tytułu pożyczek i sprzedaży majątku) - mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem przepisów klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Od stycznia 2019 r. zostanie zniesiony limit 100 tys. zł korzyści podatkowej, powyżej którego fiskus może stosować klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Co to oznacza dla podatników?

Podatnik nie zawsze musi czekać na sądowe uchylenie decyzji podatkowej. Pożądany skutek może odnieść także dobrze przygotowane odwołanie, nawet jeżeli podatnik, według fiskusa, uczestniczył w karuzeli VAT. Podstawową kwestią dla odmówienia podatnikowi odliczenia VAT są bowiem prawidłowe ustalenia faktyczne w danej sprawie.

W projekcie nowej Ordynacji podatkowej, która ma wejść w życie w 2020 r., zaprezentowano sporo zmian dotyczących procedury podatkowej. Wiele propozycji, zdaniem przedsiębiorców z BCC, można ocenić pozytywnie i powinny przyczynić się do szybszego załatwiania spraw w postępowaniach podatkowych i uprościć niektóre niejasne kwestie. Wprowadzono jednak również nowe instytucje, które mogą rodzić wątpliwości i okazać się nieskutecznym rozwiązaniem.

Przedsiębiorcy, którym wstrzymano zwrot VAT niejednokrotnie nie zdają sobie sprawy z tego, jakie mogą być konsekwencje stwierdzenia braku zasadności dokonania takiego zwrotu. Mogą się pojawić m.in. trudności w funkcjonowaniu firmy, utrata środków finansowych i kontrahentów. Najpoważniejsze konsekwencje wynikają jednak z przepisów kodeksu karnego skarbowego.

Urzędy skarbowe pytają świadków o to, czy byli karani za składanie fałszywych zeznań. Robią to, choć obecne przepisy im na to nie pozwalają. - Urzędnicy mogą sprawdzać karalność świadków za składanie fałszywych zeznań w Krajowym Rejestrze Karnym. Nie oznacza to jednak, że mogą ich o to wprost pytać – mówi w rozmowie z DGP Monika Krasińska, dyrektor zespołu ds. sektora publicznego w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych.

Publikujemy raport przygotowany przez Mariański Group, w którym w sposób chronologiczny, omówione zostały ostrzeżenia oraz komunikaty Ministerstwa Finansów dotyczące stosowania klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania w odniesieniu do poszczególnych, popularnych schematów optymalizacyjnych. W raporcie znalazła się także jedyna wydana dotąd opinia zabezpieczająca i przypadki odmów wydania takich opinii.

Ministerstwo Finansów proponuje rewolucyjne zmiany w podatkach już od 1 stycznia 2019 r. Zmiany obejmą m.in. podatki dochodowe (PIT i CIT). Ma zostać wprowadzony nowy podatek od wyprowadzki z Polski (exit tax), obowiązek informowania fiskusa o optymalizacjach, podatek od bitcoinów, a także nowe reguły dotyczące samochodów osobowych wykorzystywanych w biznesie.

Jeżeli kwota podatku nie przekroczy 5 tys. zł, organ podatkowy będzie mógł prowadzić postępowanie uproszczone, jeśli tylko zgodzi się na to podatnik – takie rozwiązanie przewiduje projekt nowej ordynacji podatkowej, która ma zacząć obowiązywać od 2020 roku.

W praktyce bywa, że forma przesyłania danych między organem podatkowym a podatnikiem nie jest ściśle określona, co wywołuje konkretne problemy z dostarczeniem dokumentacji podatkowej. W jednym z orzeczeń NSA uznał, że w przypadku gdy w wezwaniu organ nie zastrzegł papierowej formy żądanych dokumentów, podatnik ma możliwość zadośćuczynienia wezwaniu organu podatkowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych.

Zgodnie z nowymi regulacjami, które obowiązują od 1 stycznia tego roku, przeprowadzenie transakcji łączenia i dzielenia spółek wymaga uzasadnienia ekonomicznego. W przypadku gdy fiskus uzna, że głównym celem połączenia lub podzielenia spółki jest osiągnięcie korzyści podatkowej, to może zażądać podatku od spółki przejmującej inną spółkę, a także od jej wspólników.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał wyrok w pierwszej sprawie w zakresie zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Sprawa dotyczyła odmowy wydania opinii zabezpieczającej dotyczącej rozpoczętej, lecz nie zakończonej na dzień złożenia wniosku, czynności nabycia akcji przez strategicznego inwestora.

Przepisy w zakresie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania pozwalają organom podatkowym na zakwestionowanie czynności dokonywanych przez podatników, jeśli uznają, że czynności te mają charakter sztuczny i zmierzają jedynie do osiągnięcia korzyści podatkowej. Organy podatkowe, powołując się na te regulacje, odmawiają wydania interpretacji podatkowych. Niedawno jednak sąd administracyjny opowiedział się po stronie podatników.

Naczelny Sąd Administracyjny w kwietniu 2018 r. postanowieniem I FSK 1860/17 przedstawił do rozpoznania składowi siedmiu sędziów zagadnienie wykorzystywania przez organy skarbowe materiałów z podsłuchów rozmów w prowadzonych postępowaniach podatkowych. Temat ten budzi poważne wątpliwości, bowiem wykorzystanie tego typu materiału dowodowego w postępowaniu podatkowym prowadzonym np. w zakresie przestępstwa karuzelowego, powinno jednoznacznie wskazywać, że materiały te zostały zgromadzone w sposób legalny.

Najnowszy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej zakłada wprowadzenie obowiązkowych wniosków grupowych o wydanie interpretacji, przeznaczonych dla podmiotów powiązanych. Przedsiębiorcy negatywnie oceniają katalog informacji wymaganych do złożenia wniosku grupowego. Ich zdaniem jest on opisany niezwykle szeroko i mało precyzyjnie, a skutki błędnego podania informacji obciążają podatnika, który traci ochronę wynikającą z uzyskania interpretacji podatkowej.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości straty w podatku dochodowym od osób prawnych za rok podatkowy, w którym została ona poniesiona, w sytuacji gdy upłynął termin przedawnienia zobowiązania podatkowego za ten rok.

Minister Finansów Teresa Czerwińska przyznała, że resortowi finansów znana jest skala problemu podatników z interpretacją przepisów podatkowych. Remedium na tę niedoskonałość systemu podatkowego ma być powołanie Rzecznika Praw Podatnika. A wszystko to w ramach strategii 3xP: Prostota, Przejrzystość i Przyjazność systemu, na który stawia resort.

Do Ordynacji podatkowej z dniem 15 lipca 2016 r. zostały wprowadzone przepisy o tzw. klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Po blisko półtorarocznym okresie obowiązywania, wydaje się jednak, że nowe regulacje rodzą więcej wątpliwości niż wprowadzają jasności do porządku prawnego.

Podatnik musi zostać powiadomiony o czynnościach organu podatkowego we właściwy sposób. Naruszenie przez organ przepisów o dokonywaniu doręczeń skutkować może podstawę do zaskarżenia, a następnie uchylenia decyzji w postępowaniu przed sądem administracyjnym. W konsekwencji prawomocnego uchylenia decyzji zawieszenie biegu przedawnienia nie nastąpi, a zobowiązanie podatkowe po upływie ustawowego terminu wygaśnie.

W trakcie toczącego się postępowania podatkowego strona postępowania jak również jej pełnomocnik mają prawo brać udział w przesłuchaniu świadka. Uprawnienie to daje możliwość zadawania pytań. Aby jednak zadawać je prawidłowo, należy uważnie śledzić sposób prowadzenia przesłuchania oraz sporządzania protokołu.

Doczekaliśmy się pierwszej opinii zabezpieczającej przed zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Wydając opinię szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) stwierdził, że wypłata blisko 6 mln zł kierownikowi sklepu w zamian za dobre wyniki finansowe zarządzanej przez niego placówki ma uzasadnienie biznesowe i nie jest unikaniem opodatkowania.

W dniach 12-14 stycznia odbył się V Krajowy Zjazd Doradców Podatkowych, na którym doradcy podatkowi z całej Polski wybrali przewodniczącego Krajowej Rady Doradców Podatkowych (KRDP) na kolejną kadencję. Został nim prof. Adam Mariański, z którym mieliśmy przyjemność przeprowadzić rozmowę na temat zawodu doradcy podatkowego oraz zadań jakie wyznacza sobie nowy samorząd doradców na najbliższe lata.

Przepisy dotyczące wznowienia postępowania mają zastosowanie jedynie w przypadku decyzji ostatecznej, tj. takiej, od której nie przysługuje odwołanie w administracyjnym toku postępowania. Podatnik powinien dobrze zastanowić się, czy warto zaskarżyć decyzję do sądu, czy lepiej będzie wystąpić o wznowienie postępowania.

Prawo do korekty deklaracji podatkowej jest proceduralnym odzwierciedleniem prawa podmiotowego do uzyskania zwrotu podatku VAT. Jednocześnie okoliczności pozbawienia podatnika prawa do korekty nie może usprawiedliwiać wydanie przez organ podatkowy postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu podatku po upływie tego terminu.

W ubiegłym roku, dokładanie 15 lipca 2016 r., zaczęły obowiązywać przepisy zmieniające ustawę o VAT, wprowadzające regulacje dotyczące stosowania prawa podatkowego, które ograniczyły możliwości ochrony majątku poprzez dokonywanie czynności legalnych, jednak opodatkowanych na atrakcyjnych zasadach. Realizacja nowych przepisów w praktyce budzi wiele wątpliwości.

Organ podatkowy może wydać decyzję o zabezpieczeniu wykonania zobowiązania podatkowego w przypadku zaistnienia uzasadnionej obawy niewykonania zobowiązania. Natomiast podatnikowi przysługuje możliwość odwołania się od takiej decyzji. W odwołaniu trzeba jednak wykazać, że organ dokonał zabezpieczenia pomimo braku uzasadnionej obawy niewykonania zobowiązania.

Przepisy dotyczące obowiązku raportowania schematów podatkowych są już przyjęte w niektórych krajach, na przykład Wielka Brytania i Portugalia mają jak najdalej idące rozwiązania. My natomiast chcielibyśmy, żeby tajemnica zawodowa, która jest atrybutem i istotą zawodu doradcy podatkowego, ale także radcy prawnego i adwokata, została jednak zachowana – podkreśla prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic, przewodnicząca Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

W ramach klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania administracja skarbowa ma możliwość kwestionowania sztucznych czynności podjętych przez podatników w celu uzyskania korzyści podatkowej. Jednocześnie przyznano podatnikom prawo do wystąpienia do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z wnioskiem o wydanie „opinii zabezpieczającej”. Na czym to prawo polega?

Za nami już kilka miesięcy działalności Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Jej pracownicy i funkcjonariusze dokonują nalotów na mieszkania i lokale, przeprowadzają liczne kontrole w firmach. Jak w tej nowej rzeczywistości ma odnaleźć się polski przedsiębiorca? Sposobów jest kilka.

Klauzula obejścia prawa podatkowego (klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania), Postępowanie podatkowe

Podwyższenie kwoty zobowiązania w postępowaniu podatkowym

Zeznanie świadka jako dowód w postępowaniu podatkowym

Rodzaje dowodów w postępowaniu podatkowym

Jak korzystać z instytucji wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej

Decyzja podatkowa nie jest ostateczna – jak i do kogo można się odwołać

Konsekwencje zawyżenia kosztów uzyskania przychodu

Fiskus ani razu nie użył klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania

Cofnięcie skutków unikania opodatkowania - informacja Szefa KAS

Zastosowanie klauzuli nadużycia prawa w VAT

Organ podatkowy musi informować o toczącym się postępowaniu

Doradcy podatkowi zaprosili autorytety do dyskusji o systemie podatkowym

Postępowanie podatkowe - dowód zdobyty nielegalnie

Skarga pauliańska z zawieszeniem biegu terminu przedawnienia poboru podatku

Organy podatkowe nie uwzględniają wyroków sądów

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

Podsłuch zdobyty niezgodnie z prawem jako dowód w sprawie podatkowej

Postępowanie dowodowe jako część postępowania podatkowego

Czy można wykorzystywać podsłuchy w postępowaniu podatkowym?

Kolejne postępowanie KAS z użyciem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

Stanowisko doradców podatkowych w sprawie projektu ustawy – Ordynacja podatkowa z dnia 21 grudnia 2018 r.

Przeniesienie własności nieruchomości w celu obniżenia podatku od nieruchomości

Rozliczenia między wspólnikiem a spółką kapitałową - informacja Szefa KAS

Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania - nie będzie limitu 100 tys. zł

Odwołanie od decyzji podatkowej

Nowa Ordynacja podatkowa 2020 – z punktu widzenia przedsiębiorcy

Konsekwencje stwierdzenia braku zasadności zwrotu VAT

O co urzędy skarbowe nie mogą pytać świadków

Niedozwolone optymalizacje podatkowe, czyli które transakcje są na czarnej liście MF (raport Mariański Group)

Zmiany w PIT, CIT i nowy podatek (exit tax) od 2019 r.

Ordynacja podatkowa 2020 - postępowanie uproszczone

Dokumentacja dla organu podatkowego w formie elektronicznej

Przekształcenie spółki wymaga uzasadnienia ekonomicznego

Pierwszy wyrok w sprawie zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

Klauzula o unikaniu opodatkowania a odmowa wydania interpretacji

Podsłuchy w postępowaniach podatkowych - 7 sędziów NSA oceni, czy są legalne

Wprowadzenie obowiązkowych wniosków grupowych o wydanie interpretacji

Postępowanie podatkowe a przedawnienie zobowiązania podatkowego

Rzecznik Praw Podatnika, czyli wzmocnienie ochrony praw podatników

Klauzula obejścia prawa podatkowego – więcej wątpliwości niż porządku prawnego

Skutki naruszenia przez organ podatkowy przepisów o dokonywaniu doręczeń

Pełnomocnik w postępowaniu podatkowym - przesłuchanie świadka

Szef KAS wydał pierwszą opinię zabezpieczającą

Perspektywy dla zawodu doradcy podatkowego są wyśmienite

Kiedy możliwe jest wznowienie postępowania podatkowego?

Postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT a prawo do korekty

Nadużycie prawa na gruncie ustawy o VAT

Odwołanie od decyzji zabezpieczającej wykonanie zobowiązania podatkowego

Raportowanie schematów podatkowych z zachowaniem tajemnicy zawodowej doradcy podatkowego

Jak przygotować wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej?

Skuteczne metody na kontrole przeprowadzane przez KAS